مقالات شماره چهارم در حال صفحه آرایی است وبزودی منتشر می شود.
قربان وهابزاده؛ حجت دلاور؛ جمشید قربانی؛ محمدرضا اشرافی
چکیده
زمینه و هدف:تغییر کیفیت آبهای زیرزمینی و شور شدن منابع آب، در حال حاضر خطری بزرگ برای توسعه کشاورزی کشور به‌خصوص در اراضی خشک و نیمه خشک میباشد. تهیه نقشههای هم مقدار شوری و املاح، گام مهمی در بهره‌برداری از منابع آب است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی فرآیندهای هیدروژئوشیمی مؤثر در کیفیت آب زیرزمینی در دشت فیروزآباد واقع ...
بیشتر
زمینه و هدف:تغییر کیفیت آبهای زیرزمینی و شور شدن منابع آب، در حال حاضر خطری بزرگ برای توسعه کشاورزی کشور به‌خصوص در اراضی خشک و نیمه خشک میباشد. تهیه نقشههای هم مقدار شوری و املاح، گام مهمی در بهره‌برداری از منابع آب است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی فرآیندهای هیدروژئوشیمی مؤثر در کیفیت آب زیرزمینی در دشت فیروزآباد واقع در غرب استان فارس انجام شد.
مواد و روشها: رسم نقشههای هم مقدار پارامترهای شیمیایی نظیر هدایت الکتریکی، تغییرات مقادیر هدایت الکتریکی و نقشه هم مقدار کلر و تغییرات آن، روند تغییرات مواد محلول موجود، نقشه تغییرات سختی کل و نقشه تغییرات نسبت جذب سدیم در دشت فیروزآباد استان فارس صورت گرفت که این امر با مطالعه پارامترهایی نظیر هدایت الکتریکی، اسیدیته، نیترات و مواد جامد محلول و استفاده از دادههای هیدروشیمیایی چاههای اندازهگیری در شرق و غرب دشت و استفاده از روشهای شولر و ویلکوکس جهت تهیه خطوط هم میزان و تحلیل آنها صورت گرفت.
یافتهها: بر اساس نقشههای هممقدار پارامترهای شیمیایی در مناطق مورد مطالعه و نمودار تغییرات و کلاسه‌بندی دادهها بر اساس نمودار شولر و ویلکوکس، طبقهبندی آب آبیاری طبق نظر ویلکوکس در دو دوره 1383 و 1390 نشان‌دهنده کاهش کیفیت از نظر کشاورزی بود. بر اساس نتایج طبقهبندی آب شرب به‌طور کلی تغییرات زیادی از نظر کیفیت شرب به جز در سال 1390 به مقدار کم مشاهده نشد.
نتیجه‌گیری:مقادیر کلر و هدایت الکتریکی دشت فیروزآباد از شمال و شمال غرب به سمت مرکز و بخش شرقی دشت و از شرق به سمت مرکز افزایش یافته بود. از نظر شرب، آبهای زیرزمینی منطقه بر اساس دیاگرام شولر در سه طبقه خوب، قابل قبول و متوسط قرار داشت و کیفیت، جهت استفاده در کشاورزی در سال 1390 در کلاسهای C2S1، C1S1، C3S1، C3S3، C3S4 و C3S2 و در دوره اول یعنی سال 1383 در کلاسهایC2S1 ، C1S1 و C3S1 قرار داشتند. به‌طور کلی تغییرات زیادی از نظر کیفیت شرب مشاهده نشد و فقط در سال 1390 به مقدار کمی کاهش کیفیت اتفاق افتاد. طبقهبندی آب آبیاری طبق نظر ویلکوکس در دو دوره 1383 و 1390 نشان‌دهنده کاهش کیفیت از نظر کشاورزی بود.
نگار اردوئی؛ محمدهادی دهقانی؛ آیدا بیاتی؛ کامبیز لاریجانی؛ نیازمهدی اصفهانی
چکیده
زمینه و هدف: پسماندهای آزمایشگاهی در حجم کم ولی تنوع زیاد تولید می شوند و از نظر معیار خطرپذیری دارای چهار خصوصیت خورندگی، سمیت، اشتعال پذیری و واکنش پذیری می باشند به همین دلیل در دست هی پسماندهای خطرناک قرار می گیرند. برای جلوگیری از خسار تهای وارده به انسان و محیط زیست، این پسماندها نیازمند مدیریت صحیح می باشند، به همین منظور این ...
بیشتر
زمینه و هدف: پسماندهای آزمایشگاهی در حجم کم ولی تنوع زیاد تولید می شوند و از نظر معیار خطرپذیری دارای چهار خصوصیت خورندگی، سمیت، اشتعال پذیری و واکنش پذیری می باشند به همین دلیل در دست هی پسماندهای خطرناک قرار می گیرند. برای جلوگیری از خسار تهای وارده به انسان و محیط زیست، این پسماندها نیازمند مدیریت صحیح می باشند، به همین منظور این مطالعه با هدف ارزیابی کمی، کیفی و مدیریت پسماندهای آزمایشگاهی مجتمع زکریای رازی دانشگاه علوم و تحقیقات تهران به اجرا درامد. مواد و رو شها: در این مطالعه، با مصاحبه ی حضوری، آزمایشگاه های پر کاربرد مشخص و سپس از بین آن ها، دو آزمایشگاه آموزشی و دو آزمایشگاه پژوهشی برای نمونه گیری کمی و کیفی پسماند انتخاب شدند، پس از نمونه گیری، پسماندهای خطرناک بر اساس کلاس خطر آ نها به چهار گروه پسماند خورنده، سمی، اشتعال پذیر و واکنش پذیر طبقه بندی شدند. یافته ها: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که آزمایشگاههای پژوهشی با 54 درصد بیشترین سهم تولید پسماند اشتعال پذیر و آزمایشگا ههای آموزشی با 56 درصد بیشترین سهم تولید پسماند خورنده را به خود اختصاص داده اند. نتیجه گیری: در اکثر آزمایشگا ههای این مجتمع ( 88 درصد) لیست مشخصی از پسماندهای تولیدی وجود ندارد و همچنین به جز 16 درصد از آزمایشگاه ها که پسماندهای خطرناک را تفکیک و در ظروف ایمن دفن می کنند، در سایر آزمایشگاهها این پسماندها داخل سینک های فاضلاب تخلیه می گردند و مدیریت صحیح وجود ندارد و لازم است لیست پسماندهای تولیدی در هر آزمایشگاه با کمک مسئول آزمایشگاهها تهیه شود.
سیما ضماند؛ حسین علیدادی؛ وحید تقوی منش
چکیده
چکیده
زمینه و هدف:فلوئور یکی از 14 عنصر مهم و ضروری برای حیات موجودات زنده محسوب میشود. ازآن‌جایی که بیشترین نیاز بدن به فلوراید باید از طریق آب آشامیدنی تأمین شود، تعیین مقدار آن در آب های آشامیدنی از اهمیت بسزایی برخوردار است. مطالعه حاضر با هدف اندازهگیری غلظت فلوراید در منابع تأمین کننده آب شرب مناطق شهری و روستایی شهرستان ...
بیشتر
چکیده
زمینه و هدف:فلوئور یکی از 14 عنصر مهم و ضروری برای حیات موجودات زنده محسوب میشود. ازآن‌جایی که بیشترین نیاز بدن به فلوراید باید از طریق آب آشامیدنی تأمین شود، تعیین مقدار آن در آب های آشامیدنی از اهمیت بسزایی برخوردار است. مطالعه حاضر با هدف اندازهگیری غلظت فلوراید در منابع تأمین کننده آب شرب مناطق شهری و روستایی شهرستان نیشابور و مقایسه آن با استانداردهای موجود انجام شد.
مواد و روشها: این مطالعه توصیفی - مقطعی در سال 1396 بر روی منابع آب آشامیدنی شهری و روستایی شهرستان نیشابور انجام شد. تعداد 100 نمونه آب به‌صورت تصادفی از منابع مختلف شهرستان نیشابور جمع‌آوری گردید. سپس نمونه های جمع‌آوری شده به آزمایشگاه آب و فاضلاب شهر نیشابور انتقال یافته و با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر DR 2000 در طول موج 580 نانومتر میزان یون فلوراید به‌دست آمد.
یافتهها:میانگین غلظت فلوراید در منابع روستایی، در چاهها mg/L 0/567±0/12 و در چشمه ها mg/L 0/69±0/13 برآورد گردید. میانگین غلظت فلوراید در مناطق دشتی ( mg/L0/662±0/14) بیشتر از مناطق کوهستانی ( mg/L0/505±0/2) بود. میانگین غلظت فلوراید در منابع شهری، در چاههای مناطق شهری mg/L 0/602±0/034، در مخازن شهری mg/L 0/597±0/030 و در شبکه 0/039 mg/L 0/597± بود.
نتیجه‌گیری: میانگین غلظت فلوراید در برخی منابع تأمین کننده آب مورد نیاز مردم پایین‌تر از حد مطلوب بود، بنابراین انجام مطالعات بیشتر برای بررسی میزان دریافت روزانه فلوراید از راههای مختلف ضروری است و در صورتی که میزان فلوراید دریافتی از حد مطلوب کمتر باشد، تنظیم میزان فلوراید آب برای سلامت دندان ضروری میباشد.
کلید واژه‌ها:فلوراید، منابع آب، نیشابور
مریم قیاسی؛ حسن نصراله زاده ساروی؛ محمد بینایی؛ محمود قانعی تهرانی
چکیده
زمینه و هدف: مهم‌ترین مسئله در انتخاب منابع تأمین آب شرب، عاری بودن آنها از عوامل مخاطرهآمیز بهداشت انسانی خصوصاً عوامل عفونی است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی کمی و شناسایی عوامل قارچی موجود در آب دریاچه سد شهید رجایی از دیدگاه بهداشتی در جهت استفاده از آن برای تأمین آب شرب شهر ساری انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه نمونه‌برداری ...
بیشتر
زمینه و هدف: مهم‌ترین مسئله در انتخاب منابع تأمین آب شرب، عاری بودن آنها از عوامل مخاطرهآمیز بهداشت انسانی خصوصاً عوامل عفونی است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی کمی و شناسایی عوامل قارچی موجود در آب دریاچه سد شهید رجایی از دیدگاه بهداشتی در جهت استفاده از آن برای تأمین آب شرب شهر ساری انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه نمونه‌برداری از پنج ایستگاه، طی شش مرحله در سال 1392 انجام گرفت. از هر نمونه دو رقت 1-10 و 100 تهیه و میزان mL 500 از آن در محیط سابرودکستروز آگار کشت داده شد و در دمای C°30-27 برای 5-3 روز گرم خانه‌گذاری گردید. پرگنهها پس از شمارش، خالص‌سازی و شناسایی شدند. در این بررسی پارامترهای دما، pH، BOD5 و COD نیز اندازهگیری شدند. یافته ها: تعداد پرگنه های قارچی جداسازی شده در تیر و مرداد افزایش معنیدار و در بهمن کاهش معنیداری داشت ( P<0/05). در بین ایستگاهها، تاج سد در تمام ماه ها بالاترین میزان شمارش عوامل قارچی را داشت. ضریب همبستگی بین تعداد پرگنه های قارچی جداسازی شده و فاکتورهای دما، BOD5 و COD به ترتیب 0/87، 0/60 و 0/66 بود. عوامل قارچی شناسایی شده به ترتیب درصد فراوانی آسپرژیلوس (31/4 درصد)، انواع مخمر (24/2 درصد)، پنیسلیوم (19/3 درصد)، کلادوسپوریوم (10/3 درصد)، موکور (5/4 درصد)، فوزاریوم (2/9 درصد)، آلترناریا (2/3 درصد)، هایف استریل (2/8 درصد) و پسیلومایسس (1/4 درصد) بودند. نتیجه گیری:بالاترین ضریب همبستگی بین میزان جداسازی عوامل قارچی با فاکتورهای فیزیکوشیمیایی به ترتیب با دما، COD و BOD5 بود و این فاکتورها نقش مستقیمی در تغییرات کمی پرگنه های قارچی جداسازی شده از آب داشتند. همچنین عوامل قارچی جداسازی شده شامل قارچ‌های بیماری‌زای فرصت‌طلب برای انسان و نیز مولد سم بودند که دارای مخاطرات بهداشتی هستند.
محمد شمس الدین دیانی تیلکی؛ حسین علیدادی؛ علی تقی پور؛ محسن یزدانی؛ علی چوپانی؛ علی اصغر نوائی
چکیده
زمینه و هدف: استفاده از تکنولوژیهای نوین، آثار مثبت و منفی بر جامعه بشری دارد. بلندگوها و سیستمهای صوتی، زیانهایی برای بشر داشته و آلودگی صوتی ایجاد مینمایند. شیعیان در مراسم دینی افزون بر نمازهای پنج‌گانه و سخنرانی مذهبی، مناسبتهای ویژه‌ای مذهبی نیز دارند. کارایی بالای سیستمهای صوتی در برنامههای عزاداری، نیازمند ...
بیشتر
زمینه و هدف: استفاده از تکنولوژیهای نوین، آثار مثبت و منفی بر جامعه بشری دارد. بلندگوها و سیستمهای صوتی، زیانهایی برای بشر داشته و آلودگی صوتی ایجاد مینمایند. شیعیان در مراسم دینی افزون بر نمازهای پنج‌گانه و سخنرانی مذهبی، مناسبتهای ویژه‌ای مذهبی نیز دارند. کارایی بالای سیستمهای صوتی در برنامههای عزاداری، نیازمند استفاده صحیح از این تکنولوژی میباشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین تراز فشار صوتی در مراکز مذهبی و در مناسبتهای مختلف مذهبی در مساجد و نمازخانههای دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، به‌صورت سرشماری تمام مساجد و نمازخانههای فعال در دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال 1396 مورد پایش قرار گرفت. به‌منظور تعیین توزیع تراز فشار صوتی از روش شبکه‌بندی و جهت اندازهگیری نیز از دستگاه TES 1358 استفاده گردید. یافتهها: میانگین تراز فشار صوتی در مراسمات روضه، سخنرانی و سینه‌زنی به‌ترتیب 87/14، 90/31 و 93/31 دسی‌بل در شبکه توزین فرکانسی c تعیین گردید. مقایسه تراز فشار صوتی در شبکه توزین فرکانسی A در مراسم سینه‌زنی با استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا و سازمان بهداشت جهانی اختلاف معنیداری را نشان داد (0/013=p). نتیجه‌گیری: مراسم مذهبی و اعیاد به‌طور متوسط تا 2 ساعت به‌طول میانجامند، بنابراین طراحی فضای داخلی و پخش‌کنندههای صوتی باید به‌گونه‌ای تنظیم شوند که حداکثر تراز فشار صوتی آن 80 دسی‌بل باشد. نوع مقاله: پژوهشی
کژال کاکایی؛ علیرضا ریاحی بختیاری
چکیده
زمینه و هدف: دفن در انتهای سلسله مراتب دفع پسماند قرار دارد، ولی اجتناب کامل از آن امکان‌پذیر نیست. از طرفی دفن، هنوز معمول‌ترین روش برای دفع مواد زائد جامد است. در این میان ارزیابی اثرات محیط زیستی (EIA) به عنوان راهکاری جهت به حداقل رساندن اثرات منفی دارای اهمیت است. مطالعه حاضر با هدف چگونگی وضعیت محل دفن پسماند همدان انجام شد. روش‌کار:در ...
بیشتر
زمینه و هدف: دفن در انتهای سلسله مراتب دفع پسماند قرار دارد، ولی اجتناب کامل از آن امکان‌پذیر نیست. از طرفی دفن، هنوز معمول‌ترین روش برای دفع مواد زائد جامد است. در این میان ارزیابی اثرات محیط زیستی (EIA) به عنوان راهکاری جهت به حداقل رساندن اثرات منفی دارای اهمیت است. مطالعه حاضر با هدف چگونگی وضعیت محل دفن پسماند همدان انجام شد. روش‌کار:در این راستا ارزیابی اثرات محیط زیستی محل دفن پسماند همدان با روش ماتریس ارزیابی سریع اثرات محیط زیستی (RIAM) مبتنی بر بازدیدهای میدانی و جمع‌آوری اطلاعات از منابع متعدد در سال 1393 انجام پذیرفت و گزینه دفن حال حاضر همدان در روش ماتریس RIAM براساس اجزای محیط زیستی (فیزیکی- شیمیایی، بیولوژیکی- اکولوژیکی، اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی- عملیاتی) انجام شد. یافته ها:بر اساس نتایج مطالعه، گزینه ادامه روند کنونی دفن با امتیاز محیط زیستی (ES) 1311- بیشترین اثرات منفی را داشت که بیشترین امتیاز منفی مربوط به اجزای فیزیکی- شیمیایی (768-) و کمترین امتیاز منفی مربوط به اجزای اجتماعی- فرهنگی (40-) به‌دست آمد. نتیجه‌گیری:ادامه دفن به شیوه کنونی از لحاظ بهداشتی غیر قابل قبول و ادامه روند کنونی با آسیب های محیط زیستی شدید همراه است.
هادی نخزری مقدم
چکیده
زمینه و هدف: انسان در محیط پیرامون خود همواره در معرض تابش مواد رادیواکتیو موجود در مصالح ساختمانی میباشد. از آنجایی که انسان با این مصالح فاصله زیادی ندارد، بنابراین احتمال پرتوگیری افراد بالا میرود. مطالعه حاضر با هدف دوزیمتری سنگهای تراورتن به‌کار رفته در ساختمانهای شهر شمالی استان زاهدان به‌منظور مشخص کردن رابطه ...
بیشتر
زمینه و هدف: انسان در محیط پیرامون خود همواره در معرض تابش مواد رادیواکتیو موجود در مصالح ساختمانی میباشد. از آنجایی که انسان با این مصالح فاصله زیادی ندارد، بنابراین احتمال پرتوگیری افراد بالا میرود. مطالعه حاضر با هدف دوزیمتری سنگهای تراورتن به‌کار رفته در ساختمانهای شهر شمالی استان زاهدان به‌منظور مشخص کردن رابطه بین رنگ سنگ و پرتوزایی آن انجام شد.مواد و روشها: سنگهای ساختمانی موجود و مصرفی شهر زاهدان شناسایی و فهرستی از آنها تهیه گردید. در مجموع 70 نمونه سنگ تراورتن توسط دوزیمتر قلمی مدل MKS در سه حالت تعیین آهنگ دوز گاما (EDR) برحسب میکروسیورت بر ساعت؛ تعیین دوز معادل گاما (ED) برحسب میلی‌سیورت و دانسیته شار بتا بر حسب قسمت بر سانتیمتر مربع در دقیقه اندازهگیری شد.یافتهها: بیشترین میانگین EDR در سنگهای تراورتن در رنگ کرم به میزان 15/ 0میکروسیورت بر ساعت و کمترین آن در سنگ سفید رنگ به میزان 0/01 میکروسیورت بر ساعت به‌دست آمد. بیشترین مقدار میانگین دانسیته شار بتا در سنگهای تراورتن در نمونه رنگ کرم به میزان 0/0016قسمت بر سانتیمتر مربع در دقیقه مشاهده شد. میزان ED تمامی نمونهها برابر صفر تعیین گردید.نتیجه‌گیری: مقدار ماکزیمم EDR و شار بتا برای سنگهای تراورتن مربوط به سنگهایی با رنگ کرم می باشد که کمی بیشتر از مقدار متوسط جهانی به‌دست آمد. مقدار میانگین EDR برای سنگهای تراورتن کمی بیشتر از حد مجاز میباشد. همچنین شار بتا در سنگهای تراورتن کمتر از حد مجاز میباشد. مقدار میانگین دانسیته شار پرتو بتا در هوای آزاد برابر صفر به‌دست آمد. در تمامی نمونهها میزان ED برابر صفر مشاهده گردید. مقدار پرتو زمینه در هوای آزاد شهر زاهدان در حد متوسط آن در دنیا میباشد.
رسول علی نژاد؛ مهدی یوسفی؛ حسین ابراهیمی پور؛ علی تقی پور؛ امین محمدی
چکیده
زمینه و هدف: یکی از مهم ترین حلقه های ارتباط دهنده بین کاهش هزینه های سازمانی و حفظ کیفیت خدمات ارائه شده در آنها استفاده از مدل های مناسب برای مدیریت عملکرد کارکنان است؛ استفاده از این مدل ها می تواند باعث افزایش بهره وری کارکنان شود. بنابراین این مطالعه با هدف بررسی حجم فعالیت های حوزه ی بهداشت محیط در مراکز بهداشتی درمانی انجام شد. ...
بیشتر
زمینه و هدف: یکی از مهم ترین حلقه های ارتباط دهنده بین کاهش هزینه های سازمانی و حفظ کیفیت خدمات ارائه شده در آنها استفاده از مدل های مناسب برای مدیریت عملکرد کارکنان است؛ استفاده از این مدل ها می تواند باعث افزایش بهره وری کارکنان شود. بنابراین این مطالعه با هدف بررسی حجم فعالیت های حوزه ی بهداشت محیط در مراکز بهداشتی درمانی انجام شد. مواد و روش ها: مطالعه ی حاضر توصیفی و کاربردی بوده، که در دو بعد کمی و کیفی، انجام شد. پایلوت مدل طراحی شده در شبکه ی بهداشت و درمان شهرستان سوادکوه وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مازندران انجام شد. هر 10 دقیقه بعنوان یک واحد کاری در نظر گرفته شد. یافته ها: 51 قالب کاری در حیطه ی فعالیت های حوزه ی بهداشت محیط شناسایی شد. مجموع واحد های کاری حوزه ی بهداشت محیط برابر با 1019 واحد محاسبه شد. از بین فعالیت های شناسایی شده موارد انجام بازرسی و ثبت اطلاعات آن در سامانه و به دنبال آن کلر سنجی روزانه به ترتیب با 100 و 84 مرتبه تکرار در ماه بیشترین تکرار را به خود اختصاص داده بودند. نتیجه گیری: پرسنل هر سازمان برای ارتقای سطح بهره وری و افزایش کارایی و انگیزه های کاری و کاهش محرک های نا مناسب روانی محیط کار نیاز به ساز و کاری تعیین کننده برای کاهش نابرابری و مدلی ارزش گذار برای میزان کاری که فرد انجام میدهد دارد این امر با استفاده از مدل هایی همچون مدل معرفی شده در این مطالعه محقق خواهد شد.
سکینه رستمی طرزم؛ فرید غلامرضا فهیمی؛ رضا امیرنژاد؛ آپتین راهنورد؛ احمد توانا
چکیده
مقدمه و هدف: کارخانجات استحصال طلا از جمله صنایعی می‌باشند که اگر به صورت صحیح و اصولی ومطابق با اهداف توسعه پایدار فعالیت ننمایند، آلودگی‌های زیست محیطی زیادی را در محیط زیست ایجاد خواهند نمود. در این کارخانجات، سدهای باطله مکان‌هایی برای جمع‌آوری و نگهداری پساب‌ها و مواد باطله حاصل از کارخانجات استحصال طلا می‌باشند و در صورتی ...
بیشتر
مقدمه و هدف: کارخانجات استحصال طلا از جمله صنایعی می‌باشند که اگر به صورت صحیح و اصولی ومطابق با اهداف توسعه پایدار فعالیت ننمایند، آلودگی‌های زیست محیطی زیادی را در محیط زیست ایجاد خواهند نمود. در این کارخانجات، سدهای باطله مکان‌هایی برای جمع‌آوری و نگهداری پساب‌ها و مواد باطله حاصل از کارخانجات استحصال طلا می‌باشند و در صورتی که کنترل و پایش مناسبی بر روی آنها انجام نشود، میتوانند به عنوان منبع مهم آلودگی به سیانید و فلزات سنگین محیط باشند. در این مطالعه، آلودگی به سیانید و فلزات سنگین آبهای زیرزمینی، خاک و پسماندهای باطله کارخانه استحصال طلای کانی کاران تکاب مورد مطالعه قرارگرفت.روش کار: در این مطالعه توصیفی-مقطعی، نمونه‌برداری از چاههای پیزومتری، خاک‌های اطراف کارخانه کانی کاران و سد باطله کارخانه مذکور در یک دوره یکساله (19 ایستگاه نمونه‌برداری) انجام شد. نمونه‌های آب پس از تثبیت در دمای چهار درجه سانتی گراد به آزمایشگاه منتقل شدند و فلزات سنگین در نمونه های آب، خاک و باطله به روش اسپکتروفتومتری جذب اتمی اندازه گیری شدند.یافتهها: میزان سیانید، جیوه و آرسنیک در نمونه‌های آب به ترتیب در محدوده‌ی ) 0-106(، (7/83 -0) و (4/120–0) میلی‌گرم در لیتر مشاهده شد. همچنین میزان این آلایندهها در نمونه‌های خاک به ترتیب در محدوده‌ی (58 –02/37)، (6/25 – 0) و ( 420 – 6/27) میلی‌گرم بر کیلوگرم بود. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که از نظر میزان آرسنیک تفاوت معنیداری در میانگین غلظت در آب چاههای مورد بررسی وجود ندارد. اما در خصوص جیوه و سیانید، چاههای مورد بررسی دارای تفاوت معنیداری هستند. نمونه‌های خاک مربوط به کیک باطله دارای بیشترین غلظت سیانید و فلزات سنگین بوده و تفاوت معنیداری با سایر نمونهها داشتند.
نجمه بیات؛ محمود علی محمدی؛ رامین نبی زاده نودهی؛ محمدهادی دهقانی؛ کامیار یغماییان؛ مسعود بینش برهمند؛ محمود شمس
چکیده
زمینه و هدف: رشد جمعیت و افزایش نیاز بشر به بهداشت و درمان، سبب گسترش امکانات گوناگون و به دنبال آن، افزایش تولید پسماندهای پزشکی شده است. بنابراین، این مطالعه با به کارگیری ابزارIRAT در سال1393 به‌عنوان بخشی از استراتژیWHO، به بررسی وضعیت مدیریت پسماند بیمارستان شریعتی تهران به دلیل مدیریت ضعیف پسماند پزشکی پرداخته است. ...
بیشتر
زمینه و هدف: رشد جمعیت و افزایش نیاز بشر به بهداشت و درمان، سبب گسترش امکانات گوناگون و به دنبال آن، افزایش تولید پسماندهای پزشکی شده است. بنابراین، این مطالعه با به کارگیری ابزارIRAT در سال1393 به‌عنوان بخشی از استراتژیWHO، به بررسی وضعیت مدیریت پسماند بیمارستان شریعتی تهران به دلیل مدیریت ضعیف پسماند پزشکی پرداخته است. مواد و روشها: این مطالعه توصیفی با تکمیل70 پرسش از مسئولان بهداشت محیط و پسماند انجام شد و پس از بازرسی محلی از روش اجرای قوانین مدیریت پسماند، در ابزارIRAT ثبت گردید. همچنین، انواع پسماند تولیدی بخش‌ها به مدت یک ماه توزین و شد یافته ها: در مدت یک ماه توزین به‌طور میانگین، 68/1911 کیلوگرم پسماند تولید شد که از این مقدار، سرانه پسماند عفونی314/0±91/1، شبه‌خانگی254/0±11/2، شیمیایی/دارویی027/0±1/0 و نوک‌تیز و برنده 032/0±08/0 کیلوگرم/تخت/روز است. طبق نتایج، در حدود 18درصد کیسه‌ها و سفتی باکس بخش‌ها با بیش از ظرفیت ¾ جمع‌آوری و تنها تعداد ۳4 بخش (72درصد)، برچسب‌زنی منظم کیسه‌های پسماند را انجام می‌دادند؛ همچنین، مدیر بیمارستان بودجه‌ای جداگانه یا برنامه‌ریزی‌ای برای پوشش هزینه‌ها در مدیریت پسماند پیش‌بینی نکرده بود. نتیجه گیری: طبق آنالیزIRAT، نمره نهایی کسب‌شده بیمارستان در شرایط ضعیف بوده (71/50درصد) که شامل 9/75 درصد تفکیک، 9/78 درصد جمع‌آوری، 8/77 درصد انتقال و ذخیره‌سازی و 7/81 درصد تصفیه و دفع است. میزان پسماند عفونی تولیدی نیز (27/47درصد) بیش از مقدار توصیه‌شده توسط سازمان بهداشت جهانی است. بنابراین، آموزش‌های بیشتر و مداوم در زمینه جداسازی و کاهش پسماند در مبدأ تولید، جلوگیری از عفونی و مخاطرهآمیز شدن همه زائدات به‌منظور کاهش تولید پسماندهای خطرناک و اقدامات قانونی برای الزام مسئولان مراکز بهداشتی- درمانی در اجرای قوانین مدیریت پسماند ضروری به نظر می‌رسد.
مجید کرمانی؛ روشنک رضائی کلانتری؛ حسین صالحی برزکی؛ سودا فلاح جوکندان
چکیده
زمینه و هدف:یکی از مهم‌ترین آلاینده های زیست محیطی، ترکیبات رنگی هستند که به‌طور کلی در صنایع نساجی، کاغذسازی، لوازم آرایشی، غذا و چرم به‌کار میروند و تخلیه آنها به فاضلاب، اثرات زیان‌باری را به محیط زیست وارد میکند. مطالعه حاضر با هدف تعیین کارایی خاکستر و پودر پسماندهای گلاب‌گیری در حذف رنگ راکتیو آبی 29 از محلول‌های ...
بیشتر
زمینه و هدف:یکی از مهم‌ترین آلاینده های زیست محیطی، ترکیبات رنگی هستند که به‌طور کلی در صنایع نساجی، کاغذسازی، لوازم آرایشی، غذا و چرم به‌کار میروند و تخلیه آنها به فاضلاب، اثرات زیان‌باری را به محیط زیست وارد میکند. مطالعه حاضر با هدف تعیین کارایی خاکستر و پودر پسماندهای گلاب‌گیری در حذف رنگ راکتیو آبی 29 از محلول‌های آبی انجام گرفت. مواد و روشها: در این مطالعه تجربی، بعد از تهیه جاذب پودر و خاکستر پسماند گلاب‌گیری، اثر پارامترهای مختلف بهره‌برداری از قبیل (pH (10-3، غلظت اولیه رنگ (25، 50، 100 و mg/L 300)، زمان تماس (180-5 دقیقه) و دوز جاذب (g/L6 -0/5) مورد مطالعه قرار گرفت. در نهایت نتایج توسط مدلهای سینتیک و ایزوترم تحلیل گردید. یافتهها: در این پژوهش زمان تعادل پودر و خاکستر پسماند گلاب‌گیری به ترتیب 60 و min 45به‌دست آمد. حداکثر کارایی جاذب پودر و خاکستر به ترتیب معادل 74 و 91 درصد، در pH معادل 3، زمان تماس تعادلی و دوز جاذب g/L 4 حاصل شد. مطالعات ایزوترم برای هر دو جاذب با مدل فروندلیخ مطابق بودند. معادلات سینتیکی نیز از مدل شبه درجه دوم بهتر پیروی می‌‌کردند. نتیجه‌گیری: پودر و خاکستر پسماندهای گلاب‌گیری میتوانند به عنوان یک جاذب مؤثر، در دسترس و ارزان قیمت در حذف آلایندههای رنگی از محیط‌های آبی مورد استفاده قرار گیرند.
محمد ولایت زاده
چکیده
این مطالعه توصیفی ـ تحلیلی با هدف ارزیابی میزان انتشار کربن حاصل از مصرف سوختهای فسیلی بنزین، نفتگاز، نفت کوره و نفت سفید در بازه زمانی سالهای 94-1306 انجام شد. میزان مصرف سوختهای فسیلی در بازه زمانی سالهای 94-1306 با استفاده از آمارنامه مصرف فرآوردههای نفتی که توسط اداره انتشارات روابط عمومی شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ...
بیشتر
این مطالعه توصیفی ـ تحلیلی با هدف ارزیابی میزان انتشار کربن حاصل از مصرف سوختهای فسیلی بنزین، نفتگاز، نفت کوره و نفت سفید در بازه زمانی سالهای 94-1306 انجام شد. میزان مصرف سوختهای فسیلی در بازه زمانی سالهای 94-1306 با استفاده از آمارنامه مصرف فرآوردههای نفتی که توسط اداره انتشارات روابط عمومی شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران منتشر شده است، جمع‌آوری گردید. مجموع مصرف فرآوردههای نفتی در بازه زمانی سالهای 94-1306 رشد مثبت داشته است؛ بهطوری که در سال 1394 بالغ بر 73/1 لیتر میلیارد فرآوردههای نفتی مصرف شده بود. میزان انتشار کربن حاصل از مصرف بنزین در سال 1306 و 1394 به ترتیب 9234500 و59607018500 کیلوگرم دیاکسیدکربن در سال بوده است. میزان مصرف نفتگاز، نفت کوره و نفت سفید نیز طی سالهای مورد مطالعه افزایش یافته است. پیشنهاد میشود راهکارهای مدیریتی جهت استفاده بهینه از سوختهای فسیلی ارائه گردد و انرژیهای پاک و تجدیدپذیر مانند باد و خورشید جایگزین شوند.
محمد جعفری؛ علی جعفری
چکیده
زمینه و هدف: یکی از مسائلی که در مناطق روستایی اهمیت دارد، تعیین مکان مناسب جهت دفن پسماندهای روستایی است. حفظ محیط زیست روستاها از جمله ضرورت‌های توسعه روستایی محسوب میشود. عدم مدیریت در دفع بهداشتی پسماند، نشانه‌ای از فقدان برنامه‌ریزی و عدم توجه به مسائل مختلف زیست محیطی است. مطالعه حاضرباهدف تعیین مکان‌های مناسب دفن پسماند ...
بیشتر
زمینه و هدف: یکی از مسائلی که در مناطق روستایی اهمیت دارد، تعیین مکان مناسب جهت دفن پسماندهای روستایی است. حفظ محیط زیست روستاها از جمله ضرورت‌های توسعه روستایی محسوب میشود. عدم مدیریت در دفع بهداشتی پسماند، نشانه‌ای از فقدان برنامه‌ریزی و عدم توجه به مسائل مختلف زیست محیطی است. مطالعه حاضرباهدف تعیین مکان‌های مناسب دفن پسماند روستایی در شهرستان ماهنشان انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه به منظور ارزیابی مکان مناسب جهت دفن پسماندهای روستایی در شهرستان ماهنشان از 8 پارامتر مهم و تأثیرگذار در مکان‌یابی دفن پسماند از قبیل، شیب، طبقات ارتفاعی، فاصله از نقاط روستایی، فاصله از آبراهه‌ها، فاصله از راه‌ها، فاصله از گسل‌ها، فاصله از مناطق حفاظت شده و فاصله از معادن استفاده شد. پارامترهای شناسایی شده با بکارگیری روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) به صورت زوجی مقایسه و وزن هر یک از عوامل که مبین میزان تأثیر آن هاست، با نرمافزار Expert Choise محاسبه شد. یافتهها: با تلفیق لایه‌های وزنی به‌دست آمده در محیط Arc GIS، نقشه نهایی مکان‌یابی بهینه دفن پسماندهای روستایی در محدوده مطالعاتی در 5 کلاس (کاملاً نامناسب، نامناسب، متوسط، مناسب و کاملاً مناسب) طبقهبندی شد. نتیجه‌گیری: پهنه‌های مناسب و کاملاً مناسب به ترتیب با 643/9 و 374/5 کیلومتر مربع به ترتیب بالاترین ارجحیت را برای دفن پسماند دارا بوده و در مجموع با داشتن 36/9 درصد مساحت کل محدوده شهرستان در اولویت طرح‌های دفن پسماند قرار می‌گیرند.
محمد هادی ابوالحسنی؛ نیلوفر پیرستانی؛ پریناز احمدی
چکیده
زمینه و هدف: مواد نفتی از قبیل نفت خام، گازوئیل و بنزین به عنوان بیشترین مورد مصرفی در دنیا، عمده‌ترین آلوده کننده‌های آب‌ها هستند. سالیانه حدود ده میلیون تن مواد نفتی در دنیا به بیرون ریخته میشود. استفاده از روشهای بهینه و کارآمد برای تصفیه پساب-های حاوی فرآوردههای نفت( همچون گازوئیل) کاملا ضروری میباشد. روشهای مختلفی برای ...
بیشتر
زمینه و هدف: مواد نفتی از قبیل نفت خام، گازوئیل و بنزین به عنوان بیشترین مورد مصرفی در دنیا، عمده‌ترین آلوده کننده‌های آب‌ها هستند. سالیانه حدود ده میلیون تن مواد نفتی در دنیا به بیرون ریخته میشود. استفاده از روشهای بهینه و کارآمد برای تصفیه پساب-های حاوی فرآوردههای نفت( همچون گازوئیل) کاملا ضروری میباشد. روشهای مختلفی برای پاکسازی آلودگی‌های نفتی و مشتقات آن وجود دارد. در این پژوهش، از جاذب کاه و کلش به عنوان جاذب آلی برای حذف آلودگی نفتی از پساب استفاده شد. مواد و روشها: در ابتدا با استفاده از آنالیز FT-IR ترکیب شیمیایی کاه و کلش تعیین شد، سپس آزمایشات جذب به صورت ناپیوسته با استفاده از محلول‌های آزمایشگاهی حاوی گازوئیل انجام گرفت و شرایط بهینه جذب با تغییر فاکتورهای موثر بر جذب که شامل pH، غلظت اولیه آلوده کننده، زمان تماس و مقدار جاذب بر میزان جذب در سطوح مختلف بود، مورد بررسی قرار گرفت و میزان جذب گازوئیل به روش وزنی تعیین شد. یافتهها: بیشترین میزان جذب کاه و کلش در 5=pH مشاهده شد که با دیگر pH ها اختلاف معنی داری داشت(میزان 89/87 درصد جذب؛ 05/0p <) و کمترین درصد جذب در 9=pH دیده شد که اختلاف معنی داری با سایر pHها نداشت(میزان 04/39 درصد جذب؛ 05/0p <). کارایی مقادیر جاذب کاه و کلش در 2 گرم در لیتر با اختلاف معنی داری بیشتر از دیگر مقدار جاذب‌ها بود(میزان 48/51 درصد جذب؛ 05/0p <) و کمترین درصد جذب با اختلاف معنی داری نسبت به سایر مقادیر در 25/۰ گرم در لیتر مشاهده شد(میزان 30/38 درصد؛ 05/0˂P). برازش هم‌دماهای جذب سطحی نشان داد که جذب گازوئیل توسط کاه و کلش با هر دو مدل فروندویچ و لانگمویر به علت داشتن R2 بالا مطابقت داشت(99/0=R2 و 96/0R2=).
رضا پیکانپور فرد؛ سعید پورمنافی؛ محمد عرفان کاغذچی
چکیده
زمینه و هدف: گسترش بی‌رویه رشد شهرها در سالهای اخیر موجب افزایش تولید انواع مواد زائد جامد در مناطق شهری شده است. اگرچه دفن آخرین گزینه در مدیریت پسماندهای جامد شهری است، اما در کشورهای در حال توسعه یک روش معمول مدیریت پسماندهای جامد شهری میباشد. هدف از این پژوهش مکان‌یابی دقیق لندفیل شهری در شهرستان نایین با استفاده از تلفیق روشهای ...
بیشتر
زمینه و هدف: گسترش بی‌رویه رشد شهرها در سالهای اخیر موجب افزایش تولید انواع مواد زائد جامد در مناطق شهری شده است. اگرچه دفن آخرین گزینه در مدیریت پسماندهای جامد شهری است، اما در کشورهای در حال توسعه یک روش معمول مدیریت پسماندهای جامد شهری میباشد. هدف از این پژوهش مکان‌یابی دقیق لندفیل شهری در شهرستان نایین با استفاده از تلفیق روشهای فازی و بولین است. مواد و روشها: در این مطالعه به‌منظور استانداردسازی و تعیین وزن معیارها و زیرمعیار از مدل AHP استفاده گردید. نوآوری این پژوهش تلفیق نتایج حاصل از منطق فازی و بولین است که روش فازی شامل دو گروه است که گروه اول با محاسبه وزن معیارها و دیگری با محاسبه وزن زیرمعیارها و همچنین نتایج حاصل از منطق بولین با پنج طبقه که شامل محاسبه وزن معیارها و زیرمعیارها میباشد. یافتهها: نتایج این پژوهش نشان داد که روشهای فازی و بولین یاد شده به‌ترتیب 34، 48779، 16000 و 7630 هکتار از اراضی شهرستان نایین را بسیار مناسب برای ایجاد لندفیل شهری تشخیص داده‌اند. تلفیق این چهار روش که باتوجه به وزن هرکدام از آنها صورت گرفته است منتج به یک نقشه واحد با چهار لکه اصلی شد که مجموعاً حدود 5055 هکتار را شامل میشود. نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش نشان میدهد که تلفیق نتایج حاصل از منطق فازی و بولین اراضی بهتری را برای ایجاد لندفیل نسبت به هر یک از روشها ارائه میدهد.
مهدی عابدینی؛ تورج کریمی؛ عادل آذر؛ فرزانه خسروانی
چکیده
زمینه و هدف: پسماندهای بیمارستانی بعد از رادیواکتیو، به‌عنوان دومین پسماندهای خطرناک مطرح هستند. اگرچه این موضوع، سلامت شهروندان و محیط‌زیست را تهدید میکند، ولی اختلاف‌نظر بین نهادهای متولی، مدیریت پسماندهای بیمارستان را با مشکل جدی مواجه کرده است. مدیریت نامناسب از یک‌سو و افزایش حجم این پسماندها به سبب شیوع ویروس کرونا از ...
بیشتر
زمینه و هدف: پسماندهای بیمارستانی بعد از رادیواکتیو، به‌عنوان دومین پسماندهای خطرناک مطرح هستند. اگرچه این موضوع، سلامت شهروندان و محیط‌زیست را تهدید میکند، ولی اختلاف‌نظر بین نهادهای متولی، مدیریت پسماندهای بیمارستان را با مشکل جدی مواجه کرده است. مدیریت نامناسب از یک‌سو و افزایش حجم این پسماندها به سبب شیوع ویروس کرونا از سوی دیگر، ضرورت پرداختن به این موضوع را دوچندان نموده است. ، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی و ساختاردهی تعارضات و تناقضات میان ذی‌نفعان این مسئله انجام شد.مواد و روشها: در این مطالعه، ابتدا با استفاده از رویکرد استراتژی مذاکره و بازتاب مفاهمه، مشارکت‌کنندگان مسئله شناسایی شدند. سپس با ترسیم نمودار قدرت-علاقه بازیگران اصلی تعیین و در نهایت با استفاده از تئوری درام، تقابل و تعارض بازیگران در این مسئله ساختاردهی گردید.یافتهها: با توجه به اولویت‌ها و گزینههای تصمیم 5 بازیگر اصلی در میز مذاکره، عدم همکاری و کشمکش زیادی بین آنها وجود داردشت. بیشترین کشمکش میان سازمان‌های پسماند و بیمارستانها شکل گرفت و مهم‌ترین نوع معضل بین سازمان‌ها، معضل رد گزینههای یکدیگر بود.نتیجه‌گیری: تعارضات ناشی از معضل رد گزینهها را میتوان به‌نوعی بهترین نوع از تعارض دانست که با مصالحه و همکاری سازمان‌ها با یکدیگر میتوانند بهبود در مسئله را ایجاد کنند. در این حالت با مذاکره، اندکی انعطاف‌پذیری و سازش در مورد گزینههای موجود و یا با اندکی تغییر و نوآوری در ارائه گزینههای جدیدتر، میتوان این تعارضات را به همکاری تبدیل نمود.
وحید جباری؛ علیرضا صفاری؛ علیرضا رعنایی
چکیده
زمینه و هدف: در سال 1393 به طور میانگین روزانه 300 تن مواد زائد شهری در شهر قزوین تولید شده است که سرانه آن 680 گرم به ازای هر نفر در روز است با توجه به تولید میزان زیاد پسماند در این شهر جهت مدیریت اصولی آنها نیاز است روش های تلفیقی شامل کمپوست سازی ،دفن و تبدیل زباله به انرژی به کار گرفته شود . متداولترین روش تبدیل پسماند به انرژی در نیروگاهای ...
بیشتر
زمینه و هدف: در سال 1393 به طور میانگین روزانه 300 تن مواد زائد شهری در شهر قزوین تولید شده است که سرانه آن 680 گرم به ازای هر نفر در روز است با توجه به تولید میزان زیاد پسماند در این شهر جهت مدیریت اصولی آنها نیاز است روش های تلفیقی شامل کمپوست سازی ،دفن و تبدیل زباله به انرژی به کار گرفته شود . متداولترین روش تبدیل پسماند به انرژی در نیروگاهای زباله سوز انجام می شود .بر اساس گزارش بانک جهانی در خصوص ساخت نیروگاه زباله سوز، جهت سوختن پایدار زباله بدون نیاز به سوخت اضافی ، حداقل ارزش حرارتی پایین زباله می بایست Mj/kg7 باشد و هیچ زمانی کمتر از Mj/kg6 نباشد همچنین نوسانات هفتگی آن کمتر از 20 % باشد. روش کار: جهت انجام این مطالعه ابتدا از پسماند مخلوط شهر قزوین نمونه برداری انجام شد ، نمونه ها (در تمام طول سال ، هفته ای سه روز شنبه ،دوشنبه و پنج شنبه و هر بار 5 نمونه) تهیه شدند همه نمونه ها جهت مشخص کردن ویژگیهای کمی و کیفی زباله مخلوط از ایستگاه انتقال زباله شهر قزوین تهیه شد . جهت تعین ویژگیهای پسماند خروجی از تاسیسات پردازش نیز 260 نمونه از انتهای خط پردازش تهیه گردید و آنالیز رطوبت ، مواد قابل احتراق و خاکستر و همچنین محتوای ارزش حرارتی بر اساس روشهای استاندارد انجام شد . یافتهها: نتایج این مطالعه نشان داد میزان ارزش حرارتی پایین پسماند مخلوط شهر قزوین معادل Mj/ Kg 133/6 می باشد، همچنین میزان رطوبت معادل 3/50% و درصد خاکستر و مواد قابل احتراق به ترتیب 1/30 و 9/27 محاسبه شد. ارزش حرارتی پسماند خروجی از تاسیسات پردازش نیز معادل Mj/ Kg8/11 برآورد گردید ، میزان خاکستر ، مواد قابل احتراق و رطوبت نیز به ترتیب 46/25 ،49/42 و 89/20 درصد اندازه گیری شد . نتایج حاصل سپس با مثلث ارزیابی سوزاندن زباله تانر مقایسه گردید. نتیجه‌گیری: پسماند خروجی از تاسیسات پردازش با الگوی تانر مطابقت بیشتری دارد . با توجه به بالا بودن ارزش حرارتی پسماند خروجی از تاسیسات پردازش و پایین بودن میزان رطوبت آن پیشنهاد می گردد جهت مدیریت پسماند شهر قزوین زباله سوز از نوع ریجک سوز استفاده گردد.
حسین علیدادی سلطان قلی؛ علی اصغر نجف پور؛ سمیه اعتمادی مشهدی؛ بتول محب راد؛ علی اکبر دهقان
چکیده
زمینه و هدف: شیرابه زباله حاوی ترکیبات خطرناک آلی از جمله نیتروژن و غلظتهای بالایی از عناصر سمی زیان‌آور است؛ تصفیه این آلایندهها در محیط زیست، به عنوان یک مشکل جهانی مطرح است. این آلاینده ها با نفوذ در آبهای زیرزمینی و تجمع زیستی در بدن جانواران به ویژه انسان، سبب بروز مشکلات جدی زیست محیطی و همچنین بیماریهای فراوان میشوند. ...
بیشتر
زمینه و هدف: شیرابه زباله حاوی ترکیبات خطرناک آلی از جمله نیتروژن و غلظتهای بالایی از عناصر سمی زیان‌آور است؛ تصفیه این آلایندهها در محیط زیست، به عنوان یک مشکل جهانی مطرح است. این آلاینده ها با نفوذ در آبهای زیرزمینی و تجمع زیستی در بدن جانواران به ویژه انسان، سبب بروز مشکلات جدی زیست محیطی و همچنین بیماریهای فراوان میشوند. بنابراین ضروری است که شیرابه زباله با روشهای کاربردی و مناسب تصفیه شود. هضم بی‌هوازی، یکی از روشهای تصفیه مقرون به صرفه برای فاضلاب‌هایی با غلظت بالای آلاینده‌هاست. مطالعه حاضر با هدف بررسی کارایی فرآیند هضم همزمان بی‌هوازی شیرابه زباله و فضولات تازه گاو در حذف COD و TKNانجام شد. مواد و روشها: در این پژوهش شیرابه زباله لندفیل مشهد و نسبهای اختلاط : 1/3، 1/1 و 3/1 از شیرابه و پهن، با شرایط یکسان و در دمای محیط تحت هضم بی‌هوازی قرار گرفت. COD و TKN در ابتدا و انتهای فرآیند در مخلوطهای مختلف مورد سنجش قرار گرفتند. یافتهها: در نمونه شاهد کاهش COD حدود 5 درصد و TKN حدود 9/09 درصد بود، این در حالی است که در مخلوطهای 3/1، 1/1 و 1/3 شیرابه و پهن، کاهش COD به ترتیب حدود: 65، 75، 70 درصد و مقادیر TKN نیز به ترتیب 33/26، 82/16، 84/73 درصد بود. نتیجه‌گیری: روش هضم همزمان بی‌هوازی مخلوط شیرابه زباله و پهن گاو جهت حذف COD و TKN شیرابه زباله و اقتصادی است، زیرا علاوه بر عدم نیاز به انرژی و تکنولوژیهای گران‌قیمت، با تولید گاز متان، سود اقتصادی نیز خواهد داشت.
قربان عسگری؛ جواد فردمال؛ عبدالمطلب صید محمدی؛ حلیمه الماسی؛ سمیه اکبری
چکیده
زمینه و هدف: توسعه صنعت و شهرنشینی علاوه بر افزایش مصرف آب، باعث آلودگی آب‌ها در اثر تخلیه پساب صنایع با محتوای شوری بالا و ترکیبات آروماتیک از قبیل فنل شده است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی فرآیند الکتروکواگولاسیون و الکتروفنتون در تصفیه فاضلاب شور حاوی فنل با بهره‌گیری از مدل آماری تاگوچی انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه تجربی ...
بیشتر
زمینه و هدف: توسعه صنعت و شهرنشینی علاوه بر افزایش مصرف آب، باعث آلودگی آب‌ها در اثر تخلیه پساب صنایع با محتوای شوری بالا و ترکیبات آروماتیک از قبیل فنل شده است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی فرآیند الکتروکواگولاسیون و الکتروفنتون در تصفیه فاضلاب شور حاوی فنل با بهره‌گیری از مدل آماری تاگوچی انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه تجربی - آزمایشگاهی از یک ظرف واکنش به حجم یک لیتر حاوی نمونه‌های سنتتیک فنل استفاده شد. فرآیند الکتروکواگولاسیون با 5 عامل در 4 سطح شامل زمان واکنش ( 80-20 دقیقه )، غلظت شوری ( 4-1 درصد)، pH (9،7،5،3)، غلظت اولیه فنل (1500،1000،500،250 میلی‌گرم بر لیتر ) و دانسیته جریان ( 16-4 میلی‌آمپر بر سانتیمتر مربع) به کمک طرح ماتریکس ترکیبی L_16 و فرآیند الکتروفنتون نیز با 6 عامل در 5 سطح شامل زمان واکنش (40-20 دقیقه)، غلظت شوری ( 4-0 درصد )، pH (8 ،6 ،4 ،3 ،2)، غلظت اولیه فنل (2000 ، 1500، 1000، 500، 250 میلی‌گرم بر لیتر)، دانسیته جریان ( 16-0 میلی آمپر بر سانتیمتر مربع)، غلظت پراکسید هیدروژن ( 300 ،225 ،150 ،75 ،50 میلی‌گرم بر لیتر ) به کمک طرح ماتریکس ترکیبی L-25 روش تاگوچی مورد بررسی قرار گرفت. غلظت فنل طبق روش استاندارد متد با استفاده از اسپکتروفتومتر در طول موج 500 نانومتر اندازهگیری شد. یافتهها: در مطالعه حاضر شرایط بهینه حذف در فرآیند الکتروکواگولاسیون شامل غلظت فنل 250 میلی‌گرم بر لیتر، pH برابر 5، دانسیته جریان 8 میلی‌آمپر بر سانتیمتر مربع، شوری 3 درصد و زمان 60 دقیقه دارای راندمان 58 درصد بود. بیشترین میزان تأثیر مربوط به غلظت اولیه 63/2 درصد و کمترین تأثیر مربوط به شوری 4/2 درصد بود. این شرایط در فرآیند الکتروفنتون برابر با غلظت فنل 250 میلی‌گرم بر لیتر، pH برابر 3 و دانسیته جریان 8 میلی‌آمپر بر سانتیمتر مربع، شوری 2 درصد، غلظت پراکسید هیدروژن 150 میلی‌گرم بر لیتر و زمان 20 دقیقه دارای راندمان 97 درصد بود. بیشترین تأثیر مربوط به دانسیته جریان 29/12 درصد و کمترین مقدار مربوط به زمان واکنش 3/08 درصد بود. نتیجه گیری: فرآیند الکتروفنتون فرآیند مؤثرتری در حذف فنل میباشد که می‌تواند به عنوان یک فرآیند مناسب در تصفیه فاضلاب به‌کار گرفته شود.
محمد رضا حسینی؛ رضا فولادی فرد
چکیده
زمینه و هدف: آب سالم و بهداشتی یکی از فاکتورهای حیاتی برای زندگی بشر است. گواه این مطلب وجود استانداردهای سختگیرانه مختلف مثل WHO و EPA در دنیا و استاندارد 1053 در ایران در سالیان اخیر می باشد. این مطالعه به منظور ارزیابی اثر تغییرات فصلی (بهار و پاییز) بر روی خواص فیزیکی و شیمیایی آب آشامیدنی در روستای سفید الله استان قم انجام شد. مواد و روشها: ...
بیشتر
زمینه و هدف: آب سالم و بهداشتی یکی از فاکتورهای حیاتی برای زندگی بشر است. گواه این مطلب وجود استانداردهای سختگیرانه مختلف مثل WHO و EPA در دنیا و استاندارد 1053 در ایران در سالیان اخیر می باشد. این مطالعه به منظور ارزیابی اثر تغییرات فصلی (بهار و پاییز) بر روی خواص فیزیکی و شیمیایی آب آشامیدنی در روستای سفید الله استان قم انجام شد. مواد و روشها: سنجش پارامترهایی نظیر: PH، کدورت، هدایت الکتریکی، سختی، کلرور، نیترات، نیتریت، فسفات، آمونیاک، سولفات، فلوراید، کربنات، بی کربنات، کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم و منگنز مطابق روش های استاندارد آب های آشامیدنی(استاندارد 1053) انجام شد. اندازه گیری شاخص های فیزیکی و شیمیایی به وسیله سازمان آب و فاضلاب روستایی قم از منابع آب آشامیدنی روستای سفید الله در دو فصل بهار و پاییز در سالهای 1390 و 1391 انجام شد. نتایج: میانگین کلی کلر باقیمانده، کدورت، PH، کل جامدات محلول(TDS)، سختی کل و قلیائیت کل به ترتیب 0 (mg/l)، 0.995 (NTU)، 7.41، 1037.5 (mg/l)، 478 (mg/l)، 288 (mg/l)گزارش شد. نتایج، حاکی از آن بود در بین کاتیون ها و آنیون ها به ترتیب توالی: پتاسیم< منیزیم< کلسیم< سدیم و آمونیاک - بی کربنات< نیتریت< فسفات< فلوراید< نیترات< کلرور< بی کربنات< سولفات برقرار بود. غلظت PH، بی کربنات و منیزیم از حداکثر مجاز توصیه شده بالاتر بود. همچنین تنها میانگین غلظتکدورت، کلسیم، سدیم و پتاسیم در فصل بهار، نسبت به فصل پائیز بالاتر بود. نتیجه گیری: به عنوان نتیجه گیری کلی، تغییر فصول باعث تغییراتی در برخی از شاخص های تحت بررسی شده بود. درنهایت این مطلب برداشت شد که کیفیت آب آشامیدنی روستای سفیدالله، با اصلاح بعضی از پارامتر ها، مشکلی برای مصرف آب شرب ندارد.
محمد علی ززولی؛ جمشید یزدانی؛ محسن خانبابایی
چکیده
چکیده زمینه و هدف: بخش اعظم پسماندهای شهری کشورمان را مواد فسادپذیر تشکیل میدهد. کمپوست، بهترین گزینه جهت مدیریت این جزء پسماند میباشد. به همین دلیل تعداد زیادی صنایع کمپوست در کشور احداث شده است. کود کمپوست تولیدی باید مطابق استانداردها باشد تا قابلیت استفاده جهت اصلاح و بهبود کیفیت خاک را داشته باشد؛ لذا مطالعه حاضر با هدف ...
بیشتر
چکیده زمینه و هدف: بخش اعظم پسماندهای شهری کشورمان را مواد فسادپذیر تشکیل میدهد. کمپوست، بهترین گزینه جهت مدیریت این جزء پسماند میباشد. به همین دلیل تعداد زیادی صنایع کمپوست در کشور احداث شده است. کود کمپوست تولیدی باید مطابق استانداردها باشد تا قابلیت استفاده جهت اصلاح و بهبود کیفیت خاک را داشته باشد؛ لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی کود کمپوست تولیدی صنایع مستقر در استان‌های مازندران، گلستان و گیلان و مقایسه آنها با استاندارها انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، عملیات نمونه‌برداری و آنالیز پارامترهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی ماهیانه یک‌بار در طی 3 ماه فصل بهار انجام شد تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار آماری SPSS، ورژن 16 انجام شد. یافتهها: بر اساس نتایج، میانگین pH، قطر ذرات، فسفر، درصد مواد خارجی و فلزات سنگین در کمپوست‌های این شهرها پایین‌تر از حد مجاز استاندارد ایران، سازمان جهانی بهداشت و نظریه گوتاس بود. از نظر رطوبت و نسبت کربن به ازت، مطابق کمپوست درجه 2 بود. از نظر درصد کربن، مواد آلی و ازت در محدوده کمپوست درجه 1 استاندارد ایران و نظریه گوتاس و قابل قبول بود. از نظر کلیفرم‌های مدفوعی و سالمونلا در کلاس A و از نظر تخم انگل در کلاس B قرار داشت. نتیجه‌گیری:کیفیت کمپوست تولیدی در رده درجه 2 است، لذا جهت دستیابی به کمپوست درجه 1 نیاز است اقداماتی نظیر جداسازی در مبدأ و بهره‌برداری اصولی‌تر از فرآیند کودسازی به‌عمل آید. نوع مقاله: پژوهشی
احمد خوش بین؛ علیرضا پورخباز
چکیده
زمینه و هدف: یکی از نگرانی‌های عمده جهانی در مورد محیط‌زیست آلودگی اکوسیستمهای آبی توسط فلزات سنگین است. این عناصر محیط‌های آبی را آلوده نموده و از طریق تجمع زیستی در بافت‌های موجودات زنده سطوح بالاتر زنجیره غذایی که توسط انسان مصرف میشوند تجمع یافته و غلیظ میشوند. در این مطالعه به بررسی غلظت سه فلز سنگین سرب، نیکل و کادمیوم ...
بیشتر
زمینه و هدف: یکی از نگرانی‌های عمده جهانی در مورد محیط‌زیست آلودگی اکوسیستمهای آبی توسط فلزات سنگین است. این عناصر محیط‌های آبی را آلوده نموده و از طریق تجمع زیستی در بافت‌های موجودات زنده سطوح بالاتر زنجیره غذایی که توسط انسان مصرف میشوند تجمع یافته و غلیظ میشوند. در این مطالعه به بررسی غلظت سه فلز سنگین سرب، نیکل و کادمیوم در بافت عضله دو گونه ماهی شوریده و کوتر در بنادر صیادی کنارک و پزم پرداخته شد. روش کار: تعداد 36 نمونه ماهی از بنادر کنارک و پزم جمع‌آوری گردید. پس از آماده‌سازی نمونهها به روش هضم اسیدی، غلظت عناصر سنگین سرب، نیکل و کادمیوم به‌وسیله دستگاه جذب اتمى Contr-AA- 700 اندازهگیری شد. دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS (نسخه 20) و آزمون‌های ANCOVA و آزمون همبستگی پیرسون در سطح معنیداری 05/0 درصد تجزیه‌وتحلیل شدند. یافتهها: بر اساس نتایج مطالعه، بین مقادیر فلزات سرب، نیکل و کادمیوم در بافت عضله شوریده و کوتر اختلاف معنیداری وجود نداشت (P>0/05). میانگین غلظت فلزات سنگین موردمطالعه در عضله ماهیان صیدشده از بندر کنارک بیشتر از نمونه‌های خلیج پزم بود. همچنین میزان غلظت فلزات سنگین سرب، نیکل و کادمیوم در ماهی کوتر کمتر از نمونه‌های شوریده به دست آمد. نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد میزان سرب و کادمیوم در بافت عضله ماهیان موردمطالعه پایین‌تر از استانداردهای سازمان غذا و داروى آمریکا، وزارت شیلات و کشاورزى انگلستان، سازمان جهانى غذا و کشاورزى و آژانس حفاظت محیط‌زیست آمریکا بود. غلظت فلز نیکل در عضله ماهیان موردمطالعه در مقایسه با حد مجاز سازمان بهداشت جهانی بیشتر به دست آمد.
علی طولابی؛ ناصر تربتی زارع؛ یاسان کاظم زاده؛ حمید سرحدی؛ ابوذر رئیسوند؛ ضیاالدین بنیادی
چکیده
سابقه و هدف: امروزه به دلیل خطرات ناشی از نگهدارنده های شیمیایی در مواد غذایی روشهای جایگزین و بی خطر مانند استفاده از عصاره طبیعی گیاهان طبیعی افزایش یافته است، مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات ضد باکتریایی عصاره میوه کنار بر روی چهار باکتری غذازاد سالمونلا، شیگلا، اشرشیاکلی و باسیلوس سرئوس انجام گرفت.مواد و روش ها : عصاره میوه کنار ...
بیشتر
سابقه و هدف: امروزه به دلیل خطرات ناشی از نگهدارنده های شیمیایی در مواد غذایی روشهای جایگزین و بی خطر مانند استفاده از عصاره طبیعی گیاهان طبیعی افزایش یافته است، مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات ضد باکتریایی عصاره میوه کنار بر روی چهار باکتری غذازاد سالمونلا، شیگلا، اشرشیاکلی و باسیلوس سرئوس انجام گرفت.مواد و روش ها : عصاره میوه کنار را به شیوه خیساندن یا غوطه وری در متانول تهیه کردیم.پس از تغلیظ توسط دستگاه روتاری به تهیه 9 غلظت از عصاره به شیوه سریالی پرداختیم، سپس اقدام به آنتی بیوگرام به روش چاهک و تعیین حداقل غلظت ممانعت از رشد1 (MIC) و حداقل غلظت کشندگی2 (MBC) نمودیم. همچنین از محلول حجمی_حجمی متانول و دی متیل سولفوکساید با نسبت برابر به عنوان کنترل منفی و از دیسک های شاهد و استاندارد آنتی بیوتیکهای تجاری به عنوان کنترل مثبت استفاده نمودیم.یافته ها : بر اساس نتایج ، قطر هاله رشد برای شیگلا، سالمونلا، باسیلوس سرئوس و اشرشیاکلی در غلظت mg/mL 80 از عصاره متانولی گیاه کنار به ترتیب 24، 17، 59 و 19 میلیمتر بدست آمد. همچنین مشخص شد عصاره متانولی میوه کنار دارای اثرات ضد باکتریایی بسیار مطلوبی بر باکتری گرم مثبت باسیلوس سرئوس نسبت به سایر باکتری های هدف(که گرم منفی هستند) بوده و دارای اثرات مهار از رشد و باکتری کشی قابل توجهی در غلظت های بسیار کم بود. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که عصاره متانولی کنار دارای تأثیرات ضد باکتریایی بسیار مطلوب بر علیه چهار باکتری هدف بوده است. ازاینرو میتوان گفت که احتمالاً ترکیبات تشکیل دهنده عصاره متانولی این گیاه می‌تواند به عنوان اجزاء مهم سازنده محصولات مختلف در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار گیرند.
میلاد عبدالهی؛ علیرضا پورخباز؛ احمد خوش بین
چکیده
زمینه و هدف: فلزات سنگین به‌عنوان یکی از گروههای مهم آلایندههای محیط آبی، در اثر فعالیتهای طبیعی و انسانی به اکوسیستمهای آبی وارد میگردند. این فلزات ممکن است در بدن آبزیان، از جمله ماهی انباشته شده و خطری بالقوه برای سلامتی بوم سازگان و موجودات زنده، به‌ویژه برای انسان محسوب شوند. مطالعه حاضر با هدف بررسی غلظت سه فلز ...
بیشتر
زمینه و هدف: فلزات سنگین به‌عنوان یکی از گروههای مهم آلایندههای محیط آبی، در اثر فعالیتهای طبیعی و انسانی به اکوسیستمهای آبی وارد میگردند. این فلزات ممکن است در بدن آبزیان، از جمله ماهی انباشته شده و خطری بالقوه برای سلامتی بوم سازگان و موجودات زنده، به‌ویژه برای انسان محسوب شوند. مطالعه حاضر با هدف بررسی غلظت سه فلز سنگین جیوه، آرسنیک و مس بافت عضله، کبد و پوست در دو گونه ماهی شوریده و کوتر در بنادر صیادی کنارک و پزم انجام شد.مواد و روشها: تعداد 36 نمونه ماهی از بنادر کنارک و پزم جمع‌آوری گردید. پس از آماده‌سازی نمونهها، به‌روش هضم اسیدی، غلظت عناصر سنگین جیوه، آرسنیک و مس به‌وسیله دستگاه جذب اتمى تعیین گردید. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار آماری SPSS، ورژن 20 و آزمون‌های کواریانس و آزمون همبستگی پیرسون در سطح معنیداری 05/0 انجام شد.یافتهها: بین مقادیر فلزات مورد مطالعه در بافت عضله، کبد و پوست شوریده و کوتر اختلاف معنیداری وجود نداشت (05/0<p). میانگین غلظت فلزات سنگین مس، جیوه و آرسنیک در بافت عضله ماهی شوریده به‌ترتیب 61/3، 01/0 و 02/0 و ماهی کوتر به‌ترتیب 38/2، 01/0 و 02/0 میکروگرم در گرم بود.نتیجه‌گیری: میزان غلظت فلزات سنگین در بافت عضله کمتر از حد مجاز استانداردهای بین‌المللی سازمان جهانی بهداشت و سازمان جهانی غذا و کشاورزی بود.
محمدرضا علیپور؛ حسین علیدادی؛ علی اصغر نجف پور؛ رؤیا پیروی؛ هادی رحمتی یار
چکیده
مقدمه و هدف: یکی از نتایج اجتناب ناپذیر گسترش جوامع امروزی، تولید فاضلاب با حجم زیاد است. فاضلاب ها برای جوامع بشری خطرناک بوده و بر روی محیط زیست طبیعی آثار سوئی دارند. با توجه به اهمیت حفظ سلامت انسان، محیط زیست و نیز منابع آبی از آلودگی، این تحقیق با هدف ارزیابی عملکرد سیستم برکه تثبیت تصفیه خانه فاضلاب اولنگ مشهد انجام گرفت. ...
بیشتر
مقدمه و هدف: یکی از نتایج اجتناب ناپذیر گسترش جوامع امروزی، تولید فاضلاب با حجم زیاد است. فاضلاب ها برای جوامع بشری خطرناک بوده و بر روی محیط زیست طبیعی آثار سوئی دارند. با توجه به اهمیت حفظ سلامت انسان، محیط زیست و نیز منابع آبی از آلودگی، این تحقیق با هدف ارزیابی عملکرد سیستم برکه تثبیت تصفیه خانه فاضلاب اولنگ مشهد انجام گرفت. روش کار: این مطالعه توصیفی- مقطعی، بر روی فاضلاب خام ورودی به تصفیه خانه اولنگ مشهد و پساب خروجی از آن طی سال 1391و 1392صورت گرفت. نمونه برداری و آزمایشات BOD5، COD و TSS طبق دستورالعمل های کتاب استاندارد متد به صورت هفتگی انجام شد. داده ها با استفاده از نرم افزار Spss وآزمونهای آماریOne sample t- test،آنالیزواریانسیکطرفهدرسطحمعنیداری 05/0 تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها:مشخصات فاضلاب خام ورودی، نشان دهنده ی این است که فاضلاب ورودی از نظر شدت آلودگی در دسته فاضلاب های با شدت آلودگی زیاد قرار داشته است، همچنین نسبت در ورودی برابر با 56/0 بدستآمد. میانگین غلظت BOD5، COD و TSS در پساب خروجی در سال 91 به ترتیب: 75، 145 و 86 ؛ و در سال 92 به ترتیب 83، 146 و 109 میلی گرم در لیتر بوده است. راندمان تصفیه خانه در حذف پارامترهای مذکوردرسال91 به ترتیب: 80، 82 و 77 و در سال92 به ترتیب 83، 83 و 78 درصد بوده است. نتیجه گیری: باتوجه به مطابقت میزان پارامترهای مذکور در پساب خروجی با استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست ایران، پساب این تصفیه خانه قابلیت استفاده در امر کشاورزی را دارا می باشد.