نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• آرزو نجائی ¹
• صمد بابایی ²
• مرادعلی زارعی پور ³

¹ استادیار، گروه محیط زیست، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

² کارشناس ارشد، گروه محیط زیست، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

³ دانشجوی دکترای تخصصی، گروه آموزش بهداشت ارتقاء سلامت، مرکز بهداشت شهرستان ارومیه، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران.

چکیده

زمینه و هدف: یکی از موارد مهم در زمینه حفظ و ارتقای سلامت جامعه، دفع بهداشتی زباله است. امروزه استفاده از مدل­های آموزشی جهت تعیین علل عدم پذیرش رفتارهای مرتبط با سلامت رو به فزونی است. مطالعه حاضر با هدف بررسی عوامل مرتبط با رفتار دفع بهداشتی زباله بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی در کارکنان مراکز بهداشت شهرستان ارومیه انجام شد.
مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی - تحلیلی در سال 1395 بر روی 300 نفر از کارکنان مراکز بهداشت شهرستان ارومیه صورت گرفت. گردآوری داده‌هابا استفاده از پرسشنامه‌ای مشتمل بر سؤالات فردی و سازه­های مدل اعتقاد بهداشتی انجام شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS،ورژن 16 و آزمون‌هایLinear Regression, Independent T, ANOVAانجام گرفت.
یافته‌ها: بین رفتار دفع بهداشتی زباله با جنسیت، وضعیت تأهل، رسته شغلی و وضعیت اقتصادی ارتباط آماری معنی‌داری مشاهده شد (0/05>p). از بین سازه­ های مدل اعتقاد بهداشتی، شدت درک شده بیشتر رفتار دفع بهداشتی زباله را پیشگویی کرد. از عوامل پیشگویی کننده در مراحل بعدی به‌ترتیب می‌توان خودکارآمدی درک شده، منافع درک شده، حساسیت درک شده، آگاهی و موانع درک شده را نام برد.
نتیجه‌‌گیری: بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی، سازه­های شدت درک شده و خود کار آمدی در رفتار دفع بهداشتی زباله بیشترین تاثیر را داشت، پیشنهاد می شود در طراحی و اجرای برنامه های مدیریت دفع بهداشتی زباله بر روی سازه های شدت درک شده و خودکارآمدی بیشتر تاکید شود.

کلیدواژه‌ها

• دفع بهداشتی زباله
• رفتار
• مدل اعتقاد بهداشتی

عنوان مقاله [English]

Factors related to behavior Disposal of Garbage in health staff based on health belief model

نویسندگان [English]

• Arezoo Nejaei ¹
• samad Babaiy2 ²
• moradali zareipour ³

¹ Assistant professor, Environmental group, Tabriz branch, Islamic Azad university, Tabriz, Iran.

² MS.C. Environmental group, Tabriz branch, Islamic Azad university, Tabriz, Iran.

³ PhD, Department of Health Education and Health Promotion,Urmia Health Center, Urmia University of Medical Sciences, Urmia, Iran.

چکیده [English]

Introduction: One of the most important factors in maintenance and promotion of public health is sanitary disposal of waste. At present, the use of educational models to determine the causes of non-acceptance of health-related behaviors is growing. This study aims to evaluate the factors associated with behavior of garbage disposal based on health belief model in Urmia city health center staff.
Materials and Method: This descriptive-analytic study was took place on 300 employees in 2016 in Urmia city health center. Samples were collected using simple random sampling method. Also, data gathering was done in accordance with a questionnaire containing demographic questions and the health belief model structures. the validity and reliability of the used questionnaire was confirmed by the researchers. Statistical data analysis was performed using software spss-16 through chi-square tests and logistic regression analysis.
 
Results: According to the obtained results there was a significant relation among dependent variable (sanitary garbage disposal) and surveyed independent variables including gender, marital status, employment category, socioeconomic status (P <./ 05). Perceived intensity was recognized as the most effective factor for sanitary garbage disposal among all of the factors of health belief model. Perceived self-efficacy, perceived benefits, perceived susceptibility, awareness and perceived barriers occupied next ranks in this regard.
Conclusion: It is suggested that the design and implementation of waste management programs should be based on the health belief model with emphasis on perceived intensity as well as self-efficacy.

کلیدواژه‌ها [English]

• Disposal of Garbage
• Behavior
• health belief model (HBM)