سید علی محمدی نژاد؛ اصلان اگدرنژاد
چکیده
پژوهش حاضر به منظور شبیه‌سازی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی دشت زیدون شامل SAR ، EC و TDS با استفاده از مدل‌های ANN و ANN-GA و درنهایت مقایسه نتایج آنها با داده‌های اندازه‌گیری شده، انجام گرفته است. این دشت با مساحتی حدود 1034 کیلومتر مربع در جنوب غربی شهرستان بهبهان واقع شده و دارای اقلیم خشک و بیابانی است. پارامترهای ورودی مدل‌ها برای پارامتر ...
بیشتر
پژوهش حاضر به منظور شبیه‌سازی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی دشت زیدون شامل SAR ، EC و TDS با استفاده از مدل‌های ANN و ANN-GA و درنهایت مقایسه نتایج آنها با داده‌های اندازه‌گیری شده، انجام گرفته است. این دشت با مساحتی حدود 1034 کیلومتر مربع در جنوب غربی شهرستان بهبهان واقع شده و دارای اقلیم خشک و بیابانی است. پارامترهای ورودی مدل‌ها برای پارامتر کیفی TDS شامل سدیم، هدایت الکتریکی، کلسیم، منیزیم، سولفات و نسبت جذب سدیم و برای پارامتر کیفی SAR شامل سدیم، کل نمک‌های محلول، بی‌کربنات، کلسیم و منیزیم و برای پارامتر کیفی EC شامل کلسیم، منیزیم، سولفات، سدیم و نسبت جذب سدیم از سال 1390 تا 1397 جمع‌آوری گردید.نتایج نشان داد، در مدل ANN و ANN-GA بیشترین دقت شبیه‌سازی SAR در مدل با تابع تانژانت سیگموئید، در مدل شبیه‌ساز EC هم بیشترین دقت در مدل‌های ANN و ANN-GA به‌ترتیب مربوط به توابع محرک لگاریتم سیگموئید و تانژانت سیگموئید میباشد. همچنین در مدل ANN و ANN-GA بیشترین دقت شبیه‌سازی TDS به‌ترتیب در مدل با توابع محرک تانژانت سیگموئید و لگاریتم سیگموئید به‌دست آمد. به‌طوری‌که مقدار RMSE و MAE کمترین مقدار و شاخص R2 بیشترین مقدار را دارد. به‌طور کلی با توجه به نتایج بدست آمده، دقت مدل ANN-GA هم بالاتر از مدل ANN، برای شبیه‌سازی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی دشت زیدون برآورد شده است.بنابراین استفاده از مدل شبکه عصبی مصنوعی به‌همراه الگوریتم ژنتیک ابزار مناسبی برای شبیه‌سازی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی در حجم بالا، بدون احتیاج به اندازه‌گیری و کارهای آزمایشگاهی که نیاز به زمان و هزینه بالا دارند، میباشد.
محسن محمدی گلنکش؛ سید علی اکبر هدایتی؛ محمد فروهر واجارگاه؛ احمدرضا پیرعلی؛ مریم فلاح
چکیده
زمینه و هدف: پایش رسوبات در محیط های آبی بدلیل نقش آنها در آلایندگی اهمیت بسزایی دارد. این مطالعه با هدف پایش آلودگی برخی فلزات سنگین(کادمیم، مس،آهن،سرب و روی) در رسوبات سطحی تالاب انزلی صورت گرفت.مواد وروش ها: بدین منظور نمونه های رسوب از سه بخش شرقی؛ غربی و مرکزی تالاب در فصول مختلف 1399جمع آوری شدند. در ادامه با استفاده از Arc GIS 10.7 پهنه ...
بیشتر
زمینه و هدف: پایش رسوبات در محیط های آبی بدلیل نقش آنها در آلایندگی اهمیت بسزایی دارد. این مطالعه با هدف پایش آلودگی برخی فلزات سنگین(کادمیم، مس،آهن،سرب و روی) در رسوبات سطحی تالاب انزلی صورت گرفت.مواد وروش ها: بدین منظور نمونه های رسوب از سه بخش شرقی؛ غربی و مرکزی تالاب در فصول مختلف 1399جمع آوری شدند. در ادامه با استفاده از Arc GIS 10.7 پهنه بندی فلزات رسوب تالاب صورت گرفت.یافته ها: نتایج بدست آمده نشان داد بیشترین غلظت در منطقه غربی تالاب مشاهده شد. میانگین غلظت فلزات سنگین در رسوبات تالاب برای مس(18/47) ، روی(74/15)، کادمیوم(0/67)، سرب(12/05)و آهن(1/97) میلیگرم برکیلوگرم در بخش غربی بدست آمد. در این بررسی ترتیب غلظت فلزات مورد بررسی در نمونه های رسوب در هر سه منطقه بصورت کادمیوم< آهن < سرب< مس<روی بدست آمد. ارزیابی همبستگی پیرسون نیز ارتباط قوی و معنادار(در سطح 0/05)بین سرب با مس و روی را نشان داد. براساس نقشه پهنه بندی بخش های واقع در حدواسط مرکز تا غرب تالاب مقادیر بالاتری از فلزات را در رسوبات خود جای داده است.نتیجه گیری:در مجموع فعالیت های مختلف انسانی و توسعه صنایع و وجود اراضی کشاورزی در محدوده تالاب انزلی و رودخانه های ورودی را می توان از عوامل موثر بر آلودگی دانست. لذا با پایش مستمر زیستی و اکولوژیکی تالاب می توان رآوردی از میزان فلزات سنگین و سهم هرکدام در تالاب پی برد. همچنین مدیریت در راستای حفاظت و پایش از تالاب ضروری بنظر می رسد.
غلامرضا درویشی؛ مجید احتشامی؛ ناصر مهردادی؛ رضا عابدینی
چکیده
مقدمه و هدف: امروزه، در بین مسائل مختلفی که بعنوان منابع آلوده‌کننده بشمار میروند، پلاستیک‌ها و مشتقات آن در جایگاه خاصی قرار دارد. بخش اعظمی از این پلاستیک‌ها در ابعاد میکرو و نانو میباشند. یکی از مهمترین منابع انتقال میکروپلاستیک‌ها، تصفیه خانه‌های فاضلاب هستند که مقدار زیادی از این ذرات که در فرایند تصفیه حذف نشده‌اند، وارد ...
بیشتر
مقدمه و هدف: امروزه، در بین مسائل مختلفی که بعنوان منابع آلوده‌کننده بشمار میروند، پلاستیک‌ها و مشتقات آن در جایگاه خاصی قرار دارد. بخش اعظمی از این پلاستیک‌ها در ابعاد میکرو و نانو میباشند. یکی از مهمترین منابع انتقال میکروپلاستیک‌ها، تصفیه خانه‌های فاضلاب هستند که مقدار زیادی از این ذرات که در فرایند تصفیه حذف نشده‌اند، وارد محیط‌های پذیرنده می‌شوند. هدف از این تحقیق، ابتدا تعیین روش بهینه شناسایی و استخراج ذرات از فاضلاب جهت شمارش و سپس بررسی میزان حذف در فرآیند تصفیه و همچنین مشخص کردن میزان ذرات خروجی از تصفیه خانه میباشد.روش کار: نمونه‌گیری از ورودی و خروجی تصفیه‌خانه فاضلاب که در استان مازندران قرار دارد، بطور فصلی و در سه فصل بهار، تابستان و پاییز انجام گرفت تا مشخص گردد در چه فصلی از سال، میزان میکروپلاستیک‌های موجود در فاضلاب افزایش و یا کاهش می‌یابد. همچنین روش استخراج و شناسایی بر اساس عملیات اسیدشویی و بر پایه ایجاد اختلاف چگالی بوده که با بهینه‌سازی و نوآوری، نتیجه مطلوبی را به همراه داشته است.یافته ها: با استفاده از این روش مقدار میکروذرات و میکروفیبرها به همراه اندازه و شکل ذره مشخص گردید و تعیین شد که فرآیند معمول تصفیه‌خانه تا چه حد قادر به جداسازی میکروپلاستیک‌ها از فاضلاب میباشد. فرآیند تصفیه‌خانه بطور میانگین میتواند 95 درصد از ذرات را جدا کند و این به این معناست که 5 درصد ذرات باقیمانده به همراه پساب خارج شده و وارد محیط‌های آبی میشود.نتیجهگیری: در نهایت با توجه به تحقیق، مشخص گردید روش آزمایشگاهی تعیین شده، می تواند تا حد بسیار مطلوبی اقدام به شناسایی و استخراج میکروپلاستیک‌ها در اندازه های بسیار ریز نماید. همچنین تعیین پارامترهای مناسب حجم مایع، نمک مصرفی و استفاده از آهن دوظرفیتی افزایش راندمان را نسبت به روشهای دیگر به همراه داشته و باعث شناسایی ذرات کوچکتری نسبت به تحقیقات گذشته گردید.
علیرضا سیفی؛ حسن احمدی؛ مجید پیروی؛ مهری اصفهانیان
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به بالا بودن بار آلایندگی پساب تولیدشده از کارخانه‌های کاغذ و به منظور جلوگیری از آسیب به محیط‌زیست پیرامون، پساب حاصل پیش از ورود به محیط‌زیست نیازمند تصفیه میباشد.مواد و روش‌ها: بعد از نمونه‌گیری از پساب کارخانه چوب و کاغذ در شهرستان بابل و بررسی خواص کمی و کیفی آن، مقادیر بالایی از COD و TSS در آن شناسایی شد. ...
بیشتر
زمینه و هدف: با توجه به بالا بودن بار آلایندگی پساب تولیدشده از کارخانه‌های کاغذ و به منظور جلوگیری از آسیب به محیط‌زیست پیرامون، پساب حاصل پیش از ورود به محیط‌زیست نیازمند تصفیه میباشد.مواد و روش‌ها: بعد از نمونه‌گیری از پساب کارخانه چوب و کاغذ در شهرستان بابل و بررسی خواص کمی و کیفی آن، مقادیر بالایی از COD و TSS در آن شناسایی شد. در نتیجه، فرایند انعقاد و لخته‌سازی با استفاده از مواد منعقدکننده پلیمری مانند سولفات‌آهن، کلروفریک، پلی‌آلومینیوم‌کلراید و آلوم و مواد لخته‌ساز و کمک منعقدکننده مانند پلی‌آکریل‌آمید آنیونی و کاتیونی برای حذف مقادیر COD و TSSمورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: سولفات‌آهن، کلروفریک، پلی‌آلومینیوم‌کلراید، آلوم در pH بهینه خود به ترتیب منجر به حذف %12، %5/13، %15 و %23 از COD پساب و همچنین %5/45، %47، %49 و %52 از TSS شدند. سپس با بررسی تأثیر غلظت مواد منعقدکننده، آلوم با غلظت بهینه g/l 1 موجب حذف %7/23 COD و %4/56 TSS شد. همچنین تأثیر استفاده از کمک منعقد کننده‌های پلیمری آنیونی و کاتیونی مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نتایج حاصل، کمک منعقدکننده آنیونی با غلظت g/l 004 /0 به همراه غلظت بهینه آلوم سبب حذف %6/48 COD و %6/69 TSS شد.نتیجه‌گیرى: بر اساس نتایج بدست آمده، می‌توان از فرایند انعقاد و ته نشینی به منظور تصفیه پساب کارخانه کاغذسازی استفاده کرد. همچنین استفاده از ماده منعقدکننده آلوم و کمک منعقدکننده آنیونی به صورت همزمان سبب افزایش بازدهی فرایند انعقاد و لخته‌سازی در حذف آلاینده‌های موجود در پساب کارخانه کاغذسازی میشود.
مریم سرخوش؛ مصطفی هادئی؛ سیما نوربخش؛ حسین علیدادی؛ محمد پذیرا؛ غلامرضا فرحزاد
چکیده
زمینه و هدف: آلودگی ذرات معلق هوا به عنوان یکی از عوامل موثر بر بیماری‌های ایسکمیک قلبی، سکته مغزی، بیماری های ریوی و انسداد مزمن ریوی شناخته شده است. هدف از این مطالعه برآورد مرگ و میر منتسب ناشی از مواجهه طولانی مدت با ذرات PM2.5 در شهر مشهد طی سال 1398 با استفاده از مدل AirQ+ بود.مواد و روش‌ها:به منظور ارائه این مطالعه تحلیلی، داده‌های ...
بیشتر
زمینه و هدف: آلودگی ذرات معلق هوا به عنوان یکی از عوامل موثر بر بیماری‌های ایسکمیک قلبی، سکته مغزی، بیماری های ریوی و انسداد مزمن ریوی شناخته شده است. هدف از این مطالعه برآورد مرگ و میر منتسب ناشی از مواجهه طولانی مدت با ذرات PM2.5 در شهر مشهد طی سال 1398 با استفاده از مدل AirQ+ بود.مواد و روش‌ها:به منظور ارائه این مطالعه تحلیلی، داده‌های کیفیت هوا در سال 1398 از اداره کل محیط زیست استان و مرکز پایش آلایندها زیست محیطی شهرداری مشهد اخذ گردید. داده‌های ساعتی هر ایستگاه اعتبارسازی شده و ایستگاه‌هایی که کمتر از 75 درصد دیتاها ثبت نشده و یا اعتبار نداشت حذف گردید. داده‌های جمعیتی و پارامترهای هواشناسی نیز از سازمان‌های مربوطه اخذ گردید. جهت کمی‌سازی اثرات بهداشتی ذرات معلق از نرم‌افزار AirQ+ استفاده شد. غلظتCut-off مدنظر برابر10 میکروگرم بر مترمکعب بر اساس رهنمود WHO در نظر گرفته شد. یافته‌ها: نتایج مطالعه بیانگرغلظت متوسطPM2.5 برابر با µg/m316/31 و تعداد کل 1069مورد مرگ منتسب به این ذرات در سال 1398 بوده است که این میزان حدود 5/9 درصد از کل مرگ‌های شهر مشهد است. در مواجهه بلند مدت میزان مرگ‌های منتسب به PM2.5 به دلیل انسداد مزمن ریوی در سال مذکور 87/13 درصد ، به دلیل سرطان ریه 5/11 درصد، به دلیل ایسکمیک قلبی 7/6 درصد و به دلیل سکته مغزی حدود 3/8 درصد از کل مرگ‌های شهر مشهد در جمعیت بالای 25 سال را به خود اختصاص داده است. نتیجهگیری:آلاینده PM2.5 به دلیل ساختار و ترکیبات ویژه خود میتواند یکی از عوامل مخاطره آمیز برای سلامت عموم افراد مطرح باشد. در صورتیکه اثرات سینرژیستی آلاینده‌ها در نظر گرفته شود، میزان موارد مرگ منتسب به آلودگی هوا میتواند بسیار بیشتر از موارد برآورد کنونی باشد. نتایج این مطالعه ضرورت اقدامات موثر در راستای بهبود کیفیت هوای شهر مشهد را نشان می دهد.
میترا محمدی؛ سپیده انصاری؛ زینب اصغری؛ سمانه نجفی؛ زهره میرزایی نیکو؛ الهه خیامی
چکیده
زمینه و هدف: سبزیجات از جمله مواد غذایی با ارزشی محسوب می شوند. با این وجود ممکن است علاوه بر عناصر ضروری، حاوی مواد سمی با بیش از غلظت مجاز باشند که باعث ایجاد نگرانی های زیادی از نظر کیفیت و امنیت این محصولات و سلامت انسان شده است. لذا تحقیق حاضر به منظور بررسی تأثیر آلاینده های جوی دی اکسید کربن،بنزین و باران اسیدی بر مقاومت گیاهان ...
بیشتر
زمینه و هدف: سبزیجات از جمله مواد غذایی با ارزشی محسوب می شوند. با این وجود ممکن است علاوه بر عناصر ضروری، حاوی مواد سمی با بیش از غلظت مجاز باشند که باعث ایجاد نگرانی های زیادی از نظر کیفیت و امنیت این محصولات و سلامت انسان شده است. لذا تحقیق حاضر به منظور بررسی تأثیر آلاینده های جوی دی اکسید کربن،بنزین و باران اسیدی بر مقاومت گیاهان ریحان و جعفری انجام شد.مواد و روش: این پژوهش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار و 54 تیمار اجرا شد. در این مطالعه CO2 با سه غلظت 0، 1000 و ppm 1800 ، بنزین با سه شرایط بدون افزودن بنزین، با بنزین معمولی و با افزودن بنزین سوپر و محلول اسیدی در دو سطح pH 4 و 6 مورد بررسی قرار گرفتند. لازم به ذکر است که آب مقطر با 7= pH به عنوان تیمار شاهد انتخاب گردید.یافته ها: نتایج نشان داد که غلظت ppm 1000 دی اکسید کربن موجب 63/178% افزایش عملکرد گیاه شده در حالیکه تغلیظ آن تا 1800 ppm، منجر به نابودی گیاه در طی دو روز گردید. همچنین مشخص شد که بنزین سوپر به دلیل بالا بودن عدد اکتان و مکمل های موجود در آن نسبت به بنزین معمولی اثر آلایندگی کمتری (به میزان 7/5%) بر گیاه دارد. علاوه بر این تفاوت معنی داری بین غلظتهای مختلف محلول اسیدی بر مقاومت گیاه مشاهده نشد. در این آزمایش، گیاه جعفری مقاومت بیشتری نسبت به ریحان در مقابل آلاینده ها از خود نشان داد. نتیجه گیری: دی اکسید کربن نسبت به سایر آلاینده های مورد مطالعه و همچنین نقش کلیدی آن در پدیده گرمایش جهانی، نیازمند اعمال مدیریت موثر به منظور ارتقای بهداشتی جامعه و کنترل منابع تولید کننده این گاز در اتمسفر می باشیم.
علی طولابی؛ ناصر تربتی زارع؛ یاسان کاظم زاده؛ حمید سرحدی؛ ابوذر رئیسوند؛ ضیاالدین بنیادی
چکیده
سابقه و هدف: امروزه به دلیل خطرات ناشی از نگهدارنده های شیمیایی در مواد غذایی روشهای جایگزین و بی خطر مانند استفاده از عصاره طبیعی گیاهان طبیعی افزایش یافته است، مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات ضد باکتریایی عصاره میوه کنار بر روی چهار باکتری غذازاد سالمونلا، شیگلا، اشرشیاکلی و باسیلوس سرئوس انجام گرفت.مواد و روش ها : عصاره میوه کنار ...
بیشتر
سابقه و هدف: امروزه به دلیل خطرات ناشی از نگهدارنده های شیمیایی در مواد غذایی روشهای جایگزین و بی خطر مانند استفاده از عصاره طبیعی گیاهان طبیعی افزایش یافته است، مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات ضد باکتریایی عصاره میوه کنار بر روی چهار باکتری غذازاد سالمونلا، شیگلا، اشرشیاکلی و باسیلوس سرئوس انجام گرفت.مواد و روش ها : عصاره میوه کنار را به شیوه خیساندن یا غوطه وری در متانول تهیه کردیم.پس از تغلیظ توسط دستگاه روتاری به تهیه 9 غلظت از عصاره به شیوه سریالی پرداختیم، سپس اقدام به آنتی بیوگرام به روش چاهک و تعیین حداقل غلظت ممانعت از رشد1 (MIC) و حداقل غلظت کشندگی2 (MBC) نمودیم. همچنین از محلول حجمی_حجمی متانول و دی متیل سولفوکساید با نسبت برابر به عنوان کنترل منفی و از دیسک های شاهد و استاندارد آنتی بیوتیکهای تجاری به عنوان کنترل مثبت استفاده نمودیم.یافته ها : بر اساس نتایج ، قطر هاله رشد برای شیگلا، سالمونلا، باسیلوس سرئوس و اشرشیاکلی در غلظت mg/mL 80 از عصاره متانولی گیاه کنار به ترتیب 24، 17، 59 و 19 میلیمتر بدست آمد. همچنین مشخص شد عصاره متانولی میوه کنار دارای اثرات ضد باکتریایی بسیار مطلوبی بر باکتری گرم مثبت باسیلوس سرئوس نسبت به سایر باکتری های هدف(که گرم منفی هستند) بوده و دارای اثرات مهار از رشد و باکتری کشی قابل توجهی در غلظت های بسیار کم بود. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که عصاره متانولی کنار دارای تأثیرات ضد باکتریایی بسیار مطلوب بر علیه چهار باکتری هدف بوده است. ازاینرو می‌توان گفت که احتمالاً ترکیبات تشکیل دهنده عصاره متانولی این گیاه میتواند به عنوان اجزاء مهم سازنده محصولات مختلف در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار گیرند.
عارف لطفیان دلوئی؛ جواد مقری
چکیده
چکیدهزمینه و هدف: پاندمی کووید-19 از زمان آغاز تا کنون اثرات قابل توجهی بر جنبه های مختلف زندگی مردم داشته است. کشورهای مختلف سیاست های گوناگونی برای مقابله با این بیماری در حوزه های مختلف اتخاذ نموده اند. هدف از انجام این پژوهش بررسی سیاست های اتخاذ شده مرتبط با حوزه بهداشت محیط برای مقابله با بیماری کووید-19 در کشور ایران می باشد.مواد ...
بیشتر
چکیدهزمینه و هدف: پاندمی کووید-19 از زمان آغاز تا کنون اثرات قابل توجهی بر جنبه های مختلف زندگی مردم داشته است. کشورهای مختلف سیاست های گوناگونی برای مقابله با این بیماری در حوزه های مختلف اتخاذ نموده اند. هدف از انجام این پژوهش بررسی سیاست های اتخاذ شده مرتبط با حوزه بهداشت محیط برای مقابله با بیماری کووید-19 در کشور ایران می باشد.مواد و روش ها: این مطالعه کیفی با روش تحلیل اسناد در زمستان سال 1400 به انجام رسید. جامعه پژوهش به صورت هدفمند و با مشورت شش تن از متخصصین سیاست گذاری سلامت و بهداشت محیط تعیین گردید. بدین منظور مصوبات ستاد ملی کرونا به عنوان بالاترین مرجع سیاست گذاری در زمینه بیماری کووید-19 به عنوان جامعه پژوهش انتخاب گردید. تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل محتوای عرفی و با استفاده از نرم افزار MAXQDA نسخه 12 به انجام رسید.یافته ها: در مجموع بررسی مصوبات ستاد ملی کرونا 255 کد، 25 زیر تم و 7 تم اصلی مربوط به سیاست های اتخاذ شده مرتبط با حوزه بهداشت محیط برای مقابله با بیماری کووید-19 شناسایی گردید. فعالیت های اجتماعی عمومی، بهداشت محیط عمومی، فاصله گذاری اجتماعی، کنترل مرزها، توسعه زیرساخت ها، تهیه و توزیع تجهیزات حفاظت فردی و ضد عفونی، و نظارت و برخورد قانونی تم های اصلی شناسایی شده در این پژوهش می باشند. نتیجه گیری: تا کنون گستره ای از سیاست های مختلف در حوزه بهداشت محیط برای مقابله با بیماری کووید-19 در کشور ایران اتخاذ شده است. شواهد بومی و بین المللی، تجارب سایر کشورها، و مباحث اقتصادی اجتماعی و سیاسی نقش قابل توجهی در توسعه سیاست ها، اصلاح آن ها و یا به طور کلی کنار گذاردن سیاست های پیشین داشته اند.