حدیث طهماسب پور؛ مریم محمدی روزبهانی
چکیده
زمینه و هدف: یکی از مهم ترین یون‌های فلزی که اثرات فراوانی برای محیط زیست و موجودات زنده به‌خصوص انسان دارد، یون سرب است. یکی از روش‌های موثر جهت جذب سرب از محلول‌های آبی، استفاده از جاذب‌های زیستی می‌باشد. این پژوهش با هدف جذب زیستی سرب (II) از محلول‌های آبی با استفاده از برگ گیاه نیشکر انجام گردید.مواد و روش ها: برگ گیاه نیشکر جمع‌آوری ...
بیشتر
زمینه و هدف: یکی از مهم ترین یون‌های فلزی که اثرات فراوانی برای محیط زیست و موجودات زنده به‌خصوص انسان دارد، یون سرب است. یکی از روش‌های موثر جهت جذب سرب از محلول‌های آبی، استفاده از جاذب‌های زیستی می‌باشد. این پژوهش با هدف جذب زیستی سرب (II) از محلول‌های آبی با استفاده از برگ گیاه نیشکر انجام گردید.مواد و روش ها: برگ گیاه نیشکر جمع‌آوری شده از مزارع اهواز، در آون با دمای7۰ درجه سانتی‌گراد به مدت ۲۴ ساعت خشک و سپس آزمایشات جذب در مقادیر مختلف pH(2-9)، زمان تماس (150-15) دقیقه به فاصله 15 دقیقه یکبار و مقادیر مختلف بیومس (2-0/1) و غلظت اولیه محلول (50-10) میلی‌گرم برلیتر و همچنین ایزوترم جذب انجام شد.یافته ها: کارایی حذف یون سرب بر روی برگ گیاه نیشکر با افزایش دوز بیوجاذب، افزایش و با افزایش غلظت اولیه ی محلول کاهش می‌یابد. کمترین میزان درصد حذف یون سرب (II) مربوط به زمان 15 دقیقه (34/6 درصد) و بیشترین میزان، مربوط به زمان 105 تا 150 دقیقه (5/71 درصد) بود. بیشترین میزان درصد حذف یون سرب (II) مربوط به غلظت 10 میلی‌گرم بر لیتر (92/3 درصد) بود. همچنین با افزایش pH کارایی حذف افزایش و در نهایت در اسیدیته 6 به حداکثر می‌رسد. داده‌های حاصل از بررسی ایزوترم جذب نشان داد که مکانیسم جذب یون سرب (II) بر بیوجاذب برگ گیاه نیشکر به‌خوبی از ایزوترم فروندلیچ پیروی می‌کند.نتیجه گیری: بیومس برگ گیاه نیشکر به عنوان یک جاذب ارزان و با امکان آماده‌سازی در شرایط مختلف می‌تواند به عنوان یک جاذب در حذف یون سرب (II) از محلول‌های آبی مورد استفاده قرار گیرد.
احسان هوشیار
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به بالا بودن بار آلایندگی پساب تولیدشده در کارخانه‌ی نشاسته‌سازی و حجم زیاد آن، هدف پژوهش حاضر بررسی کارایی دو منعقدکننده‌ی آهک و سولفات‌آلومینیوم در کاهش بار آلایندگی پساب نشاسته‌سازی و کمک به تصفیه‌خانه در تصفیه‌ی موفق این پساب می‌باشد.مواد و روش‌ها: این پژوهش جهت افزایش کارایی تصفیه‌خانه‌ی کارخانه‌ی ...
بیشتر
زمینه و هدف: با توجه به بالا بودن بار آلایندگی پساب تولیدشده در کارخانه‌ی نشاسته‌سازی و حجم زیاد آن، هدف پژوهش حاضر بررسی کارایی دو منعقدکننده‌ی آهک و سولفات‌آلومینیوم در کاهش بار آلایندگی پساب نشاسته‌سازی و کمک به تصفیه‌خانه در تصفیه‌ی موفق این پساب می‌باشد.مواد و روش‌ها: این پژوهش جهت افزایش کارایی تصفیه‌خانه‌ی کارخانه‌ی نشاسته‌سازی در فارس در سال 1401 و 1402 در مدت 16 ماه انجام شد. در این مطالعه غلظت بهینه برای دو ماده‌ی منعقدکننده شامل آهک و سولفات‌آلومینیوم به‌صورت جداگانه و ترکیبی مورد بررسی قرار گرفت. فاکتورهای آلاینده مانند اکسیژن‌خواهی شیمیایی، اکسیژن‌خواهی بیوشیمیایی و غیره مورد بررسی قرار گرفت. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار 22/ SPSS آزمون دانکن استفاده شد (0/01 =α).یافته‌ها: با افزایش مصرف آهک و سولفات‌آلومینیوم از 20 میلی‌گرم در لیتر به سمت 40-60 میلی‌گرم در لیتر بازده حذف آلاینده‌ها نیز افزایش می‌یابد. تقریبا بازده کاهش تمام آلاینده‌ها در دوزهای بیشتر از 60 میلی‌گرم در لیتر ثابت بوده و در بسیاری از آن‌ها کمتر از 10 درصد بود. داده‌های بدست‌آمده نشان داد که این دو ماده اثر ترکیبی خوبی با دوز مصرف 40 میلی‌گرم در لیتر آهک و 20 میلی‌گرم در لیتر سولفات‌آلومینیوم داشتند. پس از به‌کارگیری مواد منعقدکننده سطح آلودگی و بارگذاری مواد آلی تا 65% کاهش یافت و به همین نسبت کارایی تصفیه‌خانه نیز بالاتر رفت. نتیجه‌گیری: می‌توان از فرآیند انعقاد و ته‌نشینى به کمک آهک وسولفات‌آلومینیوم به‌منظور تصفیه‌ی پساب کارخانه نشاسته‌سازى به‌خوبی استفاده کرد. این مواد ارزان و دردسترس بوده و کارخانه‌ها راغب به استفاده از آن‌ها می‌باشند.
صمد جلیلیان؛ سیما سبزعلیپور؛ مریم محمدی روزبهانی؛ لیلا ابراهیمی‌قوام‌آبادی؛ ابراهیم رجب‌زاده‌قطرمی
چکیده
زمینه و هدف: ترکیبات بتیکس از مهمترین آلاینده‌های شیمیایی هوای محیط کار در صنعت نفت هستند که اثرات سوء بهداشتی بر کارکنان این صنعت دارند. این پژوهش با هدف ارزیابی و سنجش غلظت ترکیبات بتیکس و اثرات احتمالی آن‌ها بر پارامترهای تنفسی کارکنان شرکت پالایش نفت آبادان انجام شد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه 80 کارگر مورد بررسی قرار گرفتند. ...
بیشتر
زمینه و هدف: ترکیبات بتیکس از مهمترین آلاینده‌های شیمیایی هوای محیط کار در صنعت نفت هستند که اثرات سوء بهداشتی بر کارکنان این صنعت دارند. این پژوهش با هدف ارزیابی و سنجش غلظت ترکیبات بتیکس و اثرات احتمالی آن‌ها بر پارامترهای تنفسی کارکنان شرکت پالایش نفت آبادان انجام شد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه 80 کارگر مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه‌برداری از ناحیه تنفسی کارکنان مواجهه‌یافته بر اساس روش 1501 سازمان نایوش (NIOSH) با استفاده از پمپ نمونه‌برداری فردی فعال شرکت SKC انگلستان مدل 44-224 MTX و با استفاده از تیوب‌های جاذب زغال فعال SKC(مدل 01-226) انجام شد و سنجش پارامترهای تنفسی توسط دستگاه اسپیرومتری میکرولب ساخت کشور ایتالیا از کمپانی MIR انجام شد.یافته‌ها: نتایج ، نشان دادند که میانگین غلظت ترکیبات تولوئن، اتیل بنزن و زایلن در ناحیه‌ی تنفسی کارکنان مواجهه‌یافته پایین‌تر از حد مجاز استانداردها قرار دارد اما میانگین غلظت ترکیب بنزن بالاتر از حد مجاز قرار دارد. نتایج نشان دادند که تفاوت معنی‌داری بین پارامترهای تنفسی دو گروه کارکنان وجود ندارد و بین میانگین پارامترهای تنفسی FEV1 با FVC در دو گروه کارکنان ارتباط مستقیم و معناداری وجود دارد و هیچ ارتباط معنی‌داری بین پارامترهای تنفسی و مشخصات دموگرافیک در دو گروه را مشاهده نشد. نتیجه‌گیری: با توجه به این‌که میانگین غلظت ترکیب بنزن بالاتر از حدمجاز استانداردهای توصیه‌شده قرار دارد، برای کنترل آن نیاز است که از راه کنترل‌های فنی مهندسی و مدیریت، بازرسی‌های دوره‌ای اقدام لازم برای کاهش غلظت و حذف این ترکیب صورت پذیرد.
ارسلان معینی؛ مژگان احمدی ندوشن
چکیده
زمینه و هدف: یکی از مهم ترین نقش های پارک های شهری، جذب انواع آلاینده ها بخصوص ذرات‌معلق PM 2.5 و کمک به بهبود شرایط اتمسفر شهری است. در مطالعه حاضر به بررسی نقش پارک‌های شهری در توزیع مکانی ذرات‌معلق PM 2.5 پرداخته شده است.مواد و روش ها: در گام اول، مقادیر روزانه غلظت این آلاینده که توسط 16 ایستگاه پایش زمینی برداشت می شوند برای یک سال ...
بیشتر
زمینه و هدف: یکی از مهم ترین نقش های پارک های شهری، جذب انواع آلاینده ها بخصوص ذرات‌معلق PM 2.5 و کمک به بهبود شرایط اتمسفر شهری است. در مطالعه حاضر به بررسی نقش پارک‌های شهری در توزیع مکانی ذرات‌معلق PM 2.5 پرداخته شده است.مواد و روش ها: در گام اول، مقادیر روزانه غلظت این آلاینده که توسط 16 ایستگاه پایش زمینی برداشت می شوند برای یک سال کامل از اول فروردین 1401 تا پایان اسفند این سال اخذ گردید و با استفاده از روش معکوس فاصله وزنی به نقشه پیوسته از غلظت سالانه این آلاینده تبدیل شد. سپس با پردازش تصاویر ماهواره لندست-8، پوشش سبز پارک های شهر اصفهان استخراج گردید. سنجه های سیمای سرزمین با استفاده از نرم افزار فرگستتس کمی گردید.یافته ها: بر اساس نتایج این تحلیل، منطقه 11 در شمال غرب شهر بالاترین میانگین غلظت ذرات PM 2.5 به میزان 62/472 و انحراف معیار 4/91 (در بین 15 منطقه شهری اصفهان) را نشان داد که گویای سطوح بالای آلودگی در این منطقه است. نتایج حاصل از بررسی همبستگی (0/2030 = R2) بین غلظت سالانه ذرات‌معلق PM 2.5 با وسعت پارک ها نشان داد که هرچه وسعت تجمعی پارک‌ها در یک ناحیه شهری بیشتر باشد، متوسط غلظت ذرات‌معلق آن به مراتب پایین‌تر خواهد بود. نتایج نشان داد که تنها وسعت هر پارک و شاخص تفاضل نرمال شده گیاهی آن با غلظت ذرات‌معلق سالانه دارای همبستگی منفی و معنی‌دار به ترتیب به میزان 0/572- و 0/748- در سطح یک صدم (0/00 = p-value) است.نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که استفاده از ظرفیت فیلتراسیون طبیعی پوشش گیاهی پارک ها و فضاهای سبز بزرگتر به طور قابل توجهی به بهبود کیفیت هوا از طریق کاهش غلظت ذرات PM 2.5 کمک می کند.
علی نظری عالم؛ حسن رحمانی؛ حسین اکبری؛ محمد علی اسدی؛ مائده قوامی؛ مریم بهاری؛ ناهید یسلیانی
چکیده
زمینه و هدف: آزمایشگاه‌ها بدلیل بالا بودن تعداد پرسنل و دانشجویان، تنوع نمونه‌ها و آلودگی نمونه‌ها به عوامل بیماری زای مختلف از محیط‌های حساس و مخاطره آمیز برای انتقال و انتشار بسیاری از بیماری‌ها می‌باشند. لذا هدف مطالعه‌ی حاضر، بررسی آلودگی باکتریایی و قارچی تجهیزات آزمایشگاه‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی کاشان بود.مواد ...
بیشتر
زمینه و هدف: آزمایشگاه‌ها بدلیل بالا بودن تعداد پرسنل و دانشجویان، تنوع نمونه‌ها و آلودگی نمونه‌ها به عوامل بیماری زای مختلف از محیط‌های حساس و مخاطره آمیز برای انتقال و انتشار بسیاری از بیماری‌ها می‌باشند. لذا هدف مطالعه‌ی حاضر، بررسی آلودگی باکتریایی و قارچی تجهیزات آزمایشگاه‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی کاشان بود.مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی مقطعی که درسال 1397 در دانشگاه علوم پزشکی انجام گردید و به‌طور تصادفی نمونه‌گیری از 155 دستگاه توسط یک نفر نمونه‌گیر ثابت انجام گردید. پس از جمع‌آوری اطلاعات، فراوانی آلودگی میکروبی و قارچی برای هر آزمایشگاه و هر وسیله محاسبه شده و جداول فراوانی ترسیم و همچنین جداول فراوانی برحسب نوع باکتری یا قارچ و کلنی‌های رشدکرده محاسبه گردید.یافته هـا: از 155 مورد نمونه‌گیری و کشت انجام‌شده از تجهیزات آزمایشگاه‌های دانشکده‌های دانشگاه علوم پزشکی کاشان در مجموع بیشترین درصد آلودگی (83/22% ( مربوط به گونه‌ی باسیلوس (129 مورد) و 17مورد (10/96% (گونه‌ی سودوموناس و 17 مورد (10/96%) مربوط به گونه‌ی اشرشیاکلی بود. از مجموع تمام نمونه‌های گرفته‌شده فقط 7 نمونه فاقد آلودگی بود و اکثر تجهیزات آلوده بودند. نتیجه گیری: یافتـه‌ها نـشان داد اکثر تجهیزات آزمایشگاهی آموزشی دانشگاه علوم پزشکی کاشان دارای آلـودگی میکروبـی بـا باکتری‌هـای گـرم مثبـت و منفـی و عوامـل قـارچی می‌باشد.
عباس زنگنه بهرام‌وند؛ شهرام بیک پور؛ سید مسعود منوری
چکیده
زمینه و هدف: شیوه‌های دفن پسماند در شهرها غیراصولی و غیربهداشتی است. این امر باعث شده که نشانه‌های بروز یک بحران محیط‌زیستی-بهداشتی و ایمنی در منطقه بوجود آید بنابراین ضروری است مراکز دفن در جهت تناسب مکانی مورد ارزشیابی قرار گیرد. هدف از تحقیق حاضر تعیین و تطبیق محل دفن فعلی پسماند با معیارهای ملی و بین‌المللی است.مواد و روش‌ها: ...
بیشتر
زمینه و هدف: شیوه‌های دفن پسماند در شهرها غیراصولی و غیربهداشتی است. این امر باعث شده که نشانه‌های بروز یک بحران محیط‌زیستی-بهداشتی و ایمنی در منطقه بوجود آید بنابراین ضروری است مراکز دفن در جهت تناسب مکانی مورد ارزشیابی قرار گیرد. هدف از تحقیق حاضر تعیین و تطبیق محل دفن فعلی پسماند با معیارهای ملی و بین‌المللی است.مواد و روش‌ها: روش تحقیق به صورت پیمایشی توصیفی و تحلیل می‌باشد. در ابتدا به شناسایی عوامل اثرگذار در تناسب مکانی با بهره‌گیری از منابع مطالعاتی ازجمله ضوابط سازمان محیط‌زیست و روش آژانس کنترل آلودگی مینه‌سوتا (MPCA) در دفن پسماندها در ایالات متحده امریکا پرداخته شد. تلفیق لایه‌ها با استفاده از روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره لین‌مپ وزن‌دهی انجام شد. جهت تجزیه‌وتحلیل و روی‌هم‌گذاری لایه‌های اطلاعاتی از نرم‌افزار ArcGIS استفاده شد. اولویت‌بندی تناسب مکانی در جهت استقرار محل دفن پسماند شهری و همچنین محاسبه درصد میزان تطابق محل‌های دفن بر پایه از روش TOPSIS استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد از بین معیارهای ارزشیابی تناسب مکانی در دفن پسماند شهری تعیین‌شده، معیار فاصله از مناطق مسکونی، فاصله از مراکز آموزشی، درمانی، فاصله از شهرها، فاصله از آب‌های زیرزمینی، فاصله از آب‌های سطحی، بیشترین وزن‌ها را به ترتیب بدست آورده‌اند. نتایج شاخص موران0/640034 با توجه به امتیاز استاندارد محاسبه‌شده فرضیه خوشه‌ای بودن الگوی تناسب مکانی در سطح اطمینان 0/99 درصد تأیید شد. نتیجه‌گیری: معیارهای ملی تاثیر بیشتری در ارزشیابی تناسب مکانی دارد. نتایج این تحقیق نشان داد ترکیب لین‌مپ و تاپسیس عملکرد مناسبی در ارزشیابی تناسب مکانی دارد و قابل‌اطمینان است.
حسین وحیدی؛ محمدعلی باقرزاده کوهبنانی؛ احسان سیدی
چکیده
زمینه و هدف: مدیریت پسماند همواره یکی از چالش‌های مهم در شهرداری‌ها است. در کنار چرخه عملکرد شهرداری‌ها (چرخه رسمی)، ذی‌نفعان و بازیگران دیگری به‌طور غیررسمی در مدیریت پسماند شهری نقش دارند. عمده تفکیک پسماندهای باارزش به عهده‌ی این افراد است. این مطالعه، مدیریت پسماند شهر کرمان را با محوریت چرخه‌های رسمی و غیررسمی جمع‌آوری مواد ...
بیشتر
زمینه و هدف: مدیریت پسماند همواره یکی از چالش‌های مهم در شهرداری‌ها است. در کنار چرخه عملکرد شهرداری‌ها (چرخه رسمی)، ذی‌نفعان و بازیگران دیگری به‌طور غیررسمی در مدیریت پسماند شهری نقش دارند. عمده تفکیک پسماندهای باارزش به عهده‌ی این افراد است. این مطالعه، مدیریت پسماند شهر کرمان را با محوریت چرخه‌های رسمی و غیررسمی جمع‌آوری مواد بازیافتی و استفاده از مجوزهای مالی و نظارت شهرداری برای ساماندهی آن‌ها ارائه می‌دهد.مواد و روش‌ها: در این مطالعه ابتدا مدل نمودار چرخه مدیریت پسماند شهر کرمان با محوریت چرخه‌های رسمی و غیررسمی جمع‌آوری مواد بازیافتی معرفی شده است. در ادامه، مدل شبیه‌سازی‌شده در نرم‌افزار متلب به همراه یک سیستم کنترلر فازی برای تعیین قیمت خرید مواد بازیافتی توسط شهرداری به‌منظور رقابت با چرخه غیررسمی ارائه شده است.یافته‌ها: نتایج مدل، شامل تعداد افراد جذب‌شده توسط شبکه رسمی، درآمد شهرداری از خریدوفروش مواد بازیافتی و همچنین فروش مجوزها برای سناریوی قیمت مجوز معادل ده میلیون ریال بررسی شد. طبق نتایج، وجود ابزار مجوز فعالیت تاثیر بسیار زیادی بر سهم شهرداری در توان جذب مشارکت جمع‌آوری‌کنندگان غیررسمی در سطح شهر دارد. نتیجه‌گیری: به‌دلیل جلوگیری از اعتراضات و عدم استقبال از طرح، پیشنهاد می‌شود در شروع اجرای طرح، قیمت مجوز پایین‌تر باشد و شدت نظارت تا حد امکان افزایش می‌یابد تا جمع‌آوری‌کنندگان ملزم به دریافت مجوز فعالیت شوند. صدور مجوز فعالیت می‌تواند علاوه بر افزایش سود مالی شهرداری، اثرات مثبت اجتماعی و زیست‌محیطی به همراه داشته و نظارت بر روند فعالیت افراد را بهبود بخشد.
امیر فرح نسب؛ عاطفه چمنی؛ راضیه رحیمی
چکیده
زمینه و هدف: پرندگان، به‌ویژه گونه‌های مقیم، از جمله پایشگرهای ارزشمند آلودگی عناصر بالقوه سمی در محیط‌های آبی محسوب می‌شوند. این موجودات، به‌عنوان نمایندگان بارز برای ارزیابی سلامت محیط‌زیست، اهمیت زیادی دارند. در این مطالعه، غلظت عناصر بالقوه سمی (روی، مس، کادمیوم، سرب، سلنیوم و آرسنیک) در پر چنگر نوک سرخ (Gallinula chloropus) در رودخانه ...
بیشتر
زمینه و هدف: پرندگان، به‌ویژه گونه‌های مقیم، از جمله پایشگرهای ارزشمند آلودگی عناصر بالقوه سمی در محیط‌های آبی محسوب می‌شوند. این موجودات، به‌عنوان نمایندگان بارز برای ارزیابی سلامت محیط‌زیست، اهمیت زیادی دارند. در این مطالعه، غلظت عناصر بالقوه سمی (روی، مس، کادمیوم، سرب، سلنیوم و آرسنیک) در پر چنگر نوک سرخ (Gallinula chloropus) در رودخانه ی زاینده‌رود مورد ارزیابی قرار گرفت. مواد و روش‌ها: 30 عدد نمونه در نواحی مختلف در امتداد مسیر مورد مطالعه، زنده گیری، نمونه برداری و رها سازی گردید. از روش هضم اسیدی جهت آماده سازی نمونه‌های پر استفاده شد. قرائت غلظت عناصر در نمونه‌ها توسط دستگاه ICP-MS انجام گرفت. یافته‌ها: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده میانگین غلظت عناصر روی، مس، کادمیوم، سرب، سلنیوم و آرسنیک به ترتیب 59/07، 10/73، 0/49، 5/52، 2/33، 2/38 و2/66 میکروگرم/گرم به دست آمدند. با توجه به سطح آستانه ی عناصر، وضعیت کادمیوم، سرب، آرسنیک و سلنیوم را می‌توان نامطلوب گزارش کرد. از آن جا که منطقه ی مورد مطالعه در مسیر خروجی چندین پساب صنعتی و فاضلاب انسانی قرار دارد؛ می‌توان حضور عناصر مورد مطالعه در پر چنگر نوک سرخ را به این منابع آلودگی نسبت داد. نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که چنگر نوک سرخ می‌تواند به‌عنوان شاخصی برای سنجش غلظت عناصر بالقوه سمی مورداستفاده قرار گیرد. این یافته‌ها، تأکیدی بر اهمیت ارزیابی آثار محیط زیستی فعالیت‌های انسانی بر منابع آبی است.