مهدی کماسی؛ بهرنگ بیرانوند
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به مواردی همچون تغییر اقلیم گسترده و در نتیجه افزایش خشکسالی، رشد جمعیت انسانی و به‌تبع آن افزایش تقاضای جهانی برای انرژی و آب، پروژه‌های بزرگ سدسازی افزایش یافته است. با این وجود بدون تحقیقات جامع، یک پروژه بزرگ مانند سد، اثرات برگشت‌ناپذیر و پیشبینی نشده زیادی را روی محیط زیست خواهد گذاشت. مطالعه حاضر با ...
بیشتر
زمینه و هدف: با توجه به مواردی همچون تغییر اقلیم گسترده و در نتیجه افزایش خشکسالی، رشد جمعیت انسانی و به‌تبع آن افزایش تقاضای جهانی برای انرژی و آب، پروژه‌های بزرگ سدسازی افزایش یافته است. با این وجود بدون تحقیقات جامع، یک پروژه بزرگ مانند سد، اثرات برگشت‌ناپذیر و پیشبینی نشده زیادی را روی محیط زیست خواهد گذاشت. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی اثرات زیست‌محیطی سد ایوشان در دو فاز ساختمانی و بهره‌برداری بر محیطهای بیولوژیکی، فیزیکی- شیمیایی، اقتصادی- اجتماعی، فرهنگی و استراتژیکی انجام شد. مواد و روش‌ها: در مطالعه ارزیابی اثرات زیست‌محیطی سد ایوشان با توجه به توسعه و تکامل و همچنین کاربرد فراوان ماتریس‌ها در پروژه‌های عمرانی، از روش ماتریس لئوپولد اصلاح شده و ماتریس ارزیابی اثرات سریع استفاده شد. جهت ارزیابی فعالیت‌های مرحله ساختمانی و بهره‌برداری بر روی اجزای محیط زیستی هر یک از گزینه‌ها، از روش بازدید میدانی و پرسشنامه استفاده شد. یافته‌ها: بر اساس نتایج، بیشترین اثرات و پیامدهای منفی در فازهای ساختمانی و بهره‌برداری برای هر دو ماتریس لئوپولد اصلاح شده و ماتریس ارزیابی اثرات سریع مربوط به محیط فیزیکی- شیمیایی و بیشترین اثرات مثبت مربوط به محیط اقتصادی- اجتماعی برای هر دو فاز بود. نتیجه‌گیری: با مقایسه آثار مثبت فراوان ساخت و بهره‌برداری سد از نظر اقتصادی - اجتماعی نسبت به آثار منفی فیزیکی- شیمیایی، می‌توان گزینه ساخت سد را گزینه‌ای مناسب محسوب نمود. همچنین در نتایج هر دو ماتریس تطابق بسیار مناسبی به‌دست آمد که می‌تواند صحت نتایج را در ارزیابی زیست محیطی سد ایوشان در دو مرحله ساختمانی و بهره‌برداری تأیید نماید. نوع مقاله: پژوهشی
کژال کاکایی؛ علیرضا ریاحی بختیاری
چکیده
زمینه و هدف: دفن در انتهای سلسله مراتب دفع پسماند قرار دارد، ولی اجتناب کامل از آن امکان‌پذیر نیست. از طرفی دفن، هنوز معمول‌ترین روش برای دفع مواد زائد جامد است. در این میان ارزیابی اثرات محیط زیستی (EIA) به عنوان راهکاری جهت به حداقل رساندن اثرات منفی دارای اهمیت است. مطالعه حاضر با هدف چگونگی وضعیت محل دفن پسماند همدان انجام شد. روش‌کار:در ...
بیشتر
زمینه و هدف: دفن در انتهای سلسله مراتب دفع پسماند قرار دارد، ولی اجتناب کامل از آن امکان‌پذیر نیست. از طرفی دفن، هنوز معمول‌ترین روش برای دفع مواد زائد جامد است. در این میان ارزیابی اثرات محیط زیستی (EIA) به عنوان راهکاری جهت به حداقل رساندن اثرات منفی دارای اهمیت است. مطالعه حاضر با هدف چگونگی وضعیت محل دفن پسماند همدان انجام شد. روش‌کار:در این راستا ارزیابی اثرات محیط زیستی محل دفن پسماند همدان با روش ماتریس ارزیابی سریع اثرات محیط زیستی (RIAM) مبتنی بر بازدیدهای میدانی و جمعآوری اطلاعات از منابع متعدد در سال 1393 انجام پذیرفت و گزینه دفن حال حاضر همدان در روش ماتریس RIAM براساس اجزای محیط زیستی (فیزیکی- شیمیایی، بیولوژیکی- اکولوژیکی، اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی- عملیاتی) انجام شد. یافته ها:بر اساس نتایج مطالعه، گزینه ادامه روند کنونی دفن با امتیاز محیط زیستی (ES) 1311- بیشترین اثرات منفی را داشت که بیشترین امتیاز منفی مربوط به اجزای فیزیکی- شیمیایی (768-) و کمترین امتیاز منفی مربوط به اجزای اجتماعی- فرهنگی (40-) به‌دست آمد. نتیجه‌گیری:ادامه دفن به شیوه کنونی از لحاظ بهداشتی غیر قابل قبول و ادامه روند کنونی با آسیب های محیط زیستی شدید همراه است.
گلنار اسدی شیرین؛ مهدی غلامعلی فرد
چکیده
زمینه و هدف: امروزه ارزیابی پیامدهای محیط‌زیستی، با توجه به مخاطرات جدی دفن نامناسب پسماندها در محیط‌زیست و جوامع انسانی، گزینه‌های گوناگونی را برای پیشبرد وضعیت مدیریتی پسماندها و کاهش پیامدهای منفی آنها ارائه می‌کند. هدف این پژوهش، استفاده از ماتریس ایرانی و RIAM در ارزیابی پیامدهای محیط‌زیستی برای کاهش پیامدهای محیط‌زیستی ...
بیشتر
زمینه و هدف: امروزه ارزیابی پیامدهای محیط‌زیستی، با توجه به مخاطرات جدی دفن نامناسب پسماندها در محیط‌زیست و جوامع انسانی، گزینه‌های گوناگونی را برای پیشبرد وضعیت مدیریتی پسماندها و کاهش پیامدهای منفی آنها ارائه می‌کند. هدف این پژوهش، استفاده از ماتریس ایرانی و RIAM در ارزیابی پیامدهای محیط‌زیستی برای کاهش پیامدهای محیط‌زیستی محل دفن پسماند قائم‌شهر و ارائه گزینه‌های مناسب به منظور مدیریت کارآمد پسماند برای مسئولین ذی‌ربط این شهر بود. مواد و روش ها: در این مطالعه، موقعیت فعلی محل دفن پسماند شهری قائم‌شهر با ضوابط محیط‌زیستی محل‌های دفع پسماندهای عادی، مقایسه شدند. همچنین سه سناریوی الف) بازسازی بهداشتی محل دفن ب) بازسازی محل دفن به همراه استقرار کارخانه کمپوست ج) تغییر محل دفن فعلی و احداث یک لندفیل بهداشتی، از جنبه‌های فیزیکوشیمیایی، بیولوژیکی- اکولوژیکی، اقتصادی - اجتماعی و فرهنگی با دو روش ماتریس ارزیابی پیامد سریع (RIAM) و ماتریس اصلاح‌شده لئوپولد (ماتریس ایرانی) بررسی شدند. یافته‌ها: نتایج نشان‌دهنده همخوان نبودن با ضوابط محیط‌زیستی محل‌های دفع پسماندهای عادی بود. همچنین نتایج RIAM و ماتریس لئوپولد در سناریوهای بازسازی بهداشتی محل دفن، بازسازی محل دفن به همراه استقرار کارخانه کمپوست، تغییر محل دفن و احداث یک لندفیل بهداشتی به ترتیب 793- و 26/2- ، 387- و 22/2- ، 69- و 76/0- به دست آمد. نتیجه گیری: احداث مکان دفن بهداشتی (گزینه سوم) با توجه به بروز کمترین پیامدهای منفی بر اجزای گوناگون محیط‌زیست، به‌عنوان مطلوب‌ترین گزینه مدیریتی انتخاب شد. ضمن اینکه ادامه روند کنونی دفن حتی با اجرای طرح بهسازی نیز پیامدهای زیان‌بار محیط‌زیستی و بهداشتی به همراه دارد.