حمیدرضا رودی
چکیده
ﺍﺯ ﺍﻟﻴﺎﻑ ﻛﺮﺍﻓﺖ ﺳﻮﺯﻧﻰ ﺑﺮگ ﺭﻧﮓ ﺑﺮﻯ ﺷﺪﻩ ﻫﺎﻯ ﺷﺪ .ﺟﻬﺖ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺳﺎﺯﻱ ﺧﻤﻴﺮ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺘﻰ، ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎﻯ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺘﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻟﻴﺎﻑ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺘﻰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺎﺭﺗﻦ ﻫﺎﻯ ﻛﻮﭼﻚ ﺭﻳﺰ ﺷﺪﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﺮ ﺯﺍﺋﺪ ﺑﺎ ﺩﺳﺖ ﺟﺪﺍﺳﺎﺯﻯ، ﺳﭙﺲ ﻛﺎﻏﺬﻫﺎﻯ ﺑﻜﺮ ﻭ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺘﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ...
بیشتر
ﺍﺯ ﺍﻟﻴﺎﻑ ﻛﺮﺍﻓﺖ ﺳﻮﺯﻧﻰ ﺑﺮگ ﺭﻧﮓ ﺑﺮﻯ ﺷﺪﻩ ﻫﺎﻯ ﺷﺪ .ﺟﻬﺖ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺳﺎﺯﻱ ﺧﻤﻴﺮ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺘﻰ، ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎﻯ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺘﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻟﻴﺎﻑ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺘﻰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺎﺭﺗﻦ ﻫﺎﻯ ﻛﻮﭼﻚ ﺭﻳﺰ ﺷﺪﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﺮ ﺯﺍﺋﺪ ﺑﺎ ﺩﺳﺖ ﺟﺪﺍﺳﺎﺯﻯ، ﺳﭙﺲ ﻛﺎﻏﺬﻫﺎﻯ ﺑﻜﺮ ﻭ ﺑﺎﺯﻳﺎﻓﺘﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ (225 μS/cm) ﭘﺲ ﺍﺯ ﺧﻴﺴﺎﻧﺪﻥ ﺩﺭ ﺁﺏ ﺷﻬﺮﻯ ،SCAN 25:76 C- ﺍﺳﺎﺱ ﺭﻭﺵ ﻫﺎﻯ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﺁﻳﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺣﺬﻑ ،(Valley Type Laboratory Beater) ﺳﺎﻋﺖ ﻭ ﺟﺪﺍﺳﺎﺯﻯ ﺑﺎ ﻛﻮﺑﻨﺪﻩ ﻭﺍﻟﻰ 4 ﺑﻪ ﻣﺪﺕ ﮔﺮﻡ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ 35±3 ﺩﺳﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﻟﻴﺎﻑ ﺑﺎ ﺍﻟﻚ ﻣﺴﻄﺢ ﻏﺮﺑﺎﻝ ﺷﺪﻧﺪ .ﺳﭙﺲ ﻛﺎﻏﺬﻫﺎﻯ ﺩﺳﺖ ﺳﺎﺯ ﺑﺎ ﻭﺯﻥ ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﺗﺎﻕ ﻣﺸﺮﻭﻁ ﺳﺎﺯﻯ ﺑﺎ ﺭﻃﻮﺑﺖ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ TAPPI T205 SP-95 ﻣﺮﺑﻊ ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ . ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻥ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻯ ﺷﺪﻧﺪ (23±1 ˚C) ﺩﺭﺻﺪ (ﻭ ﺩﻣﺎﻳﻲ 50±2) ﻧﺴﺒﻰندارد#
شاهرخ نظم آرا؛ فاطمه اسلامی؛ مهدی سالاری؛ علیرضا بهشتی؛ محسن یزدانی اول
چکیده
زمینه و هدف: انسانها بهطور معمول 5 تا 6 درصد از وقت خود را در وسایل نقلیه سپری میکنند. سیگار کشیدن در وسایل نقلیه با توجه به فضای کم میتواند اثرات نامطلوبی بر کودکان و سایر مسافرین بگذارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی غلظت ذرات معلق ناشی از مصرف سیگار و مدت زمان مواجهه سرنشینان خودرو انجام شد. مواد و روشها: این مطالعه توصیفی - مقطعی ...
بیشتر
زمینه و هدف: انسانها بهطور معمول 5 تا 6 درصد از وقت خود را در وسایل نقلیه سپری میکنند. سیگار کشیدن در وسایل نقلیه با توجه به فضای کم میتواند اثرات نامطلوبی بر کودکان و سایر مسافرین بگذارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی غلظت ذرات معلق ناشی از مصرف سیگار و مدت زمان مواجهه سرنشینان خودرو انجام شد. مواد و روشها: این مطالعه توصیفی - مقطعی در سال 1393 در شهر تهران صورت گرفت. میزان مواجهه با دود سیگار با دستگاه Grimm 11-A که دارای 16 ورودی و دارای اندازههای مختلفی از 0/3 تا 20 میکرومتر میباشد، اندازهگیری شد. خودر پژو 405 با وضعیت پنجرهها بهصورت یک پنجره عقب باز، دو پنجره عقب باز، یک پنجره جلو باز، دو پنجره جلو باز، دو پنجره جلو و یک پنجره عقب باز، چهار پنجره باز و چهار پنجره بسته مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار آماری SPSS نسخه 16 و آزمون One Way ANOVA انجام شد. میزان p کمتر از 0/05 معنیدار در نظر گرفته شد. یافتهها: غلظت عددی ذرات در ردیف سایزهای کوچکتر (PM2.5) نسبت به ردیف سایزهای بزرگتر چندین لگاریتم بالاتر بود. همچنین مدت زمان مواجهه با ذرات در ردیف سایزهای کوچکتر نسبت به زمان مواجهه در ردیف سایزهای بزرگتر دارای مقادیر بالاتری بود. بیشترین غلظت مواجهه (0/05>p) و مدت زمان مواجهه (0/05>p) برای ردیف سایزهای مشابه، در حالتی بود که پنجرهها بهطور کامل بسته بودند. نتیجهگیری: ذرات PM2.5 بیشترین بخش ذرات ناشی از کشیدن سیگار در خودرو را شامل شدند. وضعیت مختلف پنجرهها از نظر باز و بسته بودن با افزایش تهویه در حالتی که تعداد پنجره بیشتری باز باشد، غلظت ذرات را کاهش میدهد. در مجموع بهدلیل فضای محدود خودروها و غلظت بالای مواجهه، وضع قانون منع استعمال سیگار در داخل وسایل نقلیه در ایران از نظر سلامتی حائز اهمیت میباشد.
علی اکبر محمدی؛ حسین علیدادی؛ محمد باقر دلخوش؛ سیده حوریه فلاح؛ عبدالایمان عموئی؛ حسینعلی اصغرنیا؛ وحید تقوی منش؛ منیره قربانی
چکیده
زمینه و هدف: قرار گرفتن در معرض صدای محیط زیست ناشی از ترافیک در مناطق شهری شایع است و منجر به افزایش خطر برای سلامتی انسان میشود. با توجه به وسعت شهر و خطرات ناشی از آلودگی صوتی حاصل از تردد وسایل نقلیه فراوان برای شهروندان، مطالعه حاضر با هدف تعیین آلودگی صوتی و همچنین متوسط شاخص سطح صدا در مناطق پر تردد نیشابور انجام شد. مواد ...
بیشتر
زمینه و هدف: قرار گرفتن در معرض صدای محیط زیست ناشی از ترافیک در مناطق شهری شایع است و منجر به افزایش خطر برای سلامتی انسان میشود. با توجه به وسعت شهر و خطرات ناشی از آلودگی صوتی حاصل از تردد وسایل نقلیه فراوان برای شهروندان، مطالعه حاضر با هدف تعیین آلودگی صوتی و همچنین متوسط شاخص سطح صدا در مناطق پر تردد نیشابور انجام شد. مواد و روشها: این مطالعه توصیفی و مقطعی در سه ماه اول سال1394 در شهر نیشابورانجام شد. در این مطالعه اندازهگیری به مدت 30روز در طی روزهای هفته به جز روزهای تعطیل در 6 ایستگاه میدان امام خمینی (ره)، میدان امام انقلاب، میدان خیام، میدان آزادی، چهارراه بعثت و خیابان عطار که جزء مناطق شلوغ و مهم نیشابور میباشند، در سه بازه زمانی انجام گرفت. دستگاه مورد استفاده در این سنجش، صداسنج مدل SVAN953 ساخت کارخانه Casella انگلستان بود. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار آماری SPSS (نسخه 18) انجام شد. یافتهها: میانگین میزان صوت در ایستگاههای مورد بررسی (ایستگاههای 6-1) به ترتیب در محدوده 5/16±100/06، 5/15± 93/38، 4/96± 86/58، 5/15±93/38، 4/15±97/38 و 2/17±96/90 دسیبل قرار گرفتند که بیشترین مقدار تراز مربوط به میدان امام خمینی (ره) (معادل صوت به مقدار 4/125 دسی بل) در بازه زمانی صبح (ساعت 9-7) که جزء مناطق تجاری است و کمترین آن مربوط به چهارراه بعثت (80/2 دسیبل) در بازه زمانی عصر (ساعت 19-17) که جزء مناطق مسکونی است، بود. نتیجهگیری: در همه ایستگاههای مورد بررسی تراز شدت صوت بالاتر از حد مجاز توصیه شده برای مناطق مسکونی و تجاری است. با توجه به اثرات و عوارض زیانبار این عامل محیطی، انجام مطالعات مداخلهای جهت بررسی عوامل ایجاد کننده آلودگی ضروری میباشد.
محمد سلیمانی؛ کیوان خلیلی؛ جواد بهمنش
چکیده
مقدمه : بیش از سه دهه است که هیدرولوژیست ها، استفاده از مدلهای چندمتغیره را جهت توصیف و مدلسازی داده های پیچیده هیدرولوژی توصیه می کنند، درحالی که به تازگی اهمیت مدل های چند متغیره در آبشناسی مطرح شده است. در واقع در مدل های چند متغیره با دخالت دادن عوامل مؤثر دیگر، میتوان نتایج توصیف، مدل سازی و پیشبینی پارامترهای ...
بیشتر
مقدمه : بیش از سه دهه است که هیدرولوژیست ها، استفاده از مدلهای چندمتغیره را جهت توصیف و مدلسازی داده های پیچیده هیدرولوژی توصیه می کنند، درحالی که به تازگی اهمیت مدل های چند متغیره در آبشناسی مطرح شده است. در واقع در مدل های چند متغیره با دخالت دادن عوامل مؤثر دیگر، میتوان نتایج توصیف، مدل سازی و پیشبینی پارامترهای مختلف را بهبود بخشید. مواد و روشها: در این مطالعه، مدل های چند متغیره خود همبسته با میانگین متحرک همزمان آرما (کارما) جهت مدلسازی پارامترهای EC و TDS ایستگاه های جنوب دریاچه ارومیه مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت استفاده از مدل های کارما، از سری زمانی دبی سالانه، مقادیر EC، TDS، SAR و pH مربوط به سه ایستگاه هیدرومتری کوتر، بالقچی و گردیعقوب در دوره آماری (1392-1371) استفاده شد. یافته ها: نتایج بررسی روند تغییرات پارامترهای کیفی رودخانه های غرب حوضه دریاچه ارومیه نشان داد که در دوره آماری مورد بررسی روند دبی رودخانه های مورد مطالعه در جنوب دریاچه ارومیه کاهشی بوده و در مقابل مقادیر EC و TDS روندی افزایشی را تجربه کرده اند. بر اساس نتایج مدلسازی مقادیر EC و TDS، میزان متوسط خطا (RMSE) در مدل سازی مقادیر EC در مرحله آموزش برابر باmho/cm 16/60 و در مرحله آزمایش mho/cm 13/26 و برای مقادیر پارامتر TDS در مرحله آموزش برابر با 19/84 و در مرحله آزمایش 12/71 بود. مقادیر برآورد شده از محاسبه خطا و دقت مدل تماماً در محدوده اطمینان واقع شدند. نتیجه گیری : در واقع میتوان چنین نتیجهگیری کرد که در روشهای مدلسازی چند متغیره با در نظر گرفتن عوامل مؤثر بیشتر، میتوان دقت مدل های سری زمانی و نتایج حاصل از آنها را ارتقاء داد.
ایوب خسروی فرد؛ قربان وهاب زاده؛ لیلا غلامی
چکیده
زمینه و هدف: آب، یکی از عناصر حیاتی در چرخه حیات به شمار میرود، بنابراین اطمینان از سلامت آب مورد مصرف در زمینههای کشاورزی و شرب، یکی از ضروریات جوامع جهت حفظ سلامت انسان ها و محیط زیست است. مطالعه حاضر با هدف طبقه بندی و بررسی کیفیت آب در دو ایستگاه قورباغستان و دوآب مرک در استان کرمانشاه به دلیل اهمیت آن در مصارف شرب و کشاورزی ...
بیشتر
زمینه و هدف: آب، یکی از عناصر حیاتی در چرخه حیات به شمار میرود، بنابراین اطمینان از سلامت آب مورد مصرف در زمینههای کشاورزی و شرب، یکی از ضروریات جوامع جهت حفظ سلامت انسان ها و محیط زیست است. مطالعه حاضر با هدف طبقه بندی و بررسی کیفیت آب در دو ایستگاه قورباغستان و دوآب مرک در استان کرمانشاه به دلیل اهمیت آن در مصارف شرب و کشاورزی و نیز خشکسالی های اخیر در استان کرمانشاه و حوضه آبخیز قرهسو و در نتیجه کاهش دبی آب رودخانه قرهسو انجام شد. مواد و روشها: پارامترهای کیفیت شیمیایی آب بررسی شده در این مطالعه شامل باقیمانده املاح، اسیدیته، هدایت الکتریکی، بیکربنات، کلر، سولفات، منیزیم، کلسیم، سدیم، پتاسیم، نسبت جذب سدیم و سختی کل بودند. در این مطالعه دادههای بهدست آمده در نرمافزار XLSTAT قرار گرفت، سپس با استفاده از آزمون یکنواختی و پتیت اعداد مربوط به همگنی و منکندال در یک بازه زمانی 40 ساله ترسیم شد. همچنین نمودارهای پایپر، دورو، شولر و ویلکاکس در ایستگاه های قورباغستان و دوآب مرک با استفاده از نرمافزار Aqua Chem به دست آمد. یافته ها: نتایج حاصل از طبقه بندی ویلکاکس ایستگاه های قورباغستان و دوآب مرک نشان داد که نمونه ها در کلاس کمی شور (C2S1) قرار گرفته، بنابراین آب رودخانه در این ایستگاه ها برای کشاورزی تقریباً مناسب است. دیاگرام شولر نشان داد که کیفیت آب در ایستگاه های قورباغستان و دوآبمرک جهت شرب نامناسب است. نتیجه گیری: به منظور ارتقاء کیفیت آب رودخانه و استفاده بهینه، باید با برنامه ریزی های درازمدت از ورود آلاینده های نقطه ای و غیر نقطه ای، به ویژه آلاینده های فاضلاب های شهری و غیر شهری به آن جلوگیری شود.
سهیل سبحان اردکانی؛ سمیره محمودنژاد؛ معصومه حیدری
چکیده
زمینه و هدف: فلزات سنگین از جمله آلایندههای مهم بوم سازگانهای آبی هستند که به واسطه غیر قابل تجزیه بودن و پایداری بالا، از توانایی ایجاد سمیت برای موجودات زنده برخوردارند. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی آلودگی آب رودخانه کلین کبود به فلزات سنگین روی، کادمیوم، کروم و مس طی فصول بهار و تابستان سال 1392 انجام گرفت. مواد و روش ها: در ...
بیشتر
زمینه و هدف: فلزات سنگین از جمله آلایندههای مهم بوم سازگانهای آبی هستند که به واسطه غیر قابل تجزیه بودن و پایداری بالا، از توانایی ایجاد سمیت برای موجودات زنده برخوردارند. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی آلودگی آب رودخانه کلین کبود به فلزات سنگین روی، کادمیوم، کروم و مس طی فصول بهار و تابستان سال 1392 انجام گرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی - توصیفی، پس از بازدید میدانی از منطقه مورد مطالعه و انتخاب 5 ایستگاه نمونهبرداری در طول مسیر رودخانه، 40 نمونه آب در فروردین و تیر ماه سال 1392 برداشت شد. پس از آماده سازی نمونه ها در آزمایشگاه، غلظت یون های فلزی در آنها توسط طیف سنج نشر اتمی در سه تکرار خوانده شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار آماری SPSS (نسخه 19) و آزمونهای Shapiro-Wilk، One Sample t-Test، Duncan Multiple Range Test، Independent T-Test و Pearson Correlation Coefficient در سطح معنیداری 0/05 انجام شد. یافته ها: بر اساس نتایج مطالعه حاضر میانگین غلظت عناصر روی، کادمیوم، کروم و مس در نمونه های آب در فصل بهار به ترتیب برابر با 11/34±26/20، 0/06±0/73، 0/11±1/50 و 14/05±121/10 میکروگرم در لیتر و در نمونههای فصل تابستان بهترتیب برابر با 24/72±27/10، 0/05±0/72، 0/16±1/50 و 31/27±123/80 میکروگرم در لیتر بود. از طرفی میانگین غلظت همه عناصر مورد مطالعه در نمونههای آب مربوط به فصول بهار و تابستان از رهنمود سازمانهای جهانی بهداشت و حفاظت محیط زیست برای مصارف کشاورزی و آبیاری کمتر بود. نتیجه گیری: هرچند در مطالعه حاضر در بازه زمانی مورد مطالعه، آب رودخانه کلین کبود آلوده به فلزات سنگین نبود، ولی بهدلیل استقرار انواع کاربری های صنعتی، شهری و کشاورزی در حاشیه رودخانه و به تبع آن تخلیه کنترل نشده فاضلاب آنها به این بومسازگان، آلودگی و افت کیفی آب در آیندهای نزدیک دور از انتظار نیست.
قربان عسگری؛ جواد فردمال؛ عبدالمطلب صید محمدی؛ حلیمه الماسی؛ سمیه اکبری
چکیده
زمینه و هدف: توسعه صنعت و شهرنشینی علاوه بر افزایش مصرف آب، باعث آلودگی آبها در اثر تخلیه پساب صنایع با محتوای شوری بالا و ترکیبات آروماتیک از قبیل فنل شده است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی فرآیند الکتروکواگولاسیون و الکتروفنتون در تصفیه فاضلاب شور حاوی فنل با بهرهگیری از مدل آماری تاگوچی انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه تجربی ...
بیشتر
زمینه و هدف: توسعه صنعت و شهرنشینی علاوه بر افزایش مصرف آب، باعث آلودگی آبها در اثر تخلیه پساب صنایع با محتوای شوری بالا و ترکیبات آروماتیک از قبیل فنل شده است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی فرآیند الکتروکواگولاسیون و الکتروفنتون در تصفیه فاضلاب شور حاوی فنل با بهرهگیری از مدل آماری تاگوچی انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه تجربی - آزمایشگاهی از یک ظرف واکنش به حجم یک لیتر حاوی نمونههای سنتتیک فنل استفاده شد. فرآیند الکتروکواگولاسیون با 5 عامل در 4 سطح شامل زمان واکنش ( 80-20 دقیقه )، غلظت شوری ( 4-1 درصد)، pH (9،7،5،3)، غلظت اولیه فنل (1500،1000،500،250 میلیگرم بر لیتر ) و دانسیته جریان ( 16-4 میلیآمپر بر سانتیمتر مربع) به کمک طرح ماتریکس ترکیبی L_16 و فرآیند الکتروفنتون نیز با 6 عامل در 5 سطح شامل زمان واکنش (40-20 دقیقه)، غلظت شوری ( 4-0 درصد )، pH (8 ،6 ،4 ،3 ،2)، غلظت اولیه فنل (2000 ، 1500، 1000، 500، 250 میلیگرم بر لیتر)، دانسیته جریان ( 16-0 میلی آمپر بر سانتیمتر مربع)، غلظت پراکسید هیدروژن ( 300 ،225 ،150 ،75 ،50 میلیگرم بر لیتر ) به کمک طرح ماتریکس ترکیبی L-25 روش تاگوچی مورد بررسی قرار گرفت. غلظت فنل طبق روش استاندارد متد با استفاده از اسپکتروفتومتر در طول موج 500 نانومتر اندازهگیری شد. یافتهها: در مطالعه حاضر شرایط بهینه حذف در فرآیند الکتروکواگولاسیون شامل غلظت فنل 250 میلیگرم بر لیتر، pH برابر 5، دانسیته جریان 8 میلیآمپر بر سانتیمتر مربع، شوری 3 درصد و زمان 60 دقیقه دارای راندمان 58 درصد بود. بیشترین میزان تأثیر مربوط به غلظت اولیه 63/2 درصد و کمترین تأثیر مربوط به شوری 4/2 درصد بود. این شرایط در فرآیند الکتروفنتون برابر با غلظت فنل 250 میلیگرم بر لیتر، pH برابر 3 و دانسیته جریان 8 میلیآمپر بر سانتیمتر مربع، شوری 2 درصد، غلظت پراکسید هیدروژن 150 میلیگرم بر لیتر و زمان 20 دقیقه دارای راندمان 97 درصد بود. بیشترین تأثیر مربوط به دانسیته جریان 29/12 درصد و کمترین مقدار مربوط به زمان واکنش 3/08 درصد بود. نتیجه گیری: فرآیند الکتروفنتون فرآیند مؤثرتری در حذف فنل میباشد که میتواند به عنوان یک فرآیند مناسب در تصفیه فاضلاب بهکار گرفته شود.
مهین کاربر قریه حصار؛ علی اصغر نجف پور؛ حسین علیدادی؛ حبیب الله اسماعیلی
چکیده
زمینه و هدف: روزانه مقادیر زیادی زباله از اجتماعات انسانی به روشهای مختلف دفع میشود. بخش چشمگیری از این زبالهها را مواد آلی تشکیل میدهند که بازیافت این مواد و بهرهگیری از آنها به روشهای مختلف به دلیل جلوگیری از آسیب به محیط زیست و حفظ منابع و انرژی مورد توجه انسان قرار دارد. یکی از روشهای مناسب بازیافت این مواد، تولید کود ...
بیشتر
زمینه و هدف: روزانه مقادیر زیادی زباله از اجتماعات انسانی به روشهای مختلف دفع میشود. بخش چشمگیری از این زبالهها را مواد آلی تشکیل میدهند که بازیافت این مواد و بهرهگیری از آنها به روشهای مختلف به دلیل جلوگیری از آسیب به محیط زیست و حفظ منابع و انرژی مورد توجه انسان قرار دارد. یکی از روشهای مناسب بازیافت این مواد، تولید کود آلی، ورمی کمپوست میباشد. مطالعه حاضر با هدف قابلیت تولید ورمی کمپوست از ضایعات میوه و کاغذ و خاک اره و برگ(به عنوان منبع کربن دار ) مورد بررسی قرار گرفت تا در نهایت بتوان بهترین ماده افزودنی جهت تولید ورمی کمپوست را بدست آورد و زمان تولید را نیز تا حدی کاهش داد. مواد و روشها: این مطالعه این مطالعه به مدت 100 روز، از دی ماه سال 1393 تا فروردین سال 1394 و با هدف بررسی قابلیت تولید ورمی کمپوست از کود گاوی (85 درصد) در ترکیب با ضایعات میوه، کاغذ، خاک اره و برگ (به عنوان منبع کربندار 15 درصد) و فاکتورهای مؤثر بر ورمی کمپوست شامل درصد رطوبت، میزان خاکستر، کربن، کل نیتروژن، pH، نسبت کربن به نیتروژن، فسفر، هدایت الکتریکی و همچنین شاخص جوانهزنی ورمی کمپوست انجام شد. به منظور بررسی اثر درصدهای حجمی مختلف کود تولیدی در رشد گیاه ترتیزک از آزمون آنالیز واریانس دوطرفه استفاده شد. یافتهها: در تمامی تیمارها با گذشت زمان مقدار TC، pH و C/N مواد بستر کاهش و مقدار TN، P و Ec مواد بستر افزایش یافته بود. در انتهای تحقیق در تیمار کود گاوی و ضایعات کاغذ (تیمار C) مقداری ضایعات کاغذ مشاهده شد. کود بهدست آمده از تیمار D (برگ درخت) با سطح 30 درصد حجمی دارای بیشترین درصد جوانهزنی و تیمار A (خاک اره) دارای بیشترین میانگین (41/33) در تعداد بذر جوانه زده بود. تیمار C (ضایعات کاغذ) بیشترین میانگین در ارتفاع جوانهزنی داشت. نتیجهگیری: ضایعات مورد استفاده شامل ضایعات خاک اره، میوه، کاغذ، برگ و ترکیب ضایعات جهت تولید ورمی کمپوست مناسب است و غذای مناسب برای کرم خاکیEisenia fetida میباشد. ضایعات کاغذ به تنهایی جهت تهیه ورمی کمپوست مناسب نمیباشد و بهتر است جهت تهیه ورمی کمپوست به صورت ترکیب با سایر مواد زائد آلی استفاده شود. بررسی تغییرات درصد خاکستر و کربن و نسبت C/N بیان کننده این واقعیت است که عملاً بعد از گذشت70 روز، مواد بستر کاملاً تثبیت میشوند. در قسمت جوانهزنی ورمی کمپوست تولیدی، سطح 15 درصد حجمی تهیه شده از کود ورمی کمپوست تولیدی، جهت رشد گیاه و جوانهزنی مناسب است و در نتیجه کود تولیدی از ورمی کمپوست برای استفاده در بخش کشاورزی دارای اهمیت میباشد.