لیلا حدادی؛ رضا مرندی؛ نوشین سجادی
چکیده
زمینهوهدف:یکی از مصارف مجدد پساب در صنایع، آبیاری فضای سبز میباشد، لذا با تصفیه اصولی و نیز کاهش آلودگیهای زیست محیطی فاضلاب‌ها و مطابقت با استانداردهای زیست محیطی، میتوان از آن جهت مصارف آبیاری استفاده نمود. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی عملکرد واحد تصفیه فاضلاب شرکت نوشآذر به‌وسیله ایستگاه پایش آنلاین انجام گرفت. مواد و ...
بیشتر
زمینهوهدف:یکی از مصارف مجدد پساب در صنایع، آبیاری فضای سبز میباشد، لذا با تصفیه اصولی و نیز کاهش آلودگیهای زیست محیطی فاضلاب‌ها و مطابقت با استانداردهای زیست محیطی، میتوان از آن جهت مصارف آبیاری استفاده نمود. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی عملکرد واحد تصفیه فاضلاب شرکت نوشآذر به‌وسیله ایستگاه پایش آنلاین انجام گرفت. مواد و روشها: این مطالعه توصیفی- مقطعی در سال 1395 بر روی پساب خروجی تصفیهخانه فاضلاب شرکت نوشآذر انجام گرفت. پارامترهای خروجی پساب شامل COD، BOD، TSS، TOC، Turbidity (کدورت)، pH و Temperature (دما) 12 بار در شبانه‌روز به‌وسیله ایستگاه پایش آنلاین تصفیهخانه طبق کتاب متدهای استاندارد اندازه‌گیری و در پایان هر ماه به‌صورت گزارش اعلام شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار آماری SPSS، نسخه 18 و شاخصهای آماری شامل میانگین و انحراف معیار انجام گرفت. یافتهها:میانگین کل نسبت BOD/COD در فاضلاب ورودی برابر با 0/8 به‌دست آمد. میانگین کل غلظت COD،BOD و TSS پساب ورودی به ترتیب 134/85±1624/91، 75/38±1310 و mg/L 39/76±58/283، میانگین کل پارامترهای خروجی کدروت، COD، BOD، TSS و TOCبه ترتیب 2/21± 12/78، 12/90± 83/73، 6/65± 41/26، 2/14± 6/70 و mg/L 7/08±46/03، pH0/35±7/80 و میانگین راندمان حذف COD، BOD و TSSبه ترتیب 3/62±93/92، 1/002±96/57 و 0/936±97/57 درصد بود. نتیجه گیری:با توجه به کارایی مناسب سیستم لجن فعال تصفیهخانه فاضلاب شرکت نوشآذر، پساب خروجی از نظر پارامترهای COD، BOD، TSS، TOC، Turbidity و pH، با استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست ایران جهت مصرف برای آبیاری مطابقت دارد، اما جهت حصول اطمینان کافی از کیفیت پساب خروجی در خصوص استفاده مجدد، پارامترهای میکروبی نیز باید مورد بررسی قرار گیرد.
حسین کمانی؛ آیت حسین پناهی؛ سمیه طالبی؛ محمد هاونگی
چکیده
زمینه و هدف: فنل، یکی از رایج‌ترین آلاینده‌های آلی در محیط‌های آبی است. حضور فنل در محیط باعث مشکلات بهداشتی چون سرطان‌زایی، ضربان نامنظم قلب و ... در انسان و سایر موجودات میشوند، در نتیجه باید نسبت به حذف آن اقداماتی انجام شود. فرآیند جذب توسط نانوذرات، یکی از روشهای مؤثر در حذف آلاینده‌هاست. مطالعه حاضر با هدف بررسی کارایی نانوذرات ...
بیشتر
زمینه و هدف: فنل، یکی از رایج‌ترین آلاینده‌های آلی در محیط‌های آبی است. حضور فنل در محیط باعث مشکلات بهداشتی چون سرطان‌زایی، ضربان نامنظم قلب و ... در انسان و سایر موجودات میشوند، در نتیجه باید نسبت به حذف آن اقداماتی انجام شود. فرآیند جذب توسط نانوذرات، یکی از روشهای مؤثر در حذف آلاینده‌هاست. مطالعه حاضر با هدف بررسی کارایی نانوذرات اکسید منیزیم در حذف فنل از محلولهای آبی انجام شد. مواد و روشها: در این پژوهش از نانوذرات اکسید منیزیم با اندازه nm 43 استفاده شد. پس از تهیه محلول استوک فنل، اثر پارامترهای (pH (3، 5، 7، 9، 11، زمان تماس (120 ،min (10، 30، 60، 90 و ، دوز جاذب (100،mg/L (20، 40، 60، 80 و و غلظت اولیه (100،mg/L (25، 50، 75 و فنل مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها: نتایج نشان داد که با افزایش pH، زمان تماس و دوز جاذب تا یک محدوده خاص و کاهش غلظت اولیه، راندمان حذف افزایش یافت؛ به‌طوری‌که در pH حدود 11، غلظت اولیه mg/L 50، دوز جاذب mg/L 80 و زمان تماس min60 راندمانی برابر 81 درصد داشت. داده‌های جذب فنل بر نانوذرات اکسید منیزیم از ایزوترم Langmuir و سینتیک pseudo- second order پیروی می‌کنند. نتیجهگیری: نانوذرات اکسید منیزیم قابلیت تقریباً بالایی در حذف فنل دارد و میتوان از آن به‌عنوان جاذب در حذف فنل از محیط‌های آبی حاوی فنل استفاده کرد.
سید وحید رضوی ترمه
چکیده
زمینه و هدف: سالک جلدی، یکی از شش بیماری مهم مناطق گرمسیری و نمونه‌ای از بیماریهای همه‌گیر میباشد. شیوع و انتشار این بیماری علاوه بر مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، تحت تأثیر عوامل محیطی و شرایط اقلیمی نیز میباشد. در مطالعه حاضر به‌منظور تهیه نقشه حساسیت بیماری سالک جلدی از روشهای تصمیم‌گیری تحلیل سلسله مراتبی و تحلیل ...
بیشتر
زمینه و هدف: سالک جلدی، یکی از شش بیماری مهم مناطق گرمسیری و نمونه‌ای از بیماریهای همه‌گیر میباشد. شیوع و انتشار این بیماری علاوه بر مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، تحت تأثیر عوامل محیطی و شرایط اقلیمی نیز میباشد. در مطالعه حاضر به‌منظور تهیه نقشه حساسیت بیماری سالک جلدی از روشهای تصمیم‌گیری تحلیل سلسله مراتبی و تحلیل شبکه استفاده شد. با توجه به میزان بروز بالای سالک جلدی در استان خوزستان، شهرستان ایذه به‌عنوان مطالعه موردی انتخاب شد. مواد و روشها: به‌منظور تهیه نقشه حساسیت سالک در شهرستان ایذه، تعداد مبتلایان به این بیماری در شهرستان ایذه از سال 92-1387 از مرکز بهداشت استان اخذ گردید. لایه‌های اطلاعاتی ارتفاع، بارندگی، دما، رطوبت، فاصله از رودخانه، فاصله از مناطق روستایی و کاربری اراضی به‌عنوان پارامترهای مؤثر بر بیماری سالک جلدی شناسایی و نقشه‌های مذکور در محیط GIS آماده گردید. پارامترهاى شناسایی‌شده با به‌کارگیری روش تحلیل سلسله مراتبى و تحلیل شبکه به‌صورت زوجى مقایسه و وزن هر یک از عوامل که مبین میزان تأثیر آن‌هاست، در نرم‌افزارهای Expert Choice و Super Decision محاسبه گردید. سپس این پارامترها بر اساس وزن به‌دست آمده در نرمافزار ArcGIS با یکدیگر تلفیق شدند و نقشه نهایی سالک جلدی حاصل از هر روش تهیه گردید. ارزیابی روشهای مذکور با استفاده از منحنی تشخیص عملکرد نسبی (ROC) و 16 نقطه مربوط به وقوع بیماری سالک صورت گرفت. یافتهها: بر اساس نتایج حاصل از وزن‌دهی پارامترهای مؤثر با استفاده از روشهای تحلیل سلسله مراتبی و تحلیل شبکه، بیشترین وزن به‌ترتیب مربوط به پارامترهای ارتفاع، دما و بارندگی بود. بر اساس نتایج ارزیابی توسط ROC، دقت نقشه تهیه شده با استفاده از روش تحلیل شبکه برابر 87/8 درصد و دقت روش تحلیل سلسله مراتبی، 68/9 درصد برآورد گردید. نتیجهگیری: نتایج به‌دست‌آمده از روش تحلیل شبکه، نشاندهنده دقت خیلی خوب این مدل برای تهیه نقشه حساسیت بیماری سالک جلدی و همچنین نتایج حاصل از روش تحلیل سلسله مراتبی، نشاندهنده دقت متوسط این مدل جهت تهیه نقشه حساسیت سالک جلدی میباشد.
محمد ولایت زاده؛ سینا دوازده امامی؛ زهرا ناصرزاده
چکیده
زمینه و هدف: دیاکسیدکربن موجود در هوا نقش مهمی در افزایش دما دارد و غلظت بالای آن میتواند بر سلامتی انسان تأثیرگذار باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان دیاکسیدکربن انتشار یافته در اتمسفر و مقایسه آستانه حد مجاز غلظت دیاکسیدکربن محیط با استانداردهای جهانی در میدان نفتی یادآوران در سال 1396 انجام شد. مواد و روشها: مطالعه ...
بیشتر
زمینه و هدف: دیاکسیدکربن موجود در هوا نقش مهمی در افزایش دما دارد و غلظت بالای آن میتواند بر سلامتی انسان تأثیرگذار باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان دیاکسیدکربن انتشار یافته در اتمسفر و مقایسه آستانه حد مجاز غلظت دیاکسیدکربن محیط با استانداردهای جهانی در میدان نفتی یادآوران در سال 1396 انجام شد. مواد و روشها: مطالعه حاضر در سال 1396 در میدان نفتی یادآوران در استان خوزستان انجام شد. در این پژوهش سنجش گازهای متان، دیاکسیدکربن، مونواکسیدکربن، اکسیژن، دما و رطوبت نسبی در 64 ایستگاه با 3 تکرار با استفاده از دستگاههای ALTAIR 4X و Trotec مدل BZ30 انجام شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار آماری SPSS، ورژن 18 و ANOVA One-way و آزمون‌های Kolmogorov-Smirnov و ضریب Pearson و Spearman انجام گرفت. یافتهها: در این مطالعه دامنه غلظت دیاکسیدکربن و اکسیژن به ترتیب 590-450 و ppm 20/98-19 به‌دست آمد. همچنین بالاترین و پایینترین میزان دیاکسیدکربن به ترتیب 6/36±584/56 و ppm 4/77±453/92 در کمپ آبرسانی (زلال) و چاه S10 بود (0/05>p). بالاترین میزان اکسیژن ppm 0/041±20/92 و در چاه S7 و F12 بود، اما پایینترین میزان اکسیژن 0/059±19 و ppm 0/042±19 و در چاه S10 و F17 به‌دست آمد (0/05<p). نتیجه گیری: بر اساس نتایج تحلیل ضریب پیرسون و اسپیرمن، بین دما، رطوبت، اکسیژن و دیاکسیدکربن همبستگی مثبت و معنیداری وجود نداشت. با توجه به نتایج به‌دست آمده، غلظت دیاکسیدکربن در مناطق مختلف میدان نفتی یادآوران در حد قابل قبول بود.
محمد هادی ابوالحسنی؛ نیلوفر پیرستانی؛ هاجر امینی
چکیده
زمینه و هدف: آلوده شدن آب به ترکیبات نفتی در ایران از بدو استخراج نفت از سده گذشته ایجاد شده است و انباشت تدریجی آنها در محیط سلامتی منابع آب کشور را تهدید می‌کند، بنابراین گسترش فناوریهای جدید برای حذف و پاک‌سازی آلودگیهای نفتی ضروری است. روشهای مختلفی برای پاک‌سازی آلودگیهای نفتی و مشتقات آن وجود دارد. در این پژوهش، از ...
بیشتر
زمینه و هدف: آلوده شدن آب به ترکیبات نفتی در ایران از بدو استخراج نفت از سده گذشته ایجاد شده است و انباشت تدریجی آنها در محیط سلامتی منابع آب کشور را تهدید می‌کند، بنابراین گسترش فناوریهای جدید برای حذف و پاک‌سازی آلودگیهای نفتی ضروری است. روشهای مختلفی برای پاک‌سازی آلودگیهای نفتی و مشتقات آن وجود دارد. در این پژوهش، از جاذب پسماند پشم سنگ به عنوان جاذب ارزان قیمت برای حذف آلودگی نفتی (نفت سفید) از پساب استفاده شد. مواد و روشها: در ابتدا با استفاده از آنالیز XRF و XRD ترکیب شیمیایی تعیین شد، سپس آزمایشات جذب به صورت ناپیوسته با استفاده از محلولهای آزمایشگاهی حاوی نفت انجام گرفت و شرایط بهینه جذب با تغییر فاکتورهای مؤثر بر جذب که شامل pH، غلظت اولیه آلوده کننده، زمان تماس و مقدار جاذب بر میزان جذب در سطوح مختلف بود، مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت استفاده از جاذب برای پساب آزمایشگاهی مورد مطالعه قرار گرفت. یافته ها: کارایی جاذب در زمان تعادل برای جذب نفت با استفاده از جاذب پسماند پشم سنگ در min 15 دقیقه با اختلاف معنیداری بیشتر از دیگر زمان تماسها بود (میزان 76/01 درصد جذب؛ 0/05>p) و کمترین مقدار آن با اختلاف معنیداری در min 3 مشاهده شد (میزان 63/82 درصد جذب؛ 0/05>p). بیشترین میزان جذب پسماند پشم سنگ در 3=pH مشاهده شد که اختلاف معنیداری با دیگر pHها داشت (میزان 70/59 درصد جذب؛ 0/05>p) و کمترین درصد جذب با اختلافی معنی‌دار در 9=pH مشاهده شد (میزان 57/69 درصد جذب؛ 0/05>p). تأثیر مقادیر جاذب پسماند پشم سنگ در 0/5 و g/L 1 با یکدیگر اختلاف معنیداری با یکدیگر نداشتند، اما با اختلاف معنیداری بیشتر از دیگر مقدار جاذبها بودند (به ترتیب میزان 76/80 و 75/30 درصد جذب؛ 0/05>p) و کمترین درصد جذب با اختلاف معنیداری نسبت به سایر مقادیر در g/L 0/25 مشاهده شد (میزان 67/78 درصد؛ 0/05>p). برازش همدماهای جذب سطحی نشان داد که جذب نفت توسط پسماند پشم سنگ با مدل لانگمویر مطابقت دارد (میزان 0/99=R2 میباشد). نتیجه گیری: جاذب پسماند پشم سنگ، کارایی بالای در جذب نفت از پساب دارد و میتواند در رفع آلودگی نفتی (نفت سفید) مورد استفاده قرار گیرد.
آرزو نجائی؛ صمد بابایی؛ مرادعلی زارعی پور
چکیده
زمینه و هدف: یکی از موارد مهم در زمینه حفظ و ارتقای سلامت جامعه، دفع بهداشتی زباله است. امروزه استفاده از مدلهای آموزشی جهت تعیین علل عدم پذیرش رفتارهای مرتبط با سلامت رو به فزونی است. مطالعه حاضر با هدف بررسی عوامل مرتبط با رفتار دفع بهداشتی زباله بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی در کارکنان مراکز بهداشت شهرستان ارومیه انجام شد. مواد و ...
بیشتر
زمینه و هدف: یکی از موارد مهم در زمینه حفظ و ارتقای سلامت جامعه، دفع بهداشتی زباله است. امروزه استفاده از مدلهای آموزشی جهت تعیین علل عدم پذیرش رفتارهای مرتبط با سلامت رو به فزونی است. مطالعه حاضر با هدف بررسی عوامل مرتبط با رفتار دفع بهداشتی زباله بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی در کارکنان مراکز بهداشت شهرستان ارومیه انجام شد. مواد و روشها: این مطالعه توصیفی - تحلیلی در سال 1395 بر روی 300 نفر از کارکنان مراکز بهداشت شهرستان ارومیه صورت گرفت. گردآوری داده‌هابا استفاده از پرسشنامه‌ای مشتمل بر سؤالات فردی و سازههای مدل اعتقاد بهداشتی انجام شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار آماری SPSS،ورژن 16 و آزمون‌هایLinear Regression, Independent T, ANOVAانجام گرفت. یافتهها: بین رفتار دفع بهداشتی زباله با جنسیت، وضعیت تأهل، رسته شغلی و وضعیت اقتصادی ارتباط آماری معنیداری مشاهده شد (0/05>p). از بین سازه های مدل اعتقاد بهداشتی، شدت درک شده بیشتر رفتار دفع بهداشتی زباله را پیشگویی کرد. از عوامل پیشگویی کننده در مراحل بعدی به‌ترتیب میتوان خودکارآمدی درک شده، منافع درک شده، حساسیت درک شده، آگاهی و موانع درک شده را نام برد. نتیجهگیری: بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی، سازههای شدت درک شده و خود کار آمدی در رفتار دفع بهداشتی زباله بیشترین تاثیر را داشت، پیشنهاد می شود در طراحی و اجرای برنامه های مدیریت دفع بهداشتی زباله بر روی سازه های شدت درک شده و خودکارآمدی بیشتر تاکید شود.
حسین علیدادی سلطان قلی؛ علی اصغر نجف پور؛ سمیه اعتمادی مشهدی؛ بتول محب راد؛ علی اکبر دهقان
چکیده
زمینه و هدف: شیرابه زباله حاوی ترکیبات خطرناک آلی از جمله نیتروژن و غلظتهای بالایی از عناصر سمی زیان‌آور است؛ تصفیه این آلایندهها در محیط زیست، به عنوان یک مشکل جهانی مطرح است. این آلاینده ها با نفوذ در آب‌های زیرزمینی و تجمع زیستی در بدن جانواران به ویژه انسان، سبب بروز مشکلات جدی زیست محیطی و همچنین بیماریهای فراوان میشوند. ...
بیشتر
زمینه و هدف: شیرابه زباله حاوی ترکیبات خطرناک آلی از جمله نیتروژن و غلظتهای بالایی از عناصر سمی زیان‌آور است؛ تصفیه این آلایندهها در محیط زیست، به عنوان یک مشکل جهانی مطرح است. این آلاینده ها با نفوذ در آب‌های زیرزمینی و تجمع زیستی در بدن جانواران به ویژه انسان، سبب بروز مشکلات جدی زیست محیطی و همچنین بیماریهای فراوان میشوند. بنابراین ضروری است که شیرابه زباله با روشهای کاربردی و مناسب تصفیه شود. هضم بی‌هوازی، یکی از روشهای تصفیه مقرون به صرفه برای فاضلاب‌هایی با غلظت بالای آلاینده‌هاست. مطالعه حاضر با هدف بررسی کارایی فرآیند هضم همزمان بی‌هوازی شیرابه زباله و فضولات تازه گاو در حذف COD و TKNانجام شد. مواد و روشها: در این پژوهش شیرابه زباله لندفیل مشهد و نسبهای اختلاط : 1/3، 1/1 و 3/1 از شیرابه و پهن، با شرایط یکسان و در دمای محیط تحت هضم بی‌هوازی قرار گرفت. COD و TKN در ابتدا و انتهای فرآیند در مخلوطهای مختلف مورد سنجش قرار گرفتند. یافتهها: در نمونه شاهد کاهش COD حدود 5 درصد و TKN حدود 9/09 درصد بود، این در حالی است که در مخلوطهای 3/1، 1/1 و 1/3 شیرابه و پهن، کاهش COD به ترتیب حدود: 65، 75، 70 درصد و مقادیر TKN نیز به ترتیب 33/26، 82/16، 84/73 درصد بود. نتیجهگیری: روش هضم همزمان بی‌هوازی مخلوط شیرابه زباله و پهن گاو جهت حذف COD و TKN شیرابه زباله و اقتصادی است، زیرا علاوه بر عدم نیاز به انرژی و تکنولوژیهای گران‌قیمت، با تولید گاز متان، سود اقتصادی نیز خواهد داشت.