جواد مومنی دمنه؛ فاطمه جولایی؛ حسین علیدادی؛ رویا پیروی
چکیده
زمینه و هدف: آب زیرزمینی یکی از منابع مهم بهره‌برداری در مناطق خشک و نیمه خشک ایران است. لذا پراکنش مکانی و زمانی کیفیت آب‌های زیرزمینی حائز اهمیت است. هدف از این پژوهش، ارزیابی دقت روش‌های درون‌یابی مکانی جهت پیش‌بینی پراکنش مکانی بعضی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی نظیر سختی کل، غلظت یون کلسیم، pH، منیزیم و غلظت یون سولفات بود. ...
بیشتر
زمینه و هدف: آب زیرزمینی یکی از منابع مهم بهره‌برداری در مناطق خشک و نیمه خشک ایران است. لذا پراکنش مکانی و زمانی کیفیت آب‌های زیرزمینی حائز اهمیت است. هدف از این پژوهش، ارزیابی دقت روش‌های درون‌یابی مکانی جهت پیش‌بینی پراکنش مکانی بعضی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی نظیر سختی کل، غلظت یون کلسیم، pH، منیزیم و غلظت یون سولفات بود. مواد و روش ها: در این مطالعه داده های مربوط به 44 نمونه چاه بهره‌برداری دشت گناباد مورد استفاده قرار گرفت. سپس روش‌های تابع فاصلة معکوس وزن‌دار، کریجینگ ساده، کریجینگ معمولی و کریجینگ جهانی، تابع شعاعی، تخمینگر عام و تخمینگر موضعی بررسی شد. پس از نرمال سازی داده ها، پلات QQ ترسیم گردید. به منظور انتخاب مدل مناسب برای برازش، روش‌های ارزیابی متقابل و خطاهای تخمین شامل MBE ، RMSE، MARE و MAPE مورد استفاده قرار گرفتند. در نهایت بهترین روش درون یابی انتخاب شد. با استفاده از روش های زمین آمار در نرم افزار GIS نقشه های پهنه بندی پارامترهای آب زیرزمینی تهیه شد. یافته ها: مدل پهنه بندی نهایی نشان داد، در قسمت میانی و جنوب غربی و غرب دشت گناباد به طور متوسط پارامترهای بررسی شده از میانگین کل آن ها در دشت کمتر بوده است. با حرکت از شمال و شمال شرق و شرق دشت به طرف مرکز، جنوب و جنوب غربی دشت غلظت و تراکم کلیه پارامترها کاهش می‌یابد. نتیجه گیری: به منظور پهنه بندی پارامترهای کیفی آب، روش‌های کریجینگ بر سایر روش‌های زمین آمار ارجحیت دارند.