علیرضا بهزادی؛ امیرحسین یزدان بخش
چکیده
زمینه و هدف: در سالهای اخیر نگرانی از حضور ترکیبات دارویی در پساب در حال افزایش است. انواع مختلفی از باقیمانده ترکیبات آنتیبیوتیکهای پرکاربرد خانواده تتراسایکلین در آبهای محیطی در غلظتهای نسبتاً کم و بهطور مداوم یافت می‌شوند که اثرات نامطلوبی بر سلامتی انسان و محیط زیست دارند. مطالعه حاضر با هدف سنتز ایروژل‌های ...
بیشتر
زمینه و هدف: در سالهای اخیر نگرانی از حضور ترکیبات دارویی در پساب در حال افزایش است. انواع مختلفی از باقیمانده ترکیبات آنتیبیوتیکهای پرکاربرد خانواده تتراسایکلین در آبهای محیطی در غلظتهای نسبتاً کم و بهطور مداوم یافت می‌شوند که اثرات نامطلوبی بر سلامتی انسان و محیط زیست دارند. مطالعه حاضر با هدف سنتز ایروژل‌های آلی با سطح ویژه بالا جهت حذف آنتیبیوتیک مینوسایکلین انجام شد.
مواد و روشها: در این پژوهش، ایروژل رزورسینول فرمالدهید با استفاده از روش سل-ژل سنتز و تحت شرایط محیطی خشک گردید. در ادامه ایروژل با استفاده از گرافن اصلاح گردید و در نهایت عملکرد نمونههای سنتز شده بهعنوان جاذب تحت پارامترهای مختلف از قبیل pH محلول (2-12)، مقدار جاذب (4-10 میلیگرم) و زمان تماس جاذب با آنتیبیوتیک (3-24 ساعت) مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت مشخصه‌یابی نمونههای ساخته شده از آزمون‌های طیف‌سنجی رامان، میکروسکوپ الکترونی (FE-SEM) و BET استفاده شد و سپس بازده حذف آنتیبیوتیک مینوسایکلین توسط نمونهها با استفاده از آزمون اسپکتروسکپی UV-Vis سنجیده شد.
یافته‌ها: بر اساس نتایج آزمون BET، سطح ویژه مربوط به نمونه ایروژل رزورسینول فرمالدهید با یک درصد وزنی گرافن، نسبت به ایروژل خالص افزایش یافت. همچنین درصد حذف آنتیبیوتیک مینوسایکلین برای نمونههای خالص و اصلاح شده بهترتیب برابر با 6/71% و 1/92% در pHهای بهینه 4 و 6 بود.
نتیجه‌گیری: ایروژل رزورسینول فرمالدهید اصلاح شده با گرافن، جاذبی مناسب جهت حذف آنتیبیوتیک مینوسایکلین از محلولهای آبی می‌باشد
لاله رومیانی؛ مهسا مستوفی پور
چکیده
زمینه و هدف: نیترات بهعنوان یکی از شاخص‌های شیمیایی آلودگی آب مورد بررسی قرار می‌گیرد. نیترات به دلیل حلالیت بالا در آب، رایجترین آلاینده محسوب میشود که میتواند سلامت انسان را تهدید کند. مطالعه حاضر با هدف بررسی حذف نیترات از محیطهای آبی با استفاده از نانوکامپوزیت Fe3O4/ZnO/cellulose انجام شد.
مواد و روشها: این تحقیق به‌صورت ...
بیشتر
زمینه و هدف: نیترات بهعنوان یکی از شاخص‌های شیمیایی آلودگی آب مورد بررسی قرار می‌گیرد. نیترات به دلیل حلالیت بالا در آب، رایجترین آلاینده محسوب میشود که میتواند سلامت انسان را تهدید کند. مطالعه حاضر با هدف بررسی حذف نیترات از محیطهای آبی با استفاده از نانوکامپوزیت Fe3O4/ZnO/cellulose انجام شد.
مواد و روشها: این تحقیق به‌صورت تجربی در یک رآکتور ناپیوسته انجام شد. متغیرهای مؤثر بر فرآیند جذب شامل: pH (2، 4، 6، 8 و 10)، زمان تماس (25، 50، 75، 100، 125، 150، 175، 200، 225، 250، 275 و 300 دقیقه)، غلظت نیترات (0، 50، 100، 150، 200 و 250 میلیگرم بر لیتر)، دوز جاذب (0، 2، 4، 6، 8 و 10 گرم بر لیتر) و سرعت اختلاط (0، 50، 100، 150، 200 و 250 دور بر دقیقه) بودند. سینتیک و ایزوترم‌های جذب نیز تعیین شد. برای اندازه‌گیری غلظت نیترات از دستگاه اسپکتوفتومتری و برای تعیین خصوصیات جاذب از میکروسکوپ الکترونی روبشی و طیفسنج مادون قرمز استفاده شد.
یافته ها: بر اساس نتایج، pH بهینه جذب 6 بود و با افزایش زمان تماس، مقدار جاذب و راندمان جذب افزایش یافت. سطح ویژه جاذب 10 مترمربع بر گرم به‌‌دست آمد. آزمایش FTIR نشان داد که گروههای عاملی موجود بر روی جاذب، نقش مهمی در جذب نیترات داشتند. دادههای آزمایشگاهی از سینتیک درجه دوم تبعیت نموده و همچنین ایزوترم فروندلیچ برای توصیف فرآیند جذب، مطابقت بهتری داشت.
نتیجه گیری: با توجه به نتایج به‌‌دست آمده، نانوکامپوزیت Fe3O4/ZnO/cellulose میتواند نیترات را با راندمان بالایی از محلول آبی جذب نماید.
فریبرز بهرامی؛ اصلان اگدرنژاد
چکیده
زمینه و هدف: به‌دلیل پیچیدگیهای موجود در سیستمهای آب زیرزمینی و همچنین محدودیتهای موجود، مدلسازی آبهای زیرزمینی به آسانی میسر نمیباشد، اما مدل شبکه عصبی مصنوعی، دارای توانایی بالایی در مدلسازی سیستمهای پیچیده و غیرخطی هستند و از طرفی روشهای زمین آماری هم در مدلسازی آب زیرزمینی دارای دقت مناسبی میباشند.
مواد ...
بیشتر
زمینه و هدف: به‌دلیل پیچیدگیهای موجود در سیستمهای آب زیرزمینی و همچنین محدودیتهای موجود، مدلسازی آبهای زیرزمینی به آسانی میسر نمیباشد، اما مدل شبکه عصبی مصنوعی، دارای توانایی بالایی در مدلسازی سیستمهای پیچیده و غیرخطی هستند و از طرفی روشهای زمین آماری هم در مدلسازی آب زیرزمینی دارای دقت مناسبی میباشند.
مواد و روشها: هدف از پژوهش حاضر، شبیهسازی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی (SAR، TDS و EC) دشت دزفول اندیمشک با استفاده از مدلهای ANN-PSO و زمین آمار می‌باشد. بدین‌منظور از اطلاعات 61 حلقه چاه مشاهدهای موجود در دشت دزفول- اندیمشک استفاده شد. ورودی‌های مدل شبکه عصبی شامل پارامترهای کیفی SO42-، pH، HCO32-، Na+، Mg2+، Ca2+، TDS، SAR و EC در نظر گرفته شد.
یافته ها: بر اساس نتایج حاصل از شبیهسازی با مدل شبکه عصبی مصنوعی، بالاترین دقت مدل ANN-PSO در شبیهسازی بهترتیب مربوط به پارامترهای EC، SAR و TDS و بر اساس نتایج حاصل از درونیابی با روش زمین‌آمار، بالاترین دقت مدل کریجینگ در شبیهسازی بهترتیب مربوط به پارامترهای EC، TDS و SAR بود. نتایج کلی حاصل از شبیهسازی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی نشان داد که مدل ANN-PSO دقت بیشتری در شبیهسازی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی دشت درفول اندیمشک نسبت به مدل کریجینگ دارد؛ بهطوریکه مقدار R2 برای شبیهسازی پارامترهای SAR، TDS و EC با استفاده از مدل ANN-PSO در مرحله آزمون بهترتیب 92/0، 918/0 و 955/0 و با استفاده از مدل کریجینگ 902/0، 915/0 و 931/0 برآورد شد.
نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد، تلفیق مدلهای شبکه عصبی مصنوعی با الگوریتمهای بهینهسازی، بهعنوان ابزاری مفید برای شبیهسازی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی کاربرد دارند.
مجتبی قره محمودلو؛ مصطفی رقیمی؛ مریم رمضانی مجاوری
چکیده
زمینه و هدف: فلوراید، یکی از یون‌های مهم در آب شرب است که در غلظتهای کم و یا زیاد باعث بروز برخی مشکلات در رابطه با سلامت انسان نظیر پوسیدگی دندان، فلوئوروسیس دندانی و یا فلوئوروسیس اسکلتی میشود. پژوهش حاضر با هدف بررسی غلظت فلوراید و همچنین عوامل مؤثر در پراکندگی میزان فلوراید در منابع تأمین آب شرب استان گلستان انجام شد.مواد ...
بیشتر
زمینه و هدف: فلوراید، یکی از یون‌های مهم در آب شرب است که در غلظتهای کم و یا زیاد باعث بروز برخی مشکلات در رابطه با سلامت انسان نظیر پوسیدگی دندان، فلوئوروسیس دندانی و یا فلوئوروسیس اسکلتی میشود. پژوهش حاضر با هدف بررسی غلظت فلوراید و همچنین عوامل مؤثر در پراکندگی میزان فلوراید در منابع تأمین آب شرب استان گلستان انجام شد.مواد و روشها: در این مطالعه با توجه به نحوه پراکندگی نهشته‌های لسی، استان گلستان به چهار منطقه تقسیم‌بندی شد. در مرحله بعد نمونههای مربوط به آب زیرزمینی از این مناطق جمع‌آوری و پارامترهای شیمیایی نظیر TDS، HCO3-، Cl-، SO42-، NO3-، NO2-، F-، PO42-، Ca2+، Mg2+، Na+، K+ وFe2+ آنالیز شدند. پس از بررسی‌های هیدروژئوشیمیایی و آماری، ارتباط بین فلوراید با نهشته‌های لسی و برخی پارامترهای شیمیایی بررسی شد.یافته‌ها: نتایج مربوط به مناطق چهارگانه نشان داد، میزان فلوراید ارتباط مستقیم با گسترش نهشته‌های لسی دارد؛ بهطوریکه در منطقه 1 شامل شهرهای مراوه‌تپه، کلاله و گنبد با بیشترین پراکندگی نهشته‌های لسی، میزان فلوراید بیش از مناطق دیگر بود. یون فلوئور با برخی یون‌ها نظیر کلسیم، بی‌کربنات، آهن، سدیم و فسفات همبستگی بالایی داشت. همچنین همبستگی بالایی بین هدایت الکتریکی بهعنوان پارامتر شوری و غلظت فلوراید در آب زیرزمینی و دیگر منابع آبی در استان وجود داشت؛ بهطوریکه با افزایش شوری، میزان فلوراید در منابع آبی استان افزایش چشم‌گیری داشت. بر اساس نمودار گیبس، واکنش آب- سنگ، عامل اصلی کنترل کننده شیمی آب زیرزمینی و در نتیجه، محتمل‌ترین عامل برای ورود فلوراید به آب زیرزمینی در محدوده مورد مطالعه می‌باشد.نتیجه‌گیری: سیمان شیمیایی لس‌ها به‌همراه برخی کانی‌های رسی، منشأ اصلی فلوراید در منابع آب زیرزمینی در منطقه 1 با بیشترین پراکندگی نهشته‌های لسی است. آب شور لایه‌های تحتانی و نفوذ آنها به سفره‌های آب شیرین منطقه را می‌توان بهعنوان منشأ دوم فلوراید در دشت گرگان به‌حساب آورد.
آوا حیدری؛ زهرا جعفرپور چک آب؛ محمد فرزام؛ عباس روحانی
چکیده
زمینه و هدف: عناصر سنگین با ورود از طریق زنجیره‌غذایی سلامت انسان را به خطر می‌اندازند. مصرف سبزیجات آلوده به فلزات سنگین خطری برای سلامت انسان محسوب میشود. تحقیق حاضر به تعیین غلظت برخی فلزات سنگین در گیاه خرفه و ارزیابی میزان خطر سلامت آنها در این گیاه پرداخته است.مواد و روشها: پس از افزودن سطوح (0، 15و 30 میلیگرم برکیلوگرم) نانو ...
بیشتر
زمینه و هدف: عناصر سنگین با ورود از طریق زنجیره‌غذایی سلامت انسان را به خطر می‌اندازند. مصرف سبزیجات آلوده به فلزات سنگین خطری برای سلامت انسان محسوب میشود. تحقیق حاضر به تعیین غلظت برخی فلزات سنگین در گیاه خرفه و ارزیابی میزان خطر سلامت آنها در این گیاه پرداخته است.مواد و روشها: پس از افزودن سطوح (0، 15و 30 میلیگرم برکیلوگرم) نانو ذرات آهن به خاک آلوده به نیکل و آماده‌سازی تیمارها، اقدام به کشت گلدانی گیاه خرفه در این تیمارها شد. پس از عصاره‌گیری نمونهها، غلظت فلزات سنگین توسط دستگاه ICP-OEC اندازه‌گیری شد و فاکتورهای تجمع‌زیستی، انتقال، دریافت روزانه و شاخص‌های خطرپذیری فلزات سنگین برای انسان محاسبه شد.یافته‌ها: بیشترین غلظت نیکل و آهن در ریشه و اندام‌هوایی خرفه در تیمار 30 میلیگرم بر کیلوگرم نانو ذرات آهن بود. TF نیکل و آهن برای خاک-ریشه <1 اما برای ریشه- ساقه >1 بود. مقدار BAF در خرفه برای عناصر نیکل و آهن <1 بدست آمد. مقادیر HRI برای آهن و نیکل <1 بود که نشان‌دهنده خطرات کم برای مصرف خرفه در خاک مورد مطالعه است. بنابراین با وجود HRI <1 برای نیکل و آهن در همه تیمارها برای کودکان نسبت به بزرگسالان بالاتر بود، بطور کلی مقادیر HRI برای نیکل بالاتر از آهن بود.نتیجه‌گیری: ضریب خطرپذیری عناصر مورد مطالعه در گیاه خرفه <1 بود و بیانگر عدم وجود بیماری‌های غیرسرطانی برای مصرف‌کنندگان است. بهطور کلی نتایج نشان داد HRI عناصر سنگین برای هر دو گروه سنی مورد مطالعه <1 بوده و بیانگر این است که خرفه در این خاک در وضعیت امن قرار دارد.
معصومه عامریان
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به اهمیت مصرف بامیه، کنترل غلظت فلزات سنگین در مواد غذایی برای اطمینان از ایمنی سلامت فرد ضروری است، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی غلظت فلزات سنگین و نیترات در بامیه گلخانه‌ای یکی از گلخانه‌های شهرستان کرمانشاه انجام شد.
مواد و روشها: نمونه‌برداری از گلخانه کشت بامیه شهرستان کرمانشاه و طی سه مرحله ...
بیشتر
زمینه و هدف: با توجه به اهمیت مصرف بامیه، کنترل غلظت فلزات سنگین در مواد غذایی برای اطمینان از ایمنی سلامت فرد ضروری است، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی غلظت فلزات سنگین و نیترات در بامیه گلخانه‌ای یکی از گلخانه‌های شهرستان کرمانشاه انجام شد.
مواد و روشها: نمونه‌برداری از گلخانه کشت بامیه شهرستان کرمانشاه و طی سه مرحله با فاصله زمانی 2 هفته‌‌ای و در مجموع با 9 نمونه انجام گرفت. غلظت فلزات سنگین با طیفسنج جذب اتمی و میزان نیترات با دستگاه اسپکتروفتومتر در طول موج 410 نانومتر اندازه‌گیری شدند. برای ارزیابی خطر مصرف سبزیجات برای سلامت انسان از شاخص ریسک بهداشتی بیماری‌های غیرسرطانی استفاده گردید.
یافته‌ها: تفاوت معنی‌داری بین سه تاریخ برداشت بامیه با غلظت نیکل، مس، روی، آهن، کادمیوم، سرب و نیترات مشاهده شد و با افزایش میزان رشد گیاه و تعداد برداشت، غلظت فلزات سنگین مورد مطالعه و نیترات کاهش یافت. بیشترین میزان نیکل (386/1 میلیگرم بر کیلوگرم)، مس (393/16 میلیگرم بر کیلوگرم)، روی (500/54 میلیگرم بر کیلوگرم)، سرب (880/1 میلیگرم بر کیلوگرم)، آهن (887/105 میلیگرم بر کیلوگرم)، کادمیوم (0710/0 میلیگرم بر کیلوگرم) و نیترات (000/31 میلیگرم بر کیلوگرم) در برداشت اول مشاهده گردید. غلظت تمام فلزات سنگین مورد مطالعه به‌جز سرب، کمتر از حد استاندارد سازمان جهانی بهداشت بود. شاخص ریسک بهداشتی برای بیماری‌های غیرسرطانی برای فلزات مورد مطالعه و نیترات کمتر از 1 بود.
نتیجه‌گیری: هیچ نگرانی در مورد بیماری‌های غیرسرطانی و خطر سرطان‌زایی مصرف فلزات سنگین در بامیه وجود ندارد. بنابراین برای مدیریت بهینه و جلوگیری از آلودگی بیشتر، مطالعه منشأ و تعیین مقادیر فلزات سنگین برای آلودگی احتمالی مواد غذایی از خاک، آب و گردوغبار منطقه توصیه میشود.
میلاد عبدالهی؛ علیرضا پورخباز؛ احمد خوش بین
چکیده
زمینه و هدف: فلزات سنگین بهعنوان یکی از گروههای مهم آلایندههای محیط آبی، در اثر فعالیتهای طبیعی و انسانی به اکوسیستمهای آبی وارد میگردند. این فلزات ممکن است در بدن آبزیان، از جمله ماهی انباشته شده و خطری بالقوه برای سلامتی بوم سازگان و موجودات زنده، به‌ویژه برای انسان محسوب شوند. مطالعه حاضر با هدف بررسی غلظت سه فلز ...
بیشتر
زمینه و هدف: فلزات سنگین بهعنوان یکی از گروههای مهم آلایندههای محیط آبی، در اثر فعالیتهای طبیعی و انسانی به اکوسیستمهای آبی وارد میگردند. این فلزات ممکن است در بدن آبزیان، از جمله ماهی انباشته شده و خطری بالقوه برای سلامتی بوم سازگان و موجودات زنده، به‌ویژه برای انسان محسوب شوند. مطالعه حاضر با هدف بررسی غلظت سه فلز سنگین جیوه، آرسنیک و مس بافت عضله، کبد و پوست در دو گونه ماهی شوریده و کوتر در بنادر صیادی کنارک و پزم انجام شد.
مواد و روشها: تعداد 36 نمونه ماهی از بنادر کنارک و پزم جمع‌آوری گردید. پس از آماده‌سازی نمونهها، به‌روش هضم اسیدی، غلظت عناصر سنگین جیوه، آرسنیک و مس به‌وسیله دستگاه جذب اتمى تعیین گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS، ورژن 20 و آزمون‌های کواریانس و آزمون همبستگی پیرسون در سطح معنی‌داری 05/0 انجام شد.
یافته‌ها: بین مقادیر فلزات مورد مطالعه در بافت عضله، کبد و پوست شوریده و کوتر اختلاف معنی‌داری وجود نداشت (05/0<p). میانگین غلظت فلزات سنگین مس، جیوه و آرسنیک در بافت عضله ماهی شوریده بهترتیب 61/3، 01/0 و 02/0 و ماهی کوتر بهترتیب 38/2، 01/0 و 02/0 میکروگرم در گرم بود.
نتیجه‌گیری: میزان غلظت فلزات سنگین در بافت عضله کمتر از حد مجاز استانداردهای بین‌المللی سازمان جهانی بهداشت و سازمان جهانی غذا و کشاورزی بود.
علیرضا زهرایی رمضانی؛ مجید کبابیان؛ حسن وطن دوست؛ مژگان بنی اردلانی؛ سید حسن موسی کاظمی؛ سعیده یوسفی؛ امیر حسین محوی؛ امراله آذرم؛ سودابه حامدی شهرکی؛ شاهرخ ایزدی؛ زهراء حاجیوند؛ حامد زهرایی رمضانی
چکیده
زمینه و هدف: پشه ها نقش اساسی در انتقال آربوویروس هایی مانند تب زرد، تب دانگ، چیکن گونیا، سیندبیس، زیکا،تب دره ریف، باتایی ویروس، اوسوتو ویروس، آنسفالیت اسبی شرقی و ویروس نیل غربی دارند. همچنین آنها مظنون به انتقال عوامل بیماری‌های نوپدیدی مانند ویروس زیکا و SARS-CoV-2 (عامل بیماری COVID-19) در جهان می باشند. یک چالش مهم در برنامه های کنترل ...
بیشتر
زمینه و هدف: پشه ها نقش اساسی در انتقال آربوویروس هایی مانند تب زرد، تب دانگ، چیکن گونیا، سیندبیس، زیکا،تب دره ریف، باتایی ویروس، اوسوتو ویروس، آنسفالیت اسبی شرقی و ویروس نیل غربی دارند. همچنین آنها مظنون به انتقال عوامل بیماری‌های نوپدیدی مانند ویروس زیکا و SARS-CoV-2 (عامل بیماری COVID-19) در جهان می باشند. یک چالش مهم در برنامه های کنترل پشه‌ها، مقاومت آنها در برابر گروه های مختلف حشره‌کش ها است. استفاده از امواج اولتراسونیک یک روش جدید و دوستار طبیعت برای کنترل پشه های مقاوم به حشره‌کش‌ها می باشد.
مواد و روشها: در این مطالعه از دستگاه اولتراسونیک TI-H5 شرکت الما و لاروهای سن 4 پشه کولکس پیپینس در شرایط آزمایشگاهی استفاده شد. متغیرهای مختلف از جمله توان برق مصرفی دستگاه (250،200،150،100،50 وات)،زمان قرار گرفتن در معرض (۱، 5/2، 5، 10 و ۱۵ دقیقه) و دو فرکانس 35 و 130 کیلوهرتز استفاده شد.
یافته ها: میزان مرگ و‌میر لاروهای سن چهارم کولکس پیپینس در فرکانس 35 کیلوهرتز در زمان ها و توان های مشخص، حدود 100% و در فرکانس 130 کیلوهرتز با افزایش زمان و توان امواج، این میزان افزایش یافت.
نتیجه‌گیری: یکی از عوامل آلوده‌ساز محیط زیست و آب‌ها، حشره‌کش ها هستند. با توجه به مقاومت پشه ها در برابر حشره‌کش‌ها، روش جدید، سالم، مقرون به صرفه و مؤثر در برنامه‌های مدیریت تلفیقی ناقلین، کنترل لارو پشه ها با استفاده از امواج معین اولتراسونیک در این تحقیق می باشد.
)