رضا پیکانپور فرد؛ مهسا تمجیدی؛ منیژه مهدی‌آبادی؛ فریال فراست
چکیده
زمینه و هدف: امروزه بسیاری از انسان‌ها در معرض آلودگی هوا قرار دارند و این پدیده، سلامت انسان‌ها را از جنبه‌های مختلفی تهدید می‌کند. حضور یک آلاینده با غلظت بیش از حد مجاز دریک محیط طبیعی را آلودگی هوا می‌گویند. هدف اصلی این مقاله بررسی میزان تاثیر ارتفاع دودکش بر غلظت آلاینده‌های خروجی از یک دودکش می‌باشد. مواد و روش‌ها: در ...
بیشتر
زمینه و هدف: امروزه بسیاری از انسان‌ها در معرض آلودگی هوا قرار دارند و این پدیده، سلامت انسان‌ها را از جنبه‌های مختلفی تهدید می‌کند. حضور یک آلاینده با غلظت بیش از حد مجاز دریک محیط طبیعی را آلودگی هوا می‌گویند. هدف اصلی این مقاله بررسی میزان تاثیر ارتفاع دودکش بر غلظت آلاینده‌های خروجی از یک دودکش می‌باشد. مواد و روش‌ها: در این پژوهش توصیفی-تحلیلی، از نرم‌افزار AERMOD برای مدل‌سازی پراکنش آلاینده SO₂ در چهار رویکرد ارتفاعی (63، 97، 103 و 110 متر) استفاده گردید. داده‌های مورد استفاده شامل مشخصات فنی دودکش (دبی، دما و سرعت خروج گاز)، داده‌های هواشناسی ساعتی از ایستگاه سینوپتیک شیراز در بازه زمانی 1400-1401 شمسی و مدل رقومی ارتفاع منطقه با دقت 90 متر بود. منطقه مورد مطالعه با شبکه‌بندی 300×300 متر و در شعاع 10 کیلومتری از دودکش مورد بررسی قرار گرفت.یافته‌ها: نتایج نشان داد افزایش ارتفاع دودکش از 63 به 110 متر (افزایش 42 درصدی) موجب کاهش 32 درصدی غلظت SO₂ می‌شود. در ارتفاع 63 متر، غلظت یک‌ساعته SO₂ به 263 میکروگرم بر مترمکعب (فراتر از حد مجاز 196 میکروگرم بر مترمکعب) رسید، در حالی که در ارتفاع 110 متر، این مقدار به 178 میکروگرم بر مترمکعب کاهش یافت. حداقل ارتفاع مؤثر برای رعایت استانداردهای آلودگی هوا 103 متر تعیین شد.نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که تغییر ارتفاع دودکش تاثیر بسیار زیادی در میزان و محل تاثیر آلاینده‌ها دارد و می‌توان تاثیر سایر ویژگیهای فیزیکی دودکش را نیز در پژوهش‌های بعدی مورد بررسی قرار داد.
نرگس عطاردی؛ میترا محمدی؛ زهرا حاج علی اوغلی
چکیده
زمینه و هدف: افزایش جمعیت و فعالیت‌های صنعتی در شهر مشهد، کاهش کیفیت هوا و عواقب جدی برای سلامت عمومی به همراه داشته است. همچنین، ظهور بیماری کووید-۱۹ و ارتباط آن با آلودگی هوا، ضرورت بررسی تأثیرات قرنطینه و محدودیت‌های ترافیکی بر غلظت آلاینده‌ها را در این کلان‌شهر افزایش داده است. مواد و روش ها: در این مطالعه داده‌های مربوط ...
بیشتر
زمینه و هدف: افزایش جمعیت و فعالیت‌های صنعتی در شهر مشهد، کاهش کیفیت هوا و عواقب جدی برای سلامت عمومی به همراه داشته است. همچنین، ظهور بیماری کووید-۱۹ و ارتباط آن با آلودگی هوا، ضرورت بررسی تأثیرات قرنطینه و محدودیت‌های ترافیکی بر غلظت آلاینده‌ها را در این کلان‌شهر افزایش داده است. مواد و روش ها: در این مطالعه داده‌های مربوط به غلظت آلاینده PM10 از ایستگاه‌های سنجش آلودگی مشهد جمع‌آوری شد. سپس با استفاده از آزمون tزوجی (Paired T-Test)، تغییرات آماری غلظت PM10 در دوران قبل و حین قرنطینه بررسی گردید. همچنین مدل یادگیری ماشین LSTM برای پیش‌بینی تأثیر قرنطینه بر سطوح PM10 به‌کار گرفته شد که شامل پردازش داده‌ها، آموزش مدل و ارزیابی دقت پیش‌بینی‌ها بود. یافته ها: نتایج آزمون t زوجی نشان‌دهنده‌ی کاهش 16% در میانگین غلظت PM10 در دوره‌ی قرنطینه بود، که با تفاوت میانگین 4/397 میکروگرم بر مترمکعب مشخص می‌شود. در مرحله‌ی بعدی، مدل یادگیری ماشین LSTM برای پیش‌بینی تأثیر قرنطینه بر سطوح PM10 استفاده شد. مقدار ضریب تعیین (0/8) نشان‌دهنده‌ی همبستگی قوی بین پیش‌بینی‌ها و غلظت واقعی PM10 است. مقادیر میانگین مربعات خطا (3/01) و میانگین خطای مطلق (2/56) بیانگر دقت بالای پیش‌بینی مدل LSTM و نزدیکی آن به مقادیر واقعی هستند.نتیجه گیری: نتایج نشان می‌دهد که مدل LSTM توانسته است با دقت بالایی غلظت آلاینده PM10 را پیش‌بینی کند و کارایی بالای آن را در تحلیل داده‌های زمانی تأیید می‌کند. نتایج نه‌تنها کاهش قابل توجه در غلظت PM10 را نشان می‌دهد، بلکه ضرورت استفاده از مدل‌های پیشرفته برای تحلیل دقیق‌تر داده‌های محیطی را نیز تأکید می‌نماید.
سهیل اسکندری؛ پریا میری؛ مهسا کریمی سرزامله؛ سعید عاقبت بخیر؛ بهاره محمدی
چکیده
زمینه و هدف: بررسی فلزات سنگین غیرضروری مانند سرب و کادمیوم که حتی در غلظت‌های پایین می‌توانند برای انسان مضر باشند، اهمیت زیادی دارد. سمیت این فلزات تحت تأثیر عواملی مانند غلظت، نحوه تماس و ویژگیهای فردی است و ممکن است منجر به آسیب‌های عصبی، کلیوی، هورمونی و سرطان شود. با توجه به نگرانی‌های زیست محیطی و بهداشتی فلزات سنگین در ...
بیشتر
زمینه و هدف: بررسی فلزات سنگین غیرضروری مانند سرب و کادمیوم که حتی در غلظت‌های پایین می‌توانند برای انسان مضر باشند، اهمیت زیادی دارد. سمیت این فلزات تحت تأثیر عواملی مانند غلظت، نحوه تماس و ویژگیهای فردی است و ممکن است منجر به آسیب‌های عصبی، کلیوی، هورمونی و سرطان شود. با توجه به نگرانی‌های زیست محیطی و بهداشتی فلزات سنگین در ظروف پلیمری در بسته‌بندی موادغذایی، بررسی و تعیین غلظت این فلزات از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف این مطالعه، اندازه‌گیری غلظت سرب و کادمیوم با این عناصر در ۳۳ نمونه ظروف پلیمری از ۸ برند مختلف بود.
مواد و روش‌ها: هضم ظروف پلیمری با استفاده از حلال‌های شبیه‌ساز غذایی تحت شرایط کنترل‌شده صورت گرفته و فلزات سنگین استخراج شدند. غلظت مجموع فلزات سنگین (سرب و کادمیوم) پس از هضم شیمیایی با دستگاه جذب اتمی (AAS) اندازه‌گیری و داده‌ها با نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۶ تحلیل شد.
یافته‌ها: آنالیز آماری داده‌ها از غلظت مجموع سرب و کادمیوم در نمونه‌های ظروف پلیمری مختلف به دست آمد که غلظت مجموع فلزات کادمیوم و سرب در نمونه‌ها بین 0/013 تا 0/9305 ppm متغیر بود. کمترین مقدار مربوط به ظروف دو لایه پلی‌استایرن و بیشترین مقدار در ظروف تک‌لایه پلی‌اتیلن مشاهده شد. روش تحلیل با دستورالعمل‌های بین‌المللی اعتبارسنجی شد و مقادیر LOD و LOQ به‌ترتیب در بازه‌های 0/0009–0/0176 و 0/0018–0/0582 میکروگرم بر لیتر قرار گرفت.
نتیجه‌گیری: غلظت کادمیوم و سرب در تمامی نمونه‌ها در محدوده‌ی مجاز استانداردهای بین‌المللی بود. با این‌حال، پایش مستمر و تولید مطابق استانداردهای ملی برای کاهش ریسک آلودگی غذایی ضروری است.
زینب غلامی؛ مریم محمدی روزبهانی؛ خوشناز پاینده؛ سیما سبزعلیپور
چکیده
زمینه و هدف: ذرت یکی از مهمترین غلات می باشد که نقش مهمی در سبد تغذیه ای انسان دارد و در بسیاری از مناطق در جهان و ایران کشت داده می شود. این پژوهش با هدف ارزیابی سطح خطر فلزات آرسنیک، سرب و کروم در ذرت برای سلامت انسان انجام شد.مواد و روش‌ها: این پژوهش توصیفی ـ مقطعی در سال 1401 انجام شد. در مجموع 60 نمونه خاک و 60 نمونه ذرت از مزارع کشاورزی ...
بیشتر
زمینه و هدف: ذرت یکی از مهمترین غلات می باشد که نقش مهمی در سبد تغذیه ای انسان دارد و در بسیاری از مناطق در جهان و ایران کشت داده می شود. این پژوهش با هدف ارزیابی سطح خطر فلزات آرسنیک، سرب و کروم در ذرت برای سلامت انسان انجام شد.مواد و روش‌ها: این پژوهش توصیفی ـ مقطعی در سال 1401 انجام شد. در مجموع 60 نمونه خاک و 60 نمونه ذرت از مزارع کشاورزی شهرهای شوشتر و اندیمشک در دو فصل تابستان و پاییز تهیه شدند. مقادیر فلزات آرسنیک، سرب و کروم به‌روش جذب اتمی و به‌وسیله‌ی دستگاه AA240Z اندازه گیری شدند.یافته ها: میانگین سرب، آرسنیک و کروم در نمونه‌های خاک مزارع ذرت در شوشتر به‌ترتیب 12/4، 4/05 و 74/9 میلی گرم بر کیلوگرم و در اندیمشک به‌ترتیب 13/27، 4/68 و 71/45 میلی گرم بر کیلوگرم به دست آمد. بر اساس میانگین غلظت سرب و آرسنیک در نمونه‌های ذرت شاخص خطر غیرسرطان زایی برای بزرگسالان و کودکان بالاتر از 1 به‌دست آمد، اما شاخص خطر غیرسرطان زایی کروم در محصول ذرت پایین‌تر از 1 به‌دست آمد. شاخص خطر سرطان‌زایی سرب، آرسنیک و کروم در ذرت برای بزرگسالان و کودکان بالاتر از 4-10 به‌دست آمد. بالاترین مقادیر شاخص انتقال مربوط به آرسنیک در فصل تابستان در منطقه شوشتر (0/44) بود.نتیجه گیری: بر اساس ارزیابی سطح خطر فلزات آرسنیک و سرب می‌توانند برای سلامت انسان خطرناک باشند، اما شاخص خطر غیرسرطان زایی برای فلز کروم برای بزرگسالان و کودکان مشکلی ایجاد نمی کند. همچنین شاخص انتقال نشان داد که ذرت می‌تواند فلزات را جذب و انباشته کنند.
پروین رضایی باوندپور؛ محمد اکبرپور
چکیده
زمینه و هدف: پسماندها به‌عنوان مهمترین مسئله‌ای هستند که همه‌ی گروه‌های اجتماعی، فرهنگ‌ها، مناطق و نژادها را تحت تآثیر قرار می‌دهد، در سیاست‌گذاری و مدیریت جامع پسماند، جمع آوری و روش های پردازش و دفع پسماند در تعامل با یکدیگر به‌نحوی مدیریت می گردند که اهداف سه‌گانه محیط زیستی، اجتماعی و اقتصادی مطلوب منطقه به‌دست آید. بر ...
بیشتر
زمینه و هدف: پسماندها به‌عنوان مهمترین مسئله‌ای هستند که همه‌ی گروه‌های اجتماعی، فرهنگ‌ها، مناطق و نژادها را تحت تآثیر قرار می‌دهد، در سیاست‌گذاری و مدیریت جامع پسماند، جمع آوری و روش های پردازش و دفع پسماند در تعامل با یکدیگر به‌نحوی مدیریت می گردند که اهداف سه‌گانه محیط زیستی، اجتماعی و اقتصادی مطلوب منطقه به‌دست آید. بر این اساس هدف از پژوهش حاضر، بررسی دیدگاه مدیران محلی از مولفه‌های سیاست‌گذاری مدیریت پسماندهای مناطق روستایی منتخب بخش مرکزی شهرستان کرمانشاه می باشد.مواد و و روش‌ها: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی می‌باشد و از نظر ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی از نوع پیمایشی است. جامعه‌ی آماری پژوهش، مدیران محلی روستاهای بخش مرکزی شهرستان کرمانشاه است و از روش تمام سرشماری برای تعیین مدیران محلی استفاده شد. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش کتابخانه‌ای و میدانی است. برای اطمینان از روایی صوری و محتوایی سوالات، از نظرات 12 نفر از اساتید و خبرگان که در این زمینه تخصص داشتند، استفاده شد. برای تجزیه-وتحلیل آماری استباطی با استفاده از نرم‌افزار Spss انجام گردید.یافته‌ها: بررسی‌های میدانی نشان داد که در سطح روستاهای مورد مطالعه سیاست‌های گوناگون مدیریت پسماند برای دهیاران و شوراهای اسلامی لحاظ شده است که شامل مدیریت پسماند، آموزش و آگاه‌سازی روستاییان، بهینه‌سازی تکنولوژی جمع‌آوری زباله، ایفای نقش صحیح و به موقع نهادهای مسئول و اجرای صحیح ضوابط و مقررات بود که در سطح مطلوبی نیز برآورد شد. بررسی سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها در زمینه‌ی مدیریت پسماند روستاهای هدف در این پژوهش نشان داد که هنوز در بخش‌های شناسایی مکان مناسب جمع‌آوری پسماند، امکانات مکانیکی مناسب و رعایت اصول بهداشتی برای مدیریت پسماند مشکلاتی وجود دارد.نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان داد که مدیران (دهیاران، شوراها) در پنج مؤلفه‌ی مدیریت پسماند، آموزش و آگاه‌سازی روستاییان، بهینه‌سازی تکنولوژی جمع‌آوری زباله، ایفای نقش صحیح و به موقع نهادهای مسئول، اجرای صحیح ضوابط و مقررات عملکرد نسبتاً مطلوبی داشته‌اند. البته این مؤلفه‌ها ارتباط چندانی با ویژگیهای فردی آنان نداشت. بر پایه‌ی یافته‌های به‌دست آمده از این پژوهش، لزوم توجه به آموزش در زمینه‌ی مدیریت پسماند به دهیاران و شوراها مناطق هدف احساس می‌گردد. همچنین اجرای سیاست‌های مبتنی بر مدیریت پسماند موجب بهبود در شرایط مناطق هدف شده و این ضرورت تداوم و توسعه‌ی آنها را نشان می‌دهد. چنین هدفی با برقرار شدن نظام قانون‌گذاری و سیاست‌گذاری پویا و دارای ضمانت اجرایی امکان‌پذیر خواهد بود. در صورت حرکت در این مسیر می‌توان امید داشت که اهداف بهینه‌سازی و افزایش بهره‌وری در مدیریت پسماند در روستاهای مورد مطالعه در دو سطح خُرد و کلان محقق شود. ایجاد یک سیستم فراگیر دفع زباله مؤثر فراتر از تدوین سیاست‌ها و قوانین است.
)