عباس زنگنه بهرام‌وند؛ شهرام بیک پور؛ سید مسعود منوری
چکیده
زمینه و هدف: شیوه‌های دفن پسماند در شهرها غیراصولی و غیربهداشتی است. این امر باعث شده که نشانه‌های بروز یک بحران محیط‌زیستی-بهداشتی و ایمنی در منطقه بوجود آید بنابراین ضروری است مراکز دفن در جهت تناسب مکانی مورد ارزشیابی قرار گیرد. هدف از تحقیق حاضر تعیین و تطبیق محل دفن فعلی پسماند با معیارهای ملی و بین‌المللی است.مواد و روش‌ها: ...
بیشتر
زمینه و هدف: شیوه‌های دفن پسماند در شهرها غیراصولی و غیربهداشتی است. این امر باعث شده که نشانه‌های بروز یک بحران محیط‌زیستی-بهداشتی و ایمنی در منطقه بوجود آید بنابراین ضروری است مراکز دفن در جهت تناسب مکانی مورد ارزشیابی قرار گیرد. هدف از تحقیق حاضر تعیین و تطبیق محل دفن فعلی پسماند با معیارهای ملی و بین‌المللی است.مواد و روش‌ها: روش تحقیق به صورت پیمایشی توصیفی و تحلیل می‌باشد. در ابتدا به شناسایی عوامل اثرگذار در تناسب مکانی با بهره‌گیری از منابع مطالعاتی ازجمله ضوابط سازمان محیط‌زیست و روش آژانس کنترل آلودگی مینه‌سوتا (MPCA) در دفن پسماندها در ایالات متحده امریکا پرداخته شد. تلفیق لایه‌ها با استفاده از روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره لین‌مپ وزن‌دهی انجام شد. جهت تجزیه‌وتحلیل و روی‌هم‌گذاری لایه‌های اطلاعاتی از نرم‌افزار ArcGIS استفاده شد. اولویت‌بندی تناسب مکانی در جهت استقرار محل دفن پسماند شهری و همچنین محاسبه درصد میزان تطابق محل‌های دفن بر پایه از روش TOPSIS استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد از بین معیارهای ارزشیابی تناسب مکانی در دفن پسماند شهری تعیین‌شده، معیار فاصله از مناطق مسکونی، فاصله از مراکز آموزشی، درمانی، فاصله از شهرها، فاصله از آب‌های زیرزمینی، فاصله از آب‌های سطحی، بیشترین وزن‌ها را به ترتیب بدست آورده‌اند. نتایج شاخص موران0/640034 با توجه به امتیاز استاندارد محاسبه‌شده فرضیه خوشه‌ای بودن الگوی تناسب مکانی در سطح اطمینان 0/99 درصد تأیید شد. نتیجه‌گیری: معیارهای ملی تاثیر بیشتری در ارزشیابی تناسب مکانی دارد. نتایج این تحقیق نشان داد ترکیب لین‌مپ و تاپسیس عملکرد مناسبی در ارزشیابی تناسب مکانی دارد و قابل‌اطمینان است.
صدف معینی؛ سید مسعود منوری؛ فریبا زمانی هرگلانی
چکیده
زمینه و هدف: با رشد سریع جمعیت، به‌ویژه در کشورهای خاورمیانه تولید پسماند با سرعت بی‌سابقه‌ای درحال افزایش است. تکنیک‌های نسبتا ابتدایی، مدیریت نادرست مراکز یکپارچه پسماندهای شهری، آلاینده‌های ثانویه، آلودگی محیطی هوا و آب را تشدید می‌کند. اقدامات ناکافی بهداشت شغلی، کارگران غیررسمی پسماند را در معرض طیف وسیعی از آلاینده‌ها، ...
بیشتر
زمینه و هدف: با رشد سریع جمعیت، به‌ویژه در کشورهای خاورمیانه تولید پسماند با سرعت بی‌سابقه‌ای درحال افزایش است. تکنیک‌های نسبتا ابتدایی، مدیریت نادرست مراکز یکپارچه پسماندهای شهری، آلاینده‌های ثانویه، آلودگی محیطی هوا و آب را تشدید می‌کند. اقدامات ناکافی بهداشت شغلی، کارگران غیررسمی پسماند را در معرض طیف وسیعی از آلاینده‌ها، جراحات، مشکلات تنفسی و پوستی، عفونت‌ها و سایر مسائل بهداشتی جدی قرار می‌دهد.مواد و روش‌ها: این تحقیق یک مطالعه توصیفی و مقطعی می‌باشد. نمونه‌برداری به صورت تصادفی انجام گرفت. به‌منظور بررسی تغییرات پارامترهای (COD, BOD, DO, TDS, NO2, pH, SO2, NO2, CO,PM2.5, PM10, درصد رطوبت، کربن، خاکستر، بو) در آلودگی محیط‌زیستی (شیرابه، هوا، پسماند) در مقیاس‌های فصلی و مکانی سه ایستگاه تعیین‌شده در طی سال 1401-1402 مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل‌های آماری توزیع آلاینده‌ها با نرم‌افزار Arc Gis با تابع تحلیل درون‌یابی فاصله معکوس (IDW) به‌صورت نقشه، جداول و نمودارها تهیه و تدوین شد.یافته‌ها: میانگین غلظت همه‌ی آلاینده‌ها به‌جز (کربن و خاکستر) در فاصله 0-300 متری بیشتر از سایر ایستگاه‌های مورد مطالعه است. بیشترین میزان آلاینده‌های شیرابه (BOD, COD, TDS)، ویژگی پسماند (درصد رطوبت) و هوا (SO2, NO2) در فصل زمستان می‌باشد. کمترین آلودگی مراکز بازیافت در فصل تابستان (CO,NO2) می‌باشد. نتایج نشان داد که از 15 پارامتر مورد بررسی 10 پارامتر مورد در حد مجاز بوده است (66/66%).نتیجه‌گیری: مراکز مدیریت یکپارچه‌ی پسماند نقش مهمی بر کاهش آلودگی در مراحل اولیه بازیافت ایفا می‌کند. گنجاندن فناوری‌های جداسازی مدرن می‌تواند آلودگی‌ها و هزینه‌های عملیاتی را کاهش و کیفیت مواد پردازش‌شده را بهبود بخشد.
طلیعه عبدالخانی نژاد؛ سید مسعود منوری
چکیده
زمینه و هدف: مطالعه ریسک و مدیریت پروژه‌های مکان‌یابی محل دفن پسماندها، به‌منظور بهبود عملکرد و کاهش صدمات امری ضروری است. انجام مطالعات ارزیابی ریسک محیط‌زیستی در جهت شناخت بیشتر معیارهای مخرب و اثرات ناشی از آنها، ارائه راهکارهای مفید برای کنترل و مدیریت صحیح لازم است. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی ریسک محل دفن پسماند در مرحله ...
بیشتر
زمینه و هدف: مطالعه ریسک و مدیریت پروژه‌های مکان‌یابی محل دفن پسماندها، به‌منظور بهبود عملکرد و کاهش صدمات امری ضروری است. انجام مطالعات ارزیابی ریسک محیط‌زیستی در جهت شناخت بیشتر معیارهای مخرب و اثرات ناشی از آنها، ارائه راهکارهای مفید برای کنترل و مدیریت صحیح لازم است. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی ریسک محل دفن پسماند در مرحله بهره‌برداری با تکنیک Bow-tie است.مواد و روش‌ها: در این تحقیق با استفاده از تکنیک‌های دلفی (Delphi)، فرآیند تحلیل شبکه (ANP) و TOPSIS اقدام به اولویت‌بندی و رتبه‌دهی مهم‌ترین ریسک‌ها در فاز بهره‌برداری محل دفن شهر رشت شد. مدل Bow-Tie جهت ارائه راهکارهای کنترلی و کاهشی استفاده شد.یافته‌ها: در محل دفن پسماند سراوان رشت، بیشترین ریسک‌ها جزء ریسک‌های زیست‌محیطی بود. نتایج اولویت‌بندی در معیار ایمنی- بهداشتی نشان داد که استفاده بیش از اندازه از دفع‌کننده‌ها مانند حشره‌کش‌ها در مکان دفن پسماند سراوان اولویت اول، در معیار محیط‌زیستی، نفوذ شیرابه از کف محل دفن اولویت اول و در معیار اقتصادی- اجتماعی، هزینه‌های بالای کنترل و توسعه محل دفن پسماند مهندسی بهداشتی اولویت اول است.نتیجه‌گیری: شناسایی و اولویت‌بندی مخاطرات محل دفن نشان می‌دهد که می‌توان راهکارهای مناسبی برای کاهش و کنترل آنها اعمال کرد. معیار مؤثر در ارزیابی ریسک هموار در حال تغییر هستند. انتخاب درست روش شناسایی ریسک به کارایی روش انتخابی جدید و تعیین دقیق ریسک‌ها در محل دفن پسماند می‌انجامد. روش پاپیون، درک واقع‌بینانه‌تری از رابطه بین عوامل مؤثر در بروز خطرات، پیامدها و موانع ایجاد می‌کند که می‌تواند از بروز خطرات در مرحله بهره‌برداری جلوگیری کند.