مقالات شماره چهارم در حال صفحه آرایی است وبزودی منتشر می شود.
مجید قنبریان؛ مژگان احمدی ندوشن
چکیده
چکیده زمینه و هدف: ارزیابی آسیبپذیری آب زیرزمینی، بخش مهمی از مدیریت منابع آبی است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی آسیبپذیری آبخوان دشت لردگان با استفاده از مدلهای دراستیک، گادز، ای وی آی و نرمافزار سیستم اطلاعات جغرافیایی ورژن 10/5 انجام گرفت. مواد و روشها: مدل دراستیک اصلاح شده، مدلی است که خصوصیات هیدروژئولوژیکی مؤثر بر آلودگی ...
بیشتر
چکیده زمینه و هدف: ارزیابی آسیبپذیری آب زیرزمینی، بخش مهمی از مدیریت منابع آبی است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی آسیبپذیری آبخوان دشت لردگان با استفاده از مدلهای دراستیک، گادز، ای وی آی و نرمافزار سیستم اطلاعات جغرافیایی ورژن 10/5 انجام گرفت. مواد و روشها: مدل دراستیک اصلاح شده، مدلی است که خصوصیات هیدروژئولوژیکی مؤثر بر آلودگی آبهای زیرزمینی را با استفاده از 8 لایه بررسی کرد و با امتیازدهی و ترکیب این پارامترها در محیط جی ای اس، مناطق آسیب پذیر آبخوان را مشخص کرد. در مدل ای وی آی فقط بر اساس دو پارامتر، ضخامت هر یک از واحدهای رسوبی و ضریب هدایتی هیدرولیکی، آسیبپذیری تعیین شد. در شاخص گادز از نوع آبخوان، منطقه غیراشباع، عمق سطح ایستابی و نوع خاک به منظور ارزیابی آسیبپذیری آبخوان استفاده شد. ابتدا اطلاعات مرتبط با سه مدل جمع آوری گردید و لایه های مربوطه پس از ورود به نرم افزار جی ای اس تهیه شد و با استفاده از روش های همپوشانی و اعمال ضرایب وزنی موردنظر بر روی هر لایه، نقشه های نهایی آسیب پذیری منطقه به سه روش تهیه شد. جهت اعتبارسنجی نتایج و تعیین اولویت پارامترها از آنالیز حساسیت استفاده شد. یافتهها: بر اساس نتایج تحقیق، بهترتیب 14%، 76% و 10% از مساحت منطقه دارای پتانسیل آسیبپذیری متوسط، زیاد و خیلی زیاد بودند. بر اساس نتایج مدل ای وی آی، بیش از 95% آبخوان در طبقه با حساسیت بالا قرار داشت. بر اساس مدل گادز، 45/3% از منطقه در کلاس آسیبپذیری کم و مابقی در کلاس متوسط قرار داشت. نتیجه گیری: آنچه که از نتایج این مطالعه برمیآید مدل دراستیک اصلاح شده از صحت قابل قبولتری برخوردار است. مدلهای ارزیابی آسیبپذیری آبهای زیرزمینی، ابزارهای بسیار ارزشمندی برای مسئولان فراهم کرده تا بتوانند تصمیمات لازم را در جهت مدیریت آبخوان دشت لردگان اتخاذ کنند. نوع مقاله: مقاله پژوهشی
حمیدرضا رودی
چکیده
ﺍﺯ ﺍﻟﻴﺎﻑ ﻛﺮﺍﻓﺖ ﺳﻮﺯﻧﻰ ﺑﺮگ ﺭﻧﮓ ﺑﺮﻯ ﺷﺪﻩ ﻫﺎﻯ ﺷﺪ .ﺟﻬﺖ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺳﺎﺯﻱ ﺧﻤﻴﺮ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺘﻰ، ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎﻯ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺘﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻟﻴﺎﻑ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺘﻰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺎﺭﺗﻦ ﻫﺎﻯ ﻛﻮﭼﻚ ﺭﻳﺰ ﺷﺪﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﺮ ﺯﺍﺋﺪ ﺑﺎ ﺩﺳﺖ ﺟﺪﺍﺳﺎﺯﻯ، ﺳﭙﺲ ﻛﺎﻏﺬﻫﺎﻯ ﺑﻜﺮ ﻭ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺘﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ...
بیشتر
ﺍﺯ ﺍﻟﻴﺎﻑ ﻛﺮﺍﻓﺖ ﺳﻮﺯﻧﻰ ﺑﺮگ ﺭﻧﮓ ﺑﺮﻯ ﺷﺪﻩ ﻫﺎﻯ ﺷﺪ .ﺟﻬﺖ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺳﺎﺯﻱ ﺧﻤﻴﺮ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺘﻰ، ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎﻯ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺘﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻟﻴﺎﻑ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺘﻰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺎﺭﺗﻦ ﻫﺎﻯ ﻛﻮﭼﻚ ﺭﻳﺰ ﺷﺪﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﺮ ﺯﺍﺋﺪ ﺑﺎ ﺩﺳﺖ ﺟﺪﺍﺳﺎﺯﻯ، ﺳﭙﺲ ﻛﺎﻏﺬﻫﺎﻯ ﺑﻜﺮ ﻭ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺘﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ (225 μS/cm) ﭘﺲ ﺍﺯ ﺧﻴﺴﺎﻧﺪﻥ ﺩﺭ ﺁﺏ ﺷﻬﺮﻯ ،SCAN 25:76 C- ﺍﺳﺎﺱ ﺭﻭﺵ ﻫﺎﻯ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﺁﻳﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺣﺬﻑ ،(Valley Type Laboratory Beater) ﺳﺎﻋﺖ ﻭ ﺟﺪﺍﺳﺎﺯﻯ ﺑﺎ ﻛﻮﺑﻨﺪﻩ ﻭﺍﻟﻰ 4 ﺑﻪ ﻣﺪﺕ ﮔﺮﻡ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ 35±3 ﺩﺳﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﻟﻴﺎﻑ ﺑﺎ ﺍﻟﻚ ﻣﺴﻄﺢ ﻏﺮﺑﺎﻝ ﺷﺪﻧﺪ .ﺳﭙﺲ ﻛﺎﻏﺬﻫﺎﻯ ﺩﺳﺖ ﺳﺎﺯ ﺑﺎ ﻭﺯﻥ ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﺗﺎﻕ ﻣﺸﺮﻭﻁ ﺳﺎﺯﻯ ﺑﺎ ﺭﻃﻮﺑﺖ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ TAPPI T205 SP-95 ﻣﺮﺑﻊ ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ . ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻥ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻯ ﺷﺪﻧﺪ (23±1 ˚C) ﺩﺭﺻﺪ (ﻭ ﺩﻣﺎﻳﻲ 50±2) ﻧﺴﺒﻰندارد#
آرزو توکلی
چکیده
زمینه و هدف: آلودگی هوا در محیطهای بسته نظیر مراکز خرید از طریق خودروها، بهواسطه مجاورت با خیابانها و ازدحام جمعیت تحت تأثیر قرار میگیرد. علیرغم تأثیر آلایندهها در سلامت جامعه، آلودگی هوا در بازارهای سنتی با تهویه طبیعی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی میزان سطح برخی آلایندههای هوا در سه بازار سنتی ...
بیشتر
زمینه و هدف: آلودگی هوا در محیطهای بسته نظیر مراکز خرید از طریق خودروها، بهواسطه مجاورت با خیابانها و ازدحام جمعیت تحت تأثیر قرار میگیرد. علیرغم تأثیر آلایندهها در سلامت جامعه، آلودگی هوا در بازارهای سنتی با تهویه طبیعی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی میزان سطح برخی آلایندههای هوا در سه بازار سنتی اصفهان (سرای مخلص، قنادیها و قهوهکاشیها) واقع در میدان نقش جهان انجام شد. مواد و روشها: غلظت آلایندههای دیاکسید گوگرد، دیاکسید نیتروژن، ازن و ذرات معلق با استفاده از دستگاه Aeroqual S500 با روش اندازهگیری مستقیم اندازهگیری شد و جمعیت باکتریها و قارچها با استفاده از پمپ نمونهگیری Flite 3 (SKC) در یک دوره 9 ماهه از پاییز 1397 تا بهار 1398 تعیین گردید. یافتهها: بر اساس نتایج، غلظت آلایندهها در روزهای پایانی هفته به مراتب بالاتر است. در تمام ایستگاهها غلظت ازن نزدیک به صفر بود، اما SO2، NO2 و ذرات معلق بالاتر از حد استاندارد بود. کیفیت هوا در سرای مخلص و قنادیها بحرانیتر از قهوه کاشیها بود. بیشترین جمعیت باکتریها و قارچها بهترتیب متعلق به خانواده باسیلهای گِرم مثبت و گونههای پنیسیلیوم بود. نتیجهگیری: فقدان سیستم تهویه از یکسو و تردد موتورسیکلتها همراه با فعالیتهای شغلی متنوع، سبب افزایش غلظت آلایندهها در بازار سنتی اصفهان شده است. با توجه به حضور طولانیمدت مغازهداران بازار و تردد مردم در این محیط، توجه به کیفیت هوا و ارائه راهکارهایی برای کاهش غلظت آلایندههای هوا ضروری است. نوع مقاله: پژوهشی
سحر زمانی اهری؛ مرادعلی زارعی پور
چکیده
نظارت بر مراکز تهیه، توزیع و عرضه موادغذایی بهمنظور حفظ سلامت استفادهکنندگان از این مراکز بر عهده بازرسان و کارشناسان بهداشت محیط دانشگاههای علوم پزشکی سراسر کشور میباشد. بازرسی و کنترل صحیح این مراکز، نقش مؤثر و بسزایی در پیشگیری از بروز و شیوع بیماریهای واگیر دارد و باعث حفظ سلامت افراد جامعه میشود. بنابراین جهت پیشگیری ...
بیشتر
نظارت بر مراکز تهیه، توزیع و عرضه موادغذایی بهمنظور حفظ سلامت استفادهکنندگان از این مراکز بر عهده بازرسان و کارشناسان بهداشت محیط دانشگاههای علوم پزشکی سراسر کشور میباشد. بازرسی و کنترل صحیح این مراکز، نقش مؤثر و بسزایی در پیشگیری از بروز و شیوع بیماریهای واگیر دارد و باعث حفظ سلامت افراد جامعه میشود. بنابراین جهت پیشگیری از شیوع کووید-19 و جلوگیری از افزایش آمار مبتلایان به این بیماری میبایست نظارتهای شدیدتری در مورد مراکز تهیه و توزیع و عرضه مواد غذایی اعمال گردد و پروتکلهای بهداشتی در این مراکز مورد بازرسی قرار گیرد. با توجه به کمبود نیروی بهداشت محیط، گستردگی مراکز تهیه، توزیع و عرضه موادغذایی، بازرسی و آموزش حساسسازی افراد تمام اماکن در مورد رعایت پروتکلهای پیشگیری از کرونا ویروس امکانپذیر نمیباشد، بنابراین نویسندگان در این مقاله داوطلبان سلامت را بهعنوان مشارکتکنندکان در نظارت مراکز تهیه، توزیع و عرضه موادغذایی پیشنهاد نمودند. درگیری و مشارکت فعال داوطلبان سلامت موجبات افزایش حس مسئولیت اجتماعی شده و احساس اختیار و تسلط سازمانهای رسمی از بین میرود. داوطلبان سلامت پس از دریافت آموزشهای حضوری و غیرحضوری پروتکلهای بهداشتی پیشگیری از کرونا ویروس در مراکز تهیه، توزیع و عرضه موادغذایی و بازدید و نظارت چندین مراکز موادغذایی به همراه کارشناسان بهداشت محیط میتوانند فعالیتهای خود را جهت پیشگیری و کنترل بیماری کرونا در این اماکن شروع کنند؛ بدینترتیب عزمی فراگیر برای مهار کرونا ویروس در اماکن تهیه، توزیع و عرضه موادغذایی بهوجود خواهد آمد که برآیند این فعالیتها به شکل مثبت بر سلامت مردم و جامعه و در نهایت کنترل بیماری کرونا خواهد شد.
سید علی محمدی نژاد؛ اصلان اگدرنژاد
چکیده
پژوهش حاضر به منظور شبیهسازی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی دشت زیدون شامل SAR ، EC و TDS با استفاده از مدلهای ANN و ANN-GA و درنهایت مقایسه نتایج آنها با دادههای اندازهگیری شده، انجام گرفته است. این دشت با مساحتی حدود 1034 کیلومتر مربع در جنوب غربی شهرستان بهبهان واقع شده و دارای اقلیم خشک و بیابانی است. پارامترهای ورودی مدلها برای پارامتر ...
بیشتر
پژوهش حاضر به منظور شبیهسازی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی دشت زیدون شامل SAR ، EC و TDS با استفاده از مدلهای ANN و ANN-GA و درنهایت مقایسه نتایج آنها با دادههای اندازهگیری شده، انجام گرفته است. این دشت با مساحتی حدود 1034 کیلومتر مربع در جنوب غربی شهرستان بهبهان واقع شده و دارای اقلیم خشک و بیابانی است. پارامترهای ورودی مدلها برای پارامتر کیفی TDS شامل سدیم، هدایت الکتریکی، کلسیم، منیزیم، سولفات و نسبت جذب سدیم و برای پارامتر کیفی SAR شامل سدیم، کل نمکهای محلول، بیکربنات، کلسیم و منیزیم و برای پارامتر کیفی EC شامل کلسیم، منیزیم، سولفات، سدیم و نسبت جذب سدیم از سال 1390 تا 1397 جمعآوری گردید.نتایج نشان داد، در مدل ANN و ANN-GA بیشترین دقت شبیهسازی SAR در مدل با تابع تانژانت سیگموئید، در مدل شبیهساز EC هم بیشترین دقت در مدلهای ANN و ANN-GA بهترتیب مربوط به توابع محرک لگاریتم سیگموئید و تانژانت سیگموئید میباشد. همچنین در مدل ANN و ANN-GA بیشترین دقت شبیهسازی TDS بهترتیب در مدل با توابع محرک تانژانت سیگموئید و لگاریتم سیگموئید بهدست آمد. بهطوریکه مقدار RMSE و MAE کمترین مقدار و شاخص R2 بیشترین مقدار را دارد. بهطور کلی با توجه به نتایج بدست آمده، دقت مدل ANN-GA هم بالاتر از مدل ANN، برای شبیهسازی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی دشت زیدون برآورد شده است.بنابراین استفاده از مدل شبکه عصبی مصنوعی بههمراه الگوریتم ژنتیک ابزار مناسبی برای شبیهسازی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی در حجم بالا، بدون احتیاج به اندازهگیری و کارهای آزمایشگاهی که نیاز به زمان و هزینه بالا دارند، میباشد.
علیرضا بهزادی؛ امیرحسین یزدان بخش
چکیده
زمینه و هدف: در سالهای اخیر نگرانی از حضور ترکیبات دارویی در پساب در حال افزایش است. انواع مختلفی از باقیمانده ترکیبات آنتیبیوتیکهای پرکاربرد خانواده تتراسایکلین در آبهای محیطی در غلظتهای نسبتاً کم و بهطور مداوم یافت میشوند که اثرات نامطلوبی بر سلامتی انسان و محیط زیست دارند. مطالعه حاضر با هدف سنتز ایروژلهای ...
بیشتر
زمینه و هدف: در سالهای اخیر نگرانی از حضور ترکیبات دارویی در پساب در حال افزایش است. انواع مختلفی از باقیمانده ترکیبات آنتیبیوتیکهای پرکاربرد خانواده تتراسایکلین در آبهای محیطی در غلظتهای نسبتاً کم و بهطور مداوم یافت میشوند که اثرات نامطلوبی بر سلامتی انسان و محیط زیست دارند. مطالعه حاضر با هدف سنتز ایروژلهای آلی با سطح ویژه بالا جهت حذف آنتیبیوتیک مینوسایکلین انجام شد.مواد و روشها: در این پژوهش، ایروژل رزورسینول فرمالدهید با استفاده از روش سل-ژل سنتز و تحت شرایط محیطی خشک گردید. در ادامه ایروژل با استفاده از گرافن اصلاح گردید و در نهایت عملکرد نمونههای سنتز شده بهعنوان جاذب تحت پارامترهای مختلف از قبیل pH محلول (2-12)، مقدار جاذب (4-10 میلیگرم) و زمان تماس جاذب با آنتیبیوتیک (3-24 ساعت) مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت مشخصهیابی نمونههای ساخته شده از آزمونهای طیفسنجی رامان، میکروسکوپ الکترونی (FE-SEM) و BET استفاده شد و سپس بازده حذف آنتیبیوتیک مینوسایکلین توسط نمونهها با استفاده از آزمون اسپکتروسکپی UV-Vis سنجیده شد.یافتهها: بر اساس نتایج آزمون BET، سطح ویژه مربوط به نمونه ایروژل رزورسینول فرمالدهید با یک درصد وزنی گرافن، نسبت به ایروژل خالص افزایش یافت. همچنین درصد حذف آنتیبیوتیک مینوسایکلین برای نمونههای خالص و اصلاح شده بهترتیب برابر با 6/71% و 1/92% در pHهای بهینه 4 و 6 بود.نتیجهگیری: ایروژل رزورسینول فرمالدهید اصلاح شده با گرافن، جاذبی مناسب جهت حذف آنتیبیوتیک مینوسایکلین از محلولهای آبی میباشد
محسن صمیمی؛ محسن شهریاری مقدم
چکیده
زمینه و هدف: گیاهپالایی از روشهای کارآمد در تثبیت، استخراج، محبوس کردن و یا سمیتزدایی از آلایندهها با استفاده از گیاهان بشمار میرود. این روش ارزان قیمت و دوستدار محیط زیست، موجب احیاء، توسعه پوشش گیاهی و همچنین افزایش فعالیت و رشد میکروارگانیزمها میشود. در این مطالعه گونههای رشدیافته در خاکروبههای معادن سرب و روی ...
بیشتر
زمینه و هدف: گیاهپالایی از روشهای کارآمد در تثبیت، استخراج، محبوس کردن و یا سمیتزدایی از آلایندهها با استفاده از گیاهان بشمار میرود. این روش ارزان قیمت و دوستدار محیط زیست، موجب احیاء، توسعه پوشش گیاهی و همچنین افزایش فعالیت و رشد میکروارگانیزمها میشود. در این مطالعه گونههای رشدیافته در خاکروبههای معادن سرب و روی راونج شناسایی و ارزیابی شد. مواد و روشها: گیاهان بومی رشد کرده در خاکروبههای معدنی، از قسمت ریشه جدا شدند. نمونهبرداری به صورت تصادفی از خاک و گونههای گیاهی شناساییشده انجام شد. میزان تجمع فلزات سنگین (سرب، روی، منگنز، کروم، مس، نیکل، کادمیوم و کبالت) در خاک، اندامهای هوایی و ریشه گیاهان مورد سنجش قرار گرفت. همچنین شاخصهای تغلیظ زیستی بخش هوایی و ریشهای و عامل انتقال محاسبه گردید.یافتهها: فلزات سنگین کادمیوم، روی، سرب و منگنز به ترتیب بیشترین تجمع را در برگ گیاهان Euphorbia macroclada (3/0±91/17 میلیگرم بر کیلوگرم)، Verbascum speciosum (751/42±94/67 میلیگرم بر کیلوگرم)، Acanthophyllum microcephalum (272/31±11/73 میلیگرم بر کیلوگرم) و Acanthophyllum microcephalum (594/9±59/76 میلیگرم بر کیلوگرم) دارا بودند. همچنین فلزات کبالت، کروم، مس و نیکل به ترتیب بیشترین تجمع را در ریشه گیاهان Acantholimon hohenackeri (3/0±17/55 میلیگرم بر کیلوگرم)، Acantholimon hohenakeri (20/2±16/28 میلیگرم بر کیلوگرم)، Euphorbia macroclada (19/0±51/36 میلیگرم بر کیلوگرم) و Verbascum speciosum (17/0±56/90 میلیگرم بر کیلوگرم) نشان دادند. گیاه Euphorbia macroclada بیشترین میزان تغلیظ زیستی در اندام هوایی و ریشهای مربوط به فلز کادمیوم (0/40) را از خود نشان داد. همچنین بیشترین میزان عامل انتقال (2/75) مربوط به فلز سرب و توسط گیاه Acantholimon hohenackeri انجام شد.نتیجهگیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر، گونههای مورد بررسی در معدن سرب و روی راونج میتواند به عنوان گیاهان مقاوم به فلزات سنگین به منظور کاهش تحرک و فراهمیِ زیستی فلزات سنگین و در نتیجه بهبود کیفیت بافت خاک استفاده نمود.
حسین علیدادی؛ حسن کریمیان؛ ادریس بذرافشان؛ علی اصغر نجف پور؛ شهربانو رافع
چکیده
زمینه و هدف: یکی از مصارف مهم مواد رنگی در صنعت نساجی است که حدود 75 درصد مواد رنگی تولید شده در جهان در رنگرزی کالاهای نساجی، چرم و کاغذ به کار میرود. رنگها به دلیل ساختار پیچیده اغلب پایدار و مقاوم به تجزیه بیولوژیک بوده و سمی، سرطانزا و جهشزا و میتوانند باعث آلرژی و مشکلات پوستی در انسان شوند. این مطالعه با هدف بررسی کارایی ...
بیشتر
زمینه و هدف: یکی از مصارف مهم مواد رنگی در صنعت نساجی است که حدود 75 درصد مواد رنگی تولید شده در جهان در رنگرزی کالاهای نساجی، چرم و کاغذ به کار میرود. رنگها به دلیل ساختار پیچیده اغلب پایدار و مقاوم به تجزیه بیولوژیک بوده و سمی، سرطانزا و جهشزا و میتوانند باعث آلرژی و مشکلات پوستی در انسان شوند. این مطالعه با هدف بررسی کارایی نانو لوله کربن چند جداره و خاکستر خرما در حذف رنگ از فاضلاب نساجی بافت بلوچ شهرستان ایرانشهر در سال 1391 انجام شد. مواد و روش ها : این مطالعه یک پژوهش کاربردی است که به صورت تجربی بر روی فاضلاب نساجی با غلظت رنگ 20 میلیگرم در لیتر انجام و اثر متغیرهای غلظت نانو لوله کربن چند جداره و خاکستر حاصل از زائدات خرما، زمانهای 30، 60، 90، 120 و 150دقیقه وpH های 3، 5 ،7، 9 و 11 بر کارایی حذف رنگ بررسی شد. غلظت رنگ در نمونههای مختلف با استفاده از اسپکتروفتومتر در طول موج 525 نانومتر قرائت شد. یافته ها : مقادیر حذف رنگ با جاذب نانو لوله کربن چند جداره در pHهای 3، 5، 7، 9، و 11 برای غلظت رنگ 20 میلیگرم در لیتر و 05/0 گرم در لیتر نانو لوله کربن در زمان 180 دقیقه به ترتیب 5/85، 4/93، 4/88، 3/81 و 3/75 درصد و برای جاذب خاکستر خرما در زمانهای مذکور به ترتیب 88، 8/92، 96، 2/92 و 7/88 درصد بدست آمد. همچنین میزان جذب رنگ توسط نانو لوله کربن چند جداره به ترتیب 1710، 1868، 1769، 1626، 1506 میلیگرم در گرم جاذب و برای خاکستر خرما 1763، 1857، 1921، 1844 و 1775 میلیگرم در گرم جاذب بودت. ایزوترم جذب برای دو جاذب منطبق با مدل لانگمیر (876/0 R2= نانو لوله کربن چند جداره و980/0R2= خاکستر خرما ) بود . بیشترین مقدار حذف COD جاذب نانو لوله کربن چند جداره در pH=5، غلظت جاذب 05/0 و زمان تماس 180 دقیقه 4/73 درصد و برای خاکستر خرما در pH=7 و غلظت جاذب 05/0 و زمان تماس 180 دقیقه 6/70 درصد بدست آمد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج بدست آمده میزان حذف رنگ از فاضلاب نساجی با افزایش زمان واکنش، جرم جاذب افزایش مییابد و همچنین میزان حذف رنگ و حذف COD توسط نانو لوله کربن چند جداره و خاکستر خرمادر حد مطلوبی بوده ولی کارایی نانو لوله کربن چند جداره در pH اسیدی و کارایی خاکستر خرما در pHخنثی بیشتر میباشد. به نظر می رسد با توجه به فراوانی زائدات خرما، استفاده از خاکستر خرما در حذف آلایندههای زیست محیطی مقرون به صرفهتر است .
علیرضا کریمیان؛ اصلان اگدرنژاد
چکیده
چکیدهزمینه و هدف: مدلسازی آبهای زیرزمینی بهدلیل کارایی بالا و هزینههای کمتر نسبت به روشهای دیگر، بهعنوان ابزار مدیریتی منابع آب مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا تعداد زیادی مدل در زمینه مدیریت بهتر برای حفظ منابع آب گسترش یافته است. بیشتر این مدلها نیازمند پارامترهای ورودی هستند که یا دسترسی به آنها مشکل ...
بیشتر
چکیدهزمینه و هدف: مدلسازی آبهای زیرزمینی بهدلیل کارایی بالا و هزینههای کمتر نسبت به روشهای دیگر، بهعنوان ابزار مدیریتی منابع آب مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا تعداد زیادی مدل در زمینه مدیریت بهتر برای حفظ منابع آب گسترش یافته است. بیشتر این مدلها نیازمند پارامترهای ورودی هستند که یا دسترسی به آنها مشکل است و یا اینکه اندازهگیری آنها محتاج صرف هزینه و زمان زیادی میباشد. در این میان مدلهای شبکه عصبی مصنوعی که با الهام از ساختار مغز بشر عمل مینمایند، بهعنوان گزینهای برتر معرفی میشوند. مطالعه حاضر با هدف شبیهسازی پارامترهای شوری و سطح آب زیرزمینی دشت رامهرمز انجام شد.مواد و روشها: پژوهش حاضر به منظور شبیهسازی پارامترهای سطح آب زیرزمینی و شوری آب زیرزمینی دشت رامهرمز با استفاده از مدل شبکه عصبی مصنوعی و مدل شبکه عصبی مصنوعی بهینه شده و در نهایت مقایسه نتایج آنها با دادههای اندازهگیری شده، انجام گرفت. اطلاعات جمعآوری شده برای ورودی به دو مدلهاشامل بارندگی، حداقل دما، حداکثر دما، میانگین دما، حداقل رطوبت نسبی، حداکثر رطوبت نسبی، میانگین رطوبت نسبی، سرعت باد در ارتفاع 2 متری و مجموع ساعات آفتابی طی سالهای 1390 تا 1396 بود.یافتهها: بر اساس نتایج، بالاترین دقت پیشبینی پارامترهای سطح آب زیرزمینی و شوری آب زیرزمینی مربوط به مدل ANN+PSO با تابع محرک تانژانت سیگموئیدی بود؛ بهطوریکه مقدار آمارههای جذر میانگین مربعات خطا و میانگین خطا مطلق کمترین مقدار و ضریب تعیین بیشترین مقدار را برای مدل مذکور داشت.نتیجهگیری: با توجه به کارایی بالای مدل شبکه عصبی مصنوعی با آموزش الگوریتم بهینهسازی تجمع ذرات، میتوان از این مدل جهت اتخاذ تصمیمات مدیریتی و حصول اطمینان از نتایج پایش و کاهش هزینه استفاده کرد.نوع مقاله: اصیل پژوهشیکلید واژهها: سطح آب زیرزمینی، شبیهسازی، شوری آب زیرزمینی، مدل شبکه عصبی مصنوعی
مهدی سالاری؛ شاهرخ نظم آرا؛ کاظم ندافی؛ محمد هادی دهقانی
چکیده
زمینه و هدف: فرمالدئید یکی از آلدئیدهای مهم در هوای آزاد بهشمار میرود که از وسایل نقلیه و فرآیندهای فتوشیمیایی منشأ میگیرد. بهدلیل اهمیت این آلاینده از نظر بهداشتی، مطالعه حاضر با هدف بررسی سطوح و تغییرات روزانه و مقعطی این آلاینده در منطقه پرترافیک میدان انقلاب واقع در شهر تهران و تأثیر پارامترهای هواشناسی بر تغییرات غلظت ...
بیشتر
زمینه و هدف: فرمالدئید یکی از آلدئیدهای مهم در هوای آزاد بهشمار میرود که از وسایل نقلیه و فرآیندهای فتوشیمیایی منشأ میگیرد. بهدلیل اهمیت این آلاینده از نظر بهداشتی، مطالعه حاضر با هدف بررسی سطوح و تغییرات روزانه و مقعطی این آلاینده در منطقه پرترافیک میدان انقلاب واقع در شهر تهران و تأثیر پارامترهای هواشناسی بر تغییرات غلظت این آلاینده انجام شد. روشکار: این مطالعه توصیفی- مقطعی در ماههای دی و بهمن سال 1393 ( دوره 1) و ماههای اردیبهشت و خرداد سال 1394 (دوره 2) در منطقه میدان انقلاب واقع در منطقه 6 شهر تهران انجام گرفت. برای سنجش غلظت فرمالدئید از روش کورموتروپیک اسید استفاده شد و نمونهها توسط دستگاه اسپکتروفتومتریPerkinElmer LAMBDA مدل 25 UV/Vis در طیف موجی nm580 تعیین غلظت شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS(آزمون های T-testو کورولیشن) و Excel (رسم نمودار) انجام گردید. یافتهها: غلظت فرمالدئید در روزهای جمعه در مقایسه با سایر روزهای هفته اختلاف معناداری داشت (0/05>p، آزمون تی مستقل). میانگین غلظت فرمالدئید در دوره 2 از نمونهبرداری به میزان ppb6/5 بیشتر از دوره 1 بود (0/05>p، آزمون تی جفت شده). پارامترهای دما و رطوبت با ضریب کورولیشنهای 0/457 و 0/338 دارای ارتباط معنادار و پارامتر فشار با ضریب کورولیشن 1/0 بدون ارتباط با تغییرات غلظت فرمالدئید بودند. همچنین غلظت فرمالدئید در شرایط اینورژن افزایش یافت. نتیجهگیری: غلظت فرمالدئید در روزهای جمعه نسبت به سایر روزهای هفته دارای مقادیر کمتری میباشد که میتواند بهدلیل کاهش حجم ترافیک در روزهای جمعه باشد. همچنین افزایش غلظت فرمالدئید در دوره 2 ( ماه های اردیبهشت و خرداد) نسبت به دوره 1 (ماه های دی و بهمن) از نمونهبرداری به دلیل تشدید فرآیندهای شیمیایی در ماههای گرم سال میباشد. همچنین تأثیر دما، رطوبت و شرایط وارونگی دما بر افزایش غلظت فرمالدئید، اهمیت شرایط هواشناسی بر تغییرات غلظت فرمالدئید را نشان میدهد.
حسین علیدادی؛ مریم دولت ابادی؛ مرجان مهراب پور
چکیده
زمینه و هدف: آلودگی آبهای زیرزمینی و سطحی به نیترات در بسیاری از مناطق دنیا به صورت یک مشکل جدی مطرح است. غلظت بالای نیترات در منابع آبی بسیار خطرناک بوده و اگر بالاتر از استاندارد باشد، مصرف این آب میتواند باعث بروز بیماری متهموگلوبینمیا و همچنین تشکیل نیتروزآمینهای سرطانزا شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی کارایی زئولیت کلینوپتیلولیت ...
بیشتر
زمینه و هدف: آلودگی آبهای زیرزمینی و سطحی به نیترات در بسیاری از مناطق دنیا به صورت یک مشکل جدی مطرح است. غلظت بالای نیترات در منابع آبی بسیار خطرناک بوده و اگر بالاتر از استاندارد باشد، مصرف این آب میتواند باعث بروز بیماری متهموگلوبینمیا و همچنین تشکیل نیتروزآمینهای سرطانزا شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی کارایی زئولیت کلینوپتیلولیت اصلاح شده با سورفاکتانت کاتیونی تترا دسیل تری متیل آمونیوم بروماید، به عنوان جاذب در حذف نیترات از محلولهای آبی انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه تجربی - آزمایشگاهی، تأثیر متغیرهای مختلف بر فرآیند حذف نیترات، از جمله مقدار جاذب 1 تا 3 گرم در لیتر، غلظت اولیه نیترات 50 تا 150 میلیگرم در لیتر، 4PH تا 10 و زمان تماس 120-15 دقیقه بررسی شدند. همچنین مطالعات سینتیک جذب و ایزوترم فروندلیچ و لانگمویر مورد مطالعه قرار گرفت. در نهایت دادهها با استفاده از نرمافزار EXCEL مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها: مطالعه نشان داد که حداکثر حذف نیترات در pH برابر با 4، دُز جاذب 3mg/l و زمان تعادل 90 دقیقه اتفاق میافتد. فرآیند جذب نیترات، از ایزوترم فروندلیچ با (0/9951=R2) و از سینتیک درجه دوم (0/9998=R2) تبعیت میکند. نتیجهگیری: زئولیت اصلاح شده با سورفاکتانت قابلیت بالایی برای حذف نیترات دارد، لذا با توجه به در دسترس و ارزان بودن زئولیت و روش ساده اصلاح آن میتواند برای حذف سایر آلایندههای آنیونی نیز بهکار گرفته شود.
ریحانه دهقان؛ احمد رفیعی پور؛ سید حسین نژاد سجادی
چکیده
چکیده زمینه و هدف: فلزات سنگین به دلیل قابلیت تجمع زیستی در بدن ماهیان، میتوانند خطر جدی برای امنیت غذایی محسوب شوند. از این رو با توجه به نقش مهمی که ماهیها در تغذیه انسان دارند، بررسی غلظت فلزات سنگین در بخش خوراکی ماهی ضروری به نظر میرسد، لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین غلظت تجمعیافته عناصر سنگین جیوه، سرب و کادمیوم در بافت ...
بیشتر
چکیده زمینه و هدف: فلزات سنگین به دلیل قابلیت تجمع زیستی در بدن ماهیان، میتوانند خطر جدی برای امنیت غذایی محسوب شوند. از این رو با توجه به نقش مهمی که ماهیها در تغذیه انسان دارند، بررسی غلظت فلزات سنگین در بخش خوراکی ماهی ضروری به نظر میرسد، لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین غلظت تجمعیافته عناصر سنگین جیوه، سرب و کادمیوم در بافت عضله ماهیان هوور، شیر و تیلاپیا در شهرستان جیرفت انجام گرفت. مواد و روشها: به منظور بررسی غلظت فلزات سنگین جیوه، سرب و کادمیوم در بافت عضله 3 ماهی شیر، هوور و تیلاپیا، تعداد 20 عدد از هر ماهی به صورت تصادفی از ماهی فروشیهای شهرستان جیرفت در زمستان 1396 تهیه شد. نمونهها به روش هضم اسیدی آماده شدند. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار آماری اس پی اس اس، ورژن 19 و آزمونهای تجزیه واریانس و تی (تک گروهی) انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنیدار در نظر گرفته شد. یافتهها: بین میزان تجمع فلزات سرب و کادمیوم در بافت عضله شیر، هوور و تیلاپیا اختلاف معنیداری وجود داشت (0/05>p). میزان تجمع سرب در ماهیان شیر، تیلاپیا و هوور بهترتیب 0/07±0/19، 0/66±0/81 و 0/43±0/47 و غلظت کادمیوم نیز در ماهی شیر، هوور و تیلاپیا بهترتیب 0/26± 0/49، 0/22±1/35 و 0/23±1/52 میکروگرم بر گرم بهدست آمد، اما بین میزان تجمع جیوه در بافت عضله این سه ماهی اختلاف معنیداری مشاهده نشد (0/05≤p). نتیجهگیری: غلظت جیوه در بافت عضله ماهیان مورد بررسی پایینتر از استاندارد جهانی بود، اما غلظت دو فلز کادمیوم و سرب در بافت ماهیان تیلاپیا و هوور بالاتر از استاندارد جهانی بود. نوع مقاله: مقاله پژوهشی کلید واژهها: جیرفت، زنجیره غذایی، فلزات سنگین، کادمیوم
فرشاد احمدیلر؛ لیلا خازینی؛ سید شمس الدین علیزاده
چکیده
زمینه و هدف: آلودگیهای منتشره در صنایع چاپ، مطابق تحقیقات سازمان بهداشت جهانی به عنوان یکی از جدیترین خطرات برای سلامتی کارکنان به شمار میرود. اثرات بهداشتی این آلاینده ها از بیماریهای حاد مانند سوزش چشم تا اثرات مزمن مانند ابتلا به سرطان و حتی آسیب به DNA است. مواد و روشها: جهت مطالعه آلودگی هوا در محیطهای داخلی صنعت چاپ، ...
بیشتر
زمینه و هدف: آلودگیهای منتشره در صنایع چاپ، مطابق تحقیقات سازمان بهداشت جهانی به عنوان یکی از جدیترین خطرات برای سلامتی کارکنان به شمار میرود. اثرات بهداشتی این آلاینده ها از بیماریهای حاد مانند سوزش چشم تا اثرات مزمن مانند ابتلا به سرطان و حتی آسیب به DNA است. مواد و روشها: جهت مطالعه آلودگی هوا در محیطهای داخلی صنعت چاپ، با استفاده از دستورالعمل EPA و روش رتبه بندی مکانی، نمونهها جمعآوری و سپس توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی آنالیز شد. یافتهها: بر اساس نتایج کرماتوگرافی گازی، مجموع غلظت ترکیبات آلی بسیار فرار و ترکیبات آلی فرار در نزدیکترین نقطه به مخزن رنگ، محل قرارگیری اپراتور در فاصله یک متری و دو متری از دستگاه هلیوگراور، و فضای عمومی کارخانه به ترتیب برابر %83/20، %41/5، %85/1 %46/1 به دست آمد. 52% از آلایندههای مشاهده شده جزو حلالهای آلی مرکب، 38% از ترکیبات گوگرددار و 52% جزو ترکیبات نیتروژندار بودند. حدود 24% از آلایندهها ساختار پیچیدهای متشکل از 12 کربن و بالاتر دارند. غلظت آلایندههای مشاهده شده نه تنها از استانداردهای OSHA و NIOSH بسیار فراتر است؛ بلکه در مقایسه با پژوهش مشابه بین المللی نیز، بسیار بالا میباشد؛ بطوری که در محدوده اعلان کد خطر بوده و اثرات بهداشتی نگرانکنندهای بر کارکنان دارند.نتیجه گیری: نتایج نشاندهنده نیاز به مداخله فوری برای کاهش آلایندگی محیطهای صنعت چاپ میباشد. روش ارجح برای مدیریت کیفیت هوای داخلی، کنترل و جایگزینی منبع آلودگی، تهویه عمومی و موضعی مناسب با استفاده از تجهیزات تهویه مطبوع و یا استفاده همزمان از فیلترها و سیستم تهویه مطبوع جهت کاهش انتشار پیشنهاد میشود.
محمد رضا اتابکی؛ علی لطفی
چکیده
چکیده
زمینه و هدف: امروزه آلودگی خاک به فلزات سنگین، به عنوان یکی از مهمترین آلایندهها محسوب میشود و از نظر سمیت و پایداری، جزء خطرناکترین گروه طبقهبندی شدهاند و به دلیل خصوصیات آلایندگیشان در خاک، سمی بودن، زمان ماندگاری بالا و تجمع آنها در بافت جانداران، از اهمیت اکولوژیکی و بیولوژیکی زیادی برخوردارند. مطالعه ...
بیشتر
چکیده
زمینه و هدف: امروزه آلودگی خاک به فلزات سنگین، به عنوان یکی از مهمترین آلایندهها محسوب میشود و از نظر سمیت و پایداری، جزء خطرناکترین گروه طبقهبندی شدهاند و به دلیل خصوصیات آلایندگیشان در خاک، سمی بودن، زمان ماندگاری بالا و تجمع آنها در بافت جانداران، از اهمیت اکولوژیکی و بیولوژیکی زیادی برخوردارند. مطالعه حاضر با هدف بررسی نحوه پراکنش و توزیع فلزات سنگین در خاک مناطق مختلف شمال اصفهان انجام شد.
مواد و روشها: در این تحقیق تعداد 30 نمونه خاک از عمق cm 20-0 بهصورت تصادفی و مرکب جمعآوری گردید و غلظت کل عناصر سرب، کادمیم، روی و مس با استفاده از دستگاه جذب اتمی پرکین المر اندازهگیری شد. برخی از ویژگیهای خاک شامل pH، هدایت الکتریکی، درصد کربن و ماده آلی، درصد آهک و بافت خاک نیز در نمونهها اندازهگیری گردید. جهت درونیابی غلظت کل فلزات سنگین سرب، کادمیم، روی و مس از روش وزندهی عکس فاصله (IDW) استفاده شد.
یافتهها: نتایج حاصل از اندازهگیری میزان غلظت فلزات سنگین نشان داد که میانگین غلظت سرب، کادمیم، روی و مس در منطقه مورد مطالعه به ترتیب 47/16، 2/26، 57/35 و 22/31mg/kg میباشد. همچنین بر اساس نتایج حاصل از آنالیز آماری، انحراف معیار فلزات سرب، کادمیم، روی و مس در منطقه مورد مطالعه به ترتیب7/13، 0/51،5/56 و 2/84 بود.
نتیجهگیری: غلظت فلزات سرب و کادمیم در خاکهای منطقه نسبت به میانگین استاندارد جهانی بالاتر و غلظت فلزات روی و مس نسبت به میانگین استاندارد جهانی پایینتر است.
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
صالحه صالح نیا؛ بهنام باریک بین؛ رسول خسروی
چکیده
مقدمه: در سالهای اخیر نگرانی درمورد حضور طیف وسیعی از مواد دارویی از جمله آنتی بوتیکها در محیطهای آبی افزایش یافته است. بهطور معمول این مواد به دلیل ناکارآمدی تکنولوژیهای متداول تصفیه فاضلاب، از مسیرهای مختلفی مانند رواناب کشاورزی، تخلیه مستقیم از تصفیه خانههای فاضلاب شهری، مواد دفعی انسان، دفع مستقیم زائدات پزشکی، صنعت و ...
بیشتر
مقدمه: در سالهای اخیر نگرانی درمورد حضور طیف وسیعی از مواد دارویی از جمله آنتی بوتیکها در محیطهای آبی افزایش یافته است. بهطور معمول این مواد به دلیل ناکارآمدی تکنولوژیهای متداول تصفیه فاضلاب، از مسیرهای مختلفی مانند رواناب کشاورزی، تخلیه مستقیم از تصفیه خانههای فاضلاب شهری، مواد دفعی انسان، دفع مستقیم زائدات پزشکی، صنعت و غیره وارد محیطهای آبی میشوند. بنابراین در تحقیق حاضر کارایی حذف پنیسیلین G، با استفاده از فرآیند الکتروفنتون، از محلولهای آبی، مورد بررسی قرار گرفته است. روش بررسی: تحقیق حاضر در مقیاس آزمایشگاهی در مخزن شیشهای به حجم cc 400 با استفاده از الکترودهای آهنی صورت گرفت.دستگاه مجهز به تنظیمکننده میزان جریان جهت تنظیم سریع متغیر بود. برق ورودی به دستگاه، جریان متناوب شهری میباشد. مخزن با آب سنتزی حاوی پنیسیلین G در غلظتهای mg/L200-50 پر شد. درصد حذف آلاینده در پتانسیلV 26، شدت جریان 6/0-05/0آمپر، مدتزمان min 120-0، pH 12-3 و فاصله بین الکترودها در محدوده cm 4-1 بررسی شد. یافته ها: بر اساس نتایج حاصله میزان حذف پنیسیلین G به پارامترهای مختلف بهرهبرداری از جمله pH ، دانسیتهجریان الکتریکی ، زمان واکنش ، غلظت آنتیبیوتیک و فاصله بین الکترود بستگی دارد. شرایط بهینه بهرهبرداری pH معادل 3، دانسیته جریان الکتریکی برابر A 6/0، زمان واکنش min 20، غلظت آنتی بیوتیک mg/L 50 و فاصله بین الکترود cm1 با میزان غلظت پرواکسیدهیدروژن mmol 25 در فرایند الکتروفنتون حاصل شد. نتیجهگیری: براساس نتایج حاصل از این تحقیق فرایند الکتروفنتون میتواند به عنوان روشی نسبتاً مناسب در حذف پنی-سیلین G از محیطهای آبی مطرح گردد.
رؤیا پیروی؛ حسین علیدادی؛ الله بخش جاوید؛ علی اصغر نجف پور؛ حبیب الله اسماعیلی؛ فاطمه جولائی
چکیده
زمینه و هدف: آب مهمترین مسئله چالش برانگیز جهان است. بحران آب در ایران به دلیل قرار گرفتن در منطقه خشک و نیمه خشک، جدی تر از دیگر کشوها است. هدف از این مطالعه، مدل سازی تغییر کیفیت آب چاه های منطقه کشف رود دشت مشهد، ناشی از خشک سالی در سال های 86 تا 89 بود. مواد و رو شها: جامعه پژوهش، چاه های آب آشامیدنی و پیزومتریک منطقه کشف رود دشت مشهد بود. ...
بیشتر
زمینه و هدف: آب مهمترین مسئله چالش برانگیز جهان است. بحران آب در ایران به دلیل قرار گرفتن در منطقه خشک و نیمه خشک، جدی تر از دیگر کشوها است. هدف از این مطالعه، مدل سازی تغییر کیفیت آب چاه های منطقه کشف رود دشت مشهد، ناشی از خشک سالی در سال های 86 تا 89 بود. مواد و رو شها: جامعه پژوهش، چاه های آب آشامیدنی و پیزومتریک منطقه کشف رود دشت مشهد بود. آمار بازه زمانی سال های 86 تا 89 مربوط به کیفیت و سطح ایستایی 16 حلقه چاه موجود در منطقه، به همراه پارامترهای هواشناسی استخراج گردید. داده ها پس از جمع آوری با استفاده از نرم افزار SPSS و Excel تجزیه و با نرم افزار STELLA مدل سازی شدند. برای یافتن ارتباط بین کیفیت ( TH و TDS ) و افت آب در سطح معنی داری 5 درصد، از آزمون طبیعی و همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته ها: سطح آب طی بازه سال های 86 تا 89 حدود 6 متر افت داشته است. کمترین بارندگی با میزان 104/7 در سال های 78 تا 79 و بیشترین در سال های 71 تا 72 به میزان 6/ 414 میلی متر بوده است. در ماه های گرم حداکثر دما بین 35 تا 40 درجه سانتیگراد بوده که افت شدید سطح ایستایی آب و همچنین کمبود بارش مشاهده شده است. تنها در مورد چاه شماره 5 ( 028 / P=0 ) و 9 ( 024 / P =0 ) بین تغییرات سطح آب و TH رابطه معنی دار بود. طبق نتایج خروجی مدل، می توان گفت مدل توانسته است غلظت شاخص های آب زیرزمینی را با صحت خوبی برآورد کند. نتیجه گیری: افت مذکور در آب زیرزمینی منطقه، نشانگر لزوم برنامه ریزی و مدیریت درست منابع آبی و بارندگی است تا از تأثیرات خشک سالی ازجمله تغییر کیفیت، جلوگیری شود
سپیده یگانه شالی؛ قاسم رحیمی؛ لیلا جهانبان؛ صلاح الدین مرادی؛ عیسی ابراهیمی
چکیده
زمینه و هدف: در دهههای اخیر، تمرکز فعالیتهای صنعتی، کشاورزی و شهرنشینی باعث آلودگی و تجمع عناصر سنگین در خاک و گیاهان شده است که بهصورت مستقیم یا غیرمستقیم بر زندگی انسانها و حیوانات اثر میگذارد. در حال حاضر در اکثر محصولات کشاورزی تجمع آلایندهها به دلیل استمرار مصرف نامتعادل کودها که از دیدِ مصرف کنندگان به دور مانده، ...
بیشتر
زمینه و هدف: در دهههای اخیر، تمرکز فعالیتهای صنعتی، کشاورزی و شهرنشینی باعث آلودگی و تجمع عناصر سنگین در خاک و گیاهان شده است که بهصورت مستقیم یا غیرمستقیم بر زندگی انسانها و حیوانات اثر میگذارد. در حال حاضر در اکثر محصولات کشاورزی تجمع آلایندهها به دلیل استمرار مصرف نامتعادل کودها که از دیدِ مصرف کنندگان به دور مانده، بسیار بیشتر از حد مجاز است. مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان جذب فلزات سنگین مس، سرب و کادمیوم بر روی اندامهای مختلف موشهای تحت تغذیه گیاه توتفرنگی آلوده انجام شد.
مواد و روشها: در این پژوهش تجمع و توزیع عناصر سنگین در اندامهای مختلف موش صحرایی که تحت شرایط مختلف غذایی قرار گرفته بودند، مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه گروههای مختلف موش (تعداد 27 موش) با توتفرنگی آلوده به عناصر سنگین به صورت گاواژ دهانی در طی یک دوره 3 ماهه، هر روز تغذیه شدند. با توجه به متوسط وزن موشها برای هر کدام 0/5g توتفرنگی تازه در نظر گرفته شد. عناصر سنگین کادمیوم (15/773mg/L)، سرب (41/560mg/L) و مس (9/445mg/L) به صورت محلول به گیاه اضافه شد. در ادامه آزمایش، عناصر سنگین (کادمیوم، مس و سرب) تجمع یافته در اندامهای مختلف موش (کلیه، کبد، پانکراس، بیضه، طحال و مغز) اندازهگیری شدند.
یافتهها: غلظت عناصر مورد بررسی در توتفرنگیهای تولیدی بالاتر از حد استاندارد ایران بودند؛ بهگونهای که میزان عناصر در میوه توتفرنگی برای کادمیوم، سرب و مس به ترتیب برابر با 7/7، 26 و 3/2mg/kgمیوه بهدست آمد. بر اساس نتایج مطالعه، بین اندامهای مختلف اختلاف معنیداری در جذب عناصر وجود داشت؛ بهگونهای که در مورد عنصر کادمیوم در تیمار آلوده در کلیه (0/41g/d) که بیشترین مقدار بود، اختلاف معنیداری با اندام مغز (0/24g/d) که کمترین جذب کادمیوم را داشت، مشاهده شد. عناصر سنگین سرعت افزایش وزن موشها را کاهش داد. تجمع این عناصر در کلیه، کبد و پانکراس بالاتر از سایر اندامها بود. مغز کمترین تجمع را در بین اندامهای مورد برررسی نشان داد. بالاترین جذب عناصر توسط کلیه بود.
نتیجهگیری: به طور کلی نتایج نشان داده است در صورتی که کیفیت توت فرنگی مورد ارزیابی قرار نگیرد و به صورت آلوده در جامعه توزیع شود میتواند اثرات زیان بار بسیاری بر سلامت جامعه داشته باشد و این کنترل کیفیت باید با دقت بالا صورت گیرد.
مریم صیادی؛ مجتبی قرهمحمودلو
چکیده
زمینه و هدف: یکی از مسائل مهم در مدیریت کیفی منابع آب، یـافتن رابطـه بـین پـارامترهـای مختلـف فیزیکی و شیمیایی تأثیرگذار بر کیفیت پیکرههای آبی است. پاسـخ به این مسئله، گامی ضروری و مهم جهـت بررسـی دقیـقتـر منـابع آلاینده و ارائه راهکار جهت کـاهش اثـرات منفـی آن و در نهایـت بهبود وضـعیت کیفـی منـابع آب مـیباشـد. پژوهش حاضر با ...
بیشتر
زمینه و هدف: یکی از مسائل مهم در مدیریت کیفی منابع آب، یـافتن رابطـه بـین پـارامترهـای مختلـف فیزیکی و شیمیایی تأثیرگذار بر کیفیت پیکرههای آبی است. پاسـخ به این مسئله، گامی ضروری و مهم جهـت بررسـی دقیـقتـر منـابع آلاینده و ارائه راهکار جهت کـاهش اثـرات منفـی آن و در نهایـت بهبود وضـعیت کیفـی منـابع آب مـیباشـد. پژوهش حاضر با هدف بررسی روند و پیشبینی تغییرات برخی از پارامترهای کیفی آب رودخانه گاماسیاب با استفاده ازروشهای آماری چندمتغیره و سریهای زمانی انجام شد. مواد و روشها: در این تحقیق از میانگین سالانه برخی پارامترهای کیفی مربوط به یک دوره آماری 6 ساله در دو ایستگاه پلچهر و دوآباستفاده شد. ابتدا عوامل کنترلکننده شیمی آب رودخانه گاماسیاب با استفاده از دیاگرام مثلثی و نمودار گیس تعیین شد، سپس جهت تعیین ارتباط خطی بین متغیرهای چندبعدی، از ضرایب همبستگی کانونیکال استفاده شد. در نهایت روند تغییرات پارامترهای کیفی آب در 5 سال آینده پیشبینی شد. یافتهها: در ایستگاه پلچهر، بهجز پارامتر pH، سایر پارامترهای کیفی دارای روند افزایشی بودند، در حالیکه در ایستگاه دوآب، تمامی پارامترهای کیفی بهجز منیزیم و سولفات روند کاهشی داشتند. بر اساس دیاگرامهای مثلثی و گیبس بهترتیب رخساره غالب آب در هر دو ایستگاه کلیم-منیزیم-بیکربنات و عامل اصلی کنترل کننده شیمی آب واکنش آب- سنگ بود. بر اساس نتایج، پارامترهای شیمیایی بیکربنات و منیزیم در ایستگاه پلچهر با ضرایب کانونی 0/983 و 0/933 در دسته اول متغیرهای کانونیک و سدیم با ضریب0/845 در دسته دوم متغیرهای کانونیک قرار گرفتند، در حالیکه در ایستگاه دوآب متغیرهای شیمیایی بیکربنات و کلسیم با ضرایب کانونی 0/945 و 0/789در دسته اول کانونیک و سدیم و کلراید با ضرایب 0/930 و 0/800 در دسته دوم متغیرهای کانونیک قرار داشتند. منشأ دسته اول و دوم متغیرهای کانونیک را میتوان بهترتیب به انحلال سنگهای آهکی و تبخیری مربوط دانست. نتایج پیشبینی روند تغییرات پارامترهای کیفی آب رودخانه گاماسیاب طی 5 سال آینده نشان داد که در ایستگاه پلچهر تمام پارامترها بهجز pH روند افزایشی و در ایستگاه دوآب بهجز منیزیم و سولفات، سایر پارامترهای کیفی روند کاهشی خواهند داشت. نتیجهگیری: واکنش آب- سنگ، مهمترین عامل کنترل کننده شیمی آب در رودخانه گاماسیاب میباشد. نوع مقاله: پژوهشی
مجید کرمانی؛ سودا فلاح جوکندان؛ مینا آقائی؛ محسن دولتی
چکیده
زمینه و هدف: یکی از مهمترین خطرات ناشی از گسترش روزافزون و بیرویه شهرها، توسعه اقتصادی و مصرف انرژی در قرن اخیر، آلودگی هوا میباشد که با روند افزایشی در شهرهای بزرگ، به طور جدی سلامت ساکنین را تهدید میکند. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی اثرات بهداشتی و برآورد تعداد موارد مرگ و بیماری ناشی از بیماریهای قلبی عروقی، سکته قلبی و بیماری ...
بیشتر
زمینه و هدف: یکی از مهمترین خطرات ناشی از گسترش روزافزون و بیرویه شهرها، توسعه اقتصادی و مصرف انرژی در قرن اخیر، آلودگی هوا میباشد که با روند افزایشی در شهرهای بزرگ، به طور جدی سلامت ساکنین را تهدید میکند. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی اثرات بهداشتی و برآورد تعداد موارد مرگ و بیماری ناشی از بیماریهای قلبی عروقی، سکته قلبی و بیماری انسداد مزمن ریوی منتسب به آلایندههای PM10، PM2.5 و SO2 در کلان شهر تهران در سال 1392 با استفاده از مدل AirQ انجام شد. روشکار:در این مطالعه مقطعی، دادههای مورد نیاز از سازمان محیط زیست و شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران اخذ گردید. این دادهها توسط نرم افزار Excel پردازش گردید و بدین ترتیب اطلاعات پردازش شده به مدل AirQ وارد شد. سپس خطر نسبی، بروز پایه و جزء منتسب برآورد شده و در نهایت نتایج کلی به صورت موارد مرگ و بیماری در قالب جداول و نمودار ارائه شد. یافته ها: بر اساس نتایج مطالعه، متوسط غلظت سالیانه آلایندههای PM10، PM2.5 و SO2 به ترتیب برابر با 73، 43 و 41 میکروگرم در متر مکعب بود که به ترتیب تقریباً 3/65، 4/3 و 2/05 برابر استاندارد ملی هوای پاک ایران و رهنمود سازمان جهانی بهداشت میباشد. موارد کل مرگ منتسب به آلایندههای PM10، PM2.5و SO2 به ترتیب حدود 2187، 2842 و721 مورد بود که این میزان به ترتیب 3/65، 4/75 و 1/20 درصد از کل مرگهای این شهر (به غیر از تصادفات) را به خود اختصاص داده است. نتیجه گیری: نتایج نشانگر اثرات بهداشتی منتسب به آلایندههای ذرات معلق و دی اکسید گوگرد شامل کل مرگ، مرگهای قلبی- عروقی، تنفسی، بستری در بیمارستان به دلیل بیماری انسداد مزمن ریوی و سکته قلبی در کلان شهر تهران بود که حاکی از افزایش آلایندههای مذکور و آلودگی هوای ناشی از آنها در هوای شهر تهران است که نیازمند توجه هر چه بیشتر مسئولین و متخصصین امر جهت کنترل آلودگی هوا میباشد.
علی اصغر نجف پور؛ امید نعمتی ثانی؛ حسین علیدادی؛ علی اکبر دهقان کنگ؛ سعید آزرمی محب سراج
چکیده
زمینه و هدف: سیپروفلوکساسین، یکی از مهمترین آنتیبیوتیکهای سنتتیک و از گروه فلوروکوئینولون میباشد که کاربرد گستردهای در پزشکی و دامپزشکی دارد. حضور اتم فلوئور در ترکیب آن باعث ایجاد ثبات و پایداری شده است. اخیراً از ازن برای تصفیه فاضلاب، کنترل بو و حذف ترکیبات آلی مقاوم استفاده میشود. ازن از طریق اکسیداسیون مستقیم و یا ...
بیشتر
زمینه و هدف: سیپروفلوکساسین، یکی از مهمترین آنتیبیوتیکهای سنتتیک و از گروه فلوروکوئینولون میباشد که کاربرد گستردهای در پزشکی و دامپزشکی دارد. حضور اتم فلوئور در ترکیب آن باعث ایجاد ثبات و پایداری شده است. اخیراً از ازن برای تصفیه فاضلاب، کنترل بو و حذف ترکیبات آلی مقاوم استفاده میشود. ازن از طریق اکسیداسیون مستقیم و یا مکانیسم واکنشهای زنجیرهای که منجر به تولید رادیکالهای هیدروکسیل آزاد میشود، عمل میکند. مطالعه حاضر با هدف تعیین کارایی فرآیند ازناسیون در حذف آنتیبیوتیک سیپروفلوکساسین از محیط های آبی انجام شد. مواد و روشها:در این مطالعه تجربی ابتدا غلظت ازن تولیدی ژنراتور به روش یدومتریک تعیین گردید. پارامترهای مورد مطالعه در فرآیند شامل: سیپروفلوکساسین با غلظت 50-10 mg/L تا 50، pH 3 تا 12، مدت زمان واکنش min 60 و میزان ازن برابر 1/4mg/L.min در راکتور نیمه منقطع انجام شد. غلظت باقیمانده سیپروفلوکساسین در نمونه ها با استفاده از دستگاه HPLC سنجش شد. یافتهها:در شرایط بهینه شامل pH برابر 12، میزان ازن 1/4mg/L.min و غلظت اولیه آنتیبیوتیک برابر با 10mg/L ، فرآیند ازناسیون قادر بود 94/6 درصد از آنتیبیوتیک سیپروفلوکساسین را حذف نماید. نتیجهگیری: ازناسیون میتواند یک روش مؤثر در حذف آنتیبیوتیک سیپروفلوکساسین از محلولهای آبی باشد.
اسلام نظری؛ اصلان اگدرنژاد؛ رضا جلیل زاده ینگجه
چکیده
زمینه و هدف: تعیین کیفیت آب رودخانهها برای تصمیمگیری در خصوص استفاده از آنها بسیار اهمیت دارد. به همین دلیل، این تحقیق به منظور بررسی کیفیت آب رودخانههای استان خوزستان انجام شد. مواد و روشها: رودخانههای مورد بررسی شامل دز، کرخه، کارون، مارون و زهره که مطالعه حاضر با استفاده از دادههای برداشت شده در طول سال 1397 در ایستگاههای ...
بیشتر
زمینه و هدف: تعیین کیفیت آب رودخانهها برای تصمیمگیری در خصوص استفاده از آنها بسیار اهمیت دارد. به همین دلیل، این تحقیق به منظور بررسی کیفیت آب رودخانههای استان خوزستان انجام شد. مواد و روشها: رودخانههای مورد بررسی شامل دز، کرخه، کارون، مارون و زهره که مطالعه حاضر با استفاده از دادههای برداشت شده در طول سال 1397 در ایستگاههای معین بر روی این رودخانهها انجام شد. بدین منظور، از استاندارد ایران، سازمان بهداشت جهانی و محیط زیست کانادا و دیاگرامهای شولر و ویلکاکس استفاده شد. از شاخصهای کیفی IRWQIsc و NSFWQI نیز برای تعیین رتبه کیفی آب این رودخانهها استفاده شد. یافتهها: نتایج نشان داد که آب رودخانه دز از نظر صنعتی خورنده است در حالی که سایر رودخانهها دارای آب رسوبگذار برای مصارف صنعتی بودند. کیفیت آب دز از نظر شرب بهتر از سایر رودخانههای استان خوزستان بود لیکن این رودخانه نیز براساس دیاگرام شولر دچار منیزیم، سختی و کلر بالا شده است. برای مصارف کشاورزی استفاده از آب این رودخانه نسبت به سایر رودخانهها بهتر بود. رودخانه کارون وضعیت متوسطی نسبت به سایر رودخانهها داشت و کیفیت آب در بالادست بهتر از پایین دست است. براساس شاخص IRWQIsc دامنه تغییرات کیفیت آب رودخانههای دز، کرخه، کارون، مارون و زهره به ترتیب 83-71، 52-41، 55-39، 41-33 و 32-25 بود. نتایج شاخص NSFWQI برای رودخانههای دز، کرخه، کارون، مارون و زهره به ترتیب نشان داد که مقدار این شاخص در رودخانههای مذکور بین 77-65، 70-55، 68-58، 60-52 و 48-36 متغیر بود. نتیجهگیری: براساس نتایج، کیفیت رودخانه دز در وضعیت نسبتاً خوب قرار داشت. رودخانههای کارون و کرخه در وضعیت متوسط قرار داشتند و سایر رودخانهها دارای وضعیت نسبتاً بد بودند. براساس کلیه شاخصها، کیفیت آب رودخانه زهره در وضعیت بد و رودخانه دز در وضعیت خوب قرار داشت. سایر رودخانهها کیفیت متوسطی داشتند.
محسن رضایی؛ نظام الدین منگلی زاده
چکیده
زمینه و هدف: در سال های اخیر آزاد سازی آلاینده های پایدار از تصفیه خانه فاضلاب به محیط زیست منجر به مشکلات سلامتی و اکوسیستمی شده است. از اینرو هدف از مطالعه حاضر فعال سازی هتروژنی پراکسی مونوسولفات (PMS) با نانوذرات مگنتیک (Fe3O4) برای تجزیه راکتیو بلک 5 (RB5) می باشد. مواد و روش ها: مطالعه حاضر در مقایسه آزمایشگاهی و ستونی برای تجزیه رنگ RB5 ...
بیشتر
زمینه و هدف: در سال های اخیر آزاد سازی آلاینده های پایدار از تصفیه خانه فاضلاب به محیط زیست منجر به مشکلات سلامتی و اکوسیستمی شده است. از اینرو هدف از مطالعه حاضر فعال سازی هتروژنی پراکسی مونوسولفات (PMS) با نانوذرات مگنتیک (Fe3O4) برای تجزیه راکتیو بلک 5 (RB5) می باشد. مواد و روش ها: مطالعه حاضر در مقایسه آزمایشگاهی و ستونی برای تجزیه رنگ RB5 بوسیله فعال سازی PMS با نانوذرات Fe3O4 انجام شد. تاثیر پارامترها همچون pH ( 3-11)، غلظت PMS (4- 25/0 میلی مولار)، غلظت کاتالیست (500- 50 میلی گرم بر لیتر) و دمای محلول (°C 50-10) روی بازدهی تجزیه مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشات پایداری و محدود کنندگی گونه های واکنش پذیر در شرایط بهینه بدست آمده از تاثیر پارامترها مورد مطالعه قرار گرفت. یافته ها: حداکثر بازدهی حذف (% 86/94) در 250 میلی گرم بر لیتر Fe3O4، 2 میلی مولار PMS، pH 7 و زمان واکنش 60 دقیقه بدست آمد. در آزمایشات مقایسه ای Fe3O4 فعالیت کاتالیتیک مناسبی در فعال سازی PMS و تجزیه RB5 نسبت به فرآیند به تنهایی PMS و جذب نشان داد. نرخ تجزیه با افزایش دما بهبود یافت، اما با حضور آنیونها در محلول های آبی به دلیل مصرف گونه های واکنش پذیر کاهش یافت. نانوذرات مگنتیک فعالیت کاتالیتیکی عالی در طی چهار سیکل تجزیه متوالی زمانی در یک راکتور ستونی نشان دادند. آزمایشات مهار کنندگی تاکید کرد که هر دو رادیکال هیدروکسیل و سولفات نقش مهمی در تجزیه آلاینده ایفا می کنند، با اینحال رادیکال سولفات یک گونه غالب تجزیه می باشد. راکتور ستون مداوم بازدهی تجزیه %65/95، 80% و 50% برای RB5 به ترتیب در نمونه سنتتیک، آب سطحی و فاضلاب نساجی فراهم آورد. نتیجه گیری: برپایه نتایج، می توان نتیجه گیری کرد که فرآیند PMS/Fe3O4 یک تکنولوژی امیدوار کننده برای تجزیه RB5 از محلول های آبی می باشد.
پیمان قلمکاری؛ مژگان احمدی ندوشن
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به اهمیت مبحث آلودگی هوا به ویژه در کلان شهر اصفهان، هدف اصلی این مطالعه ارزیابی وضعیت کیفیت هوای شهر اصفهان از نظر ذرات معلق و یافتن رابطه بین الگوی سیمای سرزمین و ذرات معلق است.مواد و روش ها: برای اندازه گیری غلظت ذرات معلق با استفاده از دستگاه غبارسنج مِت وان در 52 نقطه شهر به طور تصادفی نمونه برداری صورت گرفت. نقشه ...
بیشتر
زمینه و هدف: با توجه به اهمیت مبحث آلودگی هوا به ویژه در کلان شهر اصفهان، هدف اصلی این مطالعه ارزیابی وضعیت کیفیت هوای شهر اصفهان از نظر ذرات معلق و یافتن رابطه بین الگوی سیمای سرزمین و ذرات معلق است.مواد و روش ها: برای اندازه گیری غلظت ذرات معلق با استفاده از دستگاه غبارسنج مِت وان در 52 نقطه شهر به طور تصادفی نمونه برداری صورت گرفت. نقشه کاربری اراضی شهر اصفهان با روش طبقه بندی حداکثر احتمال در نرم افزار Terrset تولید شد. به منظور ایجاد نقشه ی پراکنش ذرات معلق، از روش وزن دهی معکوس فاصله در نرم افزار ArcGIS استفاده شد. از متریکهای (آنتروپی نرمال، تراکم حاشیه، مساحت لکه، غنای نسبی و فشردگی لکه) و شاخص نرمالشده تفاوت پوشش گیاهی (NDVI) برای کمی سازی وضعیت سیمای سرزمین استفاده شد. این متریکها با استفاده از نرم افزار FRAGSTATS کمی شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که پوشش گیاهی اثر کاهشی بر میزان آلودگی هوا دارد، به طوری که همبستگی منفی و معنی داری بین PM2.5 و NDVI مشاهده شد، بدین معنی که با افزایش تراکم پوشش گیاهی، میزان ذرات معلق کاهش یافته است. نتیجه گیری: به طور کلی در این تحقیق با محاسبۀ غلظت ذرات معلق در شهر اصفهان مشخص شد که مناطق جنوب غرب، جنوب، و جنوب شرق اصفهان در معرض تماس با ذرات معلق بیشتری قرار دارند. تراکم بالای سیمای سرزمین از نوع فضای سبز منجر به کاهش آلاینده ذرات معلق میشود. از تحلیل تغییرات ذرات معلق منطقه این طور استنباط شد که هر چه به سمت مناطقی که پوشش گیاهی ضعیفتری دارند پیش برویم، میزان بالاتری از غلظت ذرات معلق مشاهده میشود.
جواد مومنی دمنه؛ فاطمه جولایی؛ حسین علیدادی؛ رویا پیروی
چکیده
زمینه و هدف: آب زیرزمینی یکی از منابع مهم بهرهبرداری در مناطق خشک و نیمه خشک ایران است. لذا پراکنش مکانی و زمانی کیفیت آبهای زیرزمینی حائز اهمیت است. هدف از این پژوهش، ارزیابی دقت روشهای درونیابی مکانی جهت پیشبینی پراکنش مکانی بعضی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی نظیر سختی کل، غلظت یون کلسیم، pH، منیزیم و غلظت یون سولفات بود. ...
بیشتر
زمینه و هدف: آب زیرزمینی یکی از منابع مهم بهرهبرداری در مناطق خشک و نیمه خشک ایران است. لذا پراکنش مکانی و زمانی کیفیت آبهای زیرزمینی حائز اهمیت است. هدف از این پژوهش، ارزیابی دقت روشهای درونیابی مکانی جهت پیشبینی پراکنش مکانی بعضی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی نظیر سختی کل، غلظت یون کلسیم، pH، منیزیم و غلظت یون سولفات بود. مواد و روش ها: در این مطالعه داده های مربوط به 44 نمونه چاه بهرهبرداری دشت گناباد مورد استفاده قرار گرفت. سپس روشهای تابع فاصلة معکوس وزندار، کریجینگ ساده، کریجینگ معمولی و کریجینگ جهانی، تابع شعاعی، تخمینگر عام و تخمینگر موضعی بررسی شد. پس از نرمال سازی داده ها، پلات QQ ترسیم گردید. به منظور انتخاب مدل مناسب برای برازش، روشهای ارزیابی متقابل و خطاهای تخمین شامل MBE ، RMSE، MARE و MAPE مورد استفاده قرار گرفتند. در نهایت بهترین روش درون یابی انتخاب شد. با استفاده از روش های زمین آمار در نرم افزار GIS نقشه های پهنه بندی پارامترهای آب زیرزمینی تهیه شد. یافته ها: مدل پهنه بندی نهایی نشان داد، در قسمت میانی و جنوب غربی و غرب دشت گناباد به طور متوسط پارامترهای بررسی شده از میانگین کل آن ها در دشت کمتر بوده است. با حرکت از شمال و شمال شرق و شرق دشت به طرف مرکز، جنوب و جنوب غربی دشت غلظت و تراکم کلیه پارامترها کاهش مییابد. نتیجه گیری: به منظور پهنه بندی پارامترهای کیفی آب، روشهای کریجینگ بر سایر روشهای زمین آمار ارجحیت دارند.
مهسا معین؛ سولماز شمسایی؛ زهرا خبری
چکیده
زمینه و هدف: مهمترین معضل جهانی محیط زیست به ویژه در شهرهای بزرگ، آلودگی هوا است که بعنوان یک تهدید دائمی و جدی برای سلامت و بهداشت جامعه و محیط میباشد. هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل فاکتورهای فیزیکی دودکشها بر میزان غلظت آلایندهها در مدل AERMOD می باشد. مواد و روشها: در این پژوهش مدلسازی برای 4 کارخانه؛ ارچین، خیام، نوآوران و ...
بیشتر
زمینه و هدف: مهمترین معضل جهانی محیط زیست به ویژه در شهرهای بزرگ، آلودگی هوا است که بعنوان یک تهدید دائمی و جدی برای سلامت و بهداشت جامعه و محیط میباشد. هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل فاکتورهای فیزیکی دودکشها بر میزان غلظت آلایندهها در مدل AERMOD می باشد. مواد و روشها: در این پژوهش مدلسازی برای 4 کارخانه؛ ارچین، خیام، نوآوران و مجتمع کاشی میبد برای 6 ماه اول سال 1394، صورت گرفت. جهت اجرای مدل با در نظر گرفتن مساحت 20×20 کیلومتر مربع به مرکزیت کارخانه خیام، جهت اجرای زیر مدل ائرمت از دادههای هواشناسی میبد به صورت میانگین سه ساعته و جهت اجرای زیر مدل ائرمپ از مدل رقومی ارتفاع SRTM 50 متر استفاده گردید. جهت آنالیزهای آماری از نرم افزار اس پی اس اس ویرایش 22 مورد استفاده قرار گرفت. یافتهها: نتایج آنالیز آماری نشان داد که کارخانههای مذکور از نظر میزان پراکنش ذرات اختلاف معنیدار داشته که کارخانه نوآوران بیشترین غلظت و کارخانه مجتمع کاشی میبد، کمترین مقدار را به خود اختصاص داده بودند. نتیجهگیری: نتایج رتبهبندی فریدمن نیز حاکی از آن بود که فاکتورهای فیزیکی کارخانه، تاثیر گذار بر میزان غلظت ذرات، به ترتیب عبارتند از: قطر دودکش، دبی خروجی ذرات معلق، سرعت خروج ذرات معلق، ارتفاع دودکش، دمای دودکش و ارتفاع گیرنده. صحت سنجی مدل با 23 نقطه اندازهگیری شده با دستگاه محیطی در ماههای مختلف صورت گرفت که نتایج همبستگی نتایج مدل و نقاط شاهد با مقدار معنیداری 0/002، تایید شد.