مقالات شماره چهارم در حال صفحه آرایی است وبزودی منتشر می شود.
کیوان شایسته؛ مهران خجسته؛ نیایش شایسته؛ محمدجواد خانی؛ فرزاد زحمتی؛ وحید وحیدفرد
چکیده
زمینه و هدف: رودخانه بالخلیچای که به سد یامچی میریزد تامین-کننده آب شرب اردبیل میباشد. در این تحقیق، مطالعه اثرگذاری چشمه قینرجه بر روی رودخانه بالخلیچای براساس شاخصهای کیفیت آبهای سطحی مدنظر میباشد.مواد و روش: ابتدا اقدام به پایش ماهانه و آنالیز چشمه آبگرم قینرجه ( ایستگاه 1)، رودخانه قبل پذیرش و بعد از پذیرش آب چشمه ( ایستگاههای ...
بیشتر
زمینه و هدف: رودخانه بالخلیچای که به سد یامچی میریزد تامین-کننده آب شرب اردبیل میباشد. در این تحقیق، مطالعه اثرگذاری چشمه قینرجه بر روی رودخانه بالخلیچای براساس شاخصهای کیفیت آبهای سطحی مدنظر میباشد.مواد و روش: ابتدا اقدام به پایش ماهانه و آنالیز چشمه آبگرم قینرجه ( ایستگاه 1)، رودخانه قبل پذیرش و بعد از پذیرش آب چشمه ( ایستگاههای 2 و 3) بهمدت یکسال شد. علیرغم دبی پایین چشمه نسبت به رودخانه، غلظت برخی کاتیونها و آنیونها در رودخانه بهشدت افزایش یافت. در این مقاله، با تعیین IRWQISC به-عنوان شاخص کیفیت آبهای سطحی ایران و NSFWQI بهعنوان شاخصی بین-المللی، کیفیت آب برای سه ایستگاه، تعیین شد.یافتهها: نتایج بیانگر آن بود که آب رودخانه، بعد از ورود آب چشمه از لحاظ کیفیت، تنزل رده پیدا کرد؛ به-عبارتی دیگر، شاخص IRWQISC کیفیت آب رودخانه از رده نسبتا خوب به متوسط تنزل یافت. بهدلیل وجود حدود ppb2000 آرسنیک، حدود ppb7000 آهن و حدود ppb2500 منگنز در چشمه قینرجه، بهنظر میرسد که شاخصهای متداول جهت مطالعه کیفیت واقعی رودخانه بالخلیچای کافی نباشد؛ لذا شاخص IRWQISTهم در این تحقیق مورد توجه قرار گرفت. در اثر ورود چشمه به رودخانه، شاخص سمیت رودخانه از وضعیت نسبتا خوب به نسبتا بد، دو رده تنزل یافت.نتیجهگیری: با توجه به تاثیرگذاری بالای چشمه قینرجه بر روی کیفیت رودخانه بالخلیچای از منظر شاخصهای IRWQISC و خصوصا IRWQIST و با توجه به اهمیت رودخانه بالخیچای در تامین آبشرب اردبیل، ضرورت تصفیه آب چشمه قبل از ورود به رودخانه بالخلیچای کاملا مشهود است
مریم نامداری؛ محمد رضا اتابکی
چکیده
چکیدهزمینه و هدف: امروزه روشهای دفع لجن فاضلاب شامل خشک شدن، سوزاندن و استفاده در زمین است، اما هر یک از این روشها آسیبپذیری خود را دارد. مدیریت لجن فاضلاب نه تنها به دلیل مقادیر بالای تولید بلکه به خاطر غلظت بالای فلزات سنگین و عوامل بیماریزا در آن دشوار است. تحقیقات نشان داده تبدیل لجن فاضلاب به کودهای آلی از جمله کود مایع آلی ...
بیشتر
چکیدهزمینه و هدف: امروزه روشهای دفع لجن فاضلاب شامل خشک شدن، سوزاندن و استفاده در زمین است، اما هر یک از این روشها آسیبپذیری خود را دارد. مدیریت لجن فاضلاب نه تنها به دلیل مقادیر بالای تولید بلکه به خاطر غلظت بالای فلزات سنگین و عوامل بیماریزا در آن دشوار است. تحقیقات نشان داده تبدیل لجن فاضلاب به کودهای آلی از جمله کود مایع آلی به خاطر مزیتهای فراوانی که دارد از جمله میزان فلزات سنگین کمتر، قابلیت استفاده آسان همراه با سیستم آبیاری، قابلیت جذب سریعتر بهوسیلهی گیاهان و افزایش بازدهی رشد آنها و غیره بسیار مورد توجه قرار گرفته است. هدف از مطالعه حاضر بررسی ویژگیهای لجن بیولوژیک فاضلاب و کود مایع آلی حاصل از آن میباشد.مواد و روشها: در این تحقیق لجن بیولوژیک با استفاده از محلول سود 25/0 مولار طی سه مرحله استخراج به کود مایع تبدیل شد. مشخصه یابی لجن و کود مایع تولیدی با انجام آزمایشهای تعیین غلظت فلزات سنگین (روی، سرب، کادمیوم، کروم، نیکل، آهن و مس)، درصد نیتروژن کل، فسفر قابل جذب، پتاسیم محلول، غلظت سدیم کل، میزان هدایت الکتریکی و pH انجام شد.یافتهها: نتایج حاصل نشان داد میزان نیتروژن کل، پتاسیم محلول، غلظت فلزات سنگین با افزایش مراحل استخراج کود مایع آلی از لجن کاهش یافت. درصورتیکه میزان فسفر قابلجذب، میزان سدیم کل، هدایت الکتریکی و pH افزایش یافت.نتیجهگیری: نتایج بهدست آمده نشان داد که کود مایع حاصل از لجن فاضلاب به دلیل ویژگیهای که دارد میتواند به عنوان اصلاح کننده خاک در بخش کشاورزی مورد استفاده قرار گیرد.نوع مقاله: پژوهشی
سمیرا عبدالرحیمی؛ علی اکبر صفری
چکیده
زمینه و هدف: جایگاههای خاکسپاری پسماندهای شهری و بیمارستانی که دارای آلودگیهای گوناگون بویژه دارویی هستند، زیستگاه شایستهای را برای باکتریهای پایدار در برابر آلایندهها فراهم میکنند و بنابراین نخش ویژهای در ترابری ژنهای پایداری دارند. از اینرو، فراوانی ریزجانداران و پایداری پادزیستی باکتریها در نمونههای خاک و شیرابه ...
بیشتر
زمینه و هدف: جایگاههای خاکسپاری پسماندهای شهری و بیمارستانی که دارای آلودگیهای گوناگون بویژه دارویی هستند، زیستگاه شایستهای را برای باکتریهای پایدار در برابر آلایندهها فراهم میکنند و بنابراین نخش ویژهای در ترابری ژنهای پایداری دارند. از اینرو، فراوانی ریزجانداران و پایداری پادزیستی باکتریها در نمونههای خاک و شیرابه جایگاههای خاکسپاری پسماند شهری و بیمارستانی شهر همدان بررسی گردید. مواد و روشها: ویژگیهای خاک و شیرابه و همچنین فراوانی ریزجانداران آنها شمارش و آزمون گردید. همچنین درسد باکتری-های پایدار در برابر ده پادزیست پرکاربرد آمپی سیلین، آموکسی سیلین، سفکسیم، جنتامایسین، استرپتومایسین، تتراسایکلین، داکسی سایکلین، کلرامفنیکل، لینکومایسین و مترونیدازول بررسی شد. افزون بر آن پاسخ باکتریهای دو خاک دستنخورده و خاکچال پسماند نوین شهری به غلظتهای گوناگونی از سه پادزیست آمپیسیلین، جنتامایسین و تتراسایکلین سنجیده شد. یافتهها: بالاترین لگاریتم فراوانی قارچها، اکتینومیستها، سودوموناسها و انتروباکترها بترتیب با اندازه 35/5، 28/5، 13/6 و 98/5 در خاکچال نوین پسماند شهری بدست آمد. درسد باکتریهای پایدار در برابر هر ده پادزیست در نمونههای خاکچال نوین پسماند شهری بیشتر از جایگاههای دیگر و در خاک دستنخورده کمتر از جایگاههای دیگر بود. این یافته در بررسی پاسخ به دوز پادزیستهای آمپی سیلین، جنتامایسین و تتراسایکلین نیز دیده شد و غلظت کشنده این پادزیستها برای باکتریهای خاکچال نوین پسماند شهری به ترتیب 1500، 1000 و 100 ppm بود. ولی برای خاک دستنخورده بسیار کمتر و به ترتیب 10، 18 و 50 ppm بود.نتیجه گیری: روهمرفته، این پژوهش نشان داد که جایگاههای خاکسپاری پسماندهای شهری و بیمارستانی، زیستگاه شایستهای برای باکتریهای پایدار در برابر پادزیستها فراهم میکند که مایه افزایش ترابری ژنهای پایداری در میان باکتریها میشود. از این دیدگاه باکتریهایی که از راه پسماندها به خاک میرسند، میتوانند زیانبارتر هم باشند.
حامد رمضانی اول ریابی؛ سید علیرضا حاجی سید میرزاحسینی؛ علی فیروزی چاهک؛ علیرضا محمدزاده؛ جلیل ایمانی هرسینی
چکیده
زمینه و هدف: پلاستیک های پلی اتیلن امروزه به معظل بزرگ بهداشت محیط یعنی تولید بی رویه پسماند تبدیل شده است و محیط زیست را به خطر انداخته است. ولی حشرات به کمک محیط زیست آمده است و در این میان شب پره بزرگ موم خوار( Galleria mellonella) قادر است به کمک میکروبیوم معده در مرحله لاروی خود، پلاستیک پلی اتیلن، پلی استر، فویل آلومنیوم و حتی ماسک های پارچه ...
بیشتر
زمینه و هدف: پلاستیک های پلی اتیلن امروزه به معظل بزرگ بهداشت محیط یعنی تولید بی رویه پسماند تبدیل شده است و محیط زیست را به خطر انداخته است. ولی حشرات به کمک محیط زیست آمده است و در این میان شب پره بزرگ موم خوار( Galleria mellonella) قادر است به کمک میکروبیوم معده در مرحله لاروی خود، پلاستیک پلی اتیلن، پلی استر، فویل آلومنیوم و حتی ماسک های پارچه ای را هضم کند. این مطالعه نیز با هدف بررسی توانایی لاروهای گالریا ملونلا در حذف پلاستیک پلی -اتیلن طراحی شد.مواد و روشها: ابتدا لاروهای گالریا ملونلا از خرداد ماه 1401 از زنبورستانهای عسل شهرستان گناباد- خراسان رضوی، جمع آوری شد. لاروها در آزمایشگاه حشره شناسی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی گناباد با غذای موم و مصنوعی در باکس های پلاستیکی و در اتاقک های تاریک ( دما 2±25 و رطوبت 33%)پرورش یافتند. برای تغذیه لاروها از پلاستیک های فریزری، زباله و فروشگاهی(اصطلاحاً دسته دار) قطعات فیلم پلاستیک به قطر (10×10 سانتیمتر) برش زده شد و بر روی 10 پتری دیش به قطر( 8×8 سانتیمتر) حاوی 10 لارو گذاشته شد و روی فیلم های پلی اتیلن یک پتری دیش دیگر(دارای سوراخ جهت تنفس لاروها) قرار گرفت. بیوماس تولید شده لاروهای مربوط به هر نوع پلاستیک جداگانه با دستگاه اسپکترومتری مادون قرمز تبدیل فوریه(FT-IR) آنالیز شدند.یافته ها: آنالیز 8 نوع زیست توده تولیدی تغذیه لاروها از موم(کنترل) در مقایسه با پلاستیک های پلی اتیلن( مورد هدف) با FT-IRگروه های عاملی C-CL، C=O، C=C، R-OH، CH2، -C-C- که نشانه تخریب پلاستیک پلی اتیلن است را آشکار کرد. همچنین مقایسه میزان حذف پلاستیک در بین لاروهای تغذیه شده بر روی انواع فیلم پلی اتیلن اختلاف معنی داری(P<0.05) را مشخص کرد.نتیجه گیری: لارو گالریا ملونلا به عنوان یک روش بیولوژیک، در آینده می تواند در حذف پلاستیک از طبیعت موثر باشد.
مریم سرخوش؛ علی اصغر نجف پور؛ مونا تبریزی آزاد
چکیده
تصفیه شیرابه در محل دفن پسماند های جامد شهری هدف از انجام این مطالعه بررسی راندمان حذف صافی دانه درشت در حذف اکسیژن موردنیاز شیمیایی، نیترات از شیرابه تازه حاصل از محل دفن زباله های جامد شهری بود. نمونه گیری در سه سرعت 0/5 ، 1 و 1/5 متر بر ساعت شامل نمونه گیری از ورودی و خروجی صافی جهت تعیین غلظت نیترات ، اکسیژن مورد نیاز شیمیایی صورت گرفت. ...
بیشتر
تصفیه شیرابه در محل دفن پسماند های جامد شهری هدف از انجام این مطالعه بررسی راندمان حذف صافی دانه درشت در حذف اکسیژن موردنیاز شیمیایی، نیترات از شیرابه تازه حاصل از محل دفن زباله های جامد شهری بود. نمونه گیری در سه سرعت 0/5 ، 1 و 1/5 متر بر ساعت شامل نمونه گیری از ورودی و خروجی صافی جهت تعیین غلظت نیترات ، اکسیژن مورد نیاز شیمیایی صورت گرفت. میانگین راندمان حذف COD در سرعت 0/5 ، 1 و 1/5 متر بر ساعت به ترتیب برابر 84، 85 و 88 درصد، میانگین راندمان حذف نیترات در سرعت 0/5 ، 1 و 1/5متر بر ساعت به ترتیب برابر 88، 88 و85 درصد بود. مقادیر خروجی COD و نیترات کمتر از استاندارد محیط زیست بود. ( p
نیره السادات حسینی؛ سهیل سبحان اردکانی
چکیده
زمینه و هدف: حمل و نقل جادهای یکی از مهمترین و بزرگترین منابع آلودگی فلزی است که بومسازگان حاشیه جاده را به مناطقی آلوده تبدیل کرده است. از اینرو، این پژوهش با هدف ارزیابی آلودگی و منشأیابى عناصر روی، سرب، کادمیم، کبالت، کروم، مس، منگنز و نیکل در خاک سطحی حاشیه برخی جادههای همدان در سال 1398 انجام یافت.مواد و روشها: ...
بیشتر
زمینه و هدف: حمل و نقل جادهای یکی از مهمترین و بزرگترین منابع آلودگی فلزی است که بومسازگان حاشیه جاده را به مناطقی آلوده تبدیل کرده است. از اینرو، این پژوهش با هدف ارزیابی آلودگی و منشأیابى عناصر روی، سرب، کادمیم، کبالت، کروم، مس، منگنز و نیکل در خاک سطحی حاشیه برخی جادههای همدان در سال 1398 انجام یافت.مواد و روشها: در این مطالعه توصیفی-مقطعی، 63 نمونه خاک سطحی در طول 700 متر از یک قطعه 9 کیلومتری از جادههای مواصلاتی گلتپه، رزن و کرمانشاه در استان همدان جمعآوری و پس از آمادهسازی نمونهها، محتوی عناصر در آنها بهروش طیف سنجی نوری پلاسمای جفت شده القایی (ICP-OES) خوانده شد. همچنین، نسبت به محاسبه شاخص شدت آلودگی (CSI) نیز اقدام شد. پردازش آماری نتایج نیز با استفاده از نرمافزار SPSSانجام یافت.یافته ها: بیشینه میانگین محتوی عناصر روی، کادمیم، کبالت، کروم، منگنز و نیکل بهترتیب با 122، 0.320، 1.92، 17.3، 334 و 22.2 میلیگرم در کیلوگرم مربوط به ایستگاه رزن و بیشینه میانگین محتوی عناصر سرب و مس بهترتیب با 26.4 و 25.0 میلیگرم در کیلوگرم مربوط به خاک حاشیه جاده کرمانشاه (ایستگاههای پر ترافیک) و بیانگر تأثیر تراکم ترافیک بود. نتایج محاسبه شاخص CSI بیانگر کیفیت قابل قبول خاک در ایستگاههای مورد مطالعه بود. همچنین، نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل های آماری چند متغیره (PCC، PCA و HCA) نشان داد که منگنز در خاکهای کنار جاده احتمالاً از مواد اولیه خاک و انتشارات اگزوزی نشات گرفته است. در حالی که انتشار روی، سرب، کادمیم، کبالت، کروم، مس و نیکل عمدتاً به منابع غیر اگزوزی (مانند فرسودگی ترمزها، لاستیکها، موتورها و روغن روانکننده) مربوط بود. نتیجهگیری: با توجه به اثبات تأثیر فعالیتهای ترافیکی بر آلودگی فلزات سنگین خاک کناره جادهای، نسبت به پایش منظم و دورهای نمونههای خاک برای کنترل منابع بهمنظور حفظ سلامت بومسازگان و انسان توصیه میشود.
بتول ظریف قرائتی افتاده؛ نجمه افشارکهن؛ محمد زنگویی؛ محمد رشیدی؛ رضا براتی؛ صدیقه مجیدیان؛ علی اکبر دهقان کنگ
چکیده
زمینه و هدف: بیمارى کرونا (-19COVID )بیمارى عفونى است که تنها چند ماه پس از اعلام رسمى اولین گزارشات، بهسرعت در جهان منتشر و تبدیل به پاندمى شد. مطالعه حاضر با هدف تعیین عوامل تأثیرگذار بر رعایت مسائل بهداشتى کارکنان بر اساس الگوى اعتقاد بهداشتى انجام شد.
مواد وروش ها: این مطالعه توصیفى تحلیلى (مقطعى) در سال 1399 بر روى 65 نفر از کارکنان شرکت ...
بیشتر
زمینه و هدف: بیمارى کرونا (-19COVID )بیمارى عفونى است که تنها چند ماه پس از اعلام رسمى اولین گزارشات، بهسرعت در جهان منتشر و تبدیل به پاندمى شد. مطالعه حاضر با هدف تعیین عوامل تأثیرگذار بر رعایت مسائل بهداشتى کارکنان بر اساس الگوى اعتقاد بهداشتى انجام شد.
مواد وروش ها: این مطالعه توصیفى تحلیلى (مقطعى) در سال 1399 بر روى 65 نفر از کارکنان شرکت آب منطقه اى خراسان رضوى انجام شد. به منظور جمع آورى داده ها، پرسشنامه اى توسط محقق شامل 11 ، 24 و 18 سؤال در زمینه آگاهى، نگرش و عملکرد کارکنان با کمک مطالعات مشابه طراحى گردید. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه آنلاین جمع آورى و با استفاده از نرم افزار آمارى SPSS، نسخه 25 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته ها: در بررسى ارتباط متغیرهاى کیفى دموگرافیک با سازه هاى آگاهى، نگرش و رفتار، میانگین نمره آگاهى، نگرش و رفتار در هیچ یک از گروههاى جنسیتى، تحصیلى و شغلى تفاوت معنى دارى نداشت(0/05>p). بین متغیرهاى آگاهى و نگرش (0/01>p )و آگاهى و رفتار (0/02=p )ارتباط مثبت و معنى دارى وجود داشت. سایر متغیرها با یکدیگر ارتباط معنى دارى را نشان ندادند (0/05>p). همچنین سازه آگاهى، تأثیر آمارى معنى دارى بر رفتار افراد مورد مطالعه داشت (0/01=p). بهطور کلى میزان آگاهى و نگرش کارکنان در پیشگیرى از کرونا در سطح مطلوبى قرار داشت.
نتیجه گیرى: میزان آگاهى و نگرش افراد، تأثیر بسزایى بر عملکرد آنها در پیشگیرى از بیمارى کووید19دارد. بنابراین، اجراى برنامه هاى آموزشى به عنوان ابزارى مؤثر در جهت افزایش آگاهى و نگرش کارکنان شرکت آب منطقهاى خراسان رضوى توصیه مىگردد.
صمد جلیلیان؛ سیما سبزعلیپور؛ ابراهیم رجب زاده قطرمی؛ امیر حسین مزارعی
چکیده
زمینه و هدف، ترکیبات بتیکس باعث اثرات سوء بر سلامتی کارکنان در صنایع مختلف از جمله صنعت نفت می شوند. این مطالعه با هدف سنجش این ترکیبات و اثر آنها بر پارامترهای لیپیدی سرم خون کارکنان پالایشگاه نفت آبادان انجام شد.مواد و روشها، در این مطالعه تعداد 80 کارگر (40 نفر مواجهه یافته از واحدهای عملیاتی و 40 نفر مواجهه نیافته از بخش های اداری) ...
بیشتر
زمینه و هدف، ترکیبات بتیکس باعث اثرات سوء بر سلامتی کارکنان در صنایع مختلف از جمله صنعت نفت می شوند. این مطالعه با هدف سنجش این ترکیبات و اثر آنها بر پارامترهای لیپیدی سرم خون کارکنان پالایشگاه نفت آبادان انجام شد.مواد و روشها، در این مطالعه تعداد 80 کارگر (40 نفر مواجهه یافته از واحدهای عملیاتی و 40 نفر مواجهه نیافته از بخش های اداری) مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه گیری و سنجش از ناحیه تنفسی کارکنان با استفاده از پمپ نمونه برداری فردی و سنجش پارامترهای لیپیدی خون کارکنان با استفاده از کیت های تجاری شرکت پارس آزمون و دستگاه اتو آنالایزر مخصوص آزمایشهای بیوشیمی مدل Biolis 30i ساخت کشور ژاپن انجام شد. یافته ها، نتایج بهدستآمده، نشان دادند که میانگین غلظت ترکیبات تولوئن، اتیل بنزن و زایلن در ناحیه تنفسی کارکنان مواجهه یافته پایین تر از حد مجاز استانداردها قرار دارد اما میانگین غلظت ترکیب بنزن بالاتر از حد مجاز استانداردهای توصیه شده قرار دارد. نتایج به دست آمده از مقایسه پارامترهای لیپیدی سرم خون نشان دادند که تفاوت معنی داری بین دو گروه کارکنان مواجهه یافته و نیافته ندارد. نتایج آزمون اسپیرمن هیچ ارتباط معنی داری بین این پارامترها و مشخصات دموگرافیک در دو گروه را نشان نداد. اما آزمون آماری پیرسون نشان داد که ارتباط معنی داری بین برخی از پارامترهای لیپیدی سرم خون در دو گروه وجود دارد و در هر دو گروه کارکنان میانگین پارامتر لیپیدی بد پلاسمای خون بالاتر از محدوده نرمال قرار دارد.نتیجه گیری، نتایج نشان داد که غلظت ترکیب بنزن بالاتر از حدمجاز استانداردها قرار دارد و باید از تأثیر بنزن در کارکنان با کنترل های مهندسی و مدیریت کافی و بازرسی دوره ای جلوگیری شود.
اکرم قربانی؛ محمدجواد علیپور علیپور؛ محمد غفوری
چکیده
زمینه وهدف : پراکندگی فلزات سنگین در انواع رسوبات از مباحث مهم و نوین در رسوب شناسی محیطی است. این پژوهش با هدف بررسی میزان فاکتورآلودگی ، غلظت فلزات کادمیوم و سرب، شاخص انباشت ژئوشیمیایی و رده ریسک اکولوژیکی در خاک پایین دست لندفیل تایباد انجام شد.مواد وروشها : 15 ایستگاه به فاصله 100 متری از یکدیگر و در امتداد آبراهه خروجی از سایت از ...
بیشتر
زمینه وهدف : پراکندگی فلزات سنگین در انواع رسوبات از مباحث مهم و نوین در رسوب شناسی محیطی است. این پژوهش با هدف بررسی میزان فاکتورآلودگی ، غلظت فلزات کادمیوم و سرب، شاخص انباشت ژئوشیمیایی و رده ریسک اکولوژیکی در خاک پایین دست لندفیل تایباد انجام شد.مواد وروشها : 15 ایستگاه به فاصله 100 متری از یکدیگر و در امتداد آبراهه خروجی از سایت از فاصله 100 تا 1500 متری انتخاب شدند. بعد از نمونه برداری به تعداد 5 نمونه و تکرار 3 بار از هر ایستگاه، نمونه ها جهت آنالیز به آزمایشگاه منتقل شدند.یافته ها : در ایستگاه 2و6 چون فاکتورهای آلودگی(CF) بین 1 تا 3 هستند بنابراین میزان آلودگی در این ایستگاه ها متوسط، در ایستگاه 10 بسیار زیاد و برای بقیه ایستگاه ها چون فاکتورهای آلودگی بین 3 تا 6 هستند میزان آلودگی زیاد است. برای فلز کادمیوم فاکتور آلودگی(CF) در تمامی ایستگاهها بین 3 تا 6 و آلودگی زیاد است. بر اساس نتایج میزان فلزات سرب و کادمیوم در رده ریسک اکولوژیکی متوسط قرار دارند. نتیجه گیری : میزان آلودگی فلز سرب درایستگاه 2و6 متوسط ، ایستگاه 3 بسیارزیاد و در بقیه ایستگاهها زیاد است . آلودگی فلز کادمیوم درتمام ایستگاهها زیاد گزارش شد. هردو فلز از نظر ریسک اکولوژیکی دررده متوسط قراردارند. غلظت فلزات مذکور در خاک پایین دست لندفیل از میانگین خاک جهانی و پوسته زمین بطور معنی داری بیشتر است. به نظر می رسد این آلودگی ناشی از لندفیل باشد که توسط رواناب های فصلی به اراضی پایین دست انتشار یافته است.
عادله عبدی؛ عزیر عابسی؛ احسان خواصی
چکیده
زمینه و هدف: بیش از 90 درصد زندگی افراد در محیط های داخل ساختمان سپری می شود و آلودگی هوای داخل ساختمان عامل سالانه بیش از 2/2 میلیون مرگ و میر در سطح جهان است. بر خلاف تصورات رایج مردم، خطرات ناشی از آلایندهها در مکانهای بسته بیشتر از محیط های باز است. در این مطالعه هدف بررسی توانایی کامپیوتر در شبیهسازی رفتار جریان در فضای داخل ساختمان ...
بیشتر
زمینه و هدف: بیش از 90 درصد زندگی افراد در محیط های داخل ساختمان سپری می شود و آلودگی هوای داخل ساختمان عامل سالانه بیش از 2/2 میلیون مرگ و میر در سطح جهان است. بر خلاف تصورات رایج مردم، خطرات ناشی از آلایندهها در مکانهای بسته بیشتر از محیط های باز است. در این مطالعه هدف بررسی توانایی کامپیوتر در شبیهسازی رفتار جریان در فضای داخل ساختمان و ارزیابی امکان ارضای استانداردهای موجود است.مواد و روشها: الگوی جریان و نحوه اختلاط و رقیق سازی پلوم از طریق توسعه یک حلگر در نرم افزار متن باز اوپن فوم مورد بررسی قرار گرفته و نتایج با مشاهدات آزمایشگاهی مورد مقایسه قرار گرفته است. یافته ها: به علت شناوری مثبت پلوم مونوکسیدکربن، جریان ورودی از کف ساختمان، پس از صعود و پخش در فضای داخلی کارگاه، نهایتا از پنجره سقفی آن به خارج هدایت میگردد. به این ترتیب مشاهده شده است که در شرایط عدم وجود بازشوهای جانبی، میزان غلظت مونوکسیدکربن در ارتفاع تنفسی کارگران در مدلهای مختلف مورد آزمون، به حد بسیار خطرناک (>ppm 100) میرسد. نتیجه گیری: در این مطالعه غلظت آلاینده مونوکسیدکربن در فضای داخلی ساختمان بسیار فراتر از حداکثر مقدار مجاز توصیه شده در استانداردهای موجود برآورد گردیده است. بررسی غلظت آلودگی در فضای داخلی کارگاه بیانگر عدم کفایت تهویه طبیعی برای شرایط حاضر و لزوم استفاده از روشهای مکانیکی جهت کاهش غلظت بالای آلودگی تا سطح استاندارد تنفسی افراد شاغل در آن است.
علی طولابی؛ فاطمه حسن آبادی؛ الهام احمدی بلداچی؛ نسرین رضایی زاد؛ ضیاالدین بنیادی
چکیده
سابقه و هدف: نیتروآنیلین یکی از مشتقات آنیلین با درجه سمیت بالا، خاصیت سرطان زایی بالقوه و اثرات جهش زایی است. یکی از تکنولوژی های موثر در حذف این ترکیبات از محلولهای آبی استفاده از فرایندهای اکسیداسیون پیشرفته ( AOP) است. این مطالعه با هدف بررسی کارایی فرایند پرسولفات فعال شده در حذف نیتروآنیلین از محلولهای آبی تحت شرایط آزمایشگاهی ...
بیشتر
سابقه و هدف: نیتروآنیلین یکی از مشتقات آنیلین با درجه سمیت بالا، خاصیت سرطان زایی بالقوه و اثرات جهش زایی است. یکی از تکنولوژی های موثر در حذف این ترکیبات از محلولهای آبی استفاده از فرایندهای اکسیداسیون پیشرفته ( AOP) است. این مطالعه با هدف بررسی کارایی فرایند پرسولفات فعال شده در حذف نیتروآنیلین از محلولهای آبی تحت شرایط آزمایشگاهی انجام شد.مواد و روش ها: جهت انجام این مطالعه، تاثیر متغیرهای مورد مطالعه شامل pH (3 تا 11) زمان تماس (15 تا 120 دقیقه)، غلظت نیتروآنیلین (1 تا 30 میلی گرم در لیتر) و غلظت پرسولفات (100 تا 800 میلی گرم در لیتر) بر روی نمونه های سنتتیک بررسی شد. بعد از انجام فرایند، غلظت باقیمانده نیتروآنیلین با دستگاه اسپکتوفوتومتر -visUV در طول موج 530 نانومتر قرائت گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده، از آنالیز Independent-t و آمار توصیفی شامل میانگین و انحراف معیار استفاده شد.یافته ها: بیشترین راندمان حذف نیتروآنیلین توسط فرایند پرسولفات فعال شده با نورپالسی تحت شرایط بهینه بدست آمده از آزمایشات شامل زمان تماس تعادلی 90 دقیقه، pH 8، غلظت پرسولفات فعال شده 600 ملیگرم در لیتر و غلظت نیتروآنیلین 1 میلی گرم در لیتر، 98/2درصد بدست آمد. نتایج نشان داد که فرایند فتوکاتالیستی پرسولفات فعال شده با نور پالسی از مدل سینتیک درجه دوم پیروی می نماید.نتیجه گیری: بر اساس نتایج بدست آمده از این مطالعه فرایند پرسولفات فعال شده با نور پالسی تاثیر بالایی در حذف نیتروآنیلین از محلول های آبی داشت. لذا بدلیل راندمان بالای حذف، مقرون به صرفه بودن و راهبری ساده، استفاده از این فرایند در حذف آلاینده های آلی و مقاوم از محلولهای آبی توصیه می گردد.
اکرم قربانی؛ مرجان ضیائی؛ شبنم هوشدار تهرانی؛ میترا محمدی
چکیده
زمینه و هدف : 80 درصد از آلودگی هوا در مناطق شهری به وسایل نقلیه سنگین و جمعی باز میگردد. هدف ازانجام این مطالعه بررسی میزان آلاینده های CO2 CO ,HC,NOX,انواع خودروهای دیزلی و ارتباط آنها با عمر خودرو، می باشد. مواد وروش ها: از بین تمام خودروهای دیزلی در مشهدکه 5861 خودرو می باشد تعداد425 خودرو به صورت تصادفی انتخاب و پس از ثبت سال تولید خودرو ...
بیشتر
زمینه و هدف : 80 درصد از آلودگی هوا در مناطق شهری به وسایل نقلیه سنگین و جمعی باز میگردد. هدف ازانجام این مطالعه بررسی میزان آلاینده های CO2 CO ,HC,NOX,انواع خودروهای دیزلی و ارتباط آنها با عمر خودرو، می باشد. مواد وروش ها: از بین تمام خودروهای دیزلی در مشهدکه 5861 خودرو می باشد تعداد425 خودرو به صورت تصادفی انتخاب و پس از ثبت سال تولید خودرو ، با استفاده از دستگاه آلاینده سنج پنج گاز NDIR OPTIMA7 در حالت موتور روشن (درجا کار کردن موتور)، میزان آلایندگی مورد سنجش قرار گرفت . نمونه گیریها در بازه زمانی 15 آذر سال1396 تا 9 اردیبهشت ماه سال 1397 به طور پیوسته(به استثنای یکم تا چهارم فروردین ماه) در ساعت 9 تا 12 و 15 تا 20 انجام شد و سپس با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمونهای آماری ارتباط این آلاینده ها با عمر خودرو مورد بررسی قرارگرفت. یافته ها: با توجه به میزان sig(۰.۰۵< ۰.۵۳۱ (P= بین عمرخودرو و مونوکسید کربن ، میزان sig (۰.۰۵< ۰.۵۷۱ (P= بین عمرخودرو میزان هیدروکربن، میزانsig(۰.۰۵< ۰.۱۵۳p=) بین عمرخودرو و دی اکسید کربن خروجی ومیزانsig (۰.۰۵< ۰29. ۰p=) بین عمر خودرو واکسیدهای ازت ارتباط معناداری وجود ندارد . بحث : بین سال ساخت خودرو و آلاینده CO2 و NOX همبستگی معکوس وجوددارد بطوریکه هرچه سال ساخت خودرو بالاتر باشد میزان دی اکسید کربن واکسیدهای ازت کمتر می باشد.و بین آلاینده HC و CO همبستگی مثبت وجود دارد. نتیجه گیری : مقدار سطح معنی داری (sig) بین عمر خودرو و همه آلاینده ها ، از 05/0 بیشتر است، بنابراین بین عمر خودرو و همه آلایندگی گازهای خروجی رابطه معناداری از نظر آماری وجود ندارد. لذا باید با اخذ روشهای مدیریتی صحیح ازمیزان آلودگی هوا توسط خودروهای دیزلی کاسته شود.
پژمان قیطاسیان؛ سید محمد طباطبایی؛ احمد جنیدی جعفری؛ محسن فرهادی؛ جواد گلشنی اصل؛ بهزاد ولی زاده؛ مریم مصرقانی
چکیده
زمینه و هدف : تتراسایکلین را می توان یکی از متداول ترین آنتی بیوتیک ها از نظر تولید و مصرف درسراسر جهان برشمرد و به شکل گسترده در پزشکی و دامپزشکی به منظور پیشگیری و درمان بیماری های عفونی مورد مصرف قرار می گیرد. هدف از این مطالعه بررسی کارایی فرایند ترکیبی الکتروپرسولفات با استفاده همزمان واکنش گر پرکسیدهیدروژن در حذف آنتی بیوتیک ...
بیشتر
زمینه و هدف : تتراسایکلین را می توان یکی از متداول ترین آنتی بیوتیک ها از نظر تولید و مصرف درسراسر جهان برشمرد و به شکل گسترده در پزشکی و دامپزشکی به منظور پیشگیری و درمان بیماری های عفونی مورد مصرف قرار می گیرد. هدف از این مطالعه بررسی کارایی فرایند ترکیبی الکتروپرسولفات با استفاده همزمان واکنش گر پرکسیدهیدروژن در حذف آنتی بیوتیک تتراسایکلین از محیط آبی است. مواد و روش ها : این پژوهش به صورت ناپیوسته در مقیاس آزمایشگاهی و با استفاده از راکتور الکتروپرسولفات و واکنش گر پرکسیدهیدروژن در دمای محیط انجام شد. در این پژوهش از متدولوژی سطح پاسخ (RSM) بر پایه central composite design (CCD) برای بهینه سازی متغیر فرآیند الکتروپرسولفات و واکنشگر پرکسیدهیدروژن و تاثیر متغییرهای pH، دانستیه جریان، نسبت پرسولفات به پرکسیدهیدروژن بر حذف تتراسایکلین مورد مطالعه قرار گرفت. یافته ها: حداکثرکارایی حذف تتراسایکلین در فرایند الکتروپرسولفات و استفاده همزمان واکنش گر پرکسیدهیدروژن برابر 95/2 % تحت شرایط 6/5 : pH ، شدت جریان 31 میلی آمپر، نسبت پرسولفات به پرکسید هیدروژن 1/1 بدست آمد. p-value بسیار پایین (0/0001>P) و ضریب همبستگی بالا (R2) برای مدل به دست آمده نشان دهنده کفایت و همبستگی بالای داده های تجربی و داده های پیش بینی شده توسط مدل است. نتیجه گیری: تکنولوژی ترکیبی سازگار با محیط زیست اکسیداسیون پیشرفته مبتنی بر رادیکال سولفات و پرکسیدهیدروژن (EC/PS/HR) برای حذف آلاینده های مقاوم در محیط های آبی متاثر از عوامل مختلفی مانند غلظت فعال کننده (H2O2)، غلظت کاتالیست (پرسولفات) و pH فرایند است. این مطالعه نشان داد که فرایند ترکیبی (EC/PS/HR) قادر به تجزیه و تخریب آلاینده های مقاوم مانند تتراسایکلین از محیط های آبی است. در نهایت می توان گفت که فرایند پرسولفات فعال شده با استفاده از (H2O2) یک فرایند موثر، کارآمد و امیدوارکننده در حذف تتراسایکلین از محلول های آبی است.
نفیسه سرابی مهاجر؛ مریم سرخوش؛ علی اصغر نجف پور؛ حسین علیدادی؛ سیما بریدکاظمی
چکیده
زمینه و هدف: مصرف کنندگان اغلب فکر میکنند مواد غذایی وقتی در یخچالهایی با دمای 4 درجه سانتیگراد نگهداری می-شوند، بیخطر هستند. با این حال، غذا هنوز هم میتواند فاسد شود و بیماریهای ناشی از غذا را که یکی از مهمترین چالشهای بهداشتی هستند ایجاد کنند. مطالعه حاضر با هدف بررسی آلودگیهای باکتریایی و قارچی در یخچالهای خانگی انجام ...
بیشتر
زمینه و هدف: مصرف کنندگان اغلب فکر میکنند مواد غذایی وقتی در یخچالهایی با دمای 4 درجه سانتیگراد نگهداری می-شوند، بیخطر هستند. با این حال، غذا هنوز هم میتواند فاسد شود و بیماریهای ناشی از غذا را که یکی از مهمترین چالشهای بهداشتی هستند ایجاد کنند. مطالعه حاضر با هدف بررسی آلودگیهای باکتریایی و قارچی در یخچالهای خانگی انجام شد.مواد و روشها: در این مطالعه 30 یخچال خانگی مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا پلیتهای میکروبی شامل بلادآگار و سابورو به مدت یک ساعت در قفسههای یخچال قرار داده شد. سپس محیط کشتهای باکتریایی به مدت 48 ساعت در دمای 36 درجه سانتیگراد و محیط کشتهای قارچی به مدت 5 روز در دمای 28 درجه سانتیگراد انکوبه و کلنیها شمارش شدند. در نهایت بمنظور بررسی میزان آلودگی سطوح یخچال، با استفاده از سواپ استریل مرطوب نمونههای تیمار شده از سطح قفسههای یخچال تهیه شد.یافتهها: بر اساس نتایج بدست آمده، 100% آلودگی باکتریایی و 58% آلودگی قارچی در هوای یخچالهای خانگی مشاهده شد و میزان آلودگی باکتریایی و قارچی در سطح یخچالهای خانگی به ترتیب 9/8-7/4 و 2/7-6/3 (log CFU/cm2) بود.نتیجهگیری: همانطور که در این مطالعه مشاهده شد، باکتریها از طریق دستهای شسته نشده، غذاهای خام، بستهبندی دارای نشت، قفسههای شسته نشده، سطوح یخچال و نگهداری طولانی مدت مواد غذایی در یخچال وارد غذا میشوند. بنابراین اگر یخچالها به درستی نگهداری نشوند، به محلی برای رشد میکروارگانیسمها تبدیل میشوند و به طور مستقیم و غیرمستقیم یخچال و مواد غذایی را آلوده و افراد را دچار بیماری میکنند.
مانا اباذری؛ حبیب اله طیبی؛ خدیجه آقاجانی
چکیده
زمینه و هدف: مدل سازی جذب ترکیبات آلاینده از محیط های آبی با کمترین تعداد آزمایشات، یکی از دغدعه های محققین می باشد. در پژوهش حاضر هدف مدل سازی فرایند جذب رنگزای اسیدی آبی 62 با ترکیب آلی-فلزی حاوی آلومینیوم (MIL-53(Al)-NH2) می باشد.مواد و روش ها: در این پژوهش، MIL-53(Al)-NH2 از ماده اولیه 2- آمینو ترفتالیک اسید و نیترات آلومینیوم سنتز شد. پس از بررسی ...
بیشتر
زمینه و هدف: مدل سازی جذب ترکیبات آلاینده از محیط های آبی با کمترین تعداد آزمایشات، یکی از دغدعه های محققین می باشد. در پژوهش حاضر هدف مدل سازی فرایند جذب رنگزای اسیدی آبی 62 با ترکیب آلی-فلزی حاوی آلومینیوم (MIL-53(Al)-NH2) می باشد.مواد و روش ها: در این پژوهش، MIL-53(Al)-NH2 از ماده اولیه 2- آمینو ترفتالیک اسید و نیترات آلومینیوم سنتز شد. پس از بررسی پارامترهای موثر بر جذب رنگزا، از روش های شبکه عصبی مصنوعی(ANN)، رگرسیون خطی چندگانه (MLR) و رگرسیون غیرخطی چندگانه (MNLR) برای پیش بینی میزان جذب رنگزا استفاده شده است. یافته ها: نتایج به دست آمده از آنالیز پراش اشعه ایکس (XRD)، میکروسکوپ الکترونی روبرشی گسیل میدانی (FE-SEM) و طیف سنج مادون قرمز تبدیل فوریه سنتز مناسب MIL-53(Al)-NH2 را نشان داد. شرایط بهینه بصورت 2=pH، زمان60 دقیقه، میزان جاذب 02/0 گرم و دمای 25 درجه سانتیگراد می باشد. بر اساس نتایج ، در مقایسه بین سه روش استفاده شده، مدل شبکه عصبی از بالاترین دقت پیش بینى برخوردار است. خروجی ایجاد شده با استفاده از این مدل در قیاس با مدل های رگرسیون خطی و غیر خطی چندگانه، کمترین جذر میانگین مربعات خطا (RMSE)و بیشترین مقدار ضریب همبستگی(CC) با داده های واقعی را دارا می باشد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج می توان دریافت که MIL-53(Al)-NH2 یک جاذب کارامد بوده و در ضمن با توجه به کارایى بالاى مدل شبکه عصبى مصنوعى مى توان از این مدل جهت حصول اطمینان از نتایج حذف رنگزا و کاهش هزینه بواسطه کاهش تعداد آزمایشات استفاده کرد.
فاطمه صحرائی؛ علی شجاعی؛ زهرا آقابابائی؛ زهرا هاشمی؛ محمد جواد شکوهی زاده؛ مهدی خدابخشی؛ سمیرا خاموطیان
چکیده
زمینه و هدف: آب آشامیدنی مهم ترین منبع تامین فلوراید مورد نیاز بدن می باشد. غلظت مناسب آن نقش مهمی در سلامت دندان ها جهت جلوگیری یا کاهش خطر پوسیدگی دارد. هدف از مطالعه حاضر تعیین تغییرات مکانی و زمانی غلظت فلوراید موجود در آب آشامیدنی استان همدان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد.مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی- ...
بیشتر
زمینه و هدف: آب آشامیدنی مهم ترین منبع تامین فلوراید مورد نیاز بدن می باشد. غلظت مناسب آن نقش مهمی در سلامت دندان ها جهت جلوگیری یا کاهش خطر پوسیدگی دارد. هدف از مطالعه حاضر تعیین تغییرات مکانی و زمانی غلظت فلوراید موجود در آب آشامیدنی استان همدان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد.مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی- تحلیلی است که در سطح 9 شهرستان استان همدان در سال 1398صورت گرفته است. جهت توصیف تغییرات مکانی و زمانی غلظت یون فلوراید از نرم افزار Arc GIS نسخه 10/8 و همچنین جهت تجزیه و تحلیل و آنالیز داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 16 استفاده شد. سطح معنی داری در تمامی آزمون ها0/05تلقی گردید.یافتهها: نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که بیشترین میانگین سالیانه غلظت فلوراید مربوط به شهرستان کبودر آهنگ (0/38± 0/98 میلی گرم بر لیتر) و کمترین میانگین سالیانه مربوط به شهرستان تویسرکان (0/35 ±0/58 میلی گرم بر لیتر) بود. به طور کلی میانگین غلظت فلوراید در نیمه دوم سال (0/42 ± 0/77میلی گرم بر لیتر) نسبت به نیمه اول سال (0/43 ± 0/71میلی گرم بر لیتر) بیشتر برآورد گردید. اما این تفاوت از نظر آماری معنی دار تلقی نشد (0/05<p).نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که به طور کلی میانگین غلظت فلوراید در تمامی نقاط استان همدان در محدوده مطلوبی قرار دارد و مصرف کنندگان در مواجهه با خطرات ناشی از مقادیر بیش از حد یا پایین تر از حد استاندارد فلوراید قرار ندارند.
منصور بازیار
چکیده
زمینه و هدف: نیترات همواره به عنوان یک شاخص کیفیت آب آشامیدنی و یک موضوع اساسی در سلامت انسان مورد توجه بوده است. توسعه مدلهای پیشرفته برای مدیریت کیفیت آب، تصمیمگیرندگان را تشویق کرده است که فناوریهای هوش مصنوعی را در برنامهریزی کیفیت آب لحاظ نمایند. این مطالعه، قصد دارد تا با استفاده از مدلهای AdaBoost (تقویت تطبیقی) بعنوان یکی ...
بیشتر
زمینه و هدف: نیترات همواره به عنوان یک شاخص کیفیت آب آشامیدنی و یک موضوع اساسی در سلامت انسان مورد توجه بوده است. توسعه مدلهای پیشرفته برای مدیریت کیفیت آب، تصمیمگیرندگان را تشویق کرده است که فناوریهای هوش مصنوعی را در برنامهریزی کیفیت آب لحاظ نمایند. این مطالعه، قصد دارد تا با استفاده از مدلهای AdaBoost (تقویت تطبیقی) بعنوان یکی از مدل های نوظهور در حیطه مدیریت کیفیت آب به پیش بینی غلظت نیترات در آب زیرزمینی با استفاده از هدایت الکتریکی، pH بپردازد.مواد و روشها: در این مطالعه ابتدا تحلیل همبستگی پیرسون انجام شد سپس با تعیین متغیر های ورودی مدل چندین مدل AdaBoost با هاپپر پارامترهای مختلف ساخته شد. سپس تحلیل حساسیت و وابستگی متغیر های ورودی مدل در پیش بینی نیترات ارزیابی شدند.یافته ها: نتایج مدل AdaBoostنشان داد که مقادیر ضریب R2 برای داده آموزش 0/915 و برای داده های تست 0/924 بودند. مقادیر MSE، RMSE، MAE، MAPE برای داده های آموزش به ترتیب 1/02، 1/01، 0/823 و 7/3درصد بدست آمد. این معیار ها برای داده های تست به ترتیب0/228، 0/477، 0/375 و3/2 درصد بودند. تحلیل حساسیت مدل، متغیر pH به عنوان مهمترین متغیر تاثیر گذار در پیش بینی نیترات معرفی کرد.نتیجه گیرى: تحلیل مدل نشان داد که روش پیشنهادی در پیش بینی غلظت نیترات عملکرد بالایی دارد. این روش پتانسیل ویژه برای پیادهسازی به عنوان یک سامانه هوشمند برای پیشبینی پارامترهای کیفیت آب را دارد.
نسترن عاقلان؛ سهیل سبحان اردکانی؛ مهرداد چراغی؛ بهاره لرستانی
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به اینکه گیاه پالایی فناوری نوین پالایش خاک آلوده است، این پژوهش با هدف بررسی برخی اصلاح کننده ها با نرخ تجزیهپذیری زیستی متفاوت در بهبود کارایی گیاه پالایی خاک آلوده به کروم و مس توسط گونه های زینتی تاج خروس و گل جعفری در سال 1397 انجام شد. مواد و روشها: با آلوده سازی خاک توسط نمکهای دی کرومات پتاسیم 50 و 100 و سولفات ...
بیشتر
زمینه و هدف: با توجه به اینکه گیاه پالایی فناوری نوین پالایش خاک آلوده است، این پژوهش با هدف بررسی برخی اصلاح کننده ها با نرخ تجزیهپذیری زیستی متفاوت در بهبود کارایی گیاه پالایی خاک آلوده به کروم و مس توسط گونه های زینتی تاج خروس و گل جعفری در سال 1397 انجام شد. مواد و روشها: با آلوده سازی خاک توسط نمکهای دی کرومات پتاسیم 50 و 100 و سولفات مس 200 و 400 میلیگرم در کیلوگرم و تیمار با محلول 2.50 میلیمول در کیلوگرم EDTA و اسید سیتریک (CA) و 2.00 میلیمول در کیلوگرم اسید سالیسیلیک (SA)، نسبت به کشت گیاهچه ها و برداشت آنها بعد از 60 روز اقدام شد. پس از هضم اسیدی گیاهچهها، محتوی عناصر کروم و مس در آنها بهروش طیفسنج نشری پلاسمای جفتشده القایی خوانده شدند. یافتهها: بیشینه غلظت کروم در خاک کشت شده، ریشه و شاخساره تاج خروس با 2.40، 5.18 و 1.86 و در گل جعفری با 2.74، 6.00 و 1.30 میلیگرم در کیلوگرم بهترتیب مربوط به تیمارهای SA، EDTA و EDTA و در مورد مس در خاک کشت شده، ریشه و شاخساره تاج خروس با 6.74، 3.77 و 3.34 بهترتیب مربوط به SA، SA و EDTA و در گل جعفری نیز با 6.65، 3.45 و 9.50 میلیگرم در کیلوگرم بهترتیب مربوط به تیمارهای SA، EDTA و EDTA بود. از طرفی، تاج خروس با فاکتورهای انتقال و تجمع زیستی بزرگ تر از یک در تیمار 100 میلیگرم در کیلوگرم دی کرومات پتاسیم افزوده واجد CA، فرا انباشتگر کروم بود. نتیجهگیری: با توجه به نقش مهم اسیدهای آلی در الکتروکینتیک پالایش خاک و بهبود کارایی گیاه پالایی، استفاده از این عوامل اصلاح کننده برای پاکسازی خاکهای آلوده به فلزات سنگین توصیه می شود.
مجید بنیادی منش؛ علی افخم
چکیده
زمینه و هدف: سلامت دهان و دندان یکی از شاخص های مهم بهداشت در جامعه می باشد. مهمترین شاخص های مورد استفاده در ارزیابی سلامت دهان و دندان، شاخص های DMFT و CPITN است. این مطالعه به منظور بررسی وضعیت سلامت دهان و دندان در دانش آموزان 11 تا 13 ساله شهر مشهد و ارتباط آن با آب مصرفی آن ها و برخی عوامل مرتبط انجام شده است.مواد و روشها: این مطالعه ...
بیشتر
زمینه و هدف: سلامت دهان و دندان یکی از شاخص های مهم بهداشت در جامعه می باشد. مهمترین شاخص های مورد استفاده در ارزیابی سلامت دهان و دندان، شاخص های DMFT و CPITN است. این مطالعه به منظور بررسی وضعیت سلامت دهان و دندان در دانش آموزان 11 تا 13 ساله شهر مشهد و ارتباط آن با آب مصرفی آن ها و برخی عوامل مرتبط انجام شده است.مواد و روشها: این مطالعه ی مقطعی تحلیلی در سال 1400 بر روی 1232 دانش آموز انجام شد. نمونه برداری از تمام چاه های دستی، نیمه عمیق و عمیق و قنات های دشت مشهد در سال 1400 انجام شد. تمامی پارامترهای آب آشامیدنی با توجه به استاندارد های کتاب Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater اندازه-گیری شدند. داده ها، توسط نرم افزارSPSS نسخه ی 20 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.یافته ها: میانگین شاخص DMFT در دانش آموزان مشهد0/98 بدست آمد. میانگین فلوئور آب آشامیدنی 0.38 میلی گرم بر لیتر بود. که کمتر از میزان مجاز فلوراید در آب اشامیدنی بود. مطابق با آزمون های آماری مربوطه بین شاخص DMFT و مقدار مصرف آب آشامیدنی در شبانه روز، مقدار فلوئور آب آشامیدنی و استفاده از نخ دندان در شبانه روز رابطه ی معنی داری وجود داشت (p<0/05). همچنین بین شاخص CPITN با استفاده از مسواک رابطه ی معنی داری یافت شد(p<0/05).نتیجه گیری: با توجه به اینکه فلوئور آب آشامیدنی و استفاده از نخ دندان در شبانه روز، با شاخص DMFT ارتباط دارند، باید فلوئور آب آَشامیدنی در محدوده ی استاندارد حفظ شود و روش های مراقبت از سلامت دهان و دندان مثل استفاده از نخ دندان و مسواک به دانش آموزان آموزش داده شود.
مجتبی داوودی؛ زهره وجودی؛ طیبه جعفریان؛ اکرم رباط جزی؛ زینب فولادی؛ مریم جعفریان؛ سیما نوربخش
چکیده
زمینه و هدف: یکی از مسائل مطرح به دنبال شیوع بیماریها، پسماند تولید شده در طی فرایندهای درمانی است. هدف از این مطالعه بررسی اثر شیوع بیماریCovid-19 بر پسماند پزشکی تولید شده در شهر مشهد است. مواد و روش ها: در این مطالعه 4 بیمارستان رفرال و 2 بیمارستان غیر رفرال مورد مطالعه قرار گرفتند. با استفاده از اطلاعات ثبت شده و استفاده از چک لیست ...
بیشتر
زمینه و هدف: یکی از مسائل مطرح به دنبال شیوع بیماریها، پسماند تولید شده در طی فرایندهای درمانی است. هدف از این مطالعه بررسی اثر شیوع بیماریCovid-19 بر پسماند پزشکی تولید شده در شهر مشهد است. مواد و روش ها: در این مطالعه 4 بیمارستان رفرال و 2 بیمارستان غیر رفرال مورد مطالعه قرار گرفتند. با استفاده از اطلاعات ثبت شده و استفاده از چک لیست های استاندارد مدیریت پسماندهای پزشکی، کمیت و کیفیت پسماند تولیدی پیش از شیوع بیماری کرونا (1398) و در دوران همهگیری (1399) مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفت. همچنین با مراجعه به معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد، آمار مرتبط با تعدادمراجعه کنندگان به بیمارستان های پذیرش کننده بیماران مبتلا به بیماری کرونا در سال 1399، استخراج، دسته بندی و وارد مطالعه گردید. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد میزان تولید کل پسماند به ترتیب در سال1398 (قبل از شیوع بیماری کرونا) و در سال 1399(حین شیوع بیماری کرونا) در بیمارستان رفرال R1 برابر با kg/day 49/45 ±449/50 و kg/day107/55 ± 436/04 در بیمارستان رفرال R2 برابر با kg/day227/46± 3000/26 و 153/00 ± 3279/72،در بیمارستان رفرال R3برابر با kg/day107/10 ±544/53 و156/68 ± 666/32، در بیمارستان رفرال R4 برابر با kg/day15/96 ± 476/72 و kg/day54/88 ±635/41 بود. همچنین میزان تولید کل پسماند در بیمارستان های غیر رفرالNR1 به ترتیب برابر با kg/day36/90 ± 219/6و49/58 ± 199/06، و در بیمارستان غیر رفرالNR2 به ترتیب برابر با kg/day29/55 ± 112/1و kg/day21/59 ± 108/8 بود. بررسی های میدانی نشان داد علی رغم افزایش میزان پسماند تولیدی تمام مراحل مدیریت پسماند از قبیل جمع آوری، انتقال، بی خطرسازی مطابق با دسترالعملها در حال اجرا میباشد.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد نرخ تولید پسماند پزشکی با شیوع بیماری ها مرتبط است. با توجه به اهمیت مدیریت پسماندهای پزشکی در مقابل اثرات نامناسب آن نیازمند توجه و بهکارگیری دقیق و صحیح دستورالعملهای ملی و بین المللی می باشد.
بهنام پرداختی؛ حسین پیرخراطی؛ فرخ اسد زاده
چکیده
زمینه و هدف: در این مطالعه ارزیابی فلزات سنگین در خاک اطراف شهر زنجان، با بکارگیری شاخصهای آلودگی، ریسک سرطانزایی و غیرسرطانزایی و تعیین منشأ فعالیتهای زمینزاد و انسانزاد با استفاده از روشهای آماری پرداخته شد. مواد و روشها: در این پژوهش، تعداد 30 نمونه از عمق 20-0 سانتیمتری خاک برداشته و براساس روش هضم اسیدی توسط آنالیز ...
بیشتر
زمینه و هدف: در این مطالعه ارزیابی فلزات سنگین در خاک اطراف شهر زنجان، با بکارگیری شاخصهای آلودگی، ریسک سرطانزایی و غیرسرطانزایی و تعیین منشأ فعالیتهای زمینزاد و انسانزاد با استفاده از روشهای آماری پرداخته شد. مواد و روشها: در این پژوهش، تعداد 30 نمونه از عمق 20-0 سانتیمتری خاک برداشته و براساس روش هضم اسیدی توسط آنالیز طیف سنجی پلاسمای جفت شده القایی مورد آنالیز قرار گرفت.یافتهها: فاکتور غنی شدگی برای روی و کادمیوم به ترتیب با میانگین 1/42 و 5/34 در ردهی غنی شدگی شدید و شاخص زمین انباشت برای کادمیوم با میانگین 8/2 در ردهی بالای آلودگی قرار داشت. تغییرات مکانی شاخص بار آلودگی و درجهی آلودگی اصلاح شده نشان داد که در نزدیکی مراکز صنعتی شدت آلودگی بیشتر شده و رگرسیون خطی بین ریسک اکولوژیکی و ضریب میانه دامنه اثر متوسط (903/0=R2) نشان داد که 76 درصد نمونهها در احتمال سمیت قرار گرفتهاند. کادمیوم در کودکان و بزرگسالان با میانگین شاخص خطر غیرسرطانزایی 2 و 5/0 بخصوص در معرض جذب پوستی با میانگین 5/0 بیشترین خطر را داشت. خطر ابتلا به بیماریهای سرطانی بیشتری را نشان میدهد. نتیجهی تعیین منشأ و سهم فلزات سنگین به کمک ارزیابی-های آماری نشان داد که سرب، روی و کادمیوم در نتیجهی فعالیتهای انسانی و کروم، مس و آرسنیک در نتیجهی توأمان فعالیتهای انسانی و زمین زاد در منطقه تجمع یافتهاند. نتیجهگیری: پیشنهاد میگردد به منظور کاهش اثرات منفی زیست محیطی فلزات سنگین در خاک اطراف شهر زنجان، اقداماتی مانند کاهش ورود آلایندهها و پالایش خاک آلوده صورت گیرد.
نوید رفیعی؛ محمد سوهانی
چکیده
زمینه و هدف: امروزه شیوه های مدیریت پسماندهای خطرناک با توجه به شرایط قوانین زیست محیطی جهانی در حال افزایش است اما وجود موانع، اجرای مدیریت این نوع پسماندها را با مشکل مواجه می کند. هدف این مطالعه شناسایی ده مانع در مسئله مدیریت پسماندهای خطرناک در سیستم مدیریت پسماند بر اساس ادبیات و ارجحیتهای کارشناسان این حوزه می باشد. مواد ...
بیشتر
زمینه و هدف: امروزه شیوه های مدیریت پسماندهای خطرناک با توجه به شرایط قوانین زیست محیطی جهانی در حال افزایش است اما وجود موانع، اجرای مدیریت این نوع پسماندها را با مشکل مواجه می کند. هدف این مطالعه شناسایی ده مانع در مسئله مدیریت پسماندهای خطرناک در سیستم مدیریت پسماند بر اساس ادبیات و ارجحیتهای کارشناسان این حوزه می باشد. مواد و روش ها: این مطالعه کاربردی در سال 1401 با بهره گیری از نظرات پنج نفر از مدیران و کارشناسان یک شرکت مدیریت پسماند استان کرمانشاه اجرا شد. همچنین، به منظور درک ساختار ارتباط درونی و متقابل میان موانع و همچنین ساختار سلسله مراتبی موانع مدیریت پسماندهای خطرناک از تکنیک های تصمیم گیری دیمتل و مدل سازی ساختاری تفسیری استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد عدم آگاهی عمومی درباره بازیافت پسماندهای خطرناک و عدم وجود سیاست هایی برای رسیدگی به مباحث پسماندهای خطرناک اصلی ترین موانعی هستند که توسط رویکرد ترکیبی مبتنی بر دیمتل و مدل سازی ساختاری تفسیری به تصویر کشیده شده است. عدم آگاهی عمومی درباره بازیافت پسماندهای خطرناک با امتیاز 0/53 عاملی علی بوده که با قدرت نفوذ شدید برابر 10 و قدرت وابستگی ضعیف برابر 1 در دسته موانع مستقل قرار دارد. همچنین، عدم وجود سیاست هایی برای رسیدگی به مباحث پسماندهای خطرناک با امتیاز0/47 عاملی علی بوده که با قدرت نفوذ شدید برابر 10 و قدرت وابستگی نسبتاً شدید برابر 6 در دسته موانع پیوندی قرار می گیرد.نتیجه گیری: رویکرد پیشنهادی به سیاست گذران و تصمیم گیرندگان کمک می کند تا رابطه متقابل و تعاملی بین موانع و ساختار سلسله مراتبی آنها را شناسایی کنند.
ابوالفضل نعیم آبادی؛ صفورا جوان؛ نغمه امین الا سلامی؛ هادی فاضل؛ نیره امینی ثانی
چکیده
زمینه وهدف:COVID-19 می تواند مستقیماً از طریق قطرات تنفسی یا غیرمستقیم از طریق وسایل که باعث انتقال عفونت می شوند منتقل شود .این تحقیق با هدف شناسایی ویروس در محل های تماس بیماران مبتلا با سطوح مختلف آلوده به ویروس از قبیل آمبولانس حمل بیماران، محل های نمونه گیری ، اتاق های معاینه ، اتاق های بستری و آزمایشگاه به انجام رسیدمواد وروشها:نمونه ...
بیشتر
زمینه وهدف:COVID-19 می تواند مستقیماً از طریق قطرات تنفسی یا غیرمستقیم از طریق وسایل که باعث انتقال عفونت می شوند منتقل شود .این تحقیق با هدف شناسایی ویروس در محل های تماس بیماران مبتلا با سطوح مختلف آلوده به ویروس از قبیل آمبولانس حمل بیماران، محل های نمونه گیری ، اتاق های معاینه ، اتاق های بستری و آزمایشگاه به انجام رسیدمواد وروشها:نمونه برداری ها بر اساس دستور العمل سازمان جهانی بهداشت انجام شد، نمونه های محیطی با استفاده از یک سواب و با نوک مصنوعی و یک شافت پلاستیکی انجام گرفت در این مطالعه سعی شد نمونه برداری در ساعت های شلوغ بیمارستان انجام گیرد و تعداد کل نمونه ها 48 نمونه برداشت گردید و در نهایت نمونه ها توسط روش واکنش زنجیرهای پلیمراز-رونویسی معکوس (RT-PCR)مورد سنجش قرار گرفت.یافته ها:نتایج نشان داد که داخل 36 نمونه بیمارستان 8 نمونه مثبت بوده و در 10 نمونه آزمایشگاه جامع نیز دو نمونه مثبت گزارش شده است با توجه به غیر نرمال بودن داده ها برای مقایسه مجموعه های داده های سطوح مختلف از قبیل (پلاستیکی،فلزی، چوبی،شیشه، الیاف و جسم زنده) از آزمون Kruskal-Wallis استفاده شد. طبق نتایج بدست آمده بین سطوح با جنس ها مختلف و میزان مثبت بودن تستها ارتباط معنی داری مشاهده نگردیدpvalue=0.341) ).نتیجه گیری:قطرات تنفسی آلوده می توانند توسط جریان هوا جابجا شده و روی سطوح رسوب کنند. با توجه به نوع سطوح و ماندگاری بالاتر این ویروس ها بر روی این سطوح لزوم ضدعفونی مرتب و روزانه قبل و بعد شیفت و در مواقع مواجهه با آلودگی با ویروس حتما باید با ترکیبات ضد ویروسی مناسب با سطح، گندزدایی گردند. در مورد بقیه سطوح مانند پارچه و الیاف آلودگی دیده نشده است ولی با توجه به سرایت این ویروس باید احتیاط های لازم در نظر گرفته شود.
رضا پیکانپور فرد؛ پروانه پیکانپور فرد؛ هادی هادیان قهدریجانی
چکیده
زمینه و هدف: یکی از اساسیترین مشکلات آلودگی هوا این است که معمولاً مناطق وسیعی از کاربریهای مختلف همچون شهرها و محصولات کشاورزی را در صدها کیلومتر از منشاء تولید آلایندهها تحت تأثیر خود قرار داده و یا موجب اثرات تجمعی با دیگر صنایع شده است. هدف از این پژوهش کمیسازی غلظت آلایندهها در مناطق مسکونی اطراف کاربریهای صنعتی است.مواد ...
بیشتر
زمینه و هدف: یکی از اساسیترین مشکلات آلودگی هوا این است که معمولاً مناطق وسیعی از کاربریهای مختلف همچون شهرها و محصولات کشاورزی را در صدها کیلومتر از منشاء تولید آلایندهها تحت تأثیر خود قرار داده و یا موجب اثرات تجمعی با دیگر صنایع شده است. هدف از این پژوهش کمیسازی غلظت آلایندهها در مناطق مسکونی اطراف کاربریهای صنعتی است.مواد و روشها: در این مطالعه بهمنظور مدلسازی آلایندههای هوا از نرمافزار AERMOD استفاده گردید. این نرمافزار با استفاده از دادههای هواشناسی، مدل رقومی ارتفاع و اطلاعات مربوط به منابع آلاینده میزان آلودگی هوای مربوط به آلایندههایPM10 ، SOX، NOx و CO را در یک مکان مشخص ارزیابی و کمی سازی میکند.یافتهها: نتایج حاصل از پژوهش حاضر حاکی از این است که در این 28 نقطه جمعیتی پیرامون کاربری صنعتی مورد نظر از نظر غلظت آلایندهها در هر دو حالت با و بدون غلظت زمینه، غلظت هیچ آلایندهای بالاتر از حد استاندارد نبوده است؛ و مهمترین آلاینده در این پژوهش NOX سالینه تشخیص داده شد که کمترین اختلاف را با حد مجاز آلودگی دارد. همچنین به دلیل نزدیکی بیشتر آلایندهها به حد مجاز محیط زیست در این منطقه بارگذاری بیشتر کاربریهای صنعتی میتواند باعث بروز مشکلات زیادی از لحاظ سلامتی، اقتصادی و اجتماعی شود.نتیجهگیری: یافتههای این پژوهش نشان میدهد که بهمنظور ارزیابی و کمیسازی غلظت آلایندههای مناطق پیرامون نقاط آلاینده صنعتی علاوه بر مدلسازی منابع نقطهای بهتر است آلودگیهای موجود در زمینه نیز برای دقت بیشتر در راستای توسعه پایدار و درخور اینگونه مناطق بکار گرفته شوند.
راحله والیزاده اردلان؛ میترا محمدی؛ محمد صادق بهادری
چکیده
زمینه و هدف: با رشد جمعیت در شهرها و افزایش رشد صنعت و تکنولوژی، آلودگی صوت همواره رو به افزایش است. بروز بیماری کرونا و ایجاد محدودیتهای ناشی از آن در دنیا و ایران از جمله شرایطی بود که باعث ایجاد تغییرات شدیدی در زندگی روزمره مردم گردید که فرصت ارزیابی تغییرات محیط صوتی را فراهم نمود. لذا این مطالعه با هدف بررسی تغییرات تراز صدا در ...
بیشتر
زمینه و هدف: با رشد جمعیت در شهرها و افزایش رشد صنعت و تکنولوژی، آلودگی صوت همواره رو به افزایش است. بروز بیماری کرونا و ایجاد محدودیتهای ناشی از آن در دنیا و ایران از جمله شرایطی بود که باعث ایجاد تغییرات شدیدی در زندگی روزمره مردم گردید که فرصت ارزیابی تغییرات محیط صوتی را فراهم نمود. لذا این مطالعه با هدف بررسی تغییرات تراز صدا در یکی از تقاطعات مهم شهر مشهد در قبل از شیوع بیماری و در زمان ایجاد محدودیتهای ناشی از آن انجام شده است.مواد و روشها: این مطالعه در ابتدا به بررسی وضعیت تراز معادل صوت به تفکیک ( فروردین ماه 1398 و 1399) در چهار راه شهدای مشهد بدون در نظر گرفتن هرگونه شرایط خاص پرداخته و در بخش دوم مقایسه شاخصهای مختلف صوت در بازههای زمانی مختلف، بر اساس آنالیز آماری ویلکاکسون و با استفاده از نرم افزار SPSS، نسخه 22 در قبل از بروز بیماری (فروردین 1398) و در زمان ایجاد محدودیتهای ناشی از شیوع آن (فروردین 1399) انجام شد.یافتهها: در بخش اول مطالعه میانگین Leq ساعتی در فروردین 1398و 1399 به ترتیب70/48 و 70/39 دسیبل بود و نتایج بخش دوم حاکی از معنادار بودن تفاوت در میانگین تراز معادل صوت در دو بازه مطالعاتی میباشد. تراز معادل حداکثر (LMax) و حداقل (Lmin) در زمان شیوع کرونا نسبت به زمان قبل از بیماری به ترتیب0/16 و 0/08دسیبل کاهش یافته است. در ساعات منع تردد شبانه یعنی 21 الی 03 شب در فروردین 1399 نیز میزان تراز معادل صدا به میزان 0/09 دسیبل نسبت به سال 1398 کاهش پیدا کرده است. نتیجهگیری: نتایج این مطالعه نشان داد که تقاطع چهارراه شهدای مشهد در زمان قبل از بروز بیماری از تراز معادل صوتی بالاتر از حد استانداردهای ملی بوده است. این در حالی است که در سال شیوع بیماری بهدلیل کاهش حجم فعالیتهای اقتصادی در زمان اوج محدودیتهای کرونایی، میزان آلودگی صوتی اگرچه نسبت به سال 1398 کاهش داشته است، اما تراز معادل صوت همچنان نسبت به استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست بالاتر بود و به عبارتی آلودگی صوت در تقاطع مذکور همچنان وجود داشته است. به نظر میرسد بررسی دلایل این موضوع نیاز به انجام تحقیقات بیشتر مانند مدلسازی ترافیکی، تعیین سیاهه انتشار آلودگی صوت، بررسی رابطه بین کاربریها و آلودگی صدا و تاثیر شرایط آب و هوایی بر میزان تراز صدا دارد.