فرشید کفیل زاده؛ زینب خالدی
چکیده
زمینه و هدف: زیست‌افزایی، یکی از روش‌های برتر در اصلاح زیستی خاک‌های آلوده به هیدروکربن‌های نفتی است. هدف از این پژوهش، ارزیابی میزان تأثیر باکتری‌های جداشده از لجن فعال به‌عنوان باکتری‌های غیربومی، در اصلاح زیستی خاک‌های آلوده به کروزن و بررسی رشد باکتری‌های جداشده در حضور غلظت‌های متفاوت این فرآورده است. مواد و روش‌ها: ...
بیشتر
زمینه و هدف: زیست‌افزایی، یکی از روش‌های برتر در اصلاح زیستی خاک‌های آلوده به هیدروکربن‌های نفتی است. هدف از این پژوهش، ارزیابی میزان تأثیر باکتری‌های جداشده از لجن فعال به‌عنوان باکتری‌های غیربومی، در اصلاح زیستی خاک‌های آلوده به کروزن و بررسی رشد باکتری‌های جداشده در حضور غلظت‌های متفاوت این فرآورده است. مواد و روش‌ها: نمونه‌برداری از لجن فعال دو کمپ تصفیه‌خانه منطقه عسلویه صورت گرفت. جداسازی باکتری‌های تجزیه‌کننده با کشت نمونه‌ها روی محیط پایه معدنی انجام شد. تست امولسیفیکاسیون و ارزیابی رشد باکتری‌ها در غلظت‌های متفاوت کروزن صورت گرفت. برای زیست فزونی و سنجش میزان پاک‌سازی زیستی، باکتری‌های جداشده به ترکیب نفتی کروزن به خاک‌های آلوده تلقیح شدند و میزان تجزیه زیستی به‌وسیله دستگاه طیف‌سنجی مادون‌قرمز (IR) اندازه‌گیری شد. یافته ها: در این مطالعه، 2 باکتری سودوموناس پوتیدا و سراشیا مارسسنس از لجن فعال، به‌عنوان باکتری‌های تجزیه‌کننده کروزن جداسازی و شناسایی شدند. با توجه به تست‌های امولسیفیکاسیون، سنجش رشد باکتری‌ها در غلظت‌های گوناگون کروزن و نتایج به‌دست‌آمده از زیست‌افزایی ستون‌های خاک‌آلوده به کروزن و کاهش سطح TPHs، باکتری سودوموناس پوتیدا به‌عنوان قوی‌ترین باکتری تجزیه‌کننده این فرآورده نفتی شناخته شد. نتیجه‌گیری: با توجه به سازگار شدن باکتری‌های لجن فعال با انواع آلاینده‌های موجود در فاضلاب، می‌توان از آنها به‌عنوان باکتری‌های غیربومی برای زیست‌افزایی و پاک‌سازی خاک‌های آلوده به هیدروکربن‌های نفتی استفاده کرد.
جواد مومنی دمنه؛ فاطمه جولایی؛ حسین علیدادی؛ رویا پیروی
چکیده
زمینه و هدف: آب زیرزمینی یکی از منابع مهم بهره‌برداری در مناطق خشک و نیمه خشک ایران است. لذا پراکنش مکانی و زمانی کیفیت آب‌های زیرزمینی حائز اهمیت است. هدف از این پژوهش، ارزیابی دقت روش‌های درون‌یابی مکانی جهت پیش‌بینی پراکنش مکانی بعضی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی نظیر سختی کل، غلظت یون کلسیم، pH، منیزیم و غلظت یون سولفات بود. ...
بیشتر
زمینه و هدف: آب زیرزمینی یکی از منابع مهم بهره‌برداری در مناطق خشک و نیمه خشک ایران است. لذا پراکنش مکانی و زمانی کیفیت آب‌های زیرزمینی حائز اهمیت است. هدف از این پژوهش، ارزیابی دقت روش‌های درون‌یابی مکانی جهت پیش‌بینی پراکنش مکانی بعضی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی نظیر سختی کل، غلظت یون کلسیم، pH، منیزیم و غلظت یون سولفات بود. مواد و روش ها: در این مطالعه داده های مربوط به 44 نمونه چاه بهره‌برداری دشت گناباد مورد استفاده قرار گرفت. سپس روش‌های تابع فاصلة معکوس وزن‌دار، کریجینگ ساده، کریجینگ معمولی و کریجینگ جهانی، تابع شعاعی، تخمینگر عام و تخمینگر موضعی بررسی شد. پس از نرمال سازی داده ها، پلات QQ ترسیم گردید. به منظور انتخاب مدل مناسب برای برازش، روش‌های ارزیابی متقابل و خطاهای تخمین شامل MBE ، RMSE، MARE و MAPE مورد استفاده قرار گرفتند. در نهایت بهترین روش درون یابی انتخاب شد. با استفاده از روش های زمین آمار در نرم افزار GIS نقشه های پهنه بندی پارامترهای آب زیرزمینی تهیه شد. یافته ها: مدل پهنه بندی نهایی نشان داد، در قسمت میانی و جنوب غربی و غرب دشت گناباد به طور متوسط پارامترهای بررسی شده از میانگین کل آن ها در دشت کمتر بوده است. با حرکت از شمال و شمال شرق و شرق دشت به طرف مرکز، جنوب و جنوب غربی دشت غلظت و تراکم کلیه پارامترها کاهش می‌یابد. نتیجه گیری: به منظور پهنه بندی پارامترهای کیفی آب، روش‌های کریجینگ بر سایر روش‌های زمین آمار ارجحیت دارند.
مهدی صادقی؛ ابوطالب بای؛ ناصر بای؛ نفیسه سفلایی؛ محمد هادی مهدی نژاد؛ مرتضی ملاح
چکیده
مقدمه و هدف: به‌طور‌معمول، منابع آب، شهرها، مراکز صنعتی و کشاورزی در نزدیکی رودخانه‌ها ایجاد شده‌اند. منابع آب سطحی بیش از دیگر منابع تأمین آب در معرض آلودگی قرار دارند. با توجه به اینکه آلاینده‌های صنعتی و کشاورزی سبب افزایش غلظت آلاینده‌ها در آب رودخانه می‌گردند، این مطالعه با هدف بررسی کیفیت رودخانه زرین‌گل و تأثیر زه ...
بیشتر
مقدمه و هدف: به‌طور‌معمول، منابع آب، شهرها، مراکز صنعتی و کشاورزی در نزدیکی رودخانه‌ها ایجاد شده‌اند. منابع آب سطحی بیش از دیگر منابع تأمین آب در معرض آلودگی قرار دارند. با توجه به اینکه آلاینده‌های صنعتی و کشاورزی سبب افزایش غلظت آلاینده‌ها در آب رودخانه می‌گردند، این مطالعه با هدف بررسی کیفیت رودخانه زرین‌گل و تأثیر زه آب‌های کشاورزی بر آن طراحی و اجرا شده است. مواد وروش ها: ایستگاه‌های مورد مطالعه با توجه به فعالیت کشاورزی اطراف رودخانه زرین‌گل مشخص گردید و از زه آب‌های کشاورزی و رودخانه، با دوره تناوب مشخص در فصل های تابستان و پاییز نمونه‌برداری انجام شد. برای محاسبه شاخص NSF WQI، پارامترهای مورد بررسی شامل 9 پارامتر اکسیژن محلول، کلی‌فرم مدفوعی، pH،BOD، درجه حرارت، فسفر، نیترات، کدورت و جامدات کل، به روش استاندارد اندازه‌گیری شدند. یافته‌ها: نتایج به‌دست‌آمده از مطالعه بر اساس شاخص WQI، نشان داد این شاخص برای همه ایستگاه‌ها بین 54 تا 61 بوده است. زه آب‌های کشاورزی شاخص WQI بین 37 تا 45 داشتند که طبق این شاخص، کیفیت آن بد به شمار می‌رود. نتیجه‌گیری: بر اساس شاخص NSF WQI مشخص می‌شود که کیفیت آب رودخانه در حد متوسط است؛ اما زه آب‌های کشاورزی کیفیت بدی دارد. دلیل قرارگیری کیفیت آب در طبقه متوسط، مقدار نسبتاً بالای مواد مغذی به‌ویژه نیترات و وجود کلی‌فرم گرماپای است که ناشی از زه‌آب‌های کشاورزی و فعالیت‌های تفرجی در بالادست ایستگاه پایش است.
امین احمدی تبار؛ محمد هادی دهقانی؛ فائزه ایزد پناه
چکیده
زمینه و هدف: پساب صنایع نساجی حاوی مقدار قابل توجهی از آلاینده های سمی و آلی می باشد. به علت خطرات بهداشتی از قبیل سرطان‌زایی و جهش‌زایی، تخلیه این دسته فاضلابها در منابع آبی می تواند مخاطرات بهداشتی دربرداشته باشد. هدف ازاین تحقیق، بررسی کارائی حذف رنگزای بازیک بنفش 16 (BV16) از محلول های آبی با استفاده از کیتوزان استخراج شده از ضایعات ...
بیشتر
زمینه و هدف: پساب صنایع نساجی حاوی مقدار قابل توجهی از آلاینده های سمی و آلی می باشد. به علت خطرات بهداشتی از قبیل سرطان‌زایی و جهش‌زایی، تخلیه این دسته فاضلابها در منابع آبی می تواند مخاطرات بهداشتی دربرداشته باشد. هدف ازاین تحقیق، بررسی کارائی حذف رنگزای بازیک بنفش 16 (BV16) از محلول های آبی با استفاده از کیتوزان استخراج شده از ضایعات میگو میباشد. مواد وروش ها :در این مطالعه تاثیر پارامترهای مختلف از قبیل زمان تماس، غلظت اولیه رنگزا، غلظت جاذب و pH بر روی میزان جذب مورد بررسی قرار گرفت. غلظت باقیمانده رنگزا با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر در طول موج nm 545 قرائت شد. دادههای جذب با ایزوترمهای لانگمیر، فروندلیخ و سینتیکهای واکنش شرح داده شدند. یافته ها: نتایج نشان داد با افزایش زمان تماس و افزایش دوز جاذب، میزان حذف رنگ توسط جاذب افزایش و با کاهش غلظت اولیه رنگزا، میزان حذف افزایش یافت. بر طبق نتایج بدست آمده، جذب رنگزا بر روی این جاذب از ایزوترم فروندلیچ با 99/0<2R تبعیت می کند. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که می‌توان از کیتوزان استخراج شده از ضایعات میگو به عنوان یک جاذب نسبتاً کارآمد جهت حذف رنگزای بازیک بنفش 16 در محلول های آبی استفاده نمود.
گلنار اسدی شیرین؛ مهدی غلامعلی فرد
چکیده
زمینه و هدف: امروزه ارزیابی پیامدهای محیط‌زیستی، با توجه به مخاطرات جدی دفن نامناسب پسماندها در محیط‌زیست و جوامع انسانی، گزینه‌های گوناگونی را برای پیشبرد وضعیت مدیریتی پسماندها و کاهش پیامدهای منفی آنها ارائه می‌کند. هدف این پژوهش، استفاده از ماتریس ایرانی و RIAM در ارزیابی پیامدهای محیط‌زیستی برای کاهش پیامدهای محیط‌زیستی ...
بیشتر
زمینه و هدف: امروزه ارزیابی پیامدهای محیط‌زیستی، با توجه به مخاطرات جدی دفن نامناسب پسماندها در محیط‌زیست و جوامع انسانی، گزینه‌های گوناگونی را برای پیشبرد وضعیت مدیریتی پسماندها و کاهش پیامدهای منفی آنها ارائه می‌کند. هدف این پژوهش، استفاده از ماتریس ایرانی و RIAM در ارزیابی پیامدهای محیط‌زیستی برای کاهش پیامدهای محیط‌زیستی محل دفن پسماند قائم‌شهر و ارائه گزینه‌های مناسب به منظور مدیریت کارآمد پسماند برای مسئولین ذی‌ربط این شهر بود. مواد و روش ها: در این مطالعه، موقعیت فعلی محل دفن پسماند شهری قائم‌شهر با ضوابط محیط‌زیستی محل‌های دفع پسماندهای عادی، مقایسه شدند. همچنین سه سناریوی الف) بازسازی بهداشتی محل دفن ب) بازسازی محل دفن به همراه استقرار کارخانه کمپوست ج) تغییر محل دفن فعلی و احداث یک لندفیل بهداشتی، از جنبه‌های فیزیکوشیمیایی، بیولوژیکی- اکولوژیکی، اقتصادی - اجتماعی و فرهنگی با دو روش ماتریس ارزیابی پیامد سریع (RIAM) و ماتریس اصلاح‌شده لئوپولد (ماتریس ایرانی) بررسی شدند. یافته‌ها: نتایج نشان‌دهنده همخوان نبودن با ضوابط محیط‌زیستی محل‌های دفع پسماندهای عادی بود. همچنین نتایج RIAM و ماتریس لئوپولد در سناریوهای بازسازی بهداشتی محل دفن، بازسازی محل دفن به همراه استقرار کارخانه کمپوست، تغییر محل دفن و احداث یک لندفیل بهداشتی به ترتیب 793- و 26/2- ، 387- و 22/2- ، 69- و 76/0- به دست آمد. نتیجه گیری: احداث مکان دفن بهداشتی (گزینه سوم) با توجه به بروز کمترین پیامدهای منفی بر اجزای گوناگون محیط‌زیست، به‌عنوان مطلوب‌ترین گزینه مدیریتی انتخاب شد. ضمن اینکه ادامه روند کنونی دفن حتی با اجرای طرح بهسازی نیز پیامدهای زیان‌بار محیط‌زیستی و بهداشتی به همراه دارد.
داود بلارک؛ ادریس بذرافشان؛ یوسف مهدوی
چکیده
مقدمه و هدف: کروم از مهم‌ترین فلزات سنگین به شمار می‌آید که در بسیاری از فاضلاب‌های صنعتی پیدا می‌شود و مخاطرات بهداشتی و زیست‌محیطی دارد؛ بنابراین، هدف از این مطالعه بررسی کارایی بیومس علف هرز اویارسلام ارغوانی در حذف کروم شش ظرفیتی از محلول‌های آبی است. مواد و روش‌ها: این مطالعه به‌صورت تجربی و در مقیاس آزمایشگاهی انجام ...
بیشتر
مقدمه و هدف: کروم از مهم‌ترین فلزات سنگین به شمار می‌آید که در بسیاری از فاضلاب‌های صنعتی پیدا می‌شود و مخاطرات بهداشتی و زیست‌محیطی دارد؛ بنابراین، هدف از این مطالعه بررسی کارایی بیومس علف هرز اویارسلام ارغوانی در حذف کروم شش ظرفیتی از محلول‌های آبی است. مواد و روش‌ها: این مطالعه به‌صورت تجربی و در مقیاس آزمایشگاهی انجام شد. تغییرات pH، دز جاذب، زمان تماس و غلظت کروم بر عملکرد جاذب تعیین و ایزوترمها و سنتیکهای جذب بررسی شدند و غلظت باقیمانده با استفاده از اسپکتروفتومتر در طولموج 540 نانومتر آنالیز گردید. یافته‌ها: یافتههای این تحقیق نشان داد pH معادل 3، غلظت اولیه کروم 10 میلیگرم بر لیتر، دز جاذب 4 گرم بر لیتر و زمان تماس 60 دقیقه، به‌عنوان شرایط بهینه تعیین شدند. میزان حذف کروم شش ظرفیتی در بهترین شرایط 99 درصد بود. نتایج مطالعه، جذب بیشترین همبستگی را با مدل لانگمیر و سنتیک درجه دو نشان داد و حداکثر ظرفیت جذب بر اساس مدل لانگمیر 12/10 به دست آمد. نتیجه‌گیری: نتایج به‌دست‌آمده از انجام آزمایشها مشخص کرد که می‌توان از فرایند جذب زیستی، به‌عنوان روشی مؤثر و سریع در حذف کروم شش ظرفیتی استفاده نمود
نجمه بیات؛ محمود علی محمدی؛ رامین نبی زاده نودهی؛ محمدهادی دهقانی؛ کامیار یغماییان؛ مسعود بینش برهمند؛ محمود شمس
چکیده
زمینه و هدف: رشد جمعیت و افزایش نیاز بشر به بهداشت و درمان، سبب گسترش امکانات گوناگون و به دنبال آن، افزایش تولید پسماندهای پزشکی شده است. بنابراین، این مطالعه با به کارگیری ابزارIRAT در سال1393 به‌عنوان بخشی از استراتژیWHO، به بررسی وضعیت مدیریت پسماند بیمارستان شریعتی تهران به دلیل مدیریت ضعیف پسماند پزشکی پرداخته است. ...
بیشتر
زمینه و هدف: رشد جمعیت و افزایش نیاز بشر به بهداشت و درمان، سبب گسترش امکانات گوناگون و به دنبال آن، افزایش تولید پسماندهای پزشکی شده است. بنابراین، این مطالعه با به کارگیری ابزارIRAT در سال1393 به‌عنوان بخشی از استراتژیWHO، به بررسی وضعیت مدیریت پسماند بیمارستان شریعتی تهران به دلیل مدیریت ضعیف پسماند پزشکی پرداخته است. مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی با تکمیل70 پرسش از مسئولان بهداشت محیط و پسماند انجام شد و پس از بازرسی محلی از روش اجرای قوانین مدیریت پسماند، در ابزارIRAT ثبت گردید. همچنین، انواع پسماند تولیدی بخش‌ها به مدت یک ماه توزین و شد یافته ها: در مدت یک ماه توزین به‌طور میانگین، 68/1911 کیلوگرم پسماند تولید شد که از این مقدار، سرانه پسماند عفونی314/0±91/1، شبه‌خانگی254/0±11/2، شیمیایی/دارویی027/0±1/0 و نوک‌تیز و برنده 032/0±08/0 کیلوگرم/تخت/روز است. طبق نتایج، در حدود 18درصد کیسه‌ها و سفتی باکس بخش‌ها با بیش از ظرفیت ¾ جمع‌آوری و تنها تعداد ۳4 بخش (72درصد)، برچسب‌زنی منظم کیسه‌های پسماند را انجام می‌دادند؛ همچنین، مدیر بیمارستان بودجه‌ای جداگانه یا برنامه‌ریزی‌ای برای پوشش هزینه‌ها در مدیریت پسماند پیش‌بینی نکرده بود. نتیجه گیری: طبق آنالیزIRAT، نمره نهایی کسب‌شده بیمارستان در شرایط ضعیف بوده (71/50درصد) که شامل 9/75 درصد تفکیک، 9/78 درصد جمع‌آوری، 8/77 درصد انتقال و ذخیره‌سازی و 7/81 درصد تصفیه و دفع است. میزان پسماند عفونی تولیدی نیز (27/47درصد) بیش از مقدار توصیه‌شده توسط سازمان بهداشت جهانی است. بنابراین، آموزش‌های بیشتر و مداوم در زمینه جداسازی و کاهش پسماند در مبدأ تولید، جلوگیری از عفونی و مخاطره‌آمیز شدن همه زائدات به‌منظور کاهش تولید پسماندهای خطرناک و اقدامات قانونی برای الزام مسئولان مراکز بهداشتی- درمانی در اجرای قوانین مدیریت پسماند ضروری به نظر می‌رسد.
لیدا جراحی؛ افسانه طیرانی بطحائی؛ مجید رضا عرفانیان تقوایی
چکیده
زمینه و هدف: به دلیل تنوع شرایط بیولوژیک در مناطقی که بیماری سالک شیوع بیشتری دارد، برای کنترل آن در همه مناطق، یک روش ثابت ارائه نمی‌شود؛ همچنین، انتخاب روش مناسب برای پیشگیری و کاهش بروز بیماری، باید با توجه به شرایط خاص آن منطقه انجام شود. این مطالعه، به بررسی تأثیر وضعیت کالبدی محیط در شیوع بیماری لشمانیوز جلدی، در مناطق هیپرآندمیک ...
بیشتر
زمینه و هدف: به دلیل تنوع شرایط بیولوژیک در مناطقی که بیماری سالک شیوع بیشتری دارد، برای کنترل آن در همه مناطق، یک روش ثابت ارائه نمی‌شود؛ همچنین، انتخاب روش مناسب برای پیشگیری و کاهش بروز بیماری، باید با توجه به شرایط خاص آن منطقه انجام شود. این مطالعه، به بررسی تأثیر وضعیت کالبدی محیط در شیوع بیماری لشمانیوز جلدی، در مناطق هیپرآندمیک سالک در مشهد پرداخته است. مواد و روش‌ها: در این بررسی میدانی که به شکل سرشماری 2491 خانوار انجام شد، با استفاده از چک‌لیست و مشاهده به تعیین وضعیت کالبدی محیط و توزیع فراوانی متغیرهای اپیدمیولوژیک در کانون‌های بیماری سالک در مشهد در سال 1392 پرداخته شد. تحلیل داده‌ها با نرم‌افزار 11.5SPSS و به‌وسیله آزمون کای‌دو صورت گرفت. سطح معنادار نیز کمتر از 0.5 در نظر گرفته شد. یافته‌ها: بیشترین فراوانی بیماری در گروه سنی 10 تا 29 سال، در دانش‌آموزان، دانشجویان و زنان خانه‌دار مشاهده شد. دفع نشدن بهداشتی فاضلاب، وجود زمین استفاده‌نشده و نخاله ساختمانی در مجاورت منزل و نبود پوشش مناسب کف حیاط با ایجاد شرایط لازم برای رشد پشه خاکی، با وجود بیماری سالک ارتباطی معنادار داشت. صرف وجود ساخت‌وساز در مجاورت منزل، تفاوت معناداری در گروه بیماران و افراد سالم نداشت. نتیجه‌گیری: در صورت جمع نشدن نخاله‌های ساختمانی، ساخت‌وساز به‌تنهایی تأثیری در افزایش بیماری سالک ندارد. اطلاع‌رسانی عمومی برای افزایش آگاهی ساکنان مناطق هایپرآندمیک سالک، درباره عوامل خطر محیطی ایجادکننده بیماری و آموزش اقدامات بهداشت محیط مانند جمع‌آوری سریع نخاله‌های ساختمانی و پوشش مناسب کف حیاط، می‌تواند با مداخله در محل زندگی پشه خاکی سبب کاهش شیوع بیماری سالک شود.