نوع مقاله : مقالات پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناس ارشد مهندسی صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی و صنایع غذایی، دانشگاه آزاداسلامی واحد آیت الله آملی، آمل، ایران.
2 دانشیار سم شناسی، دانشکده داروسازی، مرکز تحقیقات علوم دارویی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران.
3 کارشناس ارشد آموزش بهداشت، دانشکده پزشکی، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران.
4 دانشجوی دوره دکترای اپیدمیولوژی مولکولی باکتری ها، کمیته تحقیقات دانشجویی، مرکز تحقیقات سلولی و مولکولی، دانشکده پزشکی ،دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران.
5 استادیار میکروب شناسی، دانشکده کشاورزی و صنایع غذایی، دانشگاه آزاداسلامی واحد آیت الله آملی، آمل، ایران.
چکیده
زمینه وهدف: پختوپز و همچنین شستشو باعث کاهش میزان فلزات سنگین در برنج میشود. بنابراین شناسایی بهترین روش پختوشستشو جهت کاهش فلزات سنگین ضروری است. هدف از این مطالعه بررسی میزان باقیمانده فلزات کادمیوم و سرب در برنج طارم در شهر قائمشهر بعد از فرآیندهای شستشو و پخت می باشد.
روشکار:این مطالعه توصیفی- مقطعی درسال 1394 درشهرقائمشهراستان مازندران انجام شد. شهر قائمشهر به پنج منطقه تقسیم و از هر منطقه سه نمونه برنج بهطور تصادفی جمعآوری شد. غلظت فلزات سرب و کادمیوم در 75 نمونه برنج خام، شسته شده بهوسیله آب، پخته شده، آبکش شده و کته مورد ارزیابی قرارگرفت.جهت اندازهگیری میزان دو فلز سنگین کادمیوم وسرب دربرنج و مقایسه سطح زیر منحنی استاندارد بانمونههای موردآزمایش، ازاستانداردهای ساخته شده استفاده شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار آماریSPSS(نسخه 18) و آزمونهایt-test Student، Analysis of Variance (ANOVA) و آزمون تعقیبی Duncanانجام شد (05/0>p).
یافتهها:بر اساس آزمون t-test Student، میزان غلظت سرب و کادمیوم در برنج از حد استاندارد جهانی و ایران بالاتر بود. کمترین میزان کادمیوم در روش آبکشی (0/80±0/19) و کمترین میزان سرب درروش شستشوبا آب (0/3±0/87) بود. بر اساس آزمون ANOVAبین غلظت کادمیوم و سرب درنمونههای برنج در مناطق مختلف اختلاف معنیداری وجود داشت (0/50>p).براساس آزمون Duncan نیزمیانگینهای مقادیر کادمیوم و سرب در نمونه خام با تمامی نمونهها اختلاف معنیداری داشت و میزان این فلزات در برنج خام بیشتر از سایر نمونهها بود (0/50>p).
نتیجهگیری: میزان فلزات مورد مطالعه در نمونه های برنج مورد بررسی بالاتر از حد مجاز استاندارد بود. کمترین میزان فلزات در روش های آبکشی و شستشو مشاهده شد. با توجه به اینکه آلودگی در برنج کشت شده نزدیک به پساب های صنعتی بیشتر بود، میبایست از کاشت برنج در مناطق نزدیک به کارخانجات صنعتی ممانعت بهعمل آید و آموزشهای لازم جهت نحوه پخت برنج داده شود.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Survey and comparison of different processes effect, rinsing and baking on remaining amount of heavy metals lead and cadmium in cultivated Tarom rice in Qhaemshahr city paddies in northern Iran
نویسندگان [English]
- R. Rezaei Malidareh 1
- M. Shokrzadeh 2
- B. Khasi 3
- S. Rouhi4 4
- F. Zaboli 5
1 MSc of Food Industry Engineering, School of Agriculture and Food Industry, Islamic Azad University Ayatollah Amoli Branch, Amol, Iran.
2 Associate Professor of Toxicology, School of Pharmacy, Pharmacutical Research Center, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran.
3 MSc of Health Education, School of Medicine, Student Research Committee, Kurdistan University of Medical Sciences, Sanandaj, Iran.
4 PhD Student of Molecular Epidemiology of Bacteria, Student Research Committee, Cellular & Molecular Research Center, Kurdistan University of Medical Sciences, Sanandaj, Iran.
5 6Assistant Professor of Microbiology, School of Agriculture and Food Industry, Islamic Azad University Ayatollah Amoli Branch, Amol, Iran.
چکیده [English]
Background & objective:The processes of cooking and also washing reduce the amount of heavy metals in rice. So identify the best method of cooking and washing is essential to reduce heavy metals. The aim of this study is to evaluate the remaining cadmium and lead after cooking and washing processes in Tarom rice in Qaemshahr city.
Materials & Methods:Qaemshahr city was divided into five regions and of each region; three rice samples were collected, randomly. The concentration of lead and cadmium were evaluated in 75 raw rice samples, washed by water, cooked, rinsed rice and Kateh. Results were analyzed using software SPSS.18 and t-test student, Analysis of variance (ANOVA) and Duncan's post hoc.
Results: According to t-test Student test, amount of lead and cadmium in rice was higher than the international and Iran standards. The minimum amount of cadmium was in the rinsed rice method (0.19 ± 0.08) and lead was in the washed by water method (0.87 ± 0.3). ANOVA showed that there was a significant difference between concentrations of cadmium and lead in samples of rice in different regions (p <0.05).Duncan test also showed that the average of the amounts of cadmium and lead in raw samples had a significant difference with all samples, and residue of these metals in raw rice was more than other samples (p <0.05).
Conclusion: The amount of heavy metals in studied rice samples was higher than the standard limit. The minimum amount of metals was observed in the rinsing and washing methods. As regards that contamination in planted ricesnear industrial wastewater was higher than the others, So planting rice in areas closing to the industrial factories should be prevented, and best methods for rice cooking should be trained.
کلیدواژهها [English]
- Heavy metals
- Lead
- Cadmium
- rice
Environment 2013;6(4): 503-14. (Persian)