نوع مقاله : مقالات پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناس ارشد، گروه جغرافیا، آموزش و پرورش زنجان، زنجان، ایران.
2 کارشناس، مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران ، تهران، ایران.
چکیده
زمینه و هدف: یکی از مسائلی که در مناطق روستایی اهمیت دارد، تعیین مکان مناسب جهت دفن پسماندهای روستایی است. حفظ محیط زیست روستاها از جمله ضرورت‌های توسعه روستایی محسوب می‌شود. عدم مدیریت در دفع بهداشتی پسماند، نشانه‌ای از فقدان برنامه‌ریزی و عدم توجه به مسائل مختلف زیست محیطی است. مطالعه حاضرباهدف تعیین مکان‌های مناسب دفن پسماند روستایی در شهرستان ماهنشان انجام شد.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه به منظور ارزیابی مکان مناسب جهت دفن پسماندهای روستایی در شهرستان ماهنشان از 8 پارامتر مهم و تأثیرگذار در مکان‌یابی دفن پسماند از قبیل، شیب، طبقات ارتفاعی، فاصله از نقاط روستایی، فاصله از آبراهه‌ها، فاصله از راه‌ها، فاصله از گسل‌ها، فاصله از مناطق حفاظت شده و فاصله از معادن استفاده شد. پارامترهای شناسایی شده با بکارگیری روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) به صورت زوجی مقایسه و وزن هر یک از عوامل که مبین میزان تأثیر آن هاست، با نرمافزار Expert Choise محاسبه شد.
یافته‌ها: با تلفیق لایه‌های وزنی به‌دست آمده در محیط Arc GIS، نقشه نهایی مکان‌یابی بهینه دفن پسماندهای روستایی در محدوده مطالعاتی در 5 کلاس (کاملاً نامناسب، نامناسب، متوسط، مناسب و کاملاً مناسب) طبقه‌بندی شد.
نتیجه‌گیری: پهنه‌های مناسب و کاملاً مناسب به ترتیب با 643/9 و 374/5 کیلومتر مربع به ترتیب بالاترین ارجحیت را برای دفن پسماند دارا بوده و در مجموع با داشتن 36/9 درصد مساحت کل محدوده شهرستان در اولویت طرح‌های دفن پسماند قرار می‌گیرند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Locating an appropriate landfill for rural wastes using the AHP model and GIS software (Case study: Mahneshan town)
نویسندگان [English]
- Mohammad Jafari 1
- Ali Jafari 2
1 M.S.c . Department of Geography- Ministry of education of Zanjan Province, Zanjan , Iran.
2 B.Sc . Emergency and disaster management center of Iran University of Medical Science, Tehran, Iran.
چکیده [English]
Introduction: One important problem in the rural areas is the issue of locating an appropriate landfill for solid wastes. Rural environmental protection is among the essentials of a rural developmnet. Lack of management in a sanitary landfill is a sign of Lack of planning and Lack of considering the various environmental issues. The present study with the aim of locating a suitable landfill for rural solid wastes was conducted in Mahneshan city.
Methods: In this research, to assess an appropriate landfill for rural wastes in mahneshan town, eight important and efficient parameters in locating an appropriate landfill including slope, elevation, distance from the rural points, channels, roads, faults, protected areas, and mines were considered. The identified parameters were compared by incorporating the Analytic Hierarchy Analysis (AHP) method in a pairwise manner and the corresponding weight of each factor, which indicates the effect of that factor, was calculated using the Expert Choice software.
Results: by combining the weight layers obtained in the Arc GIS environment, the final location map for considered landfill was prepared and categorized in 5 classes (completely inapproppriate, inapproppriate, intermediate, approppriate and completely approprite).
Conclusion: The results showed that in this categorization, the appropriate and completely appropriate zones with 643.9 and 374.5 squre kilometers had the highest preferability for the considered landfill respectively. These zones were prioritized with a 36.9% of the total area of the town, for this matter.
کلیدواژه‌ها [English]
- Locating
- rural waste
- AHP model
- GIS software
- Mahneshan town
)