ابوالفضل رحمانی ثانی؛ احمد حسینی بنده قرائی؛ مهسا نعیمی؛ آمنه نویدزاده؛ الهام عاقلی
چکیده
زمینه و هدف: آنتی‌بیوتیک ها از آلایندههایی هستند که دفع و رها سازی آنها در محیط میتواند مشکلات زیست محیطی جدی را به‌وجود آورد. مطالعه حاضر با هدف بررسی حذف سولفا دی متوکسین از محلولهای آبی با استفاده از نانولوله های کربنی انجام گرفت.
مواد و روشها:در این پژوهش تجربی- مشاهده‌ای تأثیر پارامترهای مختلفی از قبیل pH، زمان، دوزهای ...
بیشتر
زمینه و هدف: آنتی‌بیوتیک ها از آلایندههایی هستند که دفع و رها سازی آنها در محیط میتواند مشکلات زیست محیطی جدی را به‌وجود آورد. مطالعه حاضر با هدف بررسی حذف سولفا دی متوکسین از محلولهای آبی با استفاده از نانولوله های کربنی انجام گرفت.
مواد و روشها:در این پژوهش تجربی- مشاهده‌ای تأثیر پارامترهای مختلفی از قبیل pH، زمان، دوزهای مختلف نانولوله و همچنین غلظت‌های مختلف سولفا دی متوکسین مورد بررسی قرار گرفت. تمام آزمایشات در یک راکتور 100 میلیلیتری، در دمای آزمایشگاه (oC 24 ±2) با استفاده از همزن مغناطیسی با سرعت rpm 350 انجام گرفت.
یافتهها: حداکثر راندمان حذف در 6=pH، دوز جاذب 0/04g، زمان تماس 30min و غلظت اولیه 20mg/L بود که 94/5 به‌دست آمد. یافتهها نشان داد که ظرفیت جذب با افزایشpH افزایش مییابد و در 6=pH به حداکثر مقدار خود میرسد و سپس مجدداً کاهش پیدا میکند. میزان حذف با افزایش دوز نانولوله افزایش یافته و برای غلظت 100mg/L و حجم 50mL، دوز 0/04g بهینه است. میزان جذب با افزایش زمان تماس افزایش یافته و حداکثر جذب در زمان تماس 30min اتفاق میافتد. جذب آنتی‌بیوتیک سولفا دی متوکسین از مدل ایزوترم لانگمویر (0/9800=R2) و سینیتیک درجه دوم کاذب (09937=R2) پیروی میکند.
نتیجهگیری:نانولولههای کربنی به دلیل داشتن خصوصیاتی نظیر مساحت سطحی بالا، پتانسیل زیادی در حذف سولفا دی متوکسین از محلول آبی دارند.
محمد رضا اتابکی؛ علی لطفی
چکیده
چکیده
زمینه و هدف: امروزه آلودگی خاک به فلزات سنگین، به عنوان یکی از مهم‌ترین آلایندهها محسوب میشود و از نظر سمیت و پایداری، جزء خطرناکترین گروه طبقهبندی شدهاند و به دلیل خصوصیات آلایندگیشان در خاک، سمی بودن، زمان ماندگاری بالا و تجمع آنها در بافت جانداران، از اهمیت اکولوژیکی و بیولوژیکی زیادی برخوردارند. مطالعه ...
بیشتر
چکیده
زمینه و هدف: امروزه آلودگی خاک به فلزات سنگین، به عنوان یکی از مهم‌ترین آلایندهها محسوب میشود و از نظر سمیت و پایداری، جزء خطرناکترین گروه طبقهبندی شدهاند و به دلیل خصوصیات آلایندگیشان در خاک، سمی بودن، زمان ماندگاری بالا و تجمع آنها در بافت جانداران، از اهمیت اکولوژیکی و بیولوژیکی زیادی برخوردارند. مطالعه حاضر با هدف بررسی نحوه پراکنش و توزیع فلزات سنگین در خاک مناطق مختلف شمال اصفهان انجام شد.
مواد و روشها: در این تحقیق تعداد 30 نمونه خاک از عمق cm 20-0 به‌صورت تصادفی و مرکب جمعآوری گردید و غلظت کل عناصر سرب، کادمیم، روی و مس با استفاده از دستگاه جذب اتمی پرکین المر اندازهگیری شد. برخی از ویژگیهای خاک شامل pH، هدایت الکتریکی، درصد کربن و ماده آلی، درصد آهک و بافت خاک نیز در نمونهها اندازهگیری گردید. جهت درون‌یابی غلظت کل فلزات سنگین سرب، کادمیم، روی و مس از روش وزندهی عکس فاصله (IDW) استفاده شد.
یافتهها: نتایج حاصل از اندازهگیری میزان غلظت فلزات سنگین نشان داد که میانگین غلظت سرب، کادمیم، روی و مس در منطقه مورد مطالعه به ترتیب 47/16، 2/26، 57/35 و 22/31mg/kg میباشد. همچنین بر اساس نتایج حاصل از آنالیز آماری، انحراف معیار فلزات سرب، کادمیم، روی و مس در منطقه مورد مطالعه به ترتیب7/13، 0/51،5/56 و 2/84 بود.
نتیجهگیری: غلظت فلزات سرب و کادمیم در خاکهای منطقه نسبت به میانگین استاندارد جهانی بالاتر و غلظت فلزات روی و مس نسبت به میانگین استاندارد جهانی پایینتر است.
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
زهرا یعقوب زاده؛ رضا صفری
چکیده
چکیده
زمینه و هدف: ارزیابی بیولوژیک منابع آبی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و وجود عوامل بیماری‌زا در منابع مذکور، سلامت مصرف کنندگان را تحت تأثیر قرار میدهد. مطالعه حاضر با هدف بررسی شاخصهای آلودگی باکتریایی آب شامل شمارش کلی باکتری‌ها، کل کلیفرمها، کلیفرمهای گرماپای و استرپتوکوکهای مدفوعی در دریاچه سد آزاد انجام ...
بیشتر
چکیده
زمینه و هدف: ارزیابی بیولوژیک منابع آبی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و وجود عوامل بیماری‌زا در منابع مذکور، سلامت مصرف کنندگان را تحت تأثیر قرار میدهد. مطالعه حاضر با هدف بررسی شاخصهای آلودگی باکتریایی آب شامل شمارش کلی باکتری‌ها، کل کلیفرمها، کلیفرمهای گرماپای و استرپتوکوکهای مدفوعی در دریاچه سد آزاد انجام گرفت.
مواد و روشها: در این مطالعه آب سد آزاد سنندج در طی یک سال (از تیر1394 تا خرداد 1395) از نظر باکتریهای شاخص مورد ارزیابی قرار گرفت. نمونه‌برداری از پنج ایستگاه در موقعیتهای ناحیه دریاچه‌ای، انتقالی و رودخانه‌ای به‌صورت ماهانه در آب پشت سد انجام شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS، ورژن 18 و آزمون آنالیز واریانس یک‌طرفه(ANOVA) وتست دانکن(Duncan) و انجام شد. میزان p کمتر از 0/05 معنی‌دار در نظر گرفته شد.
یافتهها: بر اساس نتایج آنالیزهای ماهانه، میانگین بیشترین و کمترین تعداد کل باکتریهای آب به ترتیب در ماه دی CFU/100ml105×6/7 و شهریور CFU100ml104×1/6 بود. حداکثر میانگین کلیفرم کل آب در ماه آذر CFU/100ml104×2/3 و حداقل میانگین کلیفرم کل در ماه تیر CFU100ml62 مشاهده شد. تعداد کلیفرم گرماپای و استرپتوکوک مدفوعی در دریاچه سد در همه فصول، ماهها و ایستگاه‌ها مشاهده نشد.
نتیجهگیری: با بررسیهای صورت گرفته بر روی کلیه نمونهها میتوان دریافت که آب جمعآوری شده در پشت سد میتواند بدون هیچ‌گونه تصفیه‌ای جهت تأمین آب کشاورزی و پرورش ماهی مورد استفاده قرار گیرد. با توجه به بارِ میکروبی مشاهده شده، آب مورد بررسی جهت شرب مناسب نمی‌باشد.
سید مصطفی طباطبائی؛ علی شهیدی
چکیده
چکیده
زمینه و هدف: در منطقه رفسنجان استان کرمان سایتهایی برای محل دفن زباله در نظر گرفته شده است، در حالی که نفوذ شیرابه ناشی از وجود محل دفن برای منابع آب زیرزمینی که تنها منبع اصلی تأمین نیاز آبی این منطقه است، تهدید جدی محسوب میشود. پژوهش حاضر با هدف تعیین روند تغییرات آلودگی ناشی از نفوذ آلایندهها از یک لندفیل فرضی بر اساس ...
بیشتر
چکیده
زمینه و هدف: در منطقه رفسنجان استان کرمان سایتهایی برای محل دفن زباله در نظر گرفته شده است، در حالی که نفوذ شیرابه ناشی از وجود محل دفن برای منابع آب زیرزمینی که تنها منبع اصلی تأمین نیاز آبی این منطقه است، تهدید جدی محسوب میشود. پژوهش حاضر با هدف تعیین روند تغییرات آلودگی ناشی از نفوذ آلایندهها از یک لندفیل فرضی بر اساس شرایط زمینشناسی و هیدروژئولوژیکی دشت رفسنجان برای نشان دادن تأثیر نفوذ شیرابه و انتشار و پخش آلودگی در منابع آب زیرزمینی انجام شد.
مواد و روشها:انتقال آلودگی بر اساس تغییرات غلظت در دو نقطه ابتدایی و انتهایی لندفیل توسط مدل MT3DMS به صورت روزانه و برای مدت 22 سال بررسی گردید. غلظت آلودگی 2 و 4g/L و شدت نفوذ آن 1/5 و 3cm بر روز در نظر گرفته شد.
یافتهها:شیب خط افزایش غلظت در فرآیند انتشار، پخشیدگی با تأخیر در ابتدای لندفیل با غلظت 2 و 4g/L و شدت 1/5cm بر روز به ترتیب در طول 15 و 17 سال روند افزایشی دارد و پس از آن کاهش مییابد. در انتهای لندفیل برای غلظت 2g/L، در 5 سال اول و غلظت 4g/L در 9 سال اول، 90 درصد افزایش غلظت آلودگی اتفاق میافتد و در سالهای بعد روند ثابتی دارد.
نتیجهگیری: در فرآیندهای مختلف انتقال پس از نفوذ آلودگی به آبخوان، غلظت آلودگی در ابتدا کم و به مرور زمان افزایش مییابد و در صورت ثابت بودن غلظت منبع آلاینده و شدت نفوذ ثابت، حداکثر غلظت آلودگی آبخوان در یک مقدار مشخص ثابت میشود و نوع فرآیند انتقال در زمان رسیدن به این مقدار ثابت تأثیر زیادی دارد؛ به‌طوری‌که در فرآیند انتشار- پخشیدگی به طور متوسط در 5 سال اول این مقدار ثابت میشود و در حالت با تأخیر پس از نزدیک 22 سال به مقدار ثابت میرسد.
علی پاک فطرت؛ علی سجادی؛ علی اکبر دهقان کنگ
چکیده
چکیده
زمینه و هدف:پسماند تولیدی در مراکز دندانپزشکی، یکی از مهم‌ترین معضلات زیست محیطی است که به علت داشتن عوامل خطرناک، سمی و بیماری‌زا از اهمیت خاصی برخوردار است. مطالعه حاضر با هدف بررسی کمیت و کیفیت پسماند مراکز دندانپزشکی شهر مشهد انجام شد.
مواد و روشها:در این مطالعه 40 مرکز دندانپزشکی مورد مطالعه قرار گرفتند. از هر مرکز، ...
بیشتر
چکیده
زمینه و هدف:پسماند تولیدی در مراکز دندانپزشکی، یکی از مهم‌ترین معضلات زیست محیطی است که به علت داشتن عوامل خطرناک، سمی و بیماری‌زا از اهمیت خاصی برخوردار است. مطالعه حاضر با هدف بررسی کمیت و کیفیت پسماند مراکز دندانپزشکی شهر مشهد انجام شد.
مواد و روشها:در این مطالعه 40 مرکز دندانپزشکی مورد مطالعه قرار گرفتند. از هر مرکز، سه نمونه در سه روز متوالی هر هفته (یکشنبه، دوشنبه و سه شنبه) برداشت شد. نمونهها به صورت دستی جداسازی و به 64 جزء تفکیک و با ترازوی دیجیتال توزین شدند. اجزاء بر اساس ویژگی و پتانسیل خطرزایی در چهار گروه پسماندهای عفونی، شبه‌خانگی، شیمایی و دارویی و سمی دسته‌بندی شدند. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS، ورژن 16 انجام شد.
یافتهها:میزان کل پسماند تولیدی در مراکز مورد مطالعه برابر با 224/137kg/d و سرانه و میانگین پسماندهای تولیدی هر مرکز به ترتیب برابر 106/32g/day-patient و 5603g/day بود. سهم تولید پسماندهای عفونی، شبه‌خانگی، شیمیایی و دارویی و سمی به ترتیب برابر با 41/24،44/17، 9/89 و 4/7 درصد بود.
نتیجهگیری:میزان تولید سرانه پسماند در مراکز دندانپزشکی شهر مشهد بالا است و بیشترین سهم تولید پسماندهای دندانپزشکی مربوط به پسماندهای عفونی و شبه خانگی است.
الهام اسراری؛ مریم پایدار
چکیده
چکیده:
زمینه و هدف: آلودگی هوا به عنوان یک مساله مهم زیست محیطی محسوب می شود. در ایران میزان انتشار آلایندههای هوا در بسیاری از شهرها از جمله مشهد افزایش یافته است. مطالعه حاضر با هدف بررسی روند تغییرات غلظت ذرات معلق با دادههای هواشناسی در هوای مشهد صورت گرفت.
مواد و روشها: این مطالعه توصیفی - مقطعی با استفاده از دادههای مربوط ...
بیشتر
چکیده:
زمینه و هدف: آلودگی هوا به عنوان یک مساله مهم زیست محیطی محسوب می شود. در ایران میزان انتشار آلایندههای هوا در بسیاری از شهرها از جمله مشهد افزایش یافته است. مطالعه حاضر با هدف بررسی روند تغییرات غلظت ذرات معلق با دادههای هواشناسی در هوای مشهد صورت گرفت.
مواد و روشها: این مطالعه توصیفی - مقطعی با استفاده از دادههای مربوط به 9 ایستگاه پایش آلایندههای هوا و ایستگاه سینوپتیک مشهد (شامل: دما، ساعات آفتابی، بارندگی، تبخیر، رطوبت، سرعت و جهت باد) طی سالهای 95-1390 صورت گرفت. غلظت میانگین روزانه PM10 و PM2.5از ایستگاه‌ها دریافت و سپس با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS، ورژن 18 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافتهها:روند تغییرات فصلی نشان داد حداکثر غلظت ذرات معلق در فصل پاییز و در مهر ماه اتفاق میافتد. طی سالهای 92-1390 تعداد روزهای ناسالم روند افزایشی داشته و در سالهای 1393 و 1394 کاهش یافته و مجدداً در سال 1395 افزایش یافته بود. ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ PM10 و PM2.5 با سال، ﻓﺼﻞ ﻭ ﻣﺎﻩ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻣﻌﻨﻰﺩﺍﺭی داشت (p<0/001). ارتباط PM10 با دما و تبخیر مستقیم و با رطوبت و بارندگی معکوس بود. همچنین ارتباط PM2.5 با حداقل دما، روزهای آفتابی، بارندگی و سرعت باد معکوس و با جهت باد مستقیم بود.
نتیجهگیری: بیشترین میزان غلظت ذرات معلق در فصل پاییز و خصوصاً مهر ماه میباشد. نقشههای پراکندگی نشان میدهد که شرق و تا حدودی مرکز مشهد، آلودگی بیشتری نسبت به سایر مناطق دارد.
قربان وهابزاده؛ حجت دلاور؛ جمشید قربانی؛ محمدرضا اشرافی
چکیده
زمینه و هدف:تغییر کیفیت آب‌های زیرزمینی و شور شدن منابع آب، در حال حاضر خطری بزرگ برای توسعه کشاورزی کشور به‌خصوص در اراضی خشک و نیمه خشک میباشد. تهیه نقشههای هم مقدار شوری و املاح، گام مهمی در بهره‌برداری از منابع آب است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی فرآیندهای هیدروژئوشیمی مؤثر در کیفیت آب زیرزمینی در دشت فیروزآباد واقع ...
بیشتر
زمینه و هدف:تغییر کیفیت آب‌های زیرزمینی و شور شدن منابع آب، در حال حاضر خطری بزرگ برای توسعه کشاورزی کشور به‌خصوص در اراضی خشک و نیمه خشک میباشد. تهیه نقشههای هم مقدار شوری و املاح، گام مهمی در بهره‌برداری از منابع آب است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی فرآیندهای هیدروژئوشیمی مؤثر در کیفیت آب زیرزمینی در دشت فیروزآباد واقع در غرب استان فارس انجام شد.
مواد و روشها: رسم نقشههای هم مقدار پارامترهای شیمیایی نظیر هدایت الکتریکی، تغییرات مقادیر هدایت الکتریکی و نقشه هم مقدار کلر و تغییرات آن، روند تغییرات مواد محلول موجود، نقشه تغییرات سختی کل و نقشه تغییرات نسبت جذب سدیم در دشت فیروزآباد استان فارس صورت گرفت که این امر با مطالعه پارامترهایی نظیر هدایت الکتریکی، اسیدیته، نیترات و مواد جامد محلول و استفاده از دادههای هیدروشیمیایی چاههای اندازهگیری در شرق و غرب دشت و استفاده از روشهای شولر و ویلکوکس جهت تهیه خطوط هم میزان و تحلیل آنها صورت گرفت.
یافتهها: بر اساس نقشههای هممقدار پارامترهای شیمیایی در مناطق مورد مطالعه و نمودار تغییرات و کلاسه‌بندی دادهها بر اساس نمودار شولر و ویلکوکس، طبقهبندی آب آبیاری طبق نظر ویلکوکس در دو دوره 1383 و 1390 نشان‌دهنده کاهش کیفیت از نظر کشاورزی بود. بر اساس نتایج طبقهبندی آب شرب به‌طور کلی تغییرات زیادی از نظر کیفیت شرب به جز در سال 1390 به مقدار کم مشاهده نشد.
نتیجهگیری:مقادیر کلر و هدایت الکتریکی دشت فیروزآباد از شمال و شمال غرب به سمت مرکز و بخش شرقی دشت و از شرق به سمت مرکز افزایش یافته بود. از نظر شرب، آب‌های زیرزمینی منطقه بر اساس دیاگرام شولر در سه طبقه خوب، قابل قبول و متوسط قرار داشت و کیفیت، جهت استفاده در کشاورزی در سال 1390 در کلاسهای C2S1، C1S1، C3S1، C3S3، C3S4 و C3S2 و در دوره اول یعنی سال 1383 در کلاسهایC2S1 ، C1S1 و C3S1 قرار داشتند. به‌طور کلی تغییرات زیادی از نظر کیفیت شرب مشاهده نشد و فقط در سال 1390 به مقدار کمی کاهش کیفیت اتفاق افتاد. طبقهبندی آب آبیاری طبق نظر ویلکوکس در دو دوره 1383 و 1390 نشان‌دهنده کاهش کیفیت از نظر کشاورزی بود.