احمد اله ابادی؛ عالیه طبسی؛ ایوب رستگار؛ علی اکبر رودباری؛ امین مسعودی جوزچال
چکیده
زمینه و هدف: حضور مواد دارویی در منابع آبی و فاضلاب برای انسان و محیط مخاطراتی را به‌وجود می‌آورد. این مواد روش‌های متعارف تصفیه آب و فاضلاب، به‌طور کامل حذف نمیگردند. مطالعه حاضر با هدف حذف فوتوکاتالیستی استامینوفن از محلول‌های آبی، توسط روش اکسیداسیون پیشرفته (UV/H2O2/Zno) انجام شد.مواد و روشها: در این مطالعه تجربی و آزمایشگاهی، ...
بیشتر
زمینه و هدف: حضور مواد دارویی در منابع آبی و فاضلاب برای انسان و محیط مخاطراتی را به‌وجود می‌آورد. این مواد روش‌های متعارف تصفیه آب و فاضلاب، به‌طور کامل حذف نمیگردند. مطالعه حاضر با هدف حذف فوتوکاتالیستی استامینوفن از محلول‌های آبی، توسط روش اکسیداسیون پیشرفته (UV/H2O2/Zno) انجام شد.مواد و روشها: در این مطالعه تجربی و آزمایشگاهی، از فوتوکاتالیست اکسید روی و پراکسید هیدروژن در راکتوری با حجم 500 میلی‌لیتر و تحت تابش اشعه ماورابنفش (UV-C) جهت حذف استامینوفن استفاده گردید. تأثیر پارامترهای غلظت اولیه استامینوفن، pH محلول، زمان‌های تماس، غلظت پراکسید هیدروژن و غلظت نانوذره اکسید روی بررسی شد. طراحی آزمایش‌ها و تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از روش طراحی مرکب مرکزی ) (CCD نرم‌افزار دیزاین اکسپرت10 انجام شد.یافته‌ها: بیشترین راندمان حذف استامینوفن در 7=pH در زمان 8 دقیقه و غلظت اولیه آلاینده 62/5 میلی‌گرم بر لیتر، دوز کاتالیست 0/0275 گرم و با افزودن H2O2 با غلظت 2 میلی‌لیتر به میزان 94% به‌دست آمد. با تغییر زمان به 1 و 15 دقیقه، میزان حذف بهترتیب 26% و 76% کاهش داشت و با افزایش دوز کاتالیست از 0/0275 گرم به 0/05گرم، میزان حذف 99% افزایش داشت.نتیجه‌گیری: در این مطالعه با افزایش غلظت آلاینده، راندمان کاهش یافت و کارایی حذف در شرایط خنثی بیشتر از شرایط اسیدی و قلیایی بود. فرآیند فوتوکاتالیستی (UV/H2O2/Zno) دارای پتانسیل بالایی در حذف استامینوفن از محلول‌های آبی است.
محسن رضایی؛ نظام الدین منگلی زاده
چکیده
زمینه و هدف: در سال های اخیر آزاد سازی آلاینده های پایدار از تصفیه خانه فاضلاب به محیط زیست منجر به مشکلات سلامتی و اکوسیستمی شده است. از اینرو هدف از مطالعه حاضر فعال سازی هتروژنی پراکسی مونوسولفات (PMS) با نانوذرات مگنتیک (Fe3O4) برای تجزیه راکتیو بلک 5 (RB5) می باشد. مواد و روش ها: مطالعه حاضر در مقایسه آزمایشگاهی و ستونی برای تجزیه رنگ RB5 ...
بیشتر
زمینه و هدف: در سال های اخیر آزاد سازی آلاینده های پایدار از تصفیه خانه فاضلاب به محیط زیست منجر به مشکلات سلامتی و اکوسیستمی شده است. از اینرو هدف از مطالعه حاضر فعال سازی هتروژنی پراکسی مونوسولفات (PMS) با نانوذرات مگنتیک (Fe3O4) برای تجزیه راکتیو بلک 5 (RB5) می باشد. مواد و روش ها: مطالعه حاضر در مقایسه آزمایشگاهی و ستونی برای تجزیه رنگ RB5 بوسیله فعال سازی PMS با نانوذرات Fe3O4 انجام شد. تاثیر پارامترها همچون pH ( 3-11)، غلظت PMS (4- 25/0 میلی مولار)، غلظت کاتالیست (500- 50 میلی گرم بر لیتر) و دمای محلول (°C 50-10) روی بازدهی تجزیه مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشات پایداری و محدود کنندگی گونه های واکنش پذیر در شرایط بهینه بدست آمده از تاثیر پارامترها مورد مطالعه قرار گرفت. یافته ها: حداکثر بازدهی حذف (% 86/94) در 250 میلی گرم بر لیتر Fe3O4، 2 میلی مولار PMS، pH 7 و زمان واکنش 60 دقیقه بدست آمد. در آزمایشات مقایسه ای Fe3O4 فعالیت کاتالیتیک مناسبی در فعال سازی PMS و تجزیه RB5 نسبت به فرآیند به تنهایی PMS و جذب نشان داد. نرخ تجزیه با افزایش دما بهبود یافت، اما با حضور آنیونها در محلول های آبی به دلیل مصرف گونه های واکنش پذیر کاهش یافت. نانوذرات مگنتیک فعالیت کاتالیتیکی عالی در طی چهار سیکل تجزیه متوالی زمانی در یک راکتور ستونی نشان دادند. آزمایشات مهار کنندگی تاکید کرد که هر دو رادیکال هیدروکسیل و سولفات نقش مهمی در تجزیه آلاینده ایفا می کنند، با اینحال رادیکال سولفات یک گونه غالب تجزیه می باشد. راکتور ستون مداوم بازدهی تجزیه %65/95، 80% و 50% برای RB5 به ترتیب در نمونه سنتتیک، آب سطحی و فاضلاب نساجی فراهم آورد. نتیجه گیری: برپایه نتایج، می توان نتیجه گیری کرد که فرآیند PMS/Fe3O4 یک تکنولوژی امیدوار کننده برای تجزیه RB5 از محلول های آبی می باشد.
مسعود یوسفی؛ فریا حسن زاده؛ عادله طباطبایی زاده؛ حمیدرضا نادری؛ مجید خادم رضاییان
چکیده
زمینه و هدف: عفونت‌های بیمارستانی همواره یکی از مشکلات عمده بهداشت و درمان میباشد و روزبه‌روز بر اهمیت آن افزوده شده و چالشی برای نظام سلامت کشورها میباشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان آلودگی در محیط و تجهیزات بیمارستان‌های قائم (عج) و امام رضا (ع) انجام شد.مواد و روشها:این مطالعه مقطعی در دو بیمارستان دانشگاهی مشهد انجام ...
بیشتر
زمینه و هدف: عفونت‌های بیمارستانی همواره یکی از مشکلات عمده بهداشت و درمان میباشد و روزبه‌روز بر اهمیت آن افزوده شده و چالشی برای نظام سلامت کشورها میباشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان آلودگی در محیط و تجهیزات بیمارستان‌های قائم (عج) و امام رضا (ع) انجام شد.مواد و روشها:این مطالعه مقطعی در دو بیمارستان دانشگاهی مشهد انجام شد. نمونه‌برداری به‌روش در دسترس از محیط و سطوح بخش‌های بالینی مختلف انجام گردید. تعداد و بازه نمونه‌برداری متغیر و بر اساس خط‌مشی کنترل عفونت هر بیمارستان در هر بخش تعیین شده بود. محل جمع‌آوری نمونه‌های محیطی شامل آب، سینک، تخت بیمار و انکوباتورها بود. نمونهها در محیط‌های کشت باکتری کشت داده شده و تعیین هویت گردید.یافته‌ها: از 323 نمونه اخذ شده، 272 نمونه (84/2%) از بیمارستان قائم (عج) و 51 نمونه (15/8%) از بیمارستان امام رضا (ع) بود. 128مورد (47/1%) از نمونه‌های بیمارستان امام قائم و 17مورد (33/3%) از نمونه‌های بیمارستان امام رضا مثبت شدند (0/071=p). در مجموع بیشترین آلودگی مربوط به باسیلوس‌ها (16/7%)، استافیلوکوک اپیدرمیدیس (6/8%) و استافیلوکوک ساپروفیتیکوس (0/5%) بود. عوامل دیگر شامل استینوباکتر، انتروباکتر و سودوموناس بودند.نتیجه‌گیری: گونه های باسیلوس به‌دلیل اسپور ماندگاری بالایی در محیط دارند و حذف آنها شاخصی از بهداشت محیط مناسب خواهد بود. وجود باکتری‌های بالقوه بیماری‌زا در محیط بیمارستان، اهمیت برنامه های کنترلی و نظارتی بهداشت محیطی را آشکار میسازد.
ساجده آشینه گر؛ محمد رضا صالحی سلمی؛ محمد حسین دانشور؛ سامان آبدانان مهدی زاده
چکیده
زمینه و هدف: آلودگی صوتی، یکی از مشکلات محیط زیست در کلان‌شهرهاست که در ابعاد مختلف روانی و جسمی، سلامتی انسان را به مخاطره می‌اندازد و متأسفانه این نوع از آلودگی نسبت به سایر آلودگی‌ها کمتر مورد توجه قرار گرفته است. به‌منظور پیشگیری از این اثرات و دسترسی به استانداردهای توصیه شده، استفاده از گیاهان به‌عنوان موانع صوتی، در شهرها ...
بیشتر
زمینه و هدف: آلودگی صوتی، یکی از مشکلات محیط زیست در کلان‌شهرهاست که در ابعاد مختلف روانی و جسمی، سلامتی انسان را به مخاطره می‌اندازد و متأسفانه این نوع از آلودگی نسبت به سایر آلودگی‌ها کمتر مورد توجه قرار گرفته است. به‌منظور پیشگیری از این اثرات و دسترسی به استانداردهای توصیه شده، استفاده از گیاهان به‌عنوان موانع صوتی، در شهرها امری ضروری است. درختان قادرند تا با اثر آیرودینامیکی خود در نزدیک جاده به‌عنوان موانع متخلخل عمل کرده و باعث کاهش آلودگی صوتی گردند. پیشنهاد میشود در طراحی پارکهای آینده، استراتژی‌های کاشت با هدف اثر کاهشی پوشش گیاهی بر آلودگی صوتی تشویق شوند.مواد و روشها: تحقیق حاضر به‌منظور بررسی میزان جذب آلودگی صوتی در یکی از گونههای رایج گیاهی در فضای سبز اهواز به‌نام ناترک (Dodonaea viscosa L.) در سال 1397 انجام شد. آزمایشی بهصورت طرح کاملاً تصادفی با تیمارهای فاصله منبع صوت تا دیوار سبز (5، 10 و 15 متر) و ضخامت دیوار سبز (0/5، 1، 1/5متر و صفر به‌عنوان شاهد) انجام شد. بعد از اخذ صدا به‌وسیله دستگاه گیرنده، دادهها به نرم‌افزار متلب (2015) منتقل شد. سپس ویژگی‌های صوتی از دادهها استخراج شد.یافته ها: نتایج نشان داد که با افزایش فاصله از منبع صوت در تمامی عرض‌های ذکر شده، کمینه شدت صوت کاهش یافت و در نهایت دیوار سبز با ضخامت 1 متر و در فاصله 15 متری، بیشترین کاهش (68/4 دسیبل) را در کمینه شدت صوت داشت. همچنین مشخص شد که با افزایش فاصله منبع صوت از دیوار سبز، بیشینه صوت کاهش یافت؛ به‌گونهای که بیشترین بیشینه مربوط به فاصله 5 متری (91/6 دسیبل) و کمترین بیشینه مربوط به فاصله 15 متری (76/3 دسیبل) بود. همچنین آنالیز دادهها نشان داد که در شاهد و سایر ضخامتهای مربوطه به دیوار سبز، با افزایش فاصله از منبع صوت، میانگین شدت صوت کاهش می‌یابد. در ضخامتهای 1 و 1/5 متری با افزایش فاصله از منبع صوت، کشیدگی شدت صوت کاهش یافت. بیشترین واریانس شدت صوت در ضخامت 1 متری درختچه و در فاصله 5 متری از منبع صوت وجود داشت و کمترین واریانس شدت صوت نیز مربوط به ضخامت شاهد در فاصله 5 متری از منبع صوت بود.نتیجه گیری: اصولاً ارتعاش امواج صوتی توسط برگ‌ها و شاخه های درختان جذب میشود. هرقدر تراکم درخت بیشتر و فاصله منبع صوت از درخت کمتر باشد، اثر کاهندگی گونه بیشتر است. هرچقدر فاصله دیوار سبز کمتر باشد، به‌دلیل اینکه زاویه بیشتری در مسیر انحراف موج پیدا ایجاد میکند و بنابراین موج فاصله زیادتری باید تا دریافت‌کننده بایستی بپیماید، صدا به‌مرور کاهش می‌یابد. با توجه به نتایج به‌دست آمده، به طراحان فضای سبز پیشنهاد میشود جهت استفاده از درختچه ناترک به‌عنوان دیوار سبز و کاهنده صوت، هرس آن با عرض 1 متری انجام شود و همچنین فاصله آن با آلاینده های صوتی نزدیک و در حدود 5 متری باشد.
محمد حسین نعمتی؛ سید سعید موسوی
چکیده
زمینه و هدف: برای حفظ سلامت مصرف‌کنندگان مواد غذایی و نیل به ایمنی غذایی، کنترل بیشینه مجاز فلزات سنگین در مواد غذایی باید مورد توجه قرار گیرد. مطالعه حاضر با هدف بررسی غلظت عناصر سنگین مس، روی، سرب و کادمیوم در بافت‌های حیوانی دام‌های منطقه اطراف شهرک تخصصی روی انجام شد.مواد و روشها: تعداد 10 نمونه از هر یک از بافت‌های گوسفند (گوشت، ...
بیشتر
زمینه و هدف: برای حفظ سلامت مصرف‌کنندگان مواد غذایی و نیل به ایمنی غذایی، کنترل بیشینه مجاز فلزات سنگین در مواد غذایی باید مورد توجه قرار گیرد. مطالعه حاضر با هدف بررسی غلظت عناصر سنگین مس، روی، سرب و کادمیوم در بافت‌های حیوانی دام‌های منطقه اطراف شهرک تخصصی روی انجام شد.مواد و روشها: تعداد 10 نمونه از هر یک از بافت‌های گوسفند (گوشت، کبد، کلیه و استخوان) در هر یک از چهار جهت جغرافیایی شهرک تخصصی روی تهیه شد. همچنین به‌منظور مقایسه وضعیت موجود در منطقه مورد مطالعه با مناطق غیرآلوده، منطقه شاهد (منطقه قره‌پشتلو زنجان) در نظر گرفته شد. برای هضم مواد آلی نمونهها از روش خاکستر خشک استفاده شد.یافته‌ها: بر اساس نتایج آزمایش، غلظت عنصر مس در عضله و کبد گروه شاهد به‌طور معنی‌داری بالا بود (0/05>p). غلظت عنصر روی تحت تأثیر مناطق مورد مطالعه قرار نگرفت. انباشت عنصر سرب در کبد و استخوان و کادمیوم در عضله و کبد حیوانات موجود در منطقه غرب شهرک تخصصی روی به‌طور معنی‌داری بالا بود (0/05>p). مقدار مس در بافت‌های کلیه و استخوان، مقدار سرب در بافت‌های عضله و کلیه و مقدار کادمیوم در کلیه و استخوان تحت تأثیر قرار نگرفت. انباشت مس رابطه معکوس با عناصر سرب و کادمیوم داشت.نتیجه‌گیری: با وجود انباشت عناصر سنگین در منطقه غرب شهرک تخصصی روی، غلظت این عناصر در دام و محصولات دامی تولید شده در حومه شهرک در دامنه حد مجاز قرار داشته و خطری برای مصرف‌کنندگان ندارد.
ساره نظامی؛ اکرم فاطمی
چکیده
زمینه و هدف: مصرف بیش از حد کودهای نیتروژنی سبب تولید سبزیجات با غلظت بالای نیترات میگردد. بالا بودن غلظت نیترات در محصولات تولیدی باعث انواع بیماریها به‌خصوص تولید ماده سرطان‌زای نیتروز آمین در بزرگسالان میگردد. به‌دلیل افزایش بیماریهای سرطانی و غیرسرطانی ناشی از مصرف مواد غذایی حاوی نیترات بالا، ارزیابی دقیق و جامعی ...
بیشتر
زمینه و هدف: مصرف بیش از حد کودهای نیتروژنی سبب تولید سبزیجات با غلظت بالای نیترات میگردد. بالا بودن غلظت نیترات در محصولات تولیدی باعث انواع بیماریها به‌خصوص تولید ماده سرطان‌زای نیتروز آمین در بزرگسالان میگردد. به‌دلیل افزایش بیماریهای سرطانی و غیرسرطانی ناشی از مصرف مواد غذایی حاوی نیترات بالا، ارزیابی دقیق و جامعی از وضعیت تجمع نیترات در سبزیها مورد نیاز است، لذا مطالعه حاضر با هدف ارزیابی ریسک سلامتی ناشی از نیترات در تعدادی از سبزیجات و صیفی جات پرمصرف شهر کرمانشاه انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه تعداد ۱۲۰ نمونه 5 کیلوگرمی از سبزیجات در ماه‌های مختلف فصلهای تابستان و زمستان از میدان اصلی تره‌بار شهر نمونه برداری و به آزمایشگاه ارسال گردید. نمونه ها شامل گوجه فرنگی، خیار، سیب زمینی، پیاز (زرد- سفید- قرمز)، کاهو، کرفس، شاهی و اسفناج یا برگ چغندر بودند. پس از آمادهسازی و عصاره گیری از نمونه ها، غلظت نیترات با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر در طول موج 410 نانومتر تعیین شد.یافته ها: غلظت نیترات در تمامی سبزیجات نمونه برداری شده در فصل زمستان کمتر از حد استاندارد سازمان جهانی بهداشت و استاندارد ملی ایران بود، اما در فصل تابستان غلظت نیترات در کرفس، شاهی و برگ چغندر بیشتر از حد استانداردهای بیان شده بود. در تمام سبزیجات و در هر دو فصل مقادیر شاخص نسبت خطر (HQ) به‌دست آمده کمتر از ۱ بود. در فصل تابستان بیشترین مقادیر HQ بهترتیب در شاهی (0/425)، برگ چغندر (0/363) و کرفس (0/135) مشاهده شد. در فصل زمستان نیز بیشترین مقدار HQ در شاهی (0/190) مشاهده شد.نتیجه گیری: با توجه به شاخص خطرپذیری کمتر از ۱ در تمام سبزیجات، احتمال مواجهه با بیماری های غیرسرطانی ناشی از نیترات از مسیر خوردن سبزیجات در این مطالعه به‌طور جدی وجود ندارد، اما پایش غلظت نیترات در محصولات مصرفی در فواصل زمانی مختلف ضروری است.
هادی نخزری مقدم
چکیده
زمینه و هدف: انسان در محیط پیرامون خود همواره در معرض تابش مواد رادیواکتیو موجود در مصالح ساختمانی میباشد. از آنجایی که انسان با این مصالح فاصله زیادی ندارد، بنابراین احتمال پرتوگیری افراد بالا میرود. مطالعه حاضر با هدف دوزیمتری سنگهای تراورتن به‌کار رفته در ساختمانهای شهر شمالی استان زاهدان به‌منظور مشخص کردن رابطه ...
بیشتر
زمینه و هدف: انسان در محیط پیرامون خود همواره در معرض تابش مواد رادیواکتیو موجود در مصالح ساختمانی میباشد. از آنجایی که انسان با این مصالح فاصله زیادی ندارد، بنابراین احتمال پرتوگیری افراد بالا میرود. مطالعه حاضر با هدف دوزیمتری سنگهای تراورتن به‌کار رفته در ساختمانهای شهر شمالی استان زاهدان به‌منظور مشخص کردن رابطه بین رنگ سنگ و پرتوزایی آن انجام شد.مواد و روشها: سنگهای ساختمانی موجود و مصرفی شهر زاهدان شناسایی و فهرستی از آنها تهیه گردید. در مجموع 70 نمونه سنگ تراورتن توسط دوزیمتر قلمی مدل MKS در سه حالت تعیین آهنگ دوز گاما (EDR) برحسب میکروسیورت بر ساعت؛ تعیین دوز معادل گاما (ED) برحسب میلی‌سیورت و دانسیته شار بتا بر حسب قسمت بر سانتیمتر مربع در دقیقه اندازه‌گیری شد.یافته‌ها: بیشترین میانگین EDR در سنگهای تراورتن در رنگ کرم به میزان 15/ 0میکروسیورت بر ساعت و کمترین آن در سنگ سفید رنگ به میزان 0/01 میکروسیورت بر ساعت به‌دست آمد. بیشترین مقدار میانگین دانسیته شار بتا در سنگهای تراورتن در نمونه رنگ کرم به میزان 0/0016قسمت بر سانتیمتر مربع در دقیقه مشاهده شد. میزان ED تمامی نمونهها برابر صفر تعیین گردید.نتیجه‌گیری: مقدار ماکزیمم EDR و شار بتا برای سنگهای تراورتن مربوط به سنگهایی با رنگ کرم می باشد که کمی بیشتر از مقدار متوسط جهانی به‌دست آمد. مقدار میانگین EDR برای سنگهای تراورتن کمی بیشتر از حد مجاز میباشد. همچنین شار بتا در سنگهای تراورتن کمتر از حد مجاز میباشد. مقدار میانگین دانسیته شار پرتو بتا در هوای آزاد برابر صفر به‌دست آمد. در تمامی نمونهها میزان ED برابر صفر مشاهده گردید. مقدار پرتو زمینه در هوای آزاد شهر زاهدان در حد متوسط آن در دنیا میباشد.
لیلا تیموری یگانه؛ حسن کرمی
چکیده
زمینه و هدف: بیماری کووید-۱۹ که به شکل عمومی به آن کرونا نیز می‌گویند، یک بیماری عفونی حاد تنفسی است که بر اثر یک نوع جدید از خانواده کرونا ویروسها به‌نام Covid-19ایجاد میشود. این ویروس، دستگاه تنفس را تحت تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند با سردرد و تب نیز همراه باشد و تا چند روز به‌طول می‌انجامد. مطالعه حاضر با هدف بررسی الگوی ...
بیشتر
زمینه و هدف: بیماری کووید-۱۹ که به شکل عمومی به آن کرونا نیز می‌گویند، یک بیماری عفونی حاد تنفسی است که بر اثر یک نوع جدید از خانواده کرونا ویروسها به‌نام Covid-19ایجاد میشود. این ویروس، دستگاه تنفس را تحت تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند با سردرد و تب نیز همراه باشد و تا چند روز به‌طول می‌انجامد. مطالعه حاضر با هدف بررسی الگوی اعتقاد بهداشتی رفتارهای پیشگیری کننده از بیماری کووید-19 در مردم شهر کرمانشاه صورت گرفت.مواد و روشها: این مطالعه توصیفی - تحلیلی (مقطعی) در سال 1399 بر روی 500 نفر از مردم شهر کرمانشاه انجام شد. نمونهها به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه محقق‌ساخته روش پایلوت مبتنی بر الگوی اعتقاد بهداشتی، جمع‌آوری شدند. دادهها با استفاده از آزمونهای ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته‌ها: بر اساس نتایج ضریب همبستگی، قوی‌ترین همبستگی بین سازه موانع درک شده گزارش شد که در خصوص رفتار، قوی‌ترین همبستگی بین منافع حساسیت شده با رفتار مشاهده گردید. نتایج آنالیز رگرسیون خطی مقدار 17% از واریانس رفتارهای پیشگیری کننده از بیماری کووید-19 را پیش‌بینی نمود که در این میان حساسیت درک شده (593/0) قوی‌ترین پیش‌بینی بود.نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه کاربرد الگوی اعتقاد بهداشتی را در پیشگویی رفتار پیشگیری از ابتلاء به کووید-19 به شکل قوی نشان داد و به‌نظر میرسد میتوان از این الگو در تدوین برنامههای آموزشی و تکنیکهای مداخله‌ای جهت تغییر نگرش و رفتار مردم استفاده نمود.