فرشاد گلبابائی کوتنائی؛ ناصر مهردادی؛ غلامرضا نبی بیدهندی؛ حسن امینی راد؛ مهدی اسدی قالهری؛ فریماه سعیدی
چکیده
زمینه و هدف: کاهش حجم لجن تولیدی تصفیه بیولوژیکی به روش لجن فعال، از اهمیت بالایی برخوردار است. واحد آبگیری، وظیفه جداسازی آب مازاد از لجن را به عهده دارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر سیستم انتشار امواج اولتراسونیک بر مواد منعقد کننده در فرآیند آبگیری و افزایش جامدات کیک لجن انجام شد. مواد و روشها: این مطالعه تجربی به‌صورت ناپیوسته ...
بیشتر
زمینه و هدف: کاهش حجم لجن تولیدی تصفیه بیولوژیکی به روش لجن فعال، از اهمیت بالایی برخوردار است. واحد آبگیری، وظیفه جداسازی آب مازاد از لجن را به عهده دارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر سیستم انتشار امواج اولتراسونیک بر مواد منعقد کننده در فرآیند آبگیری و افزایش جامدات کیک لجن انجام شد. مواد و روشها: این مطالعه تجربی به‌صورت ناپیوسته و در مقیاس آزمایشگاهی انجام شد. در طی 2 فصل، تعداد 12 نمونه با فاصله زمانی 15 روزه از تصفیه‌خانه برداشت گردید. متغیرهای تحقیقات شامل: چگالی اولتراسوند (0/375، 0/75، 1، 1/3 و 2/5) بر حسب وات بر میلی‌لیتر، زمان (1، 5، 10، 15 و 30) بر حسب دقیقه و انرژی ورودی ویژه (208، 1041، 2083، 3124 و 6249) بر حسب کیلوژول بر کیلوگرم جامدات معلق بود. تأثیر امواج اولتراسونیک با استفاده از دستگاه سنجش اندازه ذرات بر روی مواد منعقد کننده مورد مطالعه قرار گرفت. یافتهها: میزان بهینه جامدات کیک لجن و زمان مکش موئینه برابر 26/4% و 86 ثانیه برای شرایط راهبری زمان و انرژی ورودی ویژه برابر 5 دقیقه و 1041 کیلوژول بر کیلوگرم جامدات معلق به‌دست آمد. میزان d10، d50، d90 و متوسط اندازه ذرات با اعمال امواج اولتراسونیک به ترتیب برابر 6/3، 44/2، 24/4 و 28/84 میکرومتر بود. نتیجهگیری: امواج اولتراسوند موجب ایجاد خلل و فرج در ساختار فیزیکی پلیمرها شده و با افزایش بارِ سطحی کاتیونی، موجب افزایش میزان جذب ذرات و بزرگ‌تر شدن لخته‌ها و سبب افزایش میزان جامدات کیک لجن و در نتیجه افزایش آبگیری می‌گردد. نوع مقاله: پژوهشی
مریم صیادی؛ مجتبی قره‌محمودلو
چکیده
زمینه و هدف: یکی از مسائل مهم در مدیریت کیفی منابع آب، یـافتن رابطـه بـین پـارامترهـای مختلـف فیزیکی و شیمیایی تأثیرگذار بر کیفیت پیکره‌های آبی است. پاسـخ به این مسئله، گامی ضروری و مهم جهـت بررسـی دقیـق‌تـر منـابع آلاینده و ارائه راهکار جهت کـاهش اثـرات منفـی آن و در نهایـت بهبود وضـعیت کیفـی منـابع آب مـی‌باشـد. پژوهش حاضر با ...
بیشتر
زمینه و هدف: یکی از مسائل مهم در مدیریت کیفی منابع آب، یـافتن رابطـه بـین پـارامترهـای مختلـف فیزیکی و شیمیایی تأثیرگذار بر کیفیت پیکره‌های آبی است. پاسـخ به این مسئله، گامی ضروری و مهم جهـت بررسـی دقیـق‌تـر منـابع آلاینده و ارائه راهکار جهت کـاهش اثـرات منفـی آن و در نهایـت بهبود وضـعیت کیفـی منـابع آب مـی‌باشـد. پژوهش حاضر با هدف بررسی روند و پیش‌بینی تغییرات برخی از پارامترهای کیفی آب رودخانه گاماسیاب با استفاده ازروش‌های آماری چندمتغیره و سری‌های زمانی انجام شد. مواد و روشها: در این تحقیق از میانگین سالانه برخی پارامترهای کیفی مربوط به یک دوره آماری 6 ساله در دو ایستگاه پل‌چهر و دوآباستفاده شد. ابتدا عوامل کنترل‌کننده شیمی آب رودخانه گاماسیاب با استفاده از دیاگرام مثلثی و نمودار گیس تعیین شد، سپس جهت تعیین ارتباط خطی بین متغیرهای چندبعدی، از ضرایب همبستگی کانونیکال استفاده شد. در نهایت روند تغییرات پارامترهای کیفی آب در 5 سال آینده پیش‌بینی شد. یافتهها: در ایستگاه پل‌چهر، به‌جز پارامتر pH، سایر پارامترهای کیفی دارای روند افزایشی بودند، در حالی‌که در ایستگاه دوآب، تمامی پارامترهای کیفی به‌جز منیزیم و سولفات روند کاهشی داشتند. بر اساس دیاگرام‌های مثلثی و گیبس به‌ترتیب رخساره غالب آب در هر دو ایستگاه کلیم-منیزیم-بی‌کربنات و عامل اصلی کنترل کننده شیمی آب واکنش آب- سنگ بود. بر اساس نتایج، پارامترهای شیمیایی بی‌کربنات و منیزیم در ایستگاه پل‌چهر با ضرایب کانونی 0/983 و 0/933 در دسته اول متغیرهای کانونیک و سدیم با ضریب0/845 در دسته دوم متغیرهای کانونیک قرار گرفتند، در حالی‌که در ایستگاه دوآب متغیرهای شیمیایی بی‌کربنات و کلسیم با ضرایب کانونی 0/945 و 0/789در دسته اول کانونیک و سدیم و کلراید با ضرایب 0/930 و 0/800 در دسته دوم متغیرهای کانونیک قرار داشتند. منشأ دسته اول و دوم متغیرهای کانونیک را می‌توان به‌ترتیب به انحلال سنگ‌های آهکی و تبخیری مربوط دانست. نتایج پیش‌بینی روند تغییرات پارامترهای کیفی آب رودخانه گاماسیاب طی 5 سال آینده نشان داد که در ایستگاه پل‌چهر تمام پارامترها به‌جز pH روند افزایشی و در ایستگاه دوآب به‌جز منیزیم و سولفات، سایر پارامترهای کیفی روند کاهشی خواهند داشت. نتیجهگیری: واکنش آب- سنگ، مهم‌ترین عامل کنترل کننده شیمی آب در رودخانه گاماسیاب میباشد. نوع مقاله: پژوهشی
مصطفی ابیاره؛ فرهاد نژادکورکی؛ محمد رضا اختصاصی؛ محمد اخوان قالیباف
چکیده
زمینه و هدف: بخش مهمی از آلودگیهای هوا ناشی از ذرات معلق، گردوغبار و ریزگردهاست که روزانه توسط دودکش کارخانهها و نیروگاهها در محیط اطراف رها میگردند و جوامع را با چالش زیستمحیطی مهمی روبه‌رو می‌سازند. مطالعه حاضر با هدف تعیین کمی و کیفی غبار صنعتی عرصه اطراف شرکت فولاد یزد برای کنترل و نظارت بهتر بر روی غبار ...
بیشتر
زمینه و هدف: بخش مهمی از آلودگیهای هوا ناشی از ذرات معلق، گردوغبار و ریزگردهاست که روزانه توسط دودکش کارخانهها و نیروگاهها در محیط اطراف رها میگردند و جوامع را با چالش زیستمحیطی مهمی روبه‌رو می‌سازند. مطالعه حاضر با هدف تعیین کمی و کیفی غبار صنعتی عرصه اطراف شرکت فولاد یزد برای کنترل و نظارت بهتر بر روی غبار تولیدی این کارخانه در جهت بهبود وضعیت محیطزیست انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه، مقادیر عناصر و ترکیبات شیمیایی غبار ریزشی در سه ماه بهمن و اسفند 1394 و فروردین 1395 در دو ایستگاه رسوبسنجی قبل و دو ایستگاه رسوبسنجی بعد کارخانه با توجه به جهت باد جمع‌آوری و اندازهگیری شد. نمونهگیری با استفاده از دستگاه رسوبگیر تیلهای انجام شد. سپس نمونهها به آزمایشگاه تجزیه عنصری منتقل و میزان عناصر و ترکیبات شیمیایی تشکیلدهنده غبار توسط دستگاهفلورسانس اشعه ایکس اندازهگیری شد. یافتهها: بر اساس نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل شیمیایی غبار ریزشی کارخانه فولاد، بیشترین مقدار مربوط به SiO2(اکسید سیلیسیم)، 32/9 گرم بر متر مربع در اسفند ماه و کمترین مقدار مربوط به SrO(اکسید استرانسیوم)،0/0014 گرم بر متر مربع در بهمن ماه بود و نسبت تقریبی فراوانی عناصر و ترکیبات شیمیایی عمده در گردوغبار به‌صورت: SiO2، CaO، CO2، Al2O3، MgO، Fe2O3، K2O، Na2O، SO3، TiO2، Cl، p 2O5، MnO، ZnO، Pt، Au، SrO بود. نتیجهگیری: بین میزان این عناصر و ترکیبات شیمیایی در ایستگاههای قبل و بعد کارخانه اختلاف معناداری وجود دارد، لذا انجام اقدامات مدیریتی و پایش دقیقتر جهت حفاظت از محیطزیست در صنعت مذکور الزامی است. نوع مقاله: پژوهشی
مهدی کماسی؛ بهرنگ بیرانوند
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به مواردی همچون تغییر اقلیم گسترده و در نتیجه افزایش خشکسالی، رشد جمعیت انسانی و به‌تبع آن افزایش تقاضای جهانی برای انرژی و آب، پروژه‌های بزرگ سدسازی افزایش یافته است. با این وجود بدون تحقیقات جامع، یک پروژه بزرگ مانند سد، اثرات برگشت‌ناپذیر و پیش‌بینی نشده زیادی را روی محیط زیست خواهد گذاشت. مطالعه حاضر با ...
بیشتر
زمینه و هدف: با توجه به مواردی همچون تغییر اقلیم گسترده و در نتیجه افزایش خشکسالی، رشد جمعیت انسانی و به‌تبع آن افزایش تقاضای جهانی برای انرژی و آب، پروژه‌های بزرگ سدسازی افزایش یافته است. با این وجود بدون تحقیقات جامع، یک پروژه بزرگ مانند سد، اثرات برگشت‌ناپذیر و پیش‌بینی نشده زیادی را روی محیط زیست خواهد گذاشت. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی اثرات زیستمحیطی سد ایوشان در دو فاز ساختمانی و بهره‌برداری بر محیطهای بیولوژیکی، فیزیکی- شیمیایی، اقتصادی- اجتماعی، فرهنگی و استراتژیکی انجام شد. مواد و روشها: در مطالعه ارزیابی اثرات زیستمحیطی سد ایوشان با توجه به توسعه و تکامل و همچنین کاربرد فراوان ماتریس‌ها در پروژه‌های عمرانی، از روش ماتریس لئوپولد اصلاح شده و ماتریس ارزیابی اثرات سریع استفاده شد. جهت ارزیابی فعالیت‌های مرحله ساختمانی و بهره‌برداری بر روی اجزای محیط زیستی هر یک از گزینه‌ها، از روش بازدید میدانی و پرسشنامه استفاده شد. یافتهها: بر اساس نتایج، بیشترین اثرات و پیامدهای منفی در فازهای ساختمانی و بهره‌برداری برای هر دو ماتریس لئوپولد اصلاح شده و ماتریس ارزیابی اثرات سریع مربوط به محیط فیزیکی- شیمیایی و بیشترین اثرات مثبت مربوط به محیط اقتصادی- اجتماعی برای هر دو فاز بود. نتیجهگیری: با مقایسه آثار مثبت فراوان ساخت و بهره‌برداری سد از نظر اقتصادی - اجتماعی نسبت به آثار منفی فیزیکی- شیمیایی، می‌توان گزینه ساخت سد را گزینه‌ای مناسب محسوب نمود. همچنین در نتایج هر دو ماتریس تطابق بسیار مناسبی به‌دست آمد که می‌تواند صحت نتایج را در ارزیابی زیست محیطی سد ایوشان در دو مرحله ساختمانی و بهره‌برداری تأیید نماید. نوع مقاله: پژوهشی
سیده سمانه طاهری اطاقسرا؛ محمد علی ززولی؛ محمدعلی ابراهیم زاده؛ شهرام اسلامی؛ یحیی اسفندیاری
چکیده
مقدمه: غلظت بالای نیترات در آب آشامیدنی برای سلامت مضر است بطوریکه در معده کودکان نیترات به نیتریت احیا شده و بیماری متهموگلوبینما را سبب می‌گردد. بنابراین حذف نیترات آبهای آلوده ضرورت دارد. هدف از این مطالعه تعیین کارایی جاذب پوست سخت گردو در حذف نیترات از محلولهای آبی است. مواد و روشها: مطالعه بنیادی – کاربردی حاضر در مقیاس آزمایشگاهی ...
بیشتر
مقدمه: غلظت بالای نیترات در آب آشامیدنی برای سلامت مضر است بطوریکه در معده کودکان نیترات به نیتریت احیا شده و بیماری متهموگلوبینما را سبب می‌گردد. بنابراین حذف نیترات آبهای آلوده ضرورت دارد. هدف از این مطالعه تعیین کارایی جاذب پوست سخت گردو در حذف نیترات از محلولهای آبی است. مواد و روشها: مطالعه بنیادی – کاربردی حاضر در مقیاس آزمایشگاهی و به صورت ناپیوسته انجام گرفته است. ابتدا پوست سخت گردو جمع‌آوری شده و در کوره در دمای 700 درجه سانتیگراد به مدت یک ساعت سوزانده شد. جادب حاصل پس از خرد نمودن در هاون، با الک 20 و 100 مش دانه‌بندی گردید. تاثیر pH ، زمان تماس، دوز جاذب و غلظت اولیه نیترات بر عملکردجذب مورد بررسی قرار گرفت. غلظت نیترات در طول موج‌های 220 و 275 نانومتر توسط دستگاه اسپکتوفتومتر UV به روش استاندارد متد اندازهگیری شد. pHPZC جاذب نیز اندازهگیری شد. یافتهها: نتایج این مطالعه نشان داد که pH بهینه 9 میباشد بطوریکه در pH بالاتر و پائین‌تر از بهینه به ترتیب درصد حذف افزایش و کاهش می‌یابد. راندمان حذف تا زمان تماس تا 120 دقیقه افزایش ولی بعد از 120 دقیقه درصد حذف کاهش یافت. افزایش دوز جاذب و غلظت اولیه‌ی آلاینده به ترتیب سبب افزایش و کاهش راندمان جذب گردید. در شرایط بهینه راندمان حذف نیترات 78 درصد بود. نتیجهگیری: مطالعه حاضر نشان داد که جادب پوست سخت گردو می‌تواند به عنوان یک جاذب ارزان و موثر جهت حذف نیترات مورد استفاده قرار گیرد. فرآیند حذف در محیط قلیایی موثرتر است.
فاطمه جعفری؛ فرزاد متولی حقی؛ معصومه اسلامی فر؛ محمود فاضلی دینان؛ علی جعفری
چکیده
چکیده زمینه و هدف: مگس خانگی قادر به انتقال ارگانیسم‌های بیماری‌زا از مواد آلوده به انسان هستند. نقش مگس در انتقال بسیاری از بیماری‌ها به اثبات رسیده است. مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان آلودگی باکتریایی مگس‌های خانگی موسکا دومستیکا در منابع مختلف شهرستان جویبار انجام شد. مواد و روشها: از 5 منبع شامل زباله‌های شهری و روستایی، محوطه ...
بیشتر
چکیده زمینه و هدف: مگس خانگی قادر به انتقال ارگانیسم‌های بیماری‌زا از مواد آلوده به انسان هستند. نقش مگس در انتقال بسیاری از بیماری‌ها به اثبات رسیده است. مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان آلودگی باکتریایی مگس‌های خانگی موسکا دومستیکا در منابع مختلف شهرستان جویبار انجام شد. مواد و روشها: از 5 منبع شامل زباله‌های شهری و روستایی، محوطه بیمارستانی، مناطق ساحلی و کشتارگاه‌ها در مجموع 384 عدد مگس خانگی جمع‌آوری گردید. نمونهها پس از انتقال به داخل ظروف شیشه‌ای استریل، به آزمایشگاه میکروبیولوژی دانشکده بهداشت منتقل شده و آزمایشات استاندارد، جهت جداسازی و شناسایی گونههای باکتریایی انجام شد. یافتهها: اشرشیاکلی گونه غالب در نمونهها بود. از کل نمونه‌های مناطق 46% آلوده به ایکلای، 19% آلوده به استافیلوکوکوس اورئوس، 9/98% نمونهها آلوده به استافیلو کوکوس اپیدرمیدیس و16/66% نمونهها آلوده به انتروباکتر آئروژنز بودند. نتیجهگیری: نتایج این مطالعه، وجود این حشرات در مراکز عمومی را به‌عنوان عامل مزاحم و ناقل عوامل بیماری‌زا تأیید مینماید. با توجه به اینکه مکان‌های عمومی و بخشهای مختلف محیط، نباید محل ایجاد و انتشار عفونت و آلودگی باشند، لذا بهسازی و انجام اقدامات مهندسی بهداشت و کنترل این حشرات به منظور تأمین اهداف اساسی سلامت و ایجاد محیطی سالم و بی‌خطر، ضروری به‌نظر میرسد. نوع مقاله: پژوهشی
محمد شمس الدین دیانی تیلکی؛ حسین علیدادی؛ علی تقی پور؛ محسن یزدانی؛ علی چوپانی؛ علی اصغر نوائی
چکیده
زمینه و هدف: استفاده از تکنولوژیهای نوین، آثار مثبت و منفی بر جامعه بشری دارد. بلندگوها و سیستمهای صوتی، زیانهایی برای بشر داشته و آلودگی صوتی ایجاد مینمایند. شیعیان در مراسم دینی افزون بر نمازهای پنج‌گانه و سخنرانی مذهبی، مناسبتهای ویژه‌ای مذهبی نیز دارند. کارایی بالای سیستمهای صوتی در برنامههای عزاداری، نیازمند ...
بیشتر
زمینه و هدف: استفاده از تکنولوژیهای نوین، آثار مثبت و منفی بر جامعه بشری دارد. بلندگوها و سیستمهای صوتی، زیانهایی برای بشر داشته و آلودگی صوتی ایجاد مینمایند. شیعیان در مراسم دینی افزون بر نمازهای پنج‌گانه و سخنرانی مذهبی، مناسبتهای ویژه‌ای مذهبی نیز دارند. کارایی بالای سیستمهای صوتی در برنامههای عزاداری، نیازمند استفاده صحیح از این تکنولوژی میباشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین تراز فشار صوتی در مراکز مذهبی و در مناسبتهای مختلف مذهبی در مساجد و نمازخانههای دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، به‌صورت سرشماری تمام مساجد و نمازخانههای فعال در دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال 1396 مورد پایش قرار گرفت. به‌منظور تعیین توزیع تراز فشار صوتی از روش شبکه‌بندی و جهت اندازهگیری نیز از دستگاه TES 1358 استفاده گردید. یافتهها: میانگین تراز فشار صوتی در مراسمات روضه، سخنرانی و سینه‌زنی به‌ترتیب 87/14، 90/31 و 93/31 دسی‌بل در شبکه توزین فرکانسی c تعیین گردید. مقایسه تراز فشار صوتی در شبکه توزین فرکانسی A در مراسم سینه‌زنی با استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا و سازمان بهداشت جهانی اختلاف معنی‌داری را نشان داد (0/013=p). نتیجهگیری: مراسم مذهبی و اعیاد به‌طور متوسط تا 2 ساعت به‌طول میانجامند، بنابراین طراحی فضای داخلی و پخش‌کنندههای صوتی باید به‌گونه‌ای تنظیم شوند که حداکثر تراز فشار صوتی آن 80 دسی‌بل باشد. نوع مقاله: پژوهشی