زینب غلامی؛ مریم محمدی روزبهانی؛ خوشناز پاینده؛ سیما سبزعلیپور
چکیده
زمینه و هدف: ذرت یکی از مهمترین غلات می باشد که نقش مهمی در سبد تغذیه ای انسان دارد و در بسیاری از مناطق در جهان و ایران کشت داده می شود. این پژوهش با هدف ارزیابی سطح خطر فلزات آرسنیک، سرب و کروم در ذرت برای سلامت انسان انجام شد.مواد و روش‌ها: این پژوهش توصیفی ـ مقطعی در سال 1401 انجام شد. در مجموع 60 نمونه خاک و 60 نمونه ذرت از مزارع کشاورزی ...
بیشتر
زمینه و هدف: ذرت یکی از مهمترین غلات می باشد که نقش مهمی در سبد تغذیه ای انسان دارد و در بسیاری از مناطق در جهان و ایران کشت داده می شود. این پژوهش با هدف ارزیابی سطح خطر فلزات آرسنیک، سرب و کروم در ذرت برای سلامت انسان انجام شد.مواد و روش‌ها: این پژوهش توصیفی ـ مقطعی در سال 1401 انجام شد. در مجموع 60 نمونه خاک و 60 نمونه ذرت از مزارع کشاورزی شهرهای شوشتر و اندیمشک در دو فصل تابستان و پاییز تهیه شدند. مقادیر فلزات آرسنیک، سرب و کروم به‌روش جذب اتمی و به‌وسیله‌ی دستگاه AA240Z اندازه گیری شدند.یافته ها: میانگین سرب، آرسنیک و کروم در نمونه‌های خاک مزارع ذرت در شوشتر به‌ترتیب 12/4، 4/05 و 74/9 میلی گرم بر کیلوگرم و در اندیمشک به‌ترتیب 13/27، 4/68 و 71/45 میلی گرم بر کیلوگرم به دست آمد. بر اساس میانگین غلظت سرب و آرسنیک در نمونه‌های ذرت شاخص خطر غیرسرطان زایی برای بزرگسالان و کودکان بالاتر از 1 به‌دست آمد، اما شاخص خطر غیرسرطان زایی کروم در محصول ذرت پایین‌تر از 1 به‌دست آمد. شاخص خطر سرطان‌زایی سرب، آرسنیک و کروم در ذرت برای بزرگسالان و کودکان بالاتر از 4-10 به‌دست آمد. بالاترین مقادیر شاخص انتقال مربوط به آرسنیک در فصل تابستان در منطقه شوشتر (0/44) بود.نتیجه گیری: بر اساس ارزیابی سطح خطر فلزات آرسنیک و سرب می‌توانند برای سلامت انسان خطرناک باشند، اما شاخص خطر غیرسرطان زایی برای فلز کروم برای بزرگسالان و کودکان مشکلی ایجاد نمی کند. هم‌چنین شاخص انتقال نشان داد که ذرت می‌تواند فلزات را جذب و انباشته کنند.
فاطمه جعفریان؛ خوشناز پاینده؛ احد نظرپور؛ علی غلامی؛ کامران محسنی فر
چکیده
زمینه و هدف: آلودگی فلزات سنگین در خاک های سطحی به‌دلیل انتقال ترکیبات سمی به انسان از مسیرهای تنفسی، گوارشی و پوستی دارای اهمیت فراوانی می‌باشند. این تحقیق در سال 1401 با هدف بررسی آلودگی فلزات سنگین آرسنیک، سرب، کادمیوم، نیکل، مس، روی، کبالت و کروم نمونه های خاک اطراف کارخانه‌ی فولاد خوزستان انجام شد. مواد و روش ها: منطقه‌ی نمونه ...
بیشتر
زمینه و هدف: آلودگی فلزات سنگین در خاک های سطحی به‌دلیل انتقال ترکیبات سمی به انسان از مسیرهای تنفسی، گوارشی و پوستی دارای اهمیت فراوانی می‌باشند. این تحقیق در سال 1401 با هدف بررسی آلودگی فلزات سنگین آرسنیک، سرب، کادمیوم، نیکل، مس، روی، کبالت و کروم نمونه های خاک اطراف کارخانه‌ی فولاد خوزستان انجام شد. مواد و روش ها: منطقه‌ی نمونه برداری خاک های سطحی اطراف کارخانه‌ی فولاد خوزستان (50 ایستگاه) و 1 ایستگاه شاهد بود. در این تحقیق نمونه برداری بر اساس روش سیستماتیک با تعداد 50 نمونه خاک با 3 تکرار انجام شد. فلزات به وسیله‌ی دستگاه جذب اتمی AA220Z ساخت شرکت واریان کشور استرالیا سنجش شدند. یافته ها: در محدوده‌ی کارخانه‌ی فولاد خوزستان، بالاترین میانگین مقادیر فلزات سنگین مربوط به کبالت (13/02 میلی‌گرم بر کیلوگرم) و کمترین آن نیز در مربوط به کادمیوم (0/02 میلی‌گرم بر کیلوگرم) بوده است. مقادیر کبالت و نیکل، در نمونه های خاک بیش از سایر فلزات به‌دست آمد. شاخص نمرو آرسنیک 1/95 درون محدوده و 1/84 خارج از محدوده و کبالت 1/43 درون محدوده و 1/31 خارج از محدوده در سطح آلودگی کم و برای سایر فلزات سنگین در سطح بدون آلودگی بود. شاخص‌های آلودگی محیطی فاکتور آلودگی، شاخص زمین انباشتگی، فاکتور غنی‌سازی و شاخص نمرو حاکی از عدم آلودگی فلزات سنگین در خاکهای اطراف کارخانه‌ی فولاد خوزستان می‌باشد.نتیجه گیری: نمونه‌های خاک کارخانه‌ی فولاد خوزستان دارای غلظت های متفاوتی از فلزات سنگین بودند که کبالت بالاترین و کادمیوم کمترین مقادیر را در خاک داشتند. بر اساس نتایج شاخص های آلودگی چنین می توان استنباط کرد که فرآیندهای زمین شناسی و اقلیمی تاثیر بالاتری در آلودگی خاک دارند.
حسنا پورعباسی؛ خوشناز پاینده؛ مهرنوش تدینی
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به اهمیت فلزات سنگین بر سلامت انسان مطالعات بسیاری درخصوص این آلاینده ها انجام شده است، اما تاکنون مطالعه بر روی خاک های مناطق اسلام آباد غرب و سنندج انجام نشده است، بنابراین این تحقیق با هدف ارزیابی خطرات بوم شناسی خاک و سلامت انسان در سال 1400 انجام گردید.مواد و روش ها: در محدوده ی مطالعاتی هر یک از شهرستان‌های ...
بیشتر
زمینه و هدف: با توجه به اهمیت فلزات سنگین بر سلامت انسان مطالعات بسیاری درخصوص این آلاینده ها انجام شده است، اما تاکنون مطالعه بر روی خاک های مناطق اسلام آباد غرب و سنندج انجام نشده است، بنابراین این تحقیق با هدف ارزیابی خطرات بوم شناسی خاک و سلامت انسان در سال 1400 انجام گردید.مواد و روش ها: در محدوده ی مطالعاتی هر یک از شهرستان‌های اسلام آباد و سنندج پنج ایستگاه نمونه برداری مشخص گردید که از هر ایستگاه 5 نمونه خاک با 3 تکرار از 3 نقطه مختلف از اراضی غیرکشاورزی در عمق‌های سطحی، 12سانتی متر و 30 سانتی متری در فصل تابستان سال 1400 جمع آوری گردید. در مجموع تعداد 180 نمونه خاک به روش سیستماتیک تصادفی تهیه شدند. در این پژوهش سنجش غلظت فلزات سنگین به وسیله ی دستگاه ICP-OES مدل Varian 710-ES ساخت شرکت Varianانجام شد. ارزیابی خطر سلامت فلزات سنگین بر اساس روش ارزیابی خطر بهداشتی سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا و ارزیابی خطر بوم شناسی فلزات سنگین بر اساس روش‌هاکانسون بررسی شدند.یافته ها: فلز کادمیوم در خاکهای نمونه برداری شده منطقه اسلام آباد به‌‌طور معنی داری پایین ترین مقدار را در میان فلزات سنگین مورد مطالعه داشت (0/997= P). میانگین فلز آلومینیم درخاک‌های نمونه برداری شده به طور معنی داری بالاتر از سایر فلزات سنگین بود (0/05< P). الگوی مقادیر شاخص ارزیابی خطر بوم شناسی فلزات سنگین در خاکهای منطقه اسلام آباد به صورت جیوه19/24>کادمیــوم 12/74> نیکـل1/62> منگنـز0/77> آرسـنیک0/40> مس0/26> سرب0/207> روی0/14 و در خاکهای سنندج به صورت جیوه 12/33> کادمیوم10/44>نیکل 0/77> آرسنیک0/65> منگنز0/63> مس0/39> روی0/13> سرب0/117 به دست آمد. بالاترین شاخص خطر فلزات سنگین خاک در منطقه ی اسلام آباد و سنندج به ترتیب مربوط به فلز آلومینیم و کادمیوم برای کودکان از راه جذب پوستی2/53 و 10-10× 3/3 به دست آمد. نتیجه گیری: در این تحقیق غنی شدگی فلز آهن به شدت زیاد و منگنز بسیار زیاد بود. فاکتور غنی شدگی آلومینیوم، جیوه و کادمیوم زیاد و نیکل، مس و آرسنیک در منطقه ی اسلام‌آباد غنی شدگی متوسط دارند. بر اساس این شاخص می‌توان چنین استنباط کرد که خاکهای مناطق اسلام‌آباد و سنندج تحت تاثیر فلزات سنگین منابع انسان زاد در منطقه هستند.