مریم همتی؛ آرزو قائمی؛ هامان توکلی
چکیده
چکیده زمینه و هدف: مشکلات محیط زیستی ناشی از ورود آنتی‌بیوتیکها به منابع آبی، به علت سمی بودن و اثرات پایدار آنها، تهدیدی جدی به شمار میرود. مطالعه حاضر با هدف بررسی کارایی کربن فعال گرانولی به عنوان جاذب در حذف سفالکسین از محلولهای آبی صورت ...
بیشتر
چکیده زمینه و هدف: مشکلات محیط زیستی ناشی از ورود آنتی‌بیوتیکها به منابع آبی، به علت سمی بودن و اثرات پایدار آنها، تهدیدی جدی به شمار میرود. مطالعه حاضر با هدف بررسی کارایی کربن فعال گرانولی به عنوان جاذب در حذف سفالکسین از محلولهای آبی صورت گرفت. مواد و روشها: آزمایشات در مقیاس آزمایشگاهی و به صورت ناپیوسته انجام گرفت. تأثیر متغیرهای مؤثر در فرآیند حذف سفالکسین، از جمله pH، مقدار جاذب، غلظت اولیه سفالکسین و زمان تماس بررسی شد. برای ارزیابی دادههای جذب، ایزوترمهای لانگمویر، فروندلیچ و تمکین، همچنین سینتیک جذب با مدلهای شبه مرتبه اول و شبه مرتبه دوم، مطالعه شدند. یافتهها: نتایج نشان داد افزایش pH محلول اولیه از 2 به 14، کارایی جذب سفالکسین را کاهش میدهد؛ به‌طوری‌که در غلظت اولیه 20 میلیگرم بر لیتر و 2/0 گرم از جاذب، بعد از 3 ساعت، کارایی جذب برای pHهای 2، 5/3 و 14 به ترتیب 92/812%، 90/525% و 41/394% بهدست آمد. جذب سفالکسین با مدل ایزوترم لانگمویر و سینتیک شبه مرتبه دوم مطابقت داشت. نتیجهگیری: کربن فعال گرانولی علاوه بر داشتن ویژگیهایی چون جداسازی سریع و آسان، پتانسیل بالایی برای جذب و جداسازی سفالکسین و چنین آلایندههایی از محیطهای آبی دارد. نوع مقاله: مقاله پژوهشی کلید واژهها: جذب سطحی، سفالکسین، کربن فعال گرانولی، محلولهای آبی، مطالعه سینتیکی
ریحانه دهقان؛ احمد رفیعی پور؛ سید حسین نژاد سجادی
چکیده
چکیده زمینه و هدف: فلزات سنگین به دلیل قابلیت تجمع زیستی در بدن ماهیان، میتوانند خطر جدی برای امنیت غذایی محسوب شوند. از این رو با توجه به نقش مهمی که ماهیها در تغذیه انسان دارند، بررسی غلظت فلزات سنگین در بخش خوراکی ماهی ضروری به نظر میرسد، لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین غلظت تجمع‌یافته عناصر سنگین جیوه، سرب و کادمیوم در بافت ...
بیشتر
چکیده زمینه و هدف: فلزات سنگین به دلیل قابلیت تجمع زیستی در بدن ماهیان، میتوانند خطر جدی برای امنیت غذایی محسوب شوند. از این رو با توجه به نقش مهمی که ماهیها در تغذیه انسان دارند، بررسی غلظت فلزات سنگین در بخش خوراکی ماهی ضروری به نظر میرسد، لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین غلظت تجمع‌یافته عناصر سنگین جیوه، سرب و کادمیوم در بافت عضله ماهیان هوور، شیر و تیلاپیا در شهرستان جیرفت انجام گرفت. مواد و روشها: به منظور بررسی غلظت فلزات سنگین جیوه، سرب و کادمیوم در بافت عضله 3 ماهی شیر، هوور و تیلاپیا، تعداد 20 عدد از هر ماهی به صورت تصادفی از ماهی فروشیهای شهرستان جیرفت در زمستان 1396 تهیه شد. نمونهها به روش هضم اسیدی آماده شدند. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرم‌افزار آماری اس پی اس اس، ورژن 19 و آزمون‌های تجزیه واریانس و تی (تک گروهی) انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی‌دار در نظر گرفته شد. یافتهها: بین میزان تجمع فلزات سرب و کادمیوم در بافت عضله شیر، هوور و تیلاپیا اختلاف معنیداری وجود داشت (0/05>p). میزان تجمع سرب در ماهیان شیر، تیلاپیا و هوور به‌ترتیب 0/07±0/19، 0/66±0/81 و 0/43±0/47 و غلظت کادمیوم نیز در ماهی شیر، هوور و تیلاپیا به‌ترتیب 0/26± 0/49، 0/22±1/35 و 0/23±1/52 میکروگرم بر گرم بهدست آمد، اما بین میزان تجمع جیوه در بافت عضله این سه ماهی اختلاف معنیداری مشاهده نشد (0/05≤p). نتیجهگیری: غلظت جیوه در بافت عضله ماهیان مورد بررسی پایینتر از استاندارد جهانی بود، اما غلظت دو فلز کادمیوم و سرب در بافت ماهیان تیلاپیا و هوور بالاتر از استاندارد جهانی بود. نوع مقاله: مقاله پژوهشی کلید واژهها: جیرفت، زنجیره غذایی، فلزات سنگین، کادمیوم
مینا تقی زاده؛ آزاده کاظمی
چکیده
چکیده زمینه و هدف: استفاده از گیاهان جهت پایش آلودگیها، روشی مناسب است و در همین راستا زیستردیابی، یکی از راههای ارزان و ساده بررسی کیفیت هوا و خاک است. با توجه به مشکل آلودگی فلزاتی مانند کروم، کادمیم، نیکل و سرب در شهر صنعتی اراک که توسط محققان گزارش شده است، به احتمال زیاد جذب بالای این آلایندهها توسط گیاهان فضای سبز موجود ...
بیشتر
چکیده زمینه و هدف: استفاده از گیاهان جهت پایش آلودگیها، روشی مناسب است و در همین راستا زیستردیابی، یکی از راههای ارزان و ساده بررسی کیفیت هوا و خاک است. با توجه به مشکل آلودگی فلزاتی مانند کروم، کادمیم، نیکل و سرب در شهر صنعتی اراک که توسط محققان گزارش شده است، به احتمال زیاد جذب بالای این آلایندهها توسط گیاهان فضای سبز موجود وجود خواهد داشت، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان آلودگی فلزات سنگین در اندام‌های درختان توت در مناطق مختلف شهر اراک انجام گرفت. مواد و روشها: میزان 13 عنصر در اندام‌های میوه و برگ گونههای درختان توت مجنون و توت سفید کشت شده در فضاهای سبز سطح شهر اراک با سه تکرار اندازهگیری شد. نقشه توزیع میزان غلظت فلزات سنگین به تفکیک میوه و برگ در هر گونه جداگانه و با استفاده از روش درونیابی عکس فاصله در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی بهدست آمد. یافتهها: بر اساس مقایسه حد مجاز فلزات در محصولات خوراکی و میزان فلزات موجود در میوه درختان توت مناطق اراک مشاهده شد، میوه توت از جنبه آلودگی به فلزات آلومینیوم (29 میلیگرم در لیتر)، کادمیوم (0/66 میلیگرم در لیتر) و سرب (1/3 میلیگرم در لیتر) بالا و در حد غیرمجاز بود. نقشههای پهنهبندی آلودگیهای فلزی نشان داد که توزیع اغلب آلودگیهای فلزی در خارج از محدوده مناطق صنعتی عمده است و تجمع بیشتر در مناطق مرکزی وجود داشت. احتمالاً پراکندگی ذرات دارای فلزات سنگین از طریق باد از محل کارخانجات صنعتی، دلیل افزایش غلظت فلزات در این مناطق بوده است. نتیجهگیری: با توجه به آلودگی میوههای درختان توت به فلزات سنگین، هشدار جدی نسبت به مصرف خوراکی این میوه بهویژه در شهر اراک وجود دارد. نوع مقاله: مقاله پژوهشی کلید واژهها: آلودگی فلزی، انباشت، توت، میوه خوراکی
سید سعید کیخسروی؛ فرهاد نژادکورکی؛ محمود امین طوسی
چکیده
چکیده زمینه و هدف: مدلسازی گردوغبار میتواند به عنوان یک ابزار مناسب برای پیشبینی گردوغبار صنایع در آینده و تعیین استراتژیهای کنترل انتشار آلایندهها تلقی شود. در این مطالعه از شبکههای عصبی پرسپترون (MLP) و پایه شعاعی (RBF) به عنوان ابزاری برای پیشبینی گردوغبار خروجی از دودکش اصلی کارخانه سیمان سبزوار واقع در استان ...
بیشتر
چکیده زمینه و هدف: مدلسازی گردوغبار میتواند به عنوان یک ابزار مناسب برای پیشبینی گردوغبار صنایع در آینده و تعیین استراتژیهای کنترل انتشار آلایندهها تلقی شود. در این مطالعه از شبکههای عصبی پرسپترون (MLP) و پایه شعاعی (RBF) به عنوان ابزاری برای پیشبینی گردوغبار خروجی از دودکش اصلی کارخانه سیمان سبزوار واقع در استان خراسان رضوی استفاده شد. مواد و روشها: در محدوده مطالعاتی مورد نظر، ابتدا میزان غلظت گردوغبار خروجی از دودکش اصلی کارخانه سیمان به وسیله اندازهگیریهای میدانی بهدست آمد. سپس با به‌کارگیری پارامترهای خط تولید (درجه حرارت، سرعت گاز خروجی، ولتاژ، سوخت، مواد خام و مدت زمان نمونهبرداری)، به عنوان دادههای ورودی به شبکههای عصبی، جهت پیشبینی میزان غلظت گردوغبار استفاده شد. مقادیر حاصل از اجرای مدلها، با نتایج اندازهگیریهای میدانی به‌عنوان انتخاب مدل برتر، مورد مقایسه قرار گرفت. یافتهها: دربررسی نمودارها و پارامترهای آماری، مقادیر میانگین مربعات خطا برای دو مدل شبکههای عصبی پرسپترون و پایه شعاعی به‌ترتیب برابر 1/787 و 21/263 و مقادیر ضریب همبستگی به‌ترتیب برابر 0/99693 و 0/95811 بود که نشانگر خطای کمتر و همبستگی بیشتر مدل شبکههای عصبی پرسپترون نسبت به مدل پایه شعاعی در پیشبینی میزان غلظت گردوغبار بود. نتیجهگیری: به دلیل قابلیت بالای شبکه عصبی پرسپترون در پیشبینی میزان غلظت گردوغبار، این مدل میتواند یک راه‌حل مناسب و سریع در پیشبینی میزان گردوغبار صنایع باشد. نوع مقاله:مقاله پژوهشی کلید واژهها: کارخانه سیمان، گردوغبار، شبکههای عصبی مصنوعی، آلودگی هوا
سارا غلامحسین قوچانی؛ شبنم هوشدار تهرانی؛ رضا اسماعیلی
چکیده
چکیده زمینه و هدف: منواکسیدکربن، گازی سمّی بوده و از آنجایی‌که بی‌رنگ، بی‌بو و بی‌مزه است، اغلب فاقد علائم هشدار برای فرد در معرض خطر میباشد. مطالعه حاضر با هدف توزیع مکانی آلاینده منواکسیدکربن با استفاده از روش درونیابی در سطح شهر مشهد انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه دادههای مربوط به 19 ایستگاه سنجش آلودگی در سطح شهر ...
بیشتر
چکیده زمینه و هدف: منواکسیدکربن، گازی سمّی بوده و از آنجایی‌که بی‌رنگ، بی‌بو و بی‌مزه است، اغلب فاقد علائم هشدار برای فرد در معرض خطر میباشد. مطالعه حاضر با هدف توزیع مکانی آلاینده منواکسیدکربن با استفاده از روش درونیابی در سطح شهر مشهد انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه دادههای مربوط به 19 ایستگاه سنجش آلودگی در سطح شهر مورد استفاده قرار گرفت. سپس روشهای درونیابی تابع فاصله معکوس وزن‌دار، کریجینگ معمولی و کریجینگ جهانی بررسی شدند. به منظور انتخاب مدل مناسب، از ریشه میانگین مربعات خطا استفاده شد. در نهایت نقشههای پهنهبندی برای 12 ماه سال 1396 با کمک سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) تهیه گردید. یافتهها: تکنیک درونیابی کریجینگ معمولی به دلیل خطای کمتر، روش بهینه‌ای نسبت به کریجینگ جهانی و فاصله معکوس وزن‌دار است. با تهیه نقشههای پهنهبندی مشخص شد که در ماههای فروردین، اردیبهشت و خرداد، کمربند میانی شهر از شمال غربی تا جنوب شرقی دارای آلودگی بیشتری میباشند. در ماههای تیر، مرداد و شهریور، مناطق شرقی شهر نسبت به سایر مناطق آلوده‌تر بودند. در ماههای مهر، آبان و آذر بیشترین بارِ آلودگی مربوط به قسمتهای مرکزی شهر بوده و در ماههای دی، بهمن و اسفند، قسمت غرب و جنوب غربی شهر دارای بیشترین میزان آلودگی میباشد. نتیجهگیری: در بین ایستگاههای سنجش آلودگی هوا، ایستگاه خیام جنوبی و صدف بالاترین و ایستگاههای خاقانی و الهیه کمترین مقدار آلاینده منواکسیدکربن را به خود اختصاص داده‌اند. نقشه های پهنهبندی ماهانه نشان داد که بیشترین بارِ آلودگی در ماههای ابتدایی سال مربوط به قسمت شرقی و در ماههای دوم سال در قسمت غربی شهر حاکم میباشد، اما با این حال مقدار آلاینده منواکسیدکربن در سال 1396 از حد استاندارد کمتر بوده است. نوع مقاله: مقاله پژوهشی کلید واژهها: آلودگی هوا، درونیابی، سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، کریجینگ، منواکسیدکربن
وفا حمید؛ غلامرضا گودرزی؛ عبدالکاظم نیسی؛ مریم دستورپور
چکیده
چکیده زمینه و هدف:هوای کاملاً تمیز در طبیعت وجود ندارد. میزان مشخصی از ذرات شامل گردوغبار، خاک، دوده، دود و قطرات آب در هوا وجود دارد. شواهد موجود، نشانگر افزایش غلظت ذرات و اثرات بهداشتی منتسب به آنها در کشورهای در حال توسعه میباشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین تعداد موارد بیماری قلبی- عروقی، تنفسی و کل مرگ منتسب به PM2.5در شهر کرج ...
بیشتر
چکیده زمینه و هدف:هوای کاملاً تمیز در طبیعت وجود ندارد. میزان مشخصی از ذرات شامل گردوغبار، خاک، دوده، دود و قطرات آب در هوا وجود دارد. شواهد موجود، نشانگر افزایش غلظت ذرات و اثرات بهداشتی منتسب به آنها در کشورهای در حال توسعه میباشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین تعداد موارد بیماری قلبی- عروقی، تنفسی و کل مرگ منتسب به PM2.5در شهر کرج طی سالهای 94-1391 انجام شد. مواد و روشها: ارزیابی اثرات بهداشتی PM2.5در هوای شهر کرج طی 4 سال با بکارگیری نرم‌افزار ایرکیو پلاس انجام شد. دادههای آلودگی هوا از سازمان حفاظت محیط زیست این شهر اخذ گردید. جهت اعتبارسنجی، معیارهای سازمان جهانی بهداشت استفاده شد. در نهایت، دادههای پردازش شده توسط نرم‌افزار اکسل به مدل داده شد. یافتهها: میانگین غلظت سالیانه PM2.5هوای شهر کرج طی سالهای مطالعه بیشتر از رهنمودهای سازمان جهانی بهداشت (10 میکرو گرم بر متر مکعب) بود. غلظت آلاینده PM2.5طی مطالعه کاهش یافته است، ولی افزایشی ناگهانی غلظت آن، در سال 1394 مشهود بود. به‌علاوه، بالاترین جزء منتسب در سال 1391 (59/04% برای اثرات ناشی از مواجهه بلندمدت و5/86% برای کوتاه‌مدت) برآورد شد. مواجهه با PM2.5، به‌ترتیب منجر به 275 و 60 مرگ به دلیل اثرات ناشی از مواجهه بلندمدت و کوتاه‌مدت در سال 1391 شده بود که بسیار بالا بود. نتیجهگیری: با توجه به اثرات بهداشتی منتسب به PM2.5 در هوای شهر کرج، اهمیت مدیریت کنترل آلودگی هوا در این کلان‌شهر بیش از پیش مشخص میگردد. نوع مقاله: مقاله پژوهشی کلید واژهها:آلودگی هوا، مدلسازی ایرکیو پلاس، PM2.5
ساناز اسمعیلی زاده؛ حسن تقی‌پور
چکیده
زمینه و هدف: جهت انجام صحیح مدیریت پسماند، عناصر متعددی دخیل می باشد. یکی از مهم‌ترین مؤلفه های تأثیرگذار، توان علمی و تخصصی مدیران و کارشناسان شاغل در حوزه مدیریت پسماند می باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی سطح تحصیلات و تخصص مدیران و کارشناسان مسئول در مدیریت پسماند شهرهای ایران انجام گرفت. مواد و روشها: جهت انجام این مطالعه، ...
بیشتر
زمینه و هدف: جهت انجام صحیح مدیریت پسماند، عناصر متعددی دخیل می باشد. یکی از مهم‌ترین مؤلفه های تأثیرگذار، توان علمی و تخصصی مدیران و کارشناسان شاغل در حوزه مدیریت پسماند می باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی سطح تحصیلات و تخصص مدیران و کارشناسان مسئول در مدیریت پسماند شهرهای ایران انجام گرفت. مواد و روشها: جهت انجام این مطالعه، چک‌لیست ویژه ای طراحی و پس از هماهنگی طی نامه رسمی به سازمان‌های مدیریت پسماند 31 مرکز استان کشور ارسال گردید. اطلاعات حاصل از 15 سازمان پسماند استان‌های مختلف کشور دریافت و توسط نرم‌افزار اس پی اس اس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها: نتایج نشان دادند که حدود 29 عنوان رشته تحصیلی غیرمرتبط، 6 عنوان رشته تحصیلی نیمه‌مرتبط و 2 عنوان رشته تحصیلی کاملاً مرتبط (شامل مهندسی بهداشت محیط و مهندسی محیط زیست) در پست‌های مختلف سازمان‌های مدیریت پسماند مشغول به‌کار هستند. تنها 8/14% مدیران و کارشناسان دارای تخصص در رشته های کاملاً مرتبط بوده و 33/22% فارغ‌التحصیل رشته های نیمه‌مرتبط و 58/64% فارغ‌التحصیل رشته های کاملاً غیرمرتبط در سازمان‌های پسماند استان‌های مورد مطالعه مشغول به‌کار می باشند. نتیجهگیری: با توجه به نتایج مطالعه و همچنین ماده 28 آیین‌نامه اجرایی قانون مدیریت پسماندها، ضرورت بازنگری و اصلاح فرآیند جذب نیروی انسانی و بکارگیری مدیران و کارشناسان با تخصص مرتبط در سازمان‌های مدیریت پسماند، به‌عنوان یکی از عوامل مؤثر در ارتقای وضعیت نامطلوب موجود مدیریت پسماند، ضروری به‌نظر میرسد. نوع مقاله: پژوهشی