سمانه دهقان؛ فاطمه مرتضی زاده؛ عسل حیرانپور
چکیده
زمینه و هدف: تب‌دانگ یک بیماری ویروسی است که توسط بندپایان منتقل می‌شود. با توجه به اهمیت آن در سلامت جامعه و تاثیر بهسازی محیط بر شیوع این بیماری، افزایش آگاهی، نظارت و پیشگیری از این بیماری حائز اهمیت است. با توجه به اطلاعات ناکافی در این زمینه، این مقاله مروری با هدف ارائه بینشی در مورد عوامل مؤثر در گسترش تب دانگ است.مواد و روش‌ها: ...
بیشتر
زمینه و هدف: تب‌دانگ یک بیماری ویروسی است که توسط بندپایان منتقل می‌شود. با توجه به اهمیت آن در سلامت جامعه و تاثیر بهسازی محیط بر شیوع این بیماری، افزایش آگاهی، نظارت و پیشگیری از این بیماری حائز اهمیت است. با توجه به اطلاعات ناکافی در این زمینه، این مقاله مروری با هدف ارائه بینشی در مورد عوامل مؤثر در گسترش تب دانگ است.مواد و روش‌ها: مطالعه‌ی مروری حاضر با جست‌و‌جو در پایگاه داده‌های Web of Science، Google Scholar، PubMed و Scopus با استفاده از کلید واژه‌های "تب دانگ"، "بهسازی محیط"، "پشه آئدس"، "زهکشی منابع آب" و "مدیریت مواد زائد" انجام شد و مقالات منتشر‌شده بین سال‌های 2000 تا 2023 مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند.یافته‌ها: یافته‌های مطالعه نشان داد که ایجاد تغییر در فاکتور‌های بهسازی محیط بر گسترش و شیوع تب‌دانگ تاثیرگذارند. همچنین وجود آب‌‌های راکد در حوضچه‌ها و گودال‌ها به همراه تجمع پسماندهایی مانند قوطی‌ها، ظروف پلاستیکی و به‌ویژه لاستیک‌های فرسوده به‌عنوان عواملی برای افزایش جمعیت لارو پشه آئدس شناخته شده است. این مطالعه همچنین نشان داد که با انجام کارهایی نظیر تخلیه و شست‌وشوی هفتگی مخازن آب و همچنین داشتن برنامه‌ی مدیریت پسماند میتوان به طور موثر این بیماری را کنترل کرد.نتیجه‌گیری: به‌کارگیری اقدامات بهسازی محیط در سیستم‌های مدیریت پسماند، جمع‌آوری فاضلاب و زهکشی و ذخیره آب در مخازن راهی موثر برای کاهش جمعیت ناقلین دانگ و درنتیجه کاهش شیوع بیماری است.
حسین وحیدی؛ محمدعلی باقرزاده کوهبنانی؛ احسان سیدی
چکیده
زمینه و هدف: مدیریت پسماند همواره یکی از چالش‌های مهم در شهرداری‌ها است. در کنار چرخه عملکرد شهرداری‌ها (چرخه رسمی)، ذی‌نفعان و بازیگران دیگری به‌طور غیررسمی در مدیریت پسماند شهری نقش دارند. عمده تفکیک پسماندهای باارزش به عهده‌ی این افراد است. این مطالعه، مدیریت پسماند شهر کرمان را با محوریت چرخه‌های رسمی و غیررسمی جمع‌آوری مواد ...
بیشتر
زمینه و هدف: مدیریت پسماند همواره یکی از چالش‌های مهم در شهرداری‌ها است. در کنار چرخه عملکرد شهرداری‌ها (چرخه رسمی)، ذی‌نفعان و بازیگران دیگری به‌طور غیررسمی در مدیریت پسماند شهری نقش دارند. عمده تفکیک پسماندهای باارزش به عهده‌ی این افراد است. این مطالعه، مدیریت پسماند شهر کرمان را با محوریت چرخه‌های رسمی و غیررسمی جمع‌آوری مواد بازیافتی و استفاده از مجوزهای مالی و نظارت شهرداری برای ساماندهی آن‌ها ارائه میدهد.مواد و روش‌ها: در این مطالعه ابتدا مدل نمودار چرخه مدیریت پسماند شهر کرمان با محوریت چرخه‌های رسمی و غیررسمی جمع‌آوری مواد بازیافتی معرفی شده است. در ادامه، مدل شبیه‌سازی‌شده در نرم‌افزار متلب به همراه یک سیستم کنترلر فازی برای تعیین قیمت خرید مواد بازیافتی توسط شهرداری به‌منظور رقابت با چرخه غیررسمی ارائه شده است.یافته‌ها: نتایج مدل، شامل تعداد افراد جذب‌شده توسط شبکه رسمی، درآمد شهرداری از خریدوفروش مواد بازیافتی و همچنین فروش مجوزها برای سناریوی قیمت مجوز معادل ده میلیون ریال بررسی شد. طبق نتایج، وجود ابزار مجوز فعالیت تاثیر بسیار زیادی بر سهم شهرداری در توان جذب مشارکت جمع‌آوری‌کنندگان غیررسمی در سطح شهر دارد. نتیجه‌گیری: به‌دلیل جلوگیری از اعتراضات و عدم استقبال از طرح، پیشنهاد می‌شود در شروع اجرای طرح، قیمت مجوز پایین‌تر باشد و شدت نظارت تا حد امکان افزایش مییابد تا جمع‌آوری‌کنندگان ملزم به دریافت مجوز فعالیت شوند. صدور مجوز فعالیت می‌تواند علاوه بر افزایش سود مالی شهرداری، اثرات مثبت اجتماعی و زیست‌محیطی به همراه داشته و نظارت بر روند فعالیت افراد را بهبود بخشد.
مجتبی داوودی؛ زهره وجودی؛ طیبه جعفریان؛ اکرم رباط جزی؛ زینب فولادی؛ مریم جعفریان؛ سیما نوربخش
چکیده
زمینه و هدف: یکی از مسائل مطرح به دنبال شیوع بیماری‌ها، پسماند تولید شده در طی فرایندهای درمانی است. هدف از این مطالعه بررسی اثر شیوع بیماریCovid-19 بر پسماند پزشکی تولید شده در شهر مشهد است. مواد و روش ها: در این مطالعه 4 بیمارستان رفرال و 2 بیمارستان غیر رفرال مورد مطالعه قرار گرفتند. با استفاده از اطلاعات ثبت شده و استفاده از چک لیست ...
بیشتر
زمینه و هدف: یکی از مسائل مطرح به دنبال شیوع بیماری‌ها، پسماند تولید شده در طی فرایندهای درمانی است. هدف از این مطالعه بررسی اثر شیوع بیماریCovid-19 بر پسماند پزشکی تولید شده در شهر مشهد است. مواد و روش ها: در این مطالعه 4 بیمارستان رفرال و 2 بیمارستان غیر رفرال مورد مطالعه قرار گرفتند. با استفاده از اطلاعات ثبت شده و استفاده از چک لیست های استاندارد مدیریت پسماندهای پزشکی، کمیت و کیفیت پسماند تولیدی پیش از شیوع بیماری کرونا (1398) و در دوران همه‌گیری (1399) مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفت. همچنین با مراجعه به معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد، آمار مرتبط با تعدادمراجعه کنندگان به بیمارستان های پذیرش کننده بیماران مبتلا به بیماری کرونا در سال 1399، استخراج، دسته بندی و وارد مطالعه گردید. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد میزان تولید کل پسماند به ترتیب در سال1398 (قبل از شیوع بیماری کرونا) و در سال 1399(حین شیوع بیماری کرونا) در بیمارستان رفرال R1 برابر با kg/day 49/45 ±449/50 و kg/day107/55 ± 436/04 در بیمارستان رفرال R2 برابر با kg/day227/46± 3000/26 و 153/00 ± 3279/72،در بیمارستان رفرال R3برابر با kg/day107/10 ±544/53 و156/68 ± 666/32، در بیمارستان رفرال R4 برابر با kg/day15/96 ± 476/72 و kg/day54/88 ±635/41 بود. همچنین میزان تولید کل پسماند در بیمارستان های غیر رفرالNR1 به ترتیب برابر با kg/day36/90 ± 219/6و49/58 ± 199/06، و در بیمارستان غیر رفرالNR2 به ترتیب برابر با kg/day29/55 ± 112/1و kg/day21/59 ± 108/8 بود. بررسی های میدانی نشان داد علی رغم افزایش میزان پسماند تولیدی تمام مراحل مدیریت پسماند از قبیل جمع آوری، انتقال، بی خطرسازی مطابق با دسترالعمل‌ها در حال اجرا میباشد.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد نرخ تولید پسماند پزشکی با شیوع بیماری ها مرتبط است. با توجه به اهمیت مدیریت پسماندهای پزشکی در مقابل اثرات نامناسب آن نیازمند توجه و به‌کارگیری دقیق و صحیح دستورالعملهای ملی و بین المللی می باشد.
سیدامیر حسینی لرگانی؛ شاهین رفیعی؛ سید سعید محتسبی
چکیده
زمینه و هدف: تأثیر تنوع انواع پسماند تولید شده در سامانه، حمل‌و‌نقل و تیمار پسماند، تنوع آلایندگی ناشی از جمع‌آوری زباله و غیره مشکلات استانداردی هستند که جوامع از جمله ایران با آن سروکار دارند. شهر تهران به‌عنوان پایتخت ایران، روزانه بیش از ۷۰۰۰ تن پسماند تولید میکند و در صورت عدم مدیریت صحیح این حجم از پسماند، انتشاراتی بیش ...
بیشتر
زمینه و هدف: تأثیر تنوع انواع پسماند تولید شده در سامانه، حمل‌و‌نقل و تیمار پسماند، تنوع آلایندگی ناشی از جمع‌آوری زباله و غیره مشکلات استانداردی هستند که جوامع از جمله ایران با آن سروکار دارند. شهر تهران به‌عنوان پایتخت ایران، روزانه بیش از ۷۰۰۰ تن پسماند تولید میکند و در صورت عدم مدیریت صحیح این حجم از پسماند، انتشاراتی بیش از حد مجاز به محیط زیست وارد میکند. مطالعه حاضر با هدف کمینه کردن انتشارات تولیدی ناشی از پسماند در شهر تهران انجام شد.مواد و روش‌ها: در این پژوهش، یک مدل ابرساختار برای مدیریت پسماند جامد ارائه شد که رویکرد آن، رسیدن به حداکثر انتشارات اجتناب شده میباشد. بهینهسازی با نرمال‌سازی خروجی مربوط به انتشارات و سپس دسته‌بندی و مرتب کردن دادهها انجام شد.یافته‌ها: با بررسی 31250 سناریوی مختلف و بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، بهترین سناریو از نظر بهینهسازی انتشارات، سناریو 21303 بود و حالتی است که مواد آلی، کاغذ و چوب وارد هضم بی‌هوازی و پلاستیک، شیشه و آهن وارد فرآیند بازیافت شوند. در این حالت میزان انتشارات اجتناب شده برابر 837027- کیلوگرم کربن دی اکسید معادل در هر روز است.نتیجه‌گیری: میتوان هضم بی‌هوازی مواد آلی، کاغذ و چوب و بازیافت پلاستیک، شیشه و آهن را به‌عنوان یک الگوی پایدار برای سیستم فعلی مدیریت پسماند شهر تهران انتخاب کرد. در این حالت میزان اجتناب شده انتشارات نیز افزایش زیادی مییابد و میتوان آن را به‌عنوان بهترین گزینه دوست‌دار محیط زیست در نظر گرفت.
مرادعلی زارعی پور؛ احسان موحد؛ علی اصغر خیرخواه؛ فاطمه سیدی؛ مهسا طاهرگورابی؛ شهره شفیعی
چکیده
چکیده:زمینه و هدف: یکی از موارد مهم در زمینه حفظ و ارتقای سلامت جامعه، مدیریت جامع پسماندها به‌خصوص در همه‌گیری کووید-19 میباشد. عدم توجه به مدیریت پسماند، صدمات جبران‌ناپذیری به‌جای میگذارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی دانش و عملکرد کارکنان حوزه سلامت از مراحل مدیریت پسماند در اپیدمی کووید-19 انجام شد.مواد و روش‌ها:این مطالعه ...
بیشتر
چکیده:زمینه و هدف: یکی از موارد مهم در زمینه حفظ و ارتقای سلامت جامعه، مدیریت جامع پسماندها به‌خصوص در همه‌گیری کووید-19 میباشد. عدم توجه به مدیریت پسماند، صدمات جبران‌ناپذیری به‌جای میگذارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی دانش و عملکرد کارکنان حوزه سلامت از مراحل مدیریت پسماند در اپیدمی کووید-19 انجام شد.مواد و روش‌ها:این مطالعه مقطعی (توصیفی- تحلیلی) در سال1399 بر روی 428 نفر از کارکنان بهداشتی و درمانی شاغل در دانشگاه علوم پزشکی جیرفت انجام شد. روش نمونه‌گیری از نوع در دسترس بود. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه محقق‌ساخته در خصوص مدیریت پسماند بود. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرم‌افزار SPSS، ورژن 24 و آزمونهای همبستگی پیرسون و رگرسیون لوجستیک انجام شد.یافته‌ها: دانش و عملکرد مدیریت پسماند کارکنان در شرایط کرونا ویروس 2/54% خوب، 2/32% متوسط و 6/13% ضعیف به‌دست آمد. تمام مراحل مدیریت پسماند با هم همبستگی مثبت و معناداری داشتند (05/0>p). نتایج رگرسیون لوجستیک نشان داد که جنسیت زن (8/1=OR، 001/0=p)، محل خدمت پایگاه/ خانه بهداشت (1/2=OR، 002/0=p)، تحصیلات ارشد و بالاتر (9/2=OR، 001/0=p) و وضعیت اقتصادی خوب (7/2=OR، 001/0=p) احتمال دانش و عملکرد کارکنان سلامت در مورد مدیریت پسماند در شرایط کرونا ویروس را افزایش میدهد.نتیجه‌گیری: در کل دانش و عملکرد کارکنان در مورد مدیریت پسماند در همه‌گیری کرونا خوب بود، اما لازم است مداخلات آموزشی متناسب با عوامل تعیین کننده مدیریت پسماند جهت افزایش و تداوم دانش و عملکرد کارکنان انجام گیرد.نوع مقاله: مقاله پژوهشىکلید واژه‌ها: دانش، عملکرد، مدیریت پسماند، کارکنان سلامت، کووید- 19
حسین علیدادی؛ حبیب الله اسماعیلی؛ سیده فاطمه آقایی؛ سید ابوالفضل میرزایی؛ محمد ناصر شفیعی جعفرآبادی
چکیده
زمینه و هدف: امروزه یکی از مهمترین معضلات زیست محیطی، پسماند تولیدی در مراکز دندانپزشکی است که به علت داشتن عوامل خطرناک، سمی و بیماریزا از اهمیت خاصی برخوردار است. این مطالعه با هدف بررسی وآنالیز زباله های تولیدی در مطب های دندانپزشکی شهر بجنورد انجام شد. روش کار: تعداد 28 مطب دندانپزشکی شهر بجنورد مورد مطالعه قرار گرفت. از هر مطب ...
بیشتر
زمینه و هدف: امروزه یکی از مهمترین معضلات زیست محیطی، پسماند تولیدی در مراکز دندانپزشکی است که به علت داشتن عوامل خطرناک، سمی و بیماریزا از اهمیت خاصی برخوردار است. این مطالعه با هدف بررسی وآنالیز زباله های تولیدی در مطب های دندانپزشکی شهر بجنورد انجام شد. روش کار: تعداد 28 مطب دندانپزشکی شهر بجنورد مورد مطالعه قرار گرفت. از هر مطب سه نمونه در سه روز متوالی هر هفته برداشت شد. نمونه ها به صورت دستی جداسازی و به 64 جزء تفکیک شده و با ترازوی دیجیتال با دقت 01/0 گرم توزین شدند. اجزا بر اساس پتانسیل خطرزایی در 4 گروه دسته بندی شدند. اطلاعات با استفاده از روش آمار توصیفی، توسط نرم افزار SPSS نسخه 19 و Excel تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها: سهم تولید پسماند های عفونی، شبه خانگی، شیمیایی و دارویی و سمی به ترتیب 85/40، 99/49، 47/7، 69/1 درصد بود. کل پسماند دندانپزشکی تولیدی سالیانه در بجنورد 31/6162 کیلوگرم می باشد. اجزای اصلی تشکیل دهنده زباله های تولیدی در مطب های دندانپزشکی بجنورد 16 جزء بوده که در مجموع بیش از 80 درصد زباله های دندانپزشکی را تشکیل می دهند. نتیجه‌گیری: آموزش دندان‌پزشکان جهت انجام فعالیت های مربوط به کاهش، جداسازی و بازیافت پسماند در داخل مطب مطابق با دستورالعمل ها پیشنهاد می شود زیرا با تفکیک بخش قابل بازیافت زباله های دندانپزشکی از سایر بخش ها، می توان حجم زیادی از پسماندها را کم کرد که این مقدار بخش قابل توجهی از هزینه های جمع آوری و حمل و نقل و دفع و بی خطرسازی را کم می کند