فهیمه خادم پور؛ علی شهیدی
چکیده
زمینه و هدف: ارزیابی کیفی منابع آب با استفاده از شاخص های کیفی به عنوان یکی از روشهای بسیار مناسب در مدیریت پهنه های آبی و داشتن یک برنامه منظم برای حفاظت کیفی منابع آب و جلوگیری از آلودگی آنها ضروری میباشد. مواد و روشها: استفاده از شاخص CWQI برای شناخت کیفیت منابع آبی کشور (به خصوص دریاچه ها و رودخانه ها) میتواند ...
بیشتر
زمینه و هدف: ارزیابی کیفی منابع آب با استفاده از شاخص های کیفی به عنوان یکی از روشهای بسیار مناسب در مدیریت پهنه های آبی و داشتن یک برنامه منظم برای حفاظت کیفی منابع آب و جلوگیری از آلودگی آنها ضروری میباشد. مواد و روشها: استفاده از شاخص CWQI برای شناخت کیفیت منابع آبی کشور (به خصوص دریاچه ها و رودخانه ها) میتواند ابزاری مناسب و راه گشا باشد. در این پژوهش به بررسی کیفیت آب در دو ایستگاه خونیک علیا و فرخی واقع در حوضه رودخانه قاین استان خراسان جنوبی طی سالهای آبی 1386 تا 1395 با استفاده از این شاخص و نرمافزار Aquachem پرداخته شد. همچنین از پارامترهای کلسیم، منیزیم، پتاسیم، سدیم، کلراید، سولفات، هدایت الکتریکی و اسیدیته استفاده گردید. یافته ها: شاخص CWQI برای مصرف کشاورزی از بالادست به پایین دست روند کاهشی داشته است که ممکن است به علت افزایش شوری آب در جهت پایین دست یا ورود زه آبهای کشاورزی، صنعتی و شهری (پساب های خانگی و صنعتی) باشد. میزان آلودگی و غلظت فاکتورهای نامطلوب از بالادست به پایین دست افزایش می یابد و کیفیت آب را برای حیات ماهی ها نامطلوب میسازد، به طوریکه در اکثر ایستگاه ها نیاز به تصفیه برای مصرف آبزی پروری دارد. نتیجه گیری: هر دو ایستگاه مورد مطالعه برای مصارف شرب، آبزی، آبیاری و احشام در رتبه بد قرار دارند. همچنین، برای تفریح و سرگرمی هر دو ایستگاه در رتبه عالی قرار گرفتند. همچنین براساس نمودار پایپر تیپ و رخساره آب بیکربنات- منیزیم- کلسیم میباشد.
محسن عزیزی؛ عباس خاشعی سیوکی؛ مهدی دستورانی
چکیده
زمینه و هدف: امروزه آلودگی ناشی از محلهای دفن پسماند به عنوان یکی از تهدیدهای جدی محیط زیست و از جمله منابع آب زیرزمینی تلقی میشود. مطالعه حاضر با هدف استفاده از مدلهای ریاضی و عددی با دقت بالا در تعیین و تشریح شرایط کنونی و انجام پیشبینی های نسبتاً دقیق، به منظور بررسی آلودگی آبهای زیرزمینی اطراف مراکز دفن پسماند ناشی ...
بیشتر
زمینه و هدف: امروزه آلودگی ناشی از محلهای دفن پسماند به عنوان یکی از تهدیدهای جدی محیط زیست و از جمله منابع آب زیرزمینی تلقی میشود. مطالعه حاضر با هدف استفاده از مدلهای ریاضی و عددی با دقت بالا در تعیین و تشریح شرایط کنونی و انجام پیشبینی های نسبتاً دقیق، به منظور بررسی آلودگی آبهای زیرزمینی اطراف مراکز دفن پسماند ناشی از نشت شیرابه انجام شد. مواد و روشها: در این تحقیق برای تخمین سرعت حرکت آلودگی، ردیابی مسیر حرکت و شبیهسازی فرآیند انتقال آلودگی شیرابه تولیدی در محل لندفیل شهر San Angelo کشور آمریکا به چاه آب شرب پاییندست، از مدلهای MODFLOW، MODPATH و MT3DMS استفاده شد. همچنین سه سناریوی بهبود بسترسازی کف لندفیل و کاهش میزان نفوذ شیرابه به 25 درصد؛ کاهش میزان استحصال از چاه پایین دست به 20 درصد؛ و جابجایی محل دفن پسماند به اندازه m100 به بالادست بررسی شد. یافته ها: نتایج مدلسازی نشان داد که در شرایط فعلی، شیرابه تولیدی با طی مسافت m 608 در مدت 2158 روز خود را به چاه پاییندست میرسد. با اعمال سه سناریو به مدل عددی مشاهده گردید به ترتیب شیرابه با طی 613، 618 و m 667 و مدت زمان 4000، 3250 و 4000 روز خود را به چاه پایین دست میرساند. نتیجه گیری:در زمینه مکانیابی محل دفن پسماندها و بررسی نشت شیرابه به آبهای زیرزمینی، میتوان با استفاده از مدلهای عددی، مسیر و سرعت حرکت آلودگی را پیشبینی و تصمیم های مدیریتی جهت کاهش زمان و مسافت رسیدن آلودگی به آبهای زیرزمینی اتخاذ نمود.
محمد رضا اتابکی؛ محمد سخایی؛ حسن هویدی؛ محمد پوته ریگی؛ احسان کریمی منش
چکیده
زمینه و هدف: ذرات معلق، اثرات منفی بسیاری بر سلامتی انسان ها و گیاهان و همچنین نقش بسیار مهمی در تغییرات آب و هوای جهانی دارند. با توجه به این که پارامترهای هواشناسی میتوانند بر میزان غلظت و پراکنش آلایندهها از جمله ذرات معلق مؤثر باشند، مطالعه حاضر با هدف بررسی تغییرات روزانه، ماهانه و فصلی غلظت PM10 در فصول بهار، تابستان و پاییز ...
بیشتر
زمینه و هدف: ذرات معلق، اثرات منفی بسیاری بر سلامتی انسان ها و گیاهان و همچنین نقش بسیار مهمی در تغییرات آب و هوای جهانی دارند. با توجه به این که پارامترهای هواشناسی میتوانند بر میزان غلظت و پراکنش آلایندهها از جمله ذرات معلق مؤثر باشند، مطالعه حاضر با هدف بررسی تغییرات روزانه، ماهانه و فصلی غلظت PM10 در فصول بهار، تابستان و پاییز و بررسی تأثیر پارامترهای هواشناسی بر میزان غلظت PM10 در فصول بهار، تابستان و پاییز انجام شد. مواد و روشها: در این تحقیق، ابتدا تغییرات روزانه، ماهانه و فصلی غلظت PM10 در سال 1392 بررسی شد. سپس درجۀ ارتباط بین PM10 با پارامترهای هواشناسی توسط همبستگی پیرسون(Pearson correlation) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین به منظور پیشبینی غلظت PM10 از مدل رگرسیون استفاده شد. یافته‌ها: بر اساس نتایج مطالعه در بررسی میانگین روزانه غلظت PM10 در طول دوره مورد مطالعه، بیشترین غلظت PM10 در 22 مرداد 1392 (µg/m3 1077) و کمترین غلظت آن در 8 فروردین 1392 (µg/m3 42) بوده است. همچنین میانگین ماهانه نشان میدهد بیشترین غلظت در ماه مرداد (µg/m3 301/06) و کمترین غلظت در آبان ماه (µg/m3 152/16) بوده است. از نظر غلظت فصلی، بیشترین غلظت ذرات معلق (µg/m3 272/76) در فصل تابستان مشاهده میشود. بر اساس نتایج ، ذرات معلق با دما و سرعت باد همبستگی مستقیم، و با بارش و رطوبت نسبی همبستگی معکوس دارد. نتیجه‌گیری: بارش و رطوبت نسبی تأثیر معکوس، ولی دما و سرعت باد تأثیر مستقیم بر روی میزان غلظت ذرات PM10 دارند. همچنین میزان ضریب تشخیص در مدل رگرسیون، حاکی از آن است که 13، 25 و 6 درصد از تغییرات PM10 به ترتیب در فصول بهار، تابستان و پاییز، بهوسیله پارامترهای هواشناسی استفاده شده در این مدل تشریح میشوند. با توجه به نتایج فوق میتوان گفت که شرایط هواشناسی نامطلوب ممکن است به افزایش غلظت PM10 منجر شود.
محسن حیدری؛ ضحی حیدری نژاد؛ ولی علیپور؛ کاووس دیندارلو؛ امید رحمانیان؛ بابک گودرزی؛ حسن موسی پور
چکیده
زمینه و هدف: آلودگی هوا و اثرات بهداشتی آن، یک چالش اساسی در ایران میباشد. یکی از اقدامات مؤثر جهت کنترل کیفیت هوا، تعیین میزان واقعی آلایندهها و توصیف کیفیت هوا در مقایسه با شرایط استاندارد میباشد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی کیفیت بهداشتی هوای شهر کرمان و معرفی آلاینده مسئول در سال 1394 انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه ...
بیشتر
زمینه و هدف: آلودگی هوا و اثرات بهداشتی آن، یک چالش اساسی در ایران میباشد. یکی از اقدامات مؤثر جهت کنترل کیفیت هوا، تعیین میزان واقعی آلایندهها و توصیف کیفیت هوا در مقایسه با شرایط استاندارد میباشد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی کیفیت بهداشتی هوای شهر کرمان و معرفی آلاینده مسئول در سال 1394 انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، دادههای غلظت آلایندههای هوا از سازمان حفاظت محیط زیست کرمان به‌دست آمد. سپس شاخص کیفیت هوا برای آلاینده های معیار (CO، SO2، NO2، PM10، O3 وPM2.5) محاسبه گردید. بر مبنای سطح این شاخص، کیفیت هوا به گروههای خوب، متوسط، غیر بهداشتی برای گروههای حساس، غیر بهداشتی، خیلی غیر بهداشتی و خطرناک تقسیم‌بندی شد. یافته‌ها: کیفیت هوای شهر کرمان در سال 1394 در 7، 60، 29 و 4 درصد روزهایی که سنجش آلایندهها انجام گرفت، به ترتیب در وضعیت پاک، سالم، ناسالم برای گروه های حساس و ناسالم قرار داشت. بهترین و بدترین کیفیت هوا در ماه‌های دی (فصل سرد) و فروردین (فصل گرم) مشاهده شد. آلاینده مسئول آلودگی هوا در این شهر، PM2.5 بود. نتیجه‌گیری: مسئول اصلی آلودگی هوای شهر کرمان در سال 1394، ذرات معلق بودند. این وضعیت ممکن است ناشی از طوفان های گردوغبار محلی و منطقه‌ای (به‌خصوص از مناطق جنوب غربی ایران و همچنین منطقه سیستان) باشد. بنابراین می‌بایست اقدامات لازم جهت کنترل این نوع آلودگی و نیز کاهش سطح تماس افراد جامعه با آن انجام گیرد.
سامان موسوی؛ احد ستوده؛ حمیدرضا عظیم‌زاده؛ بهمن کیانی
چکیده
زمینه و هدف: سیستم مدیریت زیست محیطی به دنبال ایجاد الزاماتی برای سازمان‌هاست تا کمترین آسیب را به محیط اطرافشان وارد کنند. یکی از مهم‌ترین جنبه‌های محیط زیستی نیروگاه‌های حرارتی، تأثیر بر روی منابع آبی است، زیرا علاوه بر مصرف بالای نیروگاه‌ها، پساب خروجی از نیروگاه‌ها نیز در طی فرآیند تولید، به انواع آلایندهها آلوده میگردد. ...
بیشتر
زمینه و هدف: سیستم مدیریت زیست محیطی به دنبال ایجاد الزاماتی برای سازمان‌هاست تا کمترین آسیب را به محیط اطرافشان وارد کنند. یکی از مهم‌ترین جنبه‌های محیط زیستی نیروگاه‌های حرارتی، تأثیر بر روی منابع آبی است، زیرا علاوه بر مصرف بالای نیروگاه‌ها، پساب خروجی از نیروگاه‌ها نیز در طی فرآیند تولید، به انواع آلایندهها آلوده میگردد. مطالعه حاضر با هدف بررسی کمّی و کیفی جنبه های نافذ بر منابع آب مصرفی نیروگاه حرارتی و ارائه راهکارهای مدیریتی آن انجام شد. مواد و روشها: پارامترهای کیفی پساب صنعتی نیروگاه در طول سال 1394 پایش شد تا در صورت عدم تطابق در غلظت آلایندهها با استاندارد، ارزیابی‌های لازم صورت گیرد. بدین منظور، از نمونه‌های پساب صنعتی که پس از خنثی شدن به حوضچه تبخیر تخلیه میشود، اندازه‌گیری صورت گرفت. از آزمون Kolmogorov-Smirnov برای مقایسه آلایندههای پساب صنعتی با استاندارد محیط‌زیست استفاده شد. جنبه‌های نافذ بر اتلاف و آلوده‌سازی منابع آبی مصرفی نیروگاه با تکیه بر روش ارزیابی ریسک آنالیز مقدماتی خطر و ویلیام فاین شناسایی و اقدامات مؤثر جهت کاهش و پایش جنبه‌های شناسایی شده صورت گرفت. یافته‌ها: بر اساس نتایج مطالعه، پساب صنعتی با سطح اطمینان 99 درصد با لحاظ استاندارد محیط زیستی، فاقد آلودگی به عناصر سنگین است. از میان ریسک‌های تأثیرگذار بر منابع آبی، 77 ریسک با اولویت پایین، 60 ریسک با اولویت متوسط و 13 ریسک با اولویت بالا شناسایی شدند. بخش تصفیه‌خانه شیمی و واحد بخار، بیشترین تعداد ریسک‌های شناسایی شده را شامل شدند. از میان استراتژی‌های کنترل ریسک، کاهش شدت ریسک با 73 درصد مؤثرترین استراتژی انتخابی است. 14 درصد استراتژی‌ها مربوط به حذف، 10 درصد مربوط به انتقال و 3 درصد مربوط به پذیرش ریسک بود. نتیجه‌گیری: تلفیق روشهای ارزیابی ریسک و اندازه گیری غلظت آلاینده های محیط زیستی با نظام مند ساختن فرآیند شناسایی جنبه‌ها، میتوانند موجب افزایش دقت و صحت نتایج برآورد ریسک شوند.
فهیمه شریفان؛ علی شهیدی؛ عباس خاشعی سیوکی
چکیده
زمینه و هدف: کروم شش ظرفیتی از جمله فلزات سنگین سمی و قابل حل در آب است که هم از طریق سیستم گوارش و هم از طریق پوست در بدن انسان جذب و ذخیره میگردد. میزان کروم در آب شرب شهر بیرجند بیش از حد مجاز است، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی امکان حذف کروم شش ظرفیتی با استفاده از پودر و کربن مخروط کاج و مقایسه این دو جاذب با یکدیگر انجام شد. مواد و ...
بیشتر
زمینه و هدف: کروم شش ظرفیتی از جمله فلزات سنگین سمی و قابل حل در آب است که هم از طریق سیستم گوارش و هم از طریق پوست در بدن انسان جذب و ذخیره میگردد. میزان کروم در آب شرب شهر بیرجند بیش از حد مجاز است، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی امکان حذف کروم شش ظرفیتی با استفاده از پودر و کربن مخروط کاج و مقایسه این دو جاذب با یکدیگر انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه برای محاسبه کارایی حذف (Re)، پارامترهای زمان تماس، pH، غلظت اولیة کروم شش ظرفیتی در محلول، غلظت جاذب بر میزان جذب این فلز و اثر دما بررسی شد. آزمایش‌ها به صورت ناپیوسته بر روی شیکر انجام گرفت. یافته‌ها: میزان جذب کروم به میزان قابل توجهی به pH محلول بستگی دارد و بیشترین میزان جذب زمانی حاصل شد که pH محلول در محدوده 3 برای پودر و 1 برای کربن مخروط کاج قرار داشت. حداکثر حذف کروم شش ظرفیتی برای پودر مخروط کاج 96/5 درصد و برای کربن حاصل از آن 93/958 درصد بود. بر اساس نتایج، جذب یون محلول کروم شش ظرفیتی از طریق جاذبهای مورد استفاده در این پژوهش، از مدل ایزوترمی لانگمیر به خوبی تبعیت میکند. نتیجه‌گیری: بیشترین میزان جذب کروم، توسط پودر مخروط کاج بود و میتوان از مخروط کاج به عنوان یک روش مؤثر و ارزان قیمت در جهت حذف کروم شش ظرفیتی از پسابهای آلوده استفاده کرد.
مجید کرمانی؛ روشنک رضائی کلانتری؛ حسین صالحی برزکی؛ سودا فلاح جوکندان
چکیده
زمینه و هدف:یکی از مهم‌ترین آلاینده های زیست محیطی، ترکیبات رنگی هستند که به‌طور کلی در صنایع نساجی، کاغذسازی، لوازم آرایشی، غذا و چرم به‌کار میروند و تخلیه آنها به فاضلاب، اثرات زیان‌باری را به محیط زیست وارد میکند. مطالعه حاضر با هدف تعیین کارایی خاکستر و پودر پسماندهای گلاب‌گیری در حذف رنگ راکتیو آبی 29 از محلول‌های ...
بیشتر
زمینه و هدف:یکی از مهم‌ترین آلاینده های زیست محیطی، ترکیبات رنگی هستند که به‌طور کلی در صنایع نساجی، کاغذسازی، لوازم آرایشی، غذا و چرم به‌کار میروند و تخلیه آنها به فاضلاب، اثرات زیان‌باری را به محیط زیست وارد میکند. مطالعه حاضر با هدف تعیین کارایی خاکستر و پودر پسماندهای گلاب‌گیری در حذف رنگ راکتیو آبی 29 از محلول‌های آبی انجام گرفت. مواد و روشها: در این مطالعه تجربی، بعد از تهیه جاذب پودر و خاکستر پسماند گلاب‌گیری، اثر پارامترهای مختلف بهره‌برداری از قبیل (pH (10-3، غلظت اولیه رنگ (25، 50، 100 و mg/L 300)، زمان تماس (180-5 دقیقه) و دوز جاذب (g/L6 -0/5) مورد مطالعه قرار گرفت. در نهایت نتایج توسط مدلهای سینتیک و ایزوترم تحلیل گردید. یافته‌ها: در این پژوهش زمان تعادل پودر و خاکستر پسماند گلاب‌گیری به ترتیب 60 و min 45به‌دست آمد. حداکثر کارایی جاذب پودر و خاکستر به ترتیب معادل 74 و 91 درصد، در pH معادل 3، زمان تماس تعادلی و دوز جاذب g/L 4 حاصل شد. مطالعات ایزوترم برای هر دو جاذب با مدل فروندلیخ مطابق بودند. معادلات سینتیکی نیز از مدل شبه درجه دوم بهتر پیروی می‌‌کردند. نتیجه‌گیری: پودر و خاکستر پسماندهای گلاب‌گیری میتوانند به عنوان یک جاذب مؤثر، در دسترس و ارزان قیمت در حذف آلایندههای رنگی از محیط‌های آبی مورد استفاده قرار گیرند.