TY - JOUR ID - 13291 TI - تحلیل مکانی آلاینده منوکسیدکربن شهر مشهد با روش درونیابی و با کمک سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) در سال 1396 JO - مجله پژوهش در بهداشت محیط JA - JREH LA - fa SN - AU - غلامحسین قوچانی, سارا AU - هوشدار تهرانی, شبنم AU - اسماعیلی, رضا AD - موسسه آموزش عالی خردگرایان مطهر AD - معاومت خدمات و محیط زیست شهری، مدیر اجرایی مرکز پایش آلاینده های زیست محیطی شهر مشهد Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 5 IS - 1 SP - 53 EP - 64 KW - آلودگی هوا KW - کریجینگ KW - UK KW - OK KW - وزن دهی معکوس فاصله IDW DO - 10.22038/jreh.2019.36223.1260 N2 - چکیده زمینه و هدف: منواکسیدکربن، گازی سمّی بوده و از آنجایی‌که بی‌رنگ، بی‌بو و بی‌مزه است، اغلب فاقد علائم هشدار برای فرد در معرض خطر می­باشد. مطالعه حاضر با هدف توزیع مکانی آلاینده منواکسیدکربن با استفاده از روش درون‌یابی در سطح شهر مشهد انجام شد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه داده­های مربوط به 19 ایستگاه سنجش آلودگی در سطح شهر مورد استفاده قرار گرفت. سپس روش­های درون‌یابی تابع فاصله معکوس وزن‌دار، کریجینگ معمولی و کریجینگ جهانی بررسی شدند. به منظور انتخاب مدل مناسب، از ریشه میانگین مربعات خطا استفاده شد. در نهایت نقشه­های پهنه‌بندی برای 12 ماه سال 1396 با کمک سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) تهیه گردید. یافته­ها: تکنیک درون‌یابی کریجینگ معمولی به دلیل خطای کمتر، روش بهینه‌ای نسبت به کریجینگ جهانی و فاصله معکوس وزن‌دار است. با تهیه نقشه­های پهنه‌بندی مشخص شد که در ماه­های فروردین، اردیبهشت و خرداد، کمربند میانی شهر از شمال غربی تا جنوب شرقی دارای آلودگی بیشتری می­باشند. در ماه­های تیر، مرداد و شهریور، مناطق شرقی شهر نسبت به سایر مناطق آلوده‌تر بودند. در ماه­های مهر، آبان و آذر بیشترین بارِ آلودگی مربوط به قسمت­های مرکزی شهر بوده و در ماه­های دی، بهمن و اسفند، قسمت غرب و جنوب غربی شهر دارای بیشترین میزان آلودگی می­باشد. نتیجه‌گیری: در بین ایستگاه­های سنجش آلودگی هوا، ایستگاه خیام جنوبی و صدف بالاترین و ایستگاه­های خاقانی و الهیه کمترین مقدار آلاینده منواکسیدکربن را به خود اختصاص داده‌اند. نقشه­ های پهنه‌بندی ماهانه نشان داد که بیشترین بارِ آلودگی در ماه­های ابتدایی سال مربوط به قسمت شرقی و در ماه­های دوم سال در قسمت غربی شهر حاکم می‌باشد، اما با این حال مقدار آلاینده منواکسیدکربن در سال 1396 از حد استاندارد کمتر بوده است. نوع مقاله: مقاله پژوهشی کلید واژه‌ها: آلودگی هوا، درون‌یابی، سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، کریجینگ، منواکسیدکربن   UR - https://jreh.mums.ac.ir/article_13291.html L1 - https://jreh.mums.ac.ir/article_13291_560aa609db49f7edfb7d2092d77d69d9.pdf ER -