علی طولابی؛ فاطمه حسن آبادی؛ الهام احمدی بلداچی؛ نسرین رضایی زاد؛ ضیاالدین بنیادی
چکیده
سابقه و هدف: نیتروآنیلین یکی از مشتقات آنیلین با درجه سمیت بالا، خاصیت سرطان زایی بالقوه و اثرات جهش زایی است. یکی از تکنولوژی های موثر در حذف این ترکیبات از محلولهای آبی استفاده از فرایندهای اکسیداسیون پیشرفته ( AOP) است. این مطالعه با هدف بررسی کارایی فرایند پرسولفات فعال شده در حذف نیتروآنیلین از محلولهای آبی تحت شرایط آزمایشگاهی ...
بیشتر
سابقه و هدف: نیتروآنیلین یکی از مشتقات آنیلین با درجه سمیت بالا، خاصیت سرطان زایی بالقوه و اثرات جهش زایی است. یکی از تکنولوژی های موثر در حذف این ترکیبات از محلولهای آبی استفاده از فرایندهای اکسیداسیون پیشرفته ( AOP) است. این مطالعه با هدف بررسی کارایی فرایند پرسولفات فعال شده در حذف نیتروآنیلین از محلولهای آبی تحت شرایط آزمایشگاهی انجام شد.مواد و روش ها: جهت انجام این مطالعه، تاثیر متغیرهای مورد مطالعه شامل pH (3 تا 11) زمان تماس (15 تا 120 دقیقه)، غلظت نیتروآنیلین (1 تا 30 میلی گرم در لیتر) و غلظت پرسولفات (100 تا 800 میلی گرم در لیتر) بر روی نمونه های سنتتیک بررسی شد. بعد از انجام فرایند، غلظت باقیمانده نیتروآنیلین با دستگاه اسپکتوفوتومتر -visUV در طول موج 530 نانومتر قرائت گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده، از آنالیز Independent-t و آمار توصیفی شامل میانگین و انحراف معیار استفاده شد.یافته ها: بیشترین راندمان حذف نیتروآنیلین توسط فرایند پرسولفات فعال شده با نورپالسی تحت شرایط بهینه بدست آمده از آزمایشات شامل زمان تماس تعادلی 90 دقیقه، pH 8، غلظت پرسولفات فعال شده 600 ملیگرم در لیتر و غلظت نیتروآنیلین 1 میلی گرم در لیتر، 98/2درصد بدست آمد. نتایج نشان داد که فرایند فتوکاتالیستی پرسولفات فعال شده با نور پالسی از مدل سینتیک درجه دوم پیروی می نماید.نتیجه گیری: بر اساس نتایج بدست آمده از این مطالعه فرایند پرسولفات فعال شده با نور پالسی تاثیر بالایی در حذف نیتروآنیلین از محلول های آبی داشت. لذا بدلیل راندمان بالای حذف، مقرون به صرفه بودن و راهبری ساده، استفاده از این فرایند در حذف آلاینده های آلی و مقاوم از محلولهای آبی توصیه می گردد.
پژمان قیطاسیان؛ سید محمد طباطبایی؛ احمد جنیدی جعفری؛ محسن فرهادی؛ جواد گلشنی اصل؛ بهزاد ولی زاده؛ مریم مصرقانی
چکیده
زمینه و هدف : تتراسایکلین را می توان یکی از متداول ترین آنتی بیوتیک ها از نظر تولید و مصرف درسراسر جهان برشمرد و به شکل گسترده در پزشکی و دامپزشکی به منظور پیشگیری و درمان بیماری های عفونی مورد مصرف قرار می گیرد. هدف از این مطالعه بررسی کارایی فرایند ترکیبی الکتروپرسولفات با استفاده همزمان واکنش گر پرکسیدهیدروژن در حذف آنتی بیوتیک ...
بیشتر
زمینه و هدف : تتراسایکلین را می توان یکی از متداول ترین آنتی بیوتیک ها از نظر تولید و مصرف درسراسر جهان برشمرد و به شکل گسترده در پزشکی و دامپزشکی به منظور پیشگیری و درمان بیماری های عفونی مورد مصرف قرار می گیرد. هدف از این مطالعه بررسی کارایی فرایند ترکیبی الکتروپرسولفات با استفاده همزمان واکنش گر پرکسیدهیدروژن در حذف آنتی بیوتیک تتراسایکلین از محیط آبی است. مواد و روش ها : این پژوهش به صورت ناپیوسته در مقیاس آزمایشگاهی و با استفاده از راکتور الکتروپرسولفات و واکنش گر پرکسیدهیدروژن در دمای محیط انجام شد. در این پژوهش از متدولوژی سطح پاسخ (RSM) بر پایه central composite design (CCD) برای بهینه سازی متغیر فرآیند الکتروپرسولفات و واکنشگر پرکسیدهیدروژن و تاثیر متغییرهای pH، دانستیه جریان، نسبت پرسولفات به پرکسیدهیدروژن بر حذف تتراسایکلین مورد مطالعه قرار گرفت. یافته ها: حداکثرکارایی حذف تتراسایکلین در فرایند الکتروپرسولفات و استفاده همزمان واکنش گر پرکسیدهیدروژن برابر 95/2 % تحت شرایط 6/5 : pH ، شدت جریان 31 میلی آمپر، نسبت پرسولفات به پرکسید هیدروژن 1/1 بدست آمد. p-value بسیار پایین (0/0001>P) و ضریب همبستگی بالا (R2) برای مدل به دست آمده نشان دهنده کفایت و همبستگی بالای داده های تجربی و داده های پیش بینی شده توسط مدل است. نتیجه گیری: تکنولوژی ترکیبی سازگار با محیط زیست اکسیداسیون پیشرفته مبتنی بر رادیکال سولفات و پرکسیدهیدروژن (EC/PS/HR) برای حذف آلاینده های مقاوم در محیط های آبی متاثر از عوامل مختلفی مانند غلظت فعال کننده (H2O2)، غلظت کاتالیست (پرسولفات) و pH فرایند است. این مطالعه نشان داد که فرایند ترکیبی (EC/PS/HR) قادر به تجزیه و تخریب آلاینده های مقاوم مانند تتراسایکلین از محیط های آبی است. در نهایت می توان گفت که فرایند پرسولفات فعال شده با استفاده از (H2O2) یک فرایند موثر، کارآمد و امیدوارکننده در حذف تتراسایکلین از محلول های آبی است.
فاطمه صحرائی؛ علی شجاعی؛ زهرا آقابابائی؛ زهرا هاشمی؛ محمد جواد شکوهی زاده؛ مهدی خدابخشی؛ سمیرا خاموطیان
چکیده
زمینه و هدف: آب آشامیدنی مهم ترین منبع تامین فلوراید مورد نیاز بدن می باشد. غلظت مناسب آن نقش مهمی در سلامت دندان ها جهت جلوگیری یا کاهش خطر پوسیدگی دارد. هدف از مطالعه حاضر تعیین تغییرات مکانی و زمانی غلظت فلوراید موجود در آب آشامیدنی استان همدان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد.مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی- ...
بیشتر
زمینه و هدف: آب آشامیدنی مهم ترین منبع تامین فلوراید مورد نیاز بدن می باشد. غلظت مناسب آن نقش مهمی در سلامت دندان ها جهت جلوگیری یا کاهش خطر پوسیدگی دارد. هدف از مطالعه حاضر تعیین تغییرات مکانی و زمانی غلظت فلوراید موجود در آب آشامیدنی استان همدان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد.مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی- تحلیلی است که در سطح 9 شهرستان استان همدان در سال 1398صورت گرفته است. جهت توصیف تغییرات مکانی و زمانی غلظت یون فلوراید از نرم افزار Arc GIS نسخه 10/8 و همچنین جهت تجزیه و تحلیل و آنالیز داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 16 استفاده شد. سطح معنی داری در تمامی آزمون ها0/05تلقی گردید.یافته‌ها: نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که بیشترین میانگین سالیانه غلظت فلوراید مربوط به شهرستان کبودر آهنگ (0/38± 0/98 میلی گرم بر لیتر) و کمترین میانگین سالیانه مربوط به شهرستان تویسرکان (0/35 ±0/58 میلی گرم بر لیتر) بود. به طور کلی میانگین غلظت فلوراید در نیمه دوم سال (0/42 ± 0/77میلی گرم بر لیتر) نسبت به نیمه اول سال (0/43 ± 0/71میلی گرم بر لیتر) بیشتر برآورد گردید. اما این تفاوت از نظر آماری معنی دار تلقی نشد (0/05<p).نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که به طور کلی میانگین غلظت فلوراید در تمامی نقاط استان همدان در محدوده مطلوبی قرار دارد و مصرف کنندگان در مواجهه با خطرات ناشی از مقادیر بیش از حد یا پایین تر از حد استاندارد فلوراید قرار ندارند.
منصور بازیار
چکیده
زمینه و هدف: نیترات همواره به عنوان یک شاخص کیفیت آب آشامیدنی و یک موضوع اساسی در سلامت انسان مورد توجه بوده است. توسعه مدل‌های پیشرفته برای مدیریت کیفیت آب، تصمیم‌گیرندگان را تشویق کرده است که فناوری‌های هوش مصنوعی را در برنامه‌ریزی کیفیت آب لحاظ نمایند. این مطالعه، قصد دارد تا با استفاده از مدل‌های AdaBoost (تقویت تطبیقی) بعنوان یکی ...
بیشتر
زمینه و هدف: نیترات همواره به عنوان یک شاخص کیفیت آب آشامیدنی و یک موضوع اساسی در سلامت انسان مورد توجه بوده است. توسعه مدل‌های پیشرفته برای مدیریت کیفیت آب، تصمیم‌گیرندگان را تشویق کرده است که فناوری‌های هوش مصنوعی را در برنامه‌ریزی کیفیت آب لحاظ نمایند. این مطالعه، قصد دارد تا با استفاده از مدل‌های AdaBoost (تقویت تطبیقی) بعنوان یکی از مدل های نوظهور در حیطه مدیریت کیفیت آب به پیش بینی غلظت نیترات در آب زیرزمینی با استفاده از هدایت الکتریکی، pH بپردازد.مواد و روشها: در این مطالعه ابتدا تحلیل همبستگی پیرسون انجام شد سپس با تعیین متغیر های ورودی مدل چندین مدل AdaBoost با هاپپر پارامترهای مختلف ساخته شد. سپس تحلیل حساسیت و وابستگی متغیر های ورودی مدل در پیش بینی نیترات ارزیابی شدند.یافته ها: نتایج مدل AdaBoostنشان داد که مقادیر ضریب R2 برای داده آموزش 0/915 و برای داده های تست 0/924 بودند. مقادیر MSE، RMSE، MAE، MAPE برای داده های آموزش به ترتیب 1/02، 1/01، 0/823 و 7/3درصد بدست آمد. این معیار ها برای داده های تست به ترتیب0/228، 0/477، 0/375 و3/2 درصد بودند. تحلیل حساسیت مدل، متغیر pH به عنوان مهمترین متغیر تاثیر گذار در پیش بینی نیترات معرفی کرد.نتیجه گیرى: تحلیل مدل نشان داد که روش پیشنهادی در پیش بینی غلظت نیترات عملکرد بالایی دارد. این روش پتانسیل ویژه برای پیاده‌سازی به عنوان یک سامانه هوشمند برای پیش‌بینی پارامترهای کیفیت آب را دارد.
مجید بنیادی منش؛ علی افخم
چکیده
زمینه و هدف: سلامت دهان و دندان یکی از شاخص های مهم بهداشت در جامعه می باشد. مهمترین شاخص های مورد استفاده در ارزیابی سلامت دهان و دندان، شاخص های DMFT و CPITN است. این مطالعه به منظور بررسی وضعیت سلامت دهان و دندان در دانش آموزان 11 تا 13 ساله شهر مشهد و ارتباط آن با آب مصرفی آن ها و برخی عوامل مرتبط انجام شده است.مواد و روشها: این مطالعه ...
بیشتر
زمینه و هدف: سلامت دهان و دندان یکی از شاخص های مهم بهداشت در جامعه می باشد. مهمترین شاخص های مورد استفاده در ارزیابی سلامت دهان و دندان، شاخص های DMFT و CPITN است. این مطالعه به منظور بررسی وضعیت سلامت دهان و دندان در دانش آموزان 11 تا 13 ساله شهر مشهد و ارتباط آن با آب مصرفی آن ها و برخی عوامل مرتبط انجام شده است.مواد و روشها: این مطالعه ی مقطعی تحلیلی در سال 1400 بر روی 1232 دانش آموز انجام شد. نمونه برداری از تمام چاه های دستی، نیمه عمیق و عمیق و قنات های دشت مشهد در سال 1400 انجام شد. تمامی پارامترهای آب آشامیدنی با توجه به استاندارد های کتاب Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater اندازه-گیری شدند. داده ها، توسط نرم افزارSPSS نسخه ی 20 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.یافته ها: میانگین شاخص DMFT در دانش آموزان مشهد0/98 بدست آمد. میانگین فلوئور آب آشامیدنی 0.38 میلی گرم بر لیتر بود. که کمتر از میزان مجاز فلوراید در آب اشامیدنی بود. مطابق با آزمون های آماری مربوطه بین شاخص DMFT و مقدار مصرف آب آشامیدنی در شبانه روز، مقدار فلوئور آب آشامیدنی و استفاده از نخ دندان در شبانه روز رابطه ی معنی داری وجود داشت (p<0/05). همچنین بین شاخص CPITN با استفاده از مسواک رابطه ی معنی داری یافت شد(p<0/05).نتیجه گیری: با توجه به اینکه فلوئور آب آشامیدنی و استفاده از نخ دندان در شبانه روز، با شاخص DMFT ارتباط دارند، باید فلوئور آب آَشامیدنی در محدوده ی استاندارد حفظ شود و روش های مراقبت از سلامت دهان و دندان مثل استفاده از نخ دندان و مسواک به دانش آموزان آموزش داده شود.
مجتبی داوودی؛ زهره وجودی؛ طیبه جعفریان؛ اکرم رباط جزی؛ زینب فولادی؛ مریم جعفریان؛ سیما نوربخش
چکیده
زمینه و هدف: یکی از مسائل مطرح به دنبال شیوع بیماری‌ها، پسماند تولید شده در طی فرایندهای درمانی است. هدف از این مطالعه بررسی اثر شیوع بیماریCovid-19 بر پسماند پزشکی تولید شده در شهر مشهد است. مواد و روش ها: در این مطالعه 4 بیمارستان رفرال و 2 بیمارستان غیر رفرال مورد مطالعه قرار گرفتند. با استفاده از اطلاعات ثبت شده و استفاده از چک لیست ...
بیشتر
زمینه و هدف: یکی از مسائل مطرح به دنبال شیوع بیماری‌ها، پسماند تولید شده در طی فرایندهای درمانی است. هدف از این مطالعه بررسی اثر شیوع بیماریCovid-19 بر پسماند پزشکی تولید شده در شهر مشهد است. مواد و روش ها: در این مطالعه 4 بیمارستان رفرال و 2 بیمارستان غیر رفرال مورد مطالعه قرار گرفتند. با استفاده از اطلاعات ثبت شده و استفاده از چک لیست های استاندارد مدیریت پسماندهای پزشکی، کمیت و کیفیت پسماند تولیدی پیش از شیوع بیماری کرونا (1398) و در دوران همه‌گیری (1399) مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفت. همچنین با مراجعه به معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد، آمار مرتبط با تعدادمراجعه کنندگان به بیمارستان های پذیرش کننده بیماران مبتلا به بیماری کرونا در سال 1399، استخراج، دسته بندی و وارد مطالعه گردید. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد میزان تولید کل پسماند به ترتیب در سال1398 (قبل از شیوع بیماری کرونا) و در سال 1399(حین شیوع بیماری کرونا) در بیمارستان رفرال R1 برابر با kg/day 49/45 ±449/50 و kg/day107/55 ± 436/04 در بیمارستان رفرال R2 برابر با kg/day227/46± 3000/26 و 153/00 ± 3279/72،در بیمارستان رفرال R3برابر با kg/day107/10 ±544/53 و156/68 ± 666/32، در بیمارستان رفرال R4 برابر با kg/day15/96 ± 476/72 و kg/day54/88 ±635/41 بود. همچنین میزان تولید کل پسماند در بیمارستان های غیر رفرالNR1 به ترتیب برابر با kg/day36/90 ± 219/6و49/58 ± 199/06، و در بیمارستان غیر رفرالNR2 به ترتیب برابر با kg/day29/55 ± 112/1و kg/day21/59 ± 108/8 بود. بررسی های میدانی نشان داد علی رغم افزایش میزان پسماند تولیدی تمام مراحل مدیریت پسماند از قبیل جمع آوری، انتقال، بی خطرسازی مطابق با دسترالعمل‌ها در حال اجرا می‌باشد.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد نرخ تولید پسماند پزشکی با شیوع بیماری ها مرتبط است. با توجه به اهمیت مدیریت پسماندهای پزشکی در مقابل اثرات نامناسب آن نیازمند توجه و به‌کارگیری دقیق و صحیح دستورالعملهای ملی و بین المللی می باشد.
نوید رفیعی؛ محمد سوهانی
چکیده
زمینه و هدف: امروزه شیوه های مدیریت پسماندهای خطرناک با توجه به شرایط قوانین زیست محیطی جهانی در حال افزایش است اما وجود موانع، اجرای مدیریت این نوع پسماندها را با مشکل مواجه می کند. هدف این مطالعه شناسایی ده مانع در مسئله مدیریت پسماندهای خطرناک در سیستم مدیریت پسماند بر اساس ادبیات و ارجحیت‌های کارشناسان این حوزه می باشد. مواد ...
بیشتر
زمینه و هدف: امروزه شیوه های مدیریت پسماندهای خطرناک با توجه به شرایط قوانین زیست محیطی جهانی در حال افزایش است اما وجود موانع، اجرای مدیریت این نوع پسماندها را با مشکل مواجه می کند. هدف این مطالعه شناسایی ده مانع در مسئله مدیریت پسماندهای خطرناک در سیستم مدیریت پسماند بر اساس ادبیات و ارجحیت‌های کارشناسان این حوزه می باشد. مواد و روش ها: این مطالعه کاربردی در سال 1401 با بهره گیری از نظرات پنج نفر از مدیران و کارشناسان یک شرکت مدیریت پسماند استان کرمانشاه اجرا شد. همچنین، به منظور درک ساختار ارتباط درونی و متقابل میان موانع و همچنین ساختار سلسله مراتبی موانع مدیریت پسماندهای خطرناک از تکنیک های تصمیم گیری دیمتل و مدل سازی ساختاری تفسیری استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد عدم آگاهی عمومی درباره بازیافت پسماندهای خطرناک و عدم وجود سیاست هایی برای رسیدگی به مباحث پسماندهای خطرناک اصلی ترین موانعی هستند که توسط رویکرد ترکیبی مبتنی بر دیمتل و مدل سازی ساختاری تفسیری به تصویر کشیده شده است. عدم آگاهی عمومی درباره بازیافت پسماندهای خطرناک با امتیاز 0/53 عاملی علی بوده که با قدرت نفوذ شدید برابر 10 و قدرت وابستگی ضعیف برابر 1 در دسته موانع مستقل قرار دارد. همچنین، عدم وجود سیاست هایی برای رسیدگی به مباحث پسماندهای خطرناک با امتیاز0/47 عاملی علی بوده که با قدرت نفوذ شدید برابر 10 و قدرت وابستگی نسبتاً شدید برابر 6 در دسته موانع پیوندی قرار می گیرد.نتیجه گیری: رویکرد پیشنهادی به سیاست گذران و تصمیم گیرندگان کمک می کند تا رابطه متقابل و تعاملی بین موانع و ساختار سلسله مراتبی آنها را شناسایی کنند.
رضا پیکانپور فرد؛ پروانه پیکانپور فرد؛ هادی هادیان قهدریجانی
چکیده
زمینه و هدف: یکی از اساسی‌ترین مشکلات آلودگی هوا این است که معمولاً مناطق وسیعی از کاربری‌های مختلف همچون شهرها و محصولات کشاورزی را در صدها کیلومتر از منشاء تولید آلاینده‌ها تحت تأثیر خود قرار داده و یا موجب اثرات تجمعی با دیگر صنایع شده است. هدف از این پژوهش کمی‌سازی غلظت آلاینده‌ها در مناطق مسکونی اطراف کاربری‌های صنعتی است.مواد ...
بیشتر
زمینه و هدف: یکی از اساسی‌ترین مشکلات آلودگی هوا این است که معمولاً مناطق وسیعی از کاربری‌های مختلف همچون شهرها و محصولات کشاورزی را در صدها کیلومتر از منشاء تولید آلاینده‌ها تحت تأثیر خود قرار داده و یا موجب اثرات تجمعی با دیگر صنایع شده است. هدف از این پژوهش کمی‌سازی غلظت آلاینده‌ها در مناطق مسکونی اطراف کاربری‌های صنعتی است.مواد و روشها: در این مطالعه به‌منظور مدل‌سازی آلاینده‌های هوا از نرم‌افزار AERMOD استفاده گردید. این نرم‌افزار با استفاده از داده‌های هواشناسی، مدل رقومی ارتفاع و اطلاعات مربوط به منابع آلاینده میزان آلودگی هوای مربوط به آلاینده‌هایPM10 ، SOX، NOx و CO را در یک مکان مشخص ارزیابی و کمی سازی می‌کند.یافته‌ها: نتایج حاصل از پژوهش حاضر حاکی از این است که در این 28 نقطه جمعیتی پیرامون کاربری صنعتی مورد نظر از نظر غلظت آلاینده‌ها در هر دو حالت با و بدون غلظت زمینه، غلظت هیچ آلاینده‌ای بالاتر از حد استاندارد نبوده است؛ و مهمترین آلاینده در این پژوهش NOX سالینه تشخیص داده شد که کمترین اختلاف را با حد مجاز آلودگی دارد. همچنین به دلیل نزدیکی بیشتر آلاینده‌ها به حد مجاز محیط زیست در این منطقه بارگذاری بیشتر کاربری‌های صنعتی می‌تواند باعث بروز مشکلات زیادی از لحاظ سلامتی، اقتصادی و اجتماعی شود.نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که به‌منظور ارزیابی و کمی‌سازی غلظت آلاینده‌های مناطق پیرامون نقاط آلاینده صنعتی علاوه بر مدل‌سازی منابع نقطه‌ای بهتر است آلودگی‌های موجود در زمینه نیز برای دقت بیشتر در راستای توسعه پایدار و درخور اینگونه مناطق بکار گرفته شوند.