مقالات شماره چهارم در حال صفحه آرایی است وبزودی منتشر می شود.
نرجس باقری؛ گیتی کاشی؛ حمید رضا تشیعی
چکیده
زمینه و هدف: هلیکوباکتر پیلوری، شایعترین پاتوژن گوارشی است که بیش از نیمی از مردم دنیا آلوده به این باکتری میباشند. هلیکوباکتر پیلوری باکتری، عامل زخم گوارشی (گاستریت مزمن)، سرطان معده، لمفوم و آدنوکارسینوم میباشد. مطالعه حاضر با هدف کاربرد روش واکنش زنجیرهای پلیمرازی (PCR) برای حضور هلیکوباکتر پیلوری شیر آب مصرفی و آب چاه بیمارستانهای ...
بیشتر
زمینه و هدف: هلیکوباکتر پیلوری، شایعترین پاتوژن گوارشی است که بیش از نیمی از مردم دنیا آلوده به این باکتری میباشند. هلیکوباکتر پیلوری باکتری، عامل زخم گوارشی (گاستریت مزمن)، سرطان معده، لمفوم و آدنوکارسینوم میباشد. مطالعه حاضر با هدف کاربرد روش واکنش زنجیرهای پلیمرازی (PCR) برای حضور هلیکوباکتر پیلوری شیر آب مصرفی و آب چاه بیمارستانهای منتخب شهر تهران سال 1399 انجام گرفت. مواد و روشها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی خوشهای تصادفی، نمونهها از شیر آب مصرفی سیستم توزیع آب آشامیدنی ۲۲ نمونه و آب چاه ۶ نمونه از بیمارستانهای منتخب در نواحی مختلف شهر تهران از تاریخ 15 شهریور تا 30 آبان 1399 تهیه شد. نمونهها در ظروف استریل بر اساس دستورالعمل روشهای استاندارد ملی جمعآوری شد. هلیکوباکتر پیلوری در این تحقیق با استفاده از روش واکنش زنجیرهای پلیمرازی (PCR) و کشت سطحی ارزیابی شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار آماری SPSS، ورژن 18 انجام گرفت. یافتهها: در این مطالعه شیوع هلیوباکتر پیلوری با روش PCR، 2 مورد (10/3 درصد) گزارش شد. میانگین تعداد هلیوباکتر پیلوری در میلیلیتر نمونههای شیر آب مصرفی و آب چاه بهترتیب 0/18±0/85 و 0/67±1/63 بود. میانگین تعداد باکتریهای بشقابی هترتروفی در میلیلیتر نمونههای شیر آب مصرفی و آب چاه بیمارستانهای منتخب شهر تهران بهترتیب 0/0±0/0 و 2/10±7/83 بود. میانگین تعداد باکتریهای کلیفرم، اشرشیا کلی، پسودوموناس آئروژینوزا، کلستریدیوم پرفرینژینس و استرپتوکوکوس فکالیس در 100 میلیلیتر نمونههای شیر آب مصرفی 0/0±0/0 بود. نتیجهگیری: هلیکوباکتر پیلوری بهعلت مقاومت تحت شرایط نامساعد محیطی ماندگاری بالایی در محیط آبی دارد و حذف آن شاخصی از بهداشت محیط مناسب خواهد بود. کنترل آلودگی و استراتژیهای پیشگیری بهمنظور کاهش خطر حضور هلیکوباکتر پیلوری برای تهیه منابع آب سالم به مقامات بهداشت عمومی پیشنهاد میشود. بررسی کیفیت بیولوژیکی (باکتری هتروتروفی، کلیفرم، اشرشیا کلی، پسودوموناس آئروژینوزا، کلستریدیوم پرفرینژینس، استرپتوکوکوس فکالیس)، کیفیت فیزیکی- شیمیایی آب و هلیکوباکتر پیلوری، از جمله نقاط قوت و نوآوری این تحقیق محسوب میشوند.
علیرضا احسان زاده؛ فرهاد نژادکورکی؛ علی طالبی
چکیده
زمینه و هدف: کیفیت نامطلوب هوا ناشی از وجود غلظتهای زیاد آلایندهها در کلان شهر تهران موجب ایجاد بیماریهای مختلف و مشکلات فراوان برای سلامتی و رفاه عمومی این کلانشهر گردیده است و همچنین موجب آسیب به محیط زیست و موجودات زنده میشود. روش کار: شاخص کیفیت هوا (AQI) یک ابزار کلیدی جهت آگاهی از کیفیت هوا، نحوۀ اثر آلودگی هوا بر ...
بیشتر
زمینه و هدف: کیفیت نامطلوب هوا ناشی از وجود غلظتهای زیاد آلایندهها در کلان شهر تهران موجب ایجاد بیماریهای مختلف و مشکلات فراوان برای سلامتی و رفاه عمومی این کلانشهر گردیده است و همچنین موجب آسیب به محیط زیست و موجودات زنده میشود. روش کار: شاخص کیفیت هوا (AQI) یک ابزار کلیدی جهت آگاهی از کیفیت هوا، نحوۀ اثر آلودگی هوا بر سلامت و روشهای محافظتی در برابر آلودگی هوا است. هدف اصلی این تحقیق مدلسازی و برآورد شاخص کیفیت هوا با درخت تصمیم و الگوریتم بوستینگ تطبیقی است. از دادههای ساعتی غلظت آلایندههای هوا و پارامترهای هواشناسی ایستگاه قلهک شهر تهران بهمنظور مدلسازی و برآورد AQI استفاده شد یافتهها: نتایج تحقیق نشان داد که مدل درخت تصمیم عملکرد بهتری نسبت به مدل بوستینگ تطبیقی دارد. برای ارزیابی نتایج مدلهای مذکور، ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE)، میانگین مطلق خطا (MAE)، میانگین مربعات خطا (MSE) و ضریب همبستگی (R) در مدل درخت تصمیم برای مرحله آزمون به ترتیب 75/0 ، 101/0 ، 563/0 و 99/0 حاصل شد که در مقایسه با مدل بوستینگ تطبیقی (1/7RMSE=، 11/5MAE=، 52/50MSE= و 95/0R=) حاکی از برتری مطلق نتایج درخت تصمیم رگرسیون نسبت به مدل بوستینگ تطبیقی است. نتیجهگیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که میتوان از مدل درخت تصمیم رگرسیون به عنوان یک مدل کارآمد جهت مدلسازی و برآورد شاخص کیفیت هوا شهری استفاده نمود.
ایوب خسروی فرد؛ قربان وهاب زاده؛ لیلا غلامی
چکیده
زمینه و هدف: آب، یکی از عناصر حیاتی در چرخه حیات به شمار میرود، بنابراین اطمینان از سلامت آب مورد مصرف در زمینههای کشاورزی و شرب، یکی از ضروریات جوامع جهت حفظ سلامت انسان ها و محیط زیست است. مطالعه حاضر با هدف طبقه بندی و بررسی کیفیت آب در دو ایستگاه قورباغستان و دوآب مرک در استان کرمانشاه به دلیل اهمیت آن در مصارف شرب و کشاورزی ...
بیشتر
زمینه و هدف: آب، یکی از عناصر حیاتی در چرخه حیات به شمار میرود، بنابراین اطمینان از سلامت آب مورد مصرف در زمینههای کشاورزی و شرب، یکی از ضروریات جوامع جهت حفظ سلامت انسان ها و محیط زیست است. مطالعه حاضر با هدف طبقه بندی و بررسی کیفیت آب در دو ایستگاه قورباغستان و دوآب مرک در استان کرمانشاه به دلیل اهمیت آن در مصارف شرب و کشاورزی و نیز خشکسالی های اخیر در استان کرمانشاه و حوضه آبخیز قرهسو و در نتیجه کاهش دبی آب رودخانه قرهسو انجام شد. مواد و روشها: پارامترهای کیفیت شیمیایی آب بررسی شده در این مطالعه شامل باقیمانده املاح، اسیدیته، هدایت الکتریکی، بیکربنات، کلر، سولفات، منیزیم، کلسیم، سدیم، پتاسیم، نسبت جذب سدیم و سختی کل بودند. در این مطالعه دادههای بهدست آمده در نرمافزار XLSTAT قرار گرفت، سپس با استفاده از آزمون یکنواختی و پتیت اعداد مربوط به همگنی و منکندال در یک بازه زمانی 40 ساله ترسیم شد. همچنین نمودارهای پایپر، دورو، شولر و ویلکاکس در ایستگاه های قورباغستان و دوآب مرک با استفاده از نرمافزار Aqua Chem به دست آمد. یافته ها: نتایج حاصل از طبقه بندی ویلکاکس ایستگاه های قورباغستان و دوآب مرک نشان داد که نمونه ها در کلاس کمی شور (C2S1) قرار گرفته، بنابراین آب رودخانه در این ایستگاه ها برای کشاورزی تقریباً مناسب است. دیاگرام شولر نشان داد که کیفیت آب در ایستگاه های قورباغستان و دوآبمرک جهت شرب نامناسب است. نتیجه گیری: به منظور ارتقاء کیفیت آب رودخانه و استفاده بهینه، باید با برنامه ریزی های درازمدت از ورود آلاینده های نقطه ای و غیر نقطه ای، به ویژه آلاینده های فاضلاب های شهری و غیر شهری به آن جلوگیری شود.
محمد هادی ابوالحسنی؛ نیلوفر پیرستانی؛ هاجر امینی
چکیده
زمینه و هدف: آلوده شدن آب به ترکیبات نفتی در ایران از بدو استخراج نفت از سده گذشته ایجاد شده است و انباشت تدریجی آنها در محیط سلامتی منابع آب کشور را تهدید میکند، بنابراین گسترش فناوریهای جدید برای حذف و پاکسازی آلودگیهای نفتی ضروری است. روشهای مختلفی برای پاکسازی آلودگیهای نفتی و مشتقات آن وجود دارد. در این پژوهش، از ...
بیشتر
زمینه و هدف: آلوده شدن آب به ترکیبات نفتی در ایران از بدو استخراج نفت از سده گذشته ایجاد شده است و انباشت تدریجی آنها در محیط سلامتی منابع آب کشور را تهدید میکند، بنابراین گسترش فناوریهای جدید برای حذف و پاکسازی آلودگیهای نفتی ضروری است. روشهای مختلفی برای پاکسازی آلودگیهای نفتی و مشتقات آن وجود دارد. در این پژوهش، از جاذب پسماند پشم سنگ به عنوان جاذب ارزان قیمت برای حذف آلودگی نفتی (نفت سفید) از پساب استفاده شد. مواد و روشها: در ابتدا با استفاده از آنالیز XRF و XRD ترکیب شیمیایی تعیین شد، سپس آزمایشات جذب به صورت ناپیوسته با استفاده از محلولهای آزمایشگاهی حاوی نفت انجام گرفت و شرایط بهینه جذب با تغییر فاکتورهای مؤثر بر جذب که شامل pH، غلظت اولیه آلوده کننده، زمان تماس و مقدار جاذب بر میزان جذب در سطوح مختلف بود، مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت استفاده از جاذب برای پساب آزمایشگاهی مورد مطالعه قرار گرفت. یافته ها: کارایی جاذب در زمان تعادل برای جذب نفت با استفاده از جاذب پسماند پشم سنگ در min 15 دقیقه با اختلاف معنیداری بیشتر از دیگر زمان تماسها بود (میزان 76/01 درصد جذب؛ 0/05>p) و کمترین مقدار آن با اختلاف معنیداری در min 3 مشاهده شد (میزان 63/82 درصد جذب؛ 0/05>p). بیشترین میزان جذب پسماند پشم سنگ در 3=pH مشاهده شد که اختلاف معنیداری با دیگر pHها داشت (میزان 70/59 درصد جذب؛ 0/05>p) و کمترین درصد جذب با اختلافی معنیدار در 9=pH مشاهده شد (میزان 57/69 درصد جذب؛ 0/05>p). تأثیر مقادیر جاذب پسماند پشم سنگ در 0/5 و g/L 1 با یکدیگر اختلاف معنیداری با یکدیگر نداشتند، اما با اختلاف معنیداری بیشتر از دیگر مقدار جاذبها بودند (به ترتیب میزان 76/80 و 75/30 درصد جذب؛ 0/05>p) و کمترین درصد جذب با اختلاف معنیداری نسبت به سایر مقادیر در g/L 0/25 مشاهده شد (میزان 67/78 درصد؛ 0/05>p). برازش همدماهای جذب سطحی نشان داد که جذب نفت توسط پسماند پشم سنگ با مدل لانگمویر مطابقت دارد (میزان 0/99=R2 میباشد). نتیجه گیری: جاذب پسماند پشم سنگ، کارایی بالای در جذب نفت از پساب دارد و میتواند در رفع آلودگی نفتی (نفت سفید) مورد استفاده قرار گیرد.
مصطفی ابیاره؛ فرهاد نژادکورکی؛ محمد رضا اختصاصی؛ محمد اخوان قالیباف
چکیده
چکیده زمینه و هدف: افزایش جمعیت منجر به گسترش صنایع شده و مدیریت نادرست صنایع منجر به آلودگی اراضی و آسیبهای جبرانناپذیر به طبیعت و موجودات زنده میگردد. لذا بررسی نقش مراکز صنعتی در آلودگی خاک، از مهمترین اقدامات در زمینه کنترل آلودگیهاست. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی آلودگی خاک سطحی به فلزات سنگین ناشی از صنایع فولاد انجام ...
بیشتر
چکیده زمینه و هدف: افزایش جمعیت منجر به گسترش صنایع شده و مدیریت نادرست صنایع منجر به آلودگی اراضی و آسیبهای جبرانناپذیر به طبیعت و موجودات زنده میگردد. لذا بررسی نقش مراکز صنعتی در آلودگی خاک، از مهمترین اقدامات در زمینه کنترل آلودگیهاست. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی آلودگی خاک سطحی به فلزات سنگین ناشی از صنایع فولاد انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه بهمنظور تعیین غلظت فلزات سنگین کادمیوم و سرب خاک، 6 نمونه خاک از عمق 0-5 سانتیمتر مناطق اطراف کارخانه جمعآوری شدند. میزان سرب و کادمیوم در نمونه توسط دستگاه جذب اتمی شعله اندازهگیری شد. شاخصهای آماری غلظت عناصر مورد بررسی در غبار سطحی خاک محاسبه شد، سپس غلظت عناصر در خاک قبل و بعد کارخانه مقایسه شدند و برای ارزیابی وضعیت آلودگی فلزات سنگین و بررسی اثرات محیطزیستی درجه آلودگی اصلاحشده، شاخصهای درجه آلودگی و درجه خطر بالقوه محیطزیستی محاسبه شد. یافتهها: بر اساس نتایج حاصل از آنالیز خاک، بیشترین میزان کادمیوم 35/60 میلیگرم بر کیلوگرم و کمترین 24/60 میلیگرم بر کیلوگرم و برای سرب بیشترین مقدار 156/30 میلیگرم بر کیلوگرم و کمترین 99/33 میلیگرم بر کیلوگرم بود که بین میزان کادمیوم قبل و بعد کارخانه اختلاف معناداری وجود داشت که نشان میدهد میزان شاخص آلودگی برای آن شدید و خطرناک است، در صورتی که برای عنصر سرب، آلودگی کم و بیخطر است. نتیجهگیری: غلظت دو عنصر اندازهگیری شده نشان داد که تنها عنصر کادمیوم بالاتر از استانداردهای جهانی بوده و این نمایانگر میزان آلایندگی این کارخانه میباشد، لذا برنامهریزی برای کنترل انتشار این فلز و آلایندههای دیگر باید مورد توجه قرار گیرد. نوعمقاله: مقاله پژوهشی
سمیرا رهنما؛ حسین خزیمه نژاد؛ عباس خاشعی سیوکی
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به نیاز روزافزون جوامع بشری به منابع آب زیرزمینی، حفاظت و جلوگیری از آلودگی این منابع امری ضروری تلقی میگردد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی آسیبپذیری آبخوان آب زیرزمینی آبخوان دشت آستانه- کوچصفهان استان گیلان، با استفاده از روش دراستیک و مدلهای ناپارامتریک انجام شد. مواد و روشها:در این پژوهش، پارامترها به صورت ...
بیشتر
زمینه و هدف: با توجه به نیاز روزافزون جوامع بشری به منابع آب زیرزمینی، حفاظت و جلوگیری از آلودگی این منابع امری ضروری تلقی میگردد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی آسیبپذیری آبخوان آب زیرزمینی آبخوان دشت آستانه- کوچصفهان استان گیلان، با استفاده از روش دراستیک و مدلهای ناپارامتریک انجام شد. مواد و روشها:در این پژوهش، پارامترها به صورت 7 لایه در محیط نرمافزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) برای دشت تهیه و پس از وزندهی و ترکیب رتبههای استاندارد، نقشه آسیبپذیری آبهای زیرزمینی دشت با استفاده از روش دراستیک تعیین گردید. برای صحتسنجی مدل، از دادههای نیترات در منطقه استفاده شد. سپس با کمک مدلهای ناپارامتریک یادگیری بر پایه نمونه با پارامتر K و درخت تصمیم M5 مقدار نیترات تخمین زده شد. همچنین آزمون گاما برای یافتن بهترین ترکیب پارامترهای ورودی اجرا گردید. یافتهها: بر اساس نتایج این پژوهش، آسیبپذیری آبخوان دشت کوچصفهان در 56/18% دارای آسیبپذیری اندک، 29/51% دارای آسیبپذیری اندک تا متوسط، 46/28% دارای آسیبپذیری متوسط تا زیاد و 67/1% دارای آسیبپذیری زیاد میباشد. همچنین هر دو مدل ناپارامتریک بهکار گرفته شده تخمین مناسبی از مقدار نیترات میدهند، اما مدل M5 بهترین نتایج را دربرداشت (98/0=R2). نتیجهگیری:مدلهای ناپارامتریک، روشی کارا در تخمین آسیبپذیری آبخوان محسوب میشوند و نتایج دقیقی از برآورد پتانسیل آلودگی در منطقه میدهند. این نکته برتری مدل M5 نسبت به سایر روشهای مورد بررسی در آسیبپذیری آبخوان را نشان میدهد. نوع مقاله: پژوهشی
سیدرضا موسویان؛ علی اکبر حق دوست؛ راضیه توکلی
چکیده
زمینه و هدف: آلودگی هوا، از مهمترین عوامل موثر در بروز بیماریهای قلبی- عروقی و مرگومیر ناشی از آن است. شناخت صحیح چگونگی تأثیر آلودگی، راههای انتشار و پیشبینی تعداد بیماران دارای مشکلات حاد تنفسی، پیادهسازی راهحلهای مناسب برای حذف و کاهش آلایندههای هوا و کاهش مرگومیر ناشی از بیماریهای مذکور ضروری میباشد. ...
بیشتر
زمینه و هدف: آلودگی هوا، از مهمترین عوامل موثر در بروز بیماریهای قلبی- عروقی و مرگومیر ناشی از آن است. شناخت صحیح چگونگی تأثیر آلودگی، راههای انتشار و پیشبینی تعداد بیماران دارای مشکلات حاد تنفسی، پیادهسازی راهحلهای مناسب برای حذف و کاهش آلایندههای هوا و کاهش مرگومیر ناشی از بیماریهای مذکور ضروری میباشد. مطالعه حاضر با هدف بیان رابطه عوامل مختلف آلودگی هوا و تأثیر آن بر تعداد بیماران قلبی- عروقی در مشهد انجام شد.
مواد و روش ها: پارامترهای میانگین دما، رطوبت، جهت و سرعت باد و مقادیر آلایندههای مختلف بهعنوان پارامترهای ورودی و تعداد افراد مراجعه کننده در یک روز به تفکیک جنس و سن بهعنوان خروجی در مدلهای رگرسیون و شبکههای عصبی پیشخور بهکار رفته تا تأثیر گازهای مونوکسید کربن(CO)، دیاکسید نیتروژن (NO2) و دیاکسید گوگرد (SO2) و ذرات معلق PM2.5و PM10 بر تعداد افراد مراجعه کننده به اورژانس بررسی شود. مجموعه دادهها شامل دادههای سازمان هواشناسی کل کشور، دادههای آلودگی هوا از سازمان هواشناسی مشهد و دادههای تعداد مراجعین روزانه بیماران قلبی به بخش اورژانس 115 مشهد بود.
یافته ها: مدلهای شبکه عصبی نشان میدهند که PM10وPM2.5بیشترین تأثیر را بر افزایش میزان بیماریهای قلبی- عروقی دارندو تأثیر سایرآلایندهها بهترتیب NO2، CO و SO2 میباشند.
نتیجه گیری: شبکههای عصبی میتوانند در مدلسازی و کشف رابطه پارمترهای محیطی و آلودگیها بر بیماران قلبی- عروقی بهکار روند، زیرا توانایی بالایی در مدلسازی پدیدههای غیرخطی دارند. این مدلها نشان میدهند که با افزایش ذرات معلق در هوا، میزان بیماریهای قلبی- عروقی در شهر مشهد افزایش مییابد.
مریم سرخوش؛ مصطفی هادئی؛ سیما نوربخش؛ حسین علیدادی؛ محمد پذیرا؛ غلامرضا فرحزاد
چکیده
زمینه و هدف: آلودگی ذرات معلق هوا به عنوان یکی از عوامل موثر بر بیماریهای ایسکمیک قلبی، سکته مغزی، بیماری های ریوی و انسداد مزمن ریوی شناخته شده است. هدف از این مطالعه برآورد مرگ و میر منتسب ناشی از مواجهه طولانی مدت با ذرات PM2.5 در شهر مشهد طی سال 1398 با استفاده از مدل AirQ+ بود.مواد و روشها:به منظور ارائه این مطالعه تحلیلی، دادههای ...
بیشتر
زمینه و هدف: آلودگی ذرات معلق هوا به عنوان یکی از عوامل موثر بر بیماریهای ایسکمیک قلبی، سکته مغزی، بیماری های ریوی و انسداد مزمن ریوی شناخته شده است. هدف از این مطالعه برآورد مرگ و میر منتسب ناشی از مواجهه طولانی مدت با ذرات PM2.5 در شهر مشهد طی سال 1398 با استفاده از مدل AirQ+ بود.مواد و روشها:به منظور ارائه این مطالعه تحلیلی، دادههای کیفیت هوا در سال 1398 از اداره کل محیط زیست استان و مرکز پایش آلایندها زیست محیطی شهرداری مشهد اخذ گردید. دادههای ساعتی هر ایستگاه اعتبارسازی شده و ایستگاههایی که کمتر از 75 درصد دیتاها ثبت نشده و یا اعتبار نداشت حذف گردید. دادههای جمعیتی و پارامترهای هواشناسی نیز از سازمانهای مربوطه اخذ گردید. جهت کمیسازی اثرات بهداشتی ذرات معلق از نرمافزار AirQ+ استفاده شد. غلظتCut-off مدنظر برابر10 میکروگرم بر مترمکعب بر اساس رهنمود WHO در نظر گرفته شد. یافتهها: نتایج مطالعه بیانگرغلظت متوسطPM2.5 برابر با µg/m316/31 و تعداد کل 1069مورد مرگ منتسب به این ذرات در سال 1398 بوده است که این میزان حدود 5/9 درصد از کل مرگهای شهر مشهد است. در مواجهه بلند مدت میزان مرگهای منتسب به PM2.5 به دلیل انسداد مزمن ریوی در سال مذکور 87/13 درصد ، به دلیل سرطان ریه 5/11 درصد، به دلیل ایسکمیک قلبی 7/6 درصد و به دلیل سکته مغزی حدود 3/8 درصد از کل مرگهای شهر مشهد در جمعیت بالای 25 سال را به خود اختصاص داده است. نتیجهگیری:آلاینده PM2.5 به دلیل ساختار و ترکیبات ویژه خود میتواند یکی از عوامل مخاطره آمیز برای سلامت عموم افراد مطرح باشد. در صورتیکه اثرات سینرژیستی آلایندهها در نظر گرفته شود، میزان موارد مرگ منتسب به آلودگی هوا میتواند بسیار بیشتر از موارد برآورد کنونی باشد. نتایج این مطالعه ضرورت اقدامات موثر در راستای بهبود کیفیت هوای شهر مشهد را نشان می دهد.
آوا حیدری؛ زهرا جعفرپور چک آب؛ محمد فرزام؛ عباس روحانی
چکیده
زمینه و هدف: عناصر سنگین با ورود از طریق زنجیرهغذایی سلامت انسان را به خطر میاندازند. مصرف سبزیجات آلوده به فلزات سنگین خطری برای سلامت انسان محسوب میشود. تحقیق حاضر به تعیین غلظت برخی فلزات سنگین در گیاه خرفه و ارزیابی میزان خطر سلامت آنها در این گیاه پرداخته است.مواد و روشها: پس از افزودن سطوح (0، 15و 30 میلیگرم برکیلوگرم) نانو ...
بیشتر
زمینه و هدف: عناصر سنگین با ورود از طریق زنجیرهغذایی سلامت انسان را به خطر میاندازند. مصرف سبزیجات آلوده به فلزات سنگین خطری برای سلامت انسان محسوب میشود. تحقیق حاضر به تعیین غلظت برخی فلزات سنگین در گیاه خرفه و ارزیابی میزان خطر سلامت آنها در این گیاه پرداخته است.مواد و روشها: پس از افزودن سطوح (0، 15و 30 میلیگرم برکیلوگرم) نانو ذرات آهن به خاک آلوده به نیکل و آمادهسازی تیمارها، اقدام به کشت گلدانی گیاه خرفه در این تیمارها شد. پس از عصارهگیری نمونهها، غلظت فلزات سنگین توسط دستگاه ICP-OEC اندازهگیری شد و فاکتورهای تجمعزیستی، انتقال، دریافت روزانه و شاخصهای خطرپذیری فلزات سنگین برای انسان محاسبه شد.یافتهها: بیشترین غلظت نیکل و آهن در ریشه و اندامهوایی خرفه در تیمار 30 میلیگرم بر کیلوگرم نانو ذرات آهن بود. TF نیکل و آهن برای خاک-ریشه <1 اما برای ریشه- ساقه >1 بود. مقدار BAF در خرفه برای عناصر نیکل و آهن <1 بدست آمد. مقادیر HRI برای آهن و نیکل <1 بود که نشاندهنده خطرات کم برای مصرف خرفه در خاک مورد مطالعه است. بنابراین با وجود HRI <1 برای نیکل و آهن در همه تیمارها برای کودکان نسبت به بزرگسالان بالاتر بود، بطور کلی مقادیر HRI برای نیکل بالاتر از آهن بود.نتیجهگیری: ضریب خطرپذیری عناصر مورد مطالعه در گیاه خرفه <1 بود و بیانگر عدم وجود بیماریهای غیرسرطانی برای مصرفکنندگان است. بهطور کلی نتایج نشان داد HRI عناصر سنگین برای هر دو گروه سنی مورد مطالعه <1 بوده و بیانگر این است که خرفه در این خاک در وضعیت امن قرار دارد.
عبدالرضا پورغلام خباز؛ مریم محمدی روزبهانی
چکیده
زمینه و هدف: سرب جزء فلزات سمی میباشد که نقش زیستی در بدن موجودات زنده ندارد و میتواند منجر به مسمومیت و بیماری در انسان شود. این مطالعه به منظور بررسی وضعیت آلودگی به سرب با گونههای درختی غالب کاشته شده در محدوده شهری شهرستان شوش به عنوان ردیاب زیستی انجام شد. مواد و روشها: نمونهبرداری از 2 گونه برهان و اوکالیپتوس در طول یک ...
بیشتر
زمینه و هدف: سرب جزء فلزات سمی میباشد که نقش زیستی در بدن موجودات زنده ندارد و میتواند منجر به مسمومیت و بیماری در انسان شود. این مطالعه به منظور بررسی وضعیت آلودگی به سرب با گونههای درختی غالب کاشته شده در محدوده شهری شهرستان شوش به عنوان ردیاب زیستی انجام شد. مواد و روشها: نمونهبرداری از 2 گونه برهان و اوکالیپتوس در طول یک سال در 4 ایستگاه پرترافیک و کمترافیک در محدوده شهری انجام شد. نمونهگیری از خاک محل رویش درختها از عمق صفر تا 30 سانتیمتر و نمونه برگ گیاهان از ارتفاع 2 متر از سطح زمین در چهار جهت و در سه تکرار صورت گرفت. نمونههای برگ و خاک به تعداد 120 عدد برای تجزیه شیمیایی به آزمایشگاه منتقل شدند.یافتهها: بیشترین میانگین غلظت سرب در زمستان 1398 در خاک پای درختان در ایستگاه پرترافیک4/6±1183/2 میلیگرم بر کیلوگرم و در برگهای شستهنشده درخت برهان در ایستگاه کمترافیک4/2±95/1 میلیگرم بر کیلوگرم بود. در فصل تابستان 1399 به ترتیب بیشترین و کمترین میزان سرب در خاک پای درختان ایستگاه پرترافیک 7/3±1056/2میلیگرم بر کیلوگرم و در برگهای شستهنشده درخت برهان در ایستگاه کمترافیک 1/4±95/3 میلیگرم بر کیلوگرم به دست آمد.نتیجهگیری: با توجه به این که میزان ضریب تجمع زیستی در هیچ یک از نمونهها بیشتر از 1 نبود، میتوان نتیجه گرفت گونههای برهان و اوکالیپتوس توانایی چندانی برای انتقال سرب موجود در خاک به اندام هوایی خود، همچنین توانایی جذب سرب احتمالی موجود در فضای رشد خود را ندارند و نمیتوان آنها را جزء گیاهان زیست ردیاب درنظر گرفت.
محمد پذیرا
چکیده
زمینه و هدف: پساب های صنایع کاغذ و مقواسازی با داشتن آلاینده ها و ترکیبات رنگ زای مختلف، یکی از خطرناک ترین پساب های صنعتی به شمار می روند. تصفیه بیولوژیکی صرف غالباً به دلیل بالا بودن نسبت COD/BOD5 برای پاک سازی فاضلاب مقواسازی کفایت نمی کند و از طرف دیگر استفاده از روش های شیمیایی نیز به تنهایی هر چند مشکل آلودگی فاضلاب را به طور ...
بیشتر
زمینه و هدف: پساب های صنایع کاغذ و مقواسازی با داشتن آلاینده ها و ترکیبات رنگ زای مختلف، یکی از خطرناک ترین پساب های صنعتی به شمار می روند. تصفیه بیولوژیکی صرف غالباً به دلیل بالا بودن نسبت COD/BOD5 برای پاک سازی فاضلاب مقواسازی کفایت نمی کند و از طرف دیگر استفاده از روش های شیمیایی نیز به تنهایی هر چند مشکل آلودگی فاضلاب را به طور کامل و در کوتاه مدت حل می کند، ولی این روش ها غالب اً دارای هزینه بالا بوده و حجم زیادی از لجن های شیمیایی را تولید می کنند. مطالعه حاضر با هدف استفاده از خاک رس در پیش تصفیه فاضلاب صنایع مقواسازی انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع پژوهش کاربردی بوده که به صورت تجربی بر روی فاضلاب خروجی از واحد مقوا سازی پاژ واقع در شهرک صنعتی مشهد که مقوای دوبلکس از کاغذ باطله را تولید می کند، انجام شد. نمونه برداری از فاضلاب به صورت مرکب انجام شد. مطالعات انعقاد و لخته سازی با استفاده از خاک رس به عنوان منعقد کننده و انجام آزمایش در pH های مختلف (محدودهpH 4-9) انجام و pH مناسب برای انعقاد در حد 8 تعیین شد. سپس غلظت بهینه منعقد کننده از طریق آزمایش جار در pH بهینه به دست آمد. یافته ها :در این مطالعه دوز 75 گرم در لیتر به عنوان دوز بهینه و 8=pH به عنوان pH بهینه انتخاب شد. در شرایط بهینه میزان حذف برای COD، BOD5 و TSS به ترتیب حدود 47%، 26% و 57% به دست آمد. تنظیم pH در حد 8، باعث کاهش 60% مصرف خاک رس شد. نتیجه گیری: با استفاده از فرآیند انعقاد با خاک رس، می توان فاضلاب مقواسازی را پیش تصفیه نمود؛ به گونه ای که با استفاده از این ماده می توان با صرف هزینه کمتر نسبت به سایر مواد منعقد کننده متعارف، بهبود نسبی کیفیت فاضلاب را جهت ورود به تصفیه بیولوژیکی فراهم نمود. نسبت COD/BOD5 فاضلاب بعد از تصفیه با خاک رس از 5/4 تا حدود 3 تقلیل یافته است. مصرف رس برای تامین این حد از تصفیه بالاست اما با توجه به قیمت پایین آن در مقایسه با سایر مواد جاذب و منعقد کننده استفاده از ایین ماده در مرحله پیش تصفیه فاضلاب صنعت مقواسازی و/یا صنایع مشابه قابل پیشنهاد خواهد بود
مجید میرزابیگی؛ امیر حسین محوی؛ مژگان ناجی؛ عباس عباس نیا
چکیده
زمینه و هدف:خورندگی، یکی از پیچیدهترین و پرهزینهترین مشکلات مربوط به تولید آب آشامیدنی است. فرآیند خورندگی باعث ایجاد مشکلاتی نظیر ایجاد حفره در لولهها، کاهش طول عمر تأسیسات و هدررفت آب میشود که هزینههای زیادی را بهدنبال خواهد داشت، لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین شاخصهای خورندگی و رسوبگذاری منابع آب تأمین کننده روستاهای ...
بیشتر
زمینه و هدف:خورندگی، یکی از پیچیدهترین و پرهزینهترین مشکلات مربوط به تولید آب آشامیدنی است. فرآیند خورندگی باعث ایجاد مشکلاتی نظیر ایجاد حفره در لولهها، کاهش طول عمر تأسیسات و هدررفت آب میشود که هزینههای زیادی را بهدنبال خواهد داشت، لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین شاخصهای خورندگی و رسوبگذاری منابع آب تأمین کننده روستاهای شهرستانهای خراسان رضوی انجام شد. روشکار:در این مطالعه مقطعی 879 نمونه آب شرب از 220 روستا در سال 1392 به منظور بررسی خصوصیات کیفی آب برداشت و بر اساس روشهای مندرج در کتاب مرجع آزمایشهای آب و فاضلاب مورد آنالیز قرار گرفت. سپس پنج شاخصلانژلیه، رایزنر، پوکوریوس، لارسون- اسکولدو شاخص تهاجمدر نرمافزار اکسلبرنامهنویسی شد و سپس خورندگی و رسوبگذاری آب روستاهای شهرستانهای خراسان رضوی تعیین شد. یافتهها: بر اساس نتایج این مطالعه شاخص لانژلیه 0/14±/33، شاخص 0/37±7/36، شاخص پوکوریوس 0/16±7/4، شاخص لارسون - اسکولد 1/4±2/1و شاخص تهاجمی 0/18±12/03بود. نتیجهگیری: مقایسه 5 شاخص پایداری نشان داد وضعیت آب در بخشهای مورد مطالعه در محدوده خورنده میباشد. بر اساس شاخص لانژلیه، آب در تمامی مناطق رسوبگذار میباشد، لذا برای کاهش خورندگی و مواد جانبی حاصل از آن و آسیبهای بهداشتی و اقتصادی آن اقدامات لازم ضروری است.
وفا حمید؛ غلامرضا گودرزی؛ عبدالکاظم نیسی؛ مریم دستورپور
چکیده
چکیده زمینه و هدف:هوای کاملاً تمیز در طبیعت وجود ندارد. میزان مشخصی از ذرات شامل گردوغبار، خاک، دوده، دود و قطرات آب در هوا وجود دارد. شواهد موجود، نشانگر افزایش غلظت ذرات و اثرات بهداشتی منتسب به آنها در کشورهای در حال توسعه میباشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین تعداد موارد بیماری قلبی- عروقی، تنفسی و کل مرگ منتسب به PM2.5در شهر کرج ...
بیشتر
چکیده زمینه و هدف:هوای کاملاً تمیز در طبیعت وجود ندارد. میزان مشخصی از ذرات شامل گردوغبار، خاک، دوده، دود و قطرات آب در هوا وجود دارد. شواهد موجود، نشانگر افزایش غلظت ذرات و اثرات بهداشتی منتسب به آنها در کشورهای در حال توسعه میباشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین تعداد موارد بیماری قلبی- عروقی، تنفسی و کل مرگ منتسب به PM2.5در شهر کرج طی سالهای 94-1391 انجام شد. مواد و روشها: ارزیابی اثرات بهداشتی PM2.5در هوای شهر کرج طی 4 سال با بکارگیری نرمافزار ایرکیو پلاس انجام شد. دادههای آلودگی هوا از سازمان حفاظت محیط زیست این شهر اخذ گردید. جهت اعتبارسنجی، معیارهای سازمان جهانی بهداشت استفاده شد. در نهایت، دادههای پردازش شده توسط نرمافزار اکسل به مدل داده شد. یافتهها: میانگین غلظت سالیانه PM2.5هوای شهر کرج طی سالهای مطالعه بیشتر از رهنمودهای سازمان جهانی بهداشت (10 میکرو گرم بر متر مکعب) بود. غلظت آلاینده PM2.5طی مطالعه کاهش یافته است، ولی افزایشی ناگهانی غلظت آن، در سال 1394 مشهود بود. بهعلاوه، بالاترین جزء منتسب در سال 1391 (59/04% برای اثرات ناشی از مواجهه بلندمدت و5/86% برای کوتاهمدت) برآورد شد. مواجهه با PM2.5، بهترتیب منجر به 275 و 60 مرگ به دلیل اثرات ناشی از مواجهه بلندمدت و کوتاهمدت در سال 1391 شده بود که بسیار بالا بود. نتیجهگیری: با توجه به اثرات بهداشتی منتسب به PM2.5 در هوای شهر کرج، اهمیت مدیریت کنترل آلودگی هوا در این کلانشهر بیش از پیش مشخص میگردد. نوع مقاله: مقاله پژوهشی کلید واژهها:آلودگی هوا، مدلسازی ایرکیو پلاس، PM2.5
مهین کاربر قریه حصار؛ حسین علیدادی؛ نورعلی نیکروح
چکیده
زمینه و هدف: استفاده از ورمی کمپوست از جایگاه ویژهای در کشاورزی برخوردار است. این امکان وجود دارد که گیاهان زراعی نسبت به کود تهیه شده در مراحل اولیه رشد حساس باشند، لذا مطالعه حاضر با بررسی تأثیر جوانه زنی و وضعیت فیزیولوژیکی گیاه ترتیزک با استفاده از ترکیب ورمی کمپوستهای مختلف انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه به بررسی ...
بیشتر
زمینه و هدف: استفاده از ورمی کمپوست از جایگاه ویژهای در کشاورزی برخوردار است. این امکان وجود دارد که گیاهان زراعی نسبت به کود تهیه شده در مراحل اولیه رشد حساس باشند، لذا مطالعه حاضر با بررسی تأثیر جوانه زنی و وضعیت فیزیولوژیکی گیاه ترتیزک با استفاده از ترکیب ورمی کمپوستهای مختلف انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه به بررسی اثر جوانه زنی گیاه ترتیزک (شاهی) با استفاده از عصاره ورمی کمپوست با درصد حجمی 0، 15، 30 و 45 درصد حجمی از ورمی کمپوست تهیه شده از فضولات گاو، زباله میوه، کاغذ، خاک اره و برگ توسط کرم خاکی Eiseniafoetida پرداخته شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار آماری SPSS (نسخه 11/5) و آزمون واریانس یک طرفه(One-way ANOVA) و دوطرفه(Two-way ANOVA) انجام گرفت. میزانp کمتر از 0/05 معنیدار در نظر گرفته شد. یافتهها: بر اساس نتایج مطالعه حاضر، درصدهای حجمی متفاوت در رشد گیاه ترتیزک مؤثر بودند. میانگین رشد در درصد حجمی 30 نسبت به درصد حجمی 15 و 45 اختلاف معناداری داشت و کمتر از آنها بود. سطح 15 درصد حجمی تهیه شده از کود ورمی کمپوست تولیدی، جهت رشد گیاه و جوانه زنی سطح مناسبی میباشد. نتیجهگیری: کود ورمی کمپوست ترکیبی تهیه شده با درصد حجمی 15 درصد میتواند نقش مؤثری در افزایش کارایی تولید گیاه ترتیزک داشته باشد.
مرادعلی زارعی پور؛ احسان موحد؛ علی اصغر خیرخواه؛ فاطمه سیدی؛ مهسا طاهرگورابی؛ شهره شفیعی
چکیده
چکیده:زمینه و هدف: یکی از موارد مهم در زمینه حفظ و ارتقای سلامت جامعه، مدیریت جامع پسماندها بهخصوص در همهگیری کووید-19 میباشد. عدم توجه به مدیریت پسماند، صدمات جبرانناپذیری بهجای میگذارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی دانش و عملکرد کارکنان حوزه سلامت از مراحل مدیریت پسماند در اپیدمی کووید-19 انجام شد.مواد و روشها:این مطالعه ...
بیشتر
چکیده:زمینه و هدف: یکی از موارد مهم در زمینه حفظ و ارتقای سلامت جامعه، مدیریت جامع پسماندها بهخصوص در همهگیری کووید-19 میباشد. عدم توجه به مدیریت پسماند، صدمات جبرانناپذیری بهجای میگذارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی دانش و عملکرد کارکنان حوزه سلامت از مراحل مدیریت پسماند در اپیدمی کووید-19 انجام شد.مواد و روشها:این مطالعه مقطعی (توصیفی- تحلیلی) در سال1399 بر روی 428 نفر از کارکنان بهداشتی و درمانی شاغل در دانشگاه علوم پزشکی جیرفت انجام شد. روش نمونهگیری از نوع در دسترس بود. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه محققساخته در خصوص مدیریت پسماند بود. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS، ورژن 24 و آزمونهای همبستگی پیرسون و رگرسیون لوجستیک انجام شد.یافتهها: دانش و عملکرد مدیریت پسماند کارکنان در شرایط کرونا ویروس 2/54% خوب، 2/32% متوسط و 6/13% ضعیف بهدست آمد. تمام مراحل مدیریت پسماند با هم همبستگی مثبت و معناداری داشتند (05/0>p). نتایج رگرسیون لوجستیک نشان داد که جنسیت زن (8/1=OR، 001/0=p)، محل خدمت پایگاه/ خانه بهداشت (1/2=OR، 002/0=p)، تحصیلات ارشد و بالاتر (9/2=OR، 001/0=p) و وضعیت اقتصادی خوب (7/2=OR، 001/0=p) احتمال دانش و عملکرد کارکنان سلامت در مورد مدیریت پسماند در شرایط کرونا ویروس را افزایش میدهد.نتیجهگیری: در کل دانش و عملکرد کارکنان در مورد مدیریت پسماند در همهگیری کرونا خوب بود، اما لازم است مداخلات آموزشی متناسب با عوامل تعیین کننده مدیریت پسماند جهت افزایش و تداوم دانش و عملکرد کارکنان انجام گیرد.نوع مقاله: مقاله پژوهشىکلید واژهها: دانش، عملکرد، مدیریت پسماند، کارکنان سلامت، کووید- 19
عظیم ربیعی مصباح؛ سهیل سبحان اردکانی؛ مهرداد چراغی؛ بهاره لرستانی
چکیده
زمینه و هدف: هیدروکربنهای آروماتیک چندحلقهای (PAHs)، گروهی از آلایندههای محیط زیستی با قابلیت ناهنجاریزایی، جهشزایی و سرطانزایی هستند که از احتراق ناقص و پیرولیز سوختهای فسیلی و یا احتراق مواد آلی تولید میشوند. این مطالعه با هدف شناسایی، تعیین محتوی و منشأیابی PAHs در خاک سطحی مناطق صنعتی شهرستان همدان در سال 1399 انجام ...
بیشتر
زمینه و هدف: هیدروکربنهای آروماتیک چندحلقهای (PAHs)، گروهی از آلایندههای محیط زیستی با قابلیت ناهنجاریزایی، جهشزایی و سرطانزایی هستند که از احتراق ناقص و پیرولیز سوختهای فسیلی و یا احتراق مواد آلی تولید میشوند. این مطالعه با هدف شناسایی، تعیین محتوی و منشأیابی PAHs در خاک سطحی مناطق صنعتی شهرستان همدان در سال 1399 انجام شد. مواد و روش ها: در این پژوهش توصیفی، 36 نمونه خاک سطحی از 12 ایستگاه مستقر در مناطق صنعتی جمعآوری شد. پس از استخراج آنالیت ها به روش سوکسله، از روش کروماتوگرافی گازی- طیف سنجی جرمی (GC-MS) برای شناسایی و تعیین محتوای ترکیبات PAHs در نمونه ها استفاده شد. برای تعیین منشاء PAHs از روش نسبتهای تشخیصی مولکولی (MDRs) استفاده شد. همچنین، مقادیر پارامترهای pH، هدایت الکتریکی (EC) و کربن آلی کل (TOC) نمونههای خاک نیز اندازهگیری شد. پردازش آماری دادهها نیز با استفاده از نسخه 20 نرمافزار SPSS انجام شد. یافته ها: بر اساس نتایج، مجموع غلظت 16 ایزومر شناساییشده از 2417 تا 16279 میکروگرم در کیلوگرم متغیر و میانگین مقادیر آنها 7685 میکروگرم در کیلوگرم بود. بهعلاوه، مشخص شد که هیدروکربنهای 4-6 حلقهای %66 از کل مقادیر PAHs را بهخود اختصاص دادهاند. از طرفی، فلورانتن (Fla)، پایرن (Pyr) و بنزو (بتا) فلورانتن (B(b)F) فراوانترین ترکیبات شناساییشده در خاک بودند و میانگین محتوی ترکیبات بنزو (آلفا) آنتراسن (B(a)A)، بنزو (بتا) فلورانتن (B(b)F)، بنزو (آلفا) پایرن (B(a)P) و دی بنزو (آ اچ) آنتراسن (DB(ah)A) از بیشینه رواداری کیفیت خاک هلند بیشتر بود. نتایج روش MDRs نشان داد که هر دو منابع پیروژنیک و پتروژنیک منشاء PAHها در منطقه مورد مطالعه هستند. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه حاکی از تأثیر بالای فعالیتهای انسانی بر آلودگی خاک منطقه مورد مطالعه به PAHs است و از اینرو، نسبت به اعمال راهکارهای مدیریتی از جمله پالایش و پاکسازی خاکهای آلوده برای حفظ سلامت محیط و انسان توصیه میشود.
سمیه سفیدگر شاهکلایی؛ مجتبی بارانی مطلق؛ فرهاد خرمالی؛ اسماعیل دردی پور
چکیده
زمینه و هدف: افزایش فعالیتهای کشاورزی و به دنبال آن رهاسازی آلایندهها از سامانههای کشاورزی و همچنین گسترش صنایع سبب ورود یونهای فلزهای سنگین از جمله کادمیوم و سرب به محیط زیست میشود. کاربرد جاذبها از روشهای مناسب برای ناپویاسازی فلزهای سنگین در خاکهای آلوده میباشند. این پژوهش با هدف بررسی اثر اصلاحکنندههای آلی و ...
بیشتر
زمینه و هدف: افزایش فعالیتهای کشاورزی و به دنبال آن رهاسازی آلایندهها از سامانههای کشاورزی و همچنین گسترش صنایع سبب ورود یونهای فلزهای سنگین از جمله کادمیوم و سرب به محیط زیست میشود. کاربرد جاذبها از روشهای مناسب برای ناپویاسازی فلزهای سنگین در خاکهای آلوده میباشند. این پژوهش با هدف بررسی اثر اصلاحکنندههای آلی و معدنی بر زیست فراهمی سرب و کادمیوم در طول زمان انکوباسیون در خاک انجام گردید. مواد و روشها: تیمارها آزمایش شامل کاربرد سه سطح (0، 1 و 5 درصد وزنی) اصلاحکنندههای آلی (بیوچار 640 و بیوچار 420)، اصلاحکنندههای معدنی (زئولیت، بنتونیت، لیکا و پومیس) و دو زمان (90 و 180 روز) به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار بود. در پایان زمان انکوباسیون زیست فراهمی سرب و کادمیوم با روش DTPA و EDTA تعیین شد. یافتهها: نتایج نشان داد گذشت زمان باعث افزایش زیست فراهمی سرب و کادمیوم عصارهگیری شده با DTPA گردید. همچنین، افزودن بیوچار 640 ، بنتونیت و سطح 5 درصد زئولیت سبب کاهش مقدار سرب عصارهگیری شده با EDTA گذشت زمان شدند بیشترین میزان کاهش سرب عصارهگیری شده با EDTAبا گذشت زمان در سطح 1 درصد بیوچار 640 مشاهده گردید. کاربرد اصلاحکنندههای آلی (بیوچار 640 و 420) و معدنی (پومیس، لیکا، زئولیت و بنتونیت) سبب افزایش مقدار کادمیوم عصارهگیری شده با EDTA با گذشت زمان شدند. نتیجهگیری: اصلاحکنندههای آلی بدلیل ظرفیت تبادل کاتیونی و کربن آلی بالایی که نسبت به اصلاحکنندههای معدنی دارند، در تثبیت فلزات موثرتر بودند.
الهام اسراری؛ مریم پایدار
چکیده
چکیده:
زمینه و هدف: آلودگی هوا به عنوان یک مساله مهم زیست محیطی محسوب می شود. در ایران میزان انتشار آلایندههای هوا در بسیاری از شهرها از جمله مشهد افزایش یافته است. مطالعه حاضر با هدف بررسی روند تغییرات غلظت ذرات معلق با دادههای هواشناسی در هوای مشهد صورت گرفت.
مواد و روشها: این مطالعه توصیفی - مقطعی با استفاده از دادههای مربوط ...
بیشتر
چکیده:
زمینه و هدف: آلودگی هوا به عنوان یک مساله مهم زیست محیطی محسوب می شود. در ایران میزان انتشار آلایندههای هوا در بسیاری از شهرها از جمله مشهد افزایش یافته است. مطالعه حاضر با هدف بررسی روند تغییرات غلظت ذرات معلق با دادههای هواشناسی در هوای مشهد صورت گرفت.
مواد و روشها: این مطالعه توصیفی - مقطعی با استفاده از دادههای مربوط به 9 ایستگاه پایش آلایندههای هوا و ایستگاه سینوپتیک مشهد (شامل: دما، ساعات آفتابی، بارندگی، تبخیر، رطوبت، سرعت و جهت باد) طی سالهای 95-1390 صورت گرفت. غلظت میانگین روزانه PM10 و PM2.5از ایستگاهها دریافت و سپس با استفاده از نرمافزار آماری SPSS، ورژن 18 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافتهها:روند تغییرات فصلی نشان داد حداکثر غلظت ذرات معلق در فصل پاییز و در مهر ماه اتفاق میافتد. طی سالهای 92-1390 تعداد روزهای ناسالم روند افزایشی داشته و در سالهای 1393 و 1394 کاهش یافته و مجدداً در سال 1395 افزایش یافته بود. ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ PM10 و PM2.5 با سال، ﻓﺼﻞ ﻭ ﻣﺎﻩ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻣﻌﻨﻰﺩﺍﺭی داشت (p<0/001). ارتباط PM10 با دما و تبخیر مستقیم و با رطوبت و بارندگی معکوس بود. همچنین ارتباط PM2.5 با حداقل دما، روزهای آفتابی، بارندگی و سرعت باد معکوس و با جهت باد مستقیم بود.
نتیجهگیری: بیشترین میزان غلظت ذرات معلق در فصل پاییز و خصوصاً مهر ماه میباشد. نقشههای پراکندگی نشان میدهد که شرق و تا حدودی مرکز مشهد، آلودگی بیشتری نسبت به سایر مناطق دارد.
سیده نگار اسعدی
چکیده
زمینه و هدف: اختلالات عضلانی – اسکلتی شغلی، ازجمله اختلالات شغلی شایع در بین گروه های گوناگون شاغلان است. این اختلالات بر بازده کاری افراد تأثیر م یگذارند و به میزان چشمگیری آن را کاهش می دهند. هدف اصلی این مطالعه، تعیین عوامل خطر مرتبط با ایجاد اختلالات عضلانی – اسکلتی شغلی اندام فوقانی در کارکنان آموزشی بود. مواد و رو شها: در ...
بیشتر
زمینه و هدف: اختلالات عضلانی – اسکلتی شغلی، ازجمله اختلالات شغلی شایع در بین گروه های گوناگون شاغلان است. این اختلالات بر بازده کاری افراد تأثیر م یگذارند و به میزان چشمگیری آن را کاهش می دهند. هدف اصلی این مطالعه، تعیین عوامل خطر مرتبط با ایجاد اختلالات عضلانی – اسکلتی شغلی اندام فوقانی در کارکنان آموزشی بود. مواد و رو شها: در یک مطالعه کوهورت هیستوریکال، 350 نفر از شاغلان مؤسس ههای آموزشی برای شرکت در مطالعه انتخاب شدند. همه شاغلان در طول مطالعه مورد پیگیری از جهت وضعیت سلامتی عضلانی – اسکلتی و اختلالات وابسته قرار داشتند. شر ح حال، معاینه و اقدامات پاراکلینیک برایشان انجام شد. در این مطالعه پرسشنامه استاندارد نوردیک، بررسی ارگونومیک رولا و از یک چک لیست استفاده گردید که اطلاعات وارد آن می شد. سپس اطلاعات در نرم افزار 16 SPSS تجزیه وتحلیل شد و ازT-test ، تست کای - دو و خطر نسبی استفاده گردید (05 / .P < 0) یافته ها: میزان اختلالات عضلانی - اسکلتی کمتر از مطالعات قبلی بوده است. در بررسی و مقایسه عوامل خطر کار با رایانه، کار در بالاتر از سطح شانه، خم و راست شدن و چرخش اندام فوقانی در بین گروه دارای اختلالات عضلانی – اسکلتی به طور معنی داری بیشتر بود ( 05 / P < 0) . سابقه خانوادگی و سابقه بیماری مشابه در خود فرد، سیگار کشیدن و داشتن اختلال روان با ایجاد اختلالات عضلانی – اسکلتی مرتبط بودند( 05 / .P < 0) نتیجه گیری: وضعیت موسسات آموزشی ازلحاظ به وجود نیامدن اختلالات عضلانی- اسکلتی مطلوب است. عوامل خطر غیر شغلی و شغلی برای ایجاد اختلالات عضلانی – اسکلتی اندام فوقانی در مراکز آموزشی وجود دارد؛ اما دریافت شر ححال و معاینه های سالانه برای شناسایی و پیشگیری از ایجاد اختلالات مزمن توصیه می شود.
حسین آذرپیرا؛ طیبه رسوله وندی؛ رحیم عالی؛ امیر حسین محوی؛ محمد امین قربانپور؛ حانیه مرادی؛ علی عطا ملکی؛ مریم صادقی پور؛ زهرا سرلک
چکیده
چکیده
زمینهو هدف:پارامترهای کیفی آب شرب مانند غلظت نیترات، نیتریت، سولفات، کل جامدات محلول، سدیم، منیزیم، فلوراید، سختی کل و هدایت الکتریکی میتوانند نقش مهمی در منابع آب زیرزمینی ایفا کنند و عمدتاً با کشاورزی، مناطق دفع زباله و فاضلاب مرتبط هستند. مطالعه حاضر با هدف تعیین این پارامترها در استفاده از منابع آب زیرزمینی شهر ساوه ...
بیشتر
چکیده
زمینهو هدف:پارامترهای کیفی آب شرب مانند غلظت نیترات، نیتریت، سولفات، کل جامدات محلول، سدیم، منیزیم، فلوراید، سختی کل و هدایت الکتریکی میتوانند نقش مهمی در منابع آب زیرزمینی ایفا کنند و عمدتاً با کشاورزی، مناطق دفع زباله و فاضلاب مرتبط هستند. مطالعه حاضر با هدف تعیین این پارامترها در استفاده از منابع آب زیرزمینی شهر ساوه با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و بررسی آلایندههای موجود در آبخوان منطقه انجام شد.
مواد و روشها:دراین مطالعه توصیفی - تحلیلی، تعداد 120 نمونه آب از 12 حلقه چاه آب شرب در فصل بهار سال97 در دو نوبت صبح و بعدازظهر در نقاط مختلف شهر ساوه تهیه شد. پارامترهای کیفی آب شرب از جمله غلظت نیترات، نیتریت، سولفات، کل جامدات محلول، سدیم، منیزیم، فلوراید، سختی کل و هدایت الکتریکی وارد نرمافزار سیستم اطلاعات جغرافیایی شد و بهصورت بانک اطلاعاتی ذخیره گردید و پس از پردازش، توسط نرمافزار سیستم اطلاعات با پهنهبندی رنگی تهیه و نقشههای هم جغرافیایی (GIS) وضعیت کیفی ترسیم گردید. همچنین از روش درونیابی معکوس برای تخمین شرایط کل منطقه استفاده گردید.
یافتهها: غلظت متوسط کلرور، سولفات، هدایت الکتریکی، کل جامدات محلول، سختی کل و سدیم از حدود مجاز فراتر رفته و شرایط غیر کیفی آب کاملاً مشهود است. همچنین میزان دو یون سینرژیست منیزیم و سولفات که در استاندارد 1053 میزان آنها نباید به صورت متقابل به ترتیب بیش از 250 و 30mg/L باشد، متأسفانه از این استاندارد تبعیت نکرده است. میزان دو یون منیزیم و سولفات بیش از حد استاندارد 1053 بود. باید در نظر داشت میزان بالای هم زمان این دو یون میتواند باعث اختلال در جهاز هاضمه گردد. همچنین میزان فلوراید و نیترات در همه نقاط در حدود مجاز بود.
نتیجهگیرى:بیشترین میزان انحراف از حد مطلوب استاندارد ملی 1053 مربوط به کل جامدات محلول، سدیم، سولفات- منیزیم میباشد که بهتر است برنامه جامعی برای رفع مشکل از جمله استفاده از فناوری نانوفیلتر و یا تبادل یونی اندیشید.
محمود محمدیان؛ احمد علیزاده لاریمی؛ محسن گرگانی فیروزجائی؛ فاطمه تقوی سقندیکلایی
چکیده
زمینه و هدف:میدان الکترومغناطیسی از دو قسمت میدان الکتریکی و میدان مغناطیسی و هر دوی آنها توسط جریان الکتریسیته تولید میشوند. مواجهه طولانی مدت با میدانهای الکترومغناطیس اثرات زیان باری بر سلامت کارکنان در معرض دارد. استفاده از وسایل مولد امواج و اثراتی که این میدانها میگذارند رو به گسترش است، لذا مطالعه حاضر با هدف ارزیابی ...
بیشتر
زمینه و هدف:میدان الکترومغناطیسی از دو قسمت میدان الکتریکی و میدان مغناطیسی و هر دوی آنها توسط جریان الکتریسیته تولید میشوند. مواجهه طولانی مدت با میدانهای الکترومغناطیس اثرات زیان باری بر سلامت کارکنان در معرض دارد. استفاده از وسایل مولد امواج و اثراتی که این میدانها میگذارند رو به گسترش است، لذا مطالعه حاضر با هدف ارزیابی شدت میدانهای الکترومغناطیس در بخشهای اداری و پست برق یکی از پایانه های نفتی استان مازندران انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه مقطعی شدت میدانهای الکترومغناطیس ناشی از مانیتور و سرورهای کامپیوتر واحدهای مختلف و همچنین میدانهای الکترومغناطیسی در پستهای برق و دستگاه فتوکپی در 28 ایستگاه کاری با استفاده از دستگاه EMF MEASUREMENT اندازهگیری و با استانداردهای موجود ملی و بینالمللی مقایسه شد. دادهها با استفاده از تستهای آمار توصیفی و نرمافزار آماری20 SPSS مورد آنالیز قرار گرفتند. یافتهها: میانگین میدان الکتریکی اندازهگیری شده در تمام وسایل الکتریکی معادل m/v 44/4 و بیشترین و کمترین مقدار میدان الکتریکی اندازهگیری شده به ترتیب m/v 208 و 0/5 و مربوط به دستگاه تکثیر و ژنراتور برق بود. میانگین شدت میدان مغناطیسی در تمام ایستگاهها mT 61/7×10-6 اندازهگیری شد. بیشترین شدت میدان مغناطیسی (mT 5×10-4) در تابلوی برق فشار قوی و کمترین آن ( mT0/2×10-6) مربوط به اتاق کنترل برق بود. نتیجهگیری:شدت تمام میدانهای الکتریکی و مغناطیسی اندازهگیری شده پایینتر از حدود استانداردهای ملی و بینالمللی بود. با توجه به اینکه شدت میدانهای الکتریکی و مغناطیسی مورد مطالعه از حدود توصیه شده ملی و بینالمللی کمتر بود، احتمالاً شاغلین با حدود ایمن میدان الکترومغناطیس در مواجهه هستند.
علیرضا احسان زاده؛ فرهاد نژادکورکی؛ ستار خدادوستان
چکیده
زمینه و هدف: ذرات معلق موجود در هوا با منشأ طبیعی و انسانی، تأثیرات قابل توجهی بر آبوهوا، محیط زیست و سلامت انسان دارند. مطالعات اپیدمیولوژیک متعددی نشان دادهاند که بین غلظت ذرات معلق با نتایج نامطلوب بهداشتی مختلف ارتباط مستقیمی وجود دارد، لذا مطالعه حاضر با هدف کلی تعیین مهمترین پارامترهای تأثیرگذار بر غلظت PM10 ایستگاه تجریش ...
بیشتر
زمینه و هدف: ذرات معلق موجود در هوا با منشأ طبیعی و انسانی، تأثیرات قابل توجهی بر آبوهوا، محیط زیست و سلامت انسان دارند. مطالعات اپیدمیولوژیک متعددی نشان دادهاند که بین غلظت ذرات معلق با نتایج نامطلوب بهداشتی مختلف ارتباط مستقیمی وجود دارد، لذا مطالعه حاضر با هدف کلی تعیین مهمترین پارامترهای تأثیرگذار بر غلظت PM10 ایستگاه تجریش تهران و ایجاد مدل برآوردگر PM10 انجام شد. روشکار: در مطالعه حاضر یک مدل با استفاده از رگرسیون مؤلفه های اصلی (PCR) برای بررسی ارتباط بین غلظت ساعتی ذرات معلق کوچکتر از 10 میکرون با پارامترهای هواشناسی (سرعت و جهت باد، فشار، رطوبت و دمای هوا) و آلودگی هوای (CO، NO2، SO2، NOx، NMHC و THC) ایستگاه تجریش شهر تهران مربوط به دوره زمانی 1385 تا 1390 ارائه شد. نتایج ارزیابی عملکرد مدل PCR در مرحله آموزش و آزمون با استفاده از شاخصهای آماری RMSE، MAE، R و IA مورد سنجش قرار گرفت. یافتهها: نتایج ورود مؤلفههای اصلی به مدل رگرسیون چندگانه نشان داد که مهمترین متغیر مؤثر بر غلظت PM10، دمای هوا و سرعت باد میباشند. همچنین آلایندههای CO و SO2 عوامل تشدید کننده PM10 هستند. نتایج نشان داد مدل PCR در مرحله آزمون قابلیت تخمین 41 درصد مقادیر PM10 را دارد. نتیجهگیری: نتایج تحلیل رگرسیون مؤلفههای اصلی نشان داد که پارامترهای هواشناسی از عوامل مؤثر بر کاهش غلظت PM10 در محدوده ایستگاه تجریش میباشند.
فاطمه جعفری؛ فرزاد متولی حقی؛ معصومه اسلامی فر؛ محمود فاضلی دینان؛ علی جعفری
چکیده
چکیده زمینه و هدف: مگس خانگی قادر به انتقال ارگانیسمهای بیماریزا از مواد آلوده به انسان هستند. نقش مگس در انتقال بسیاری از بیماریها به اثبات رسیده است. مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان آلودگی باکتریایی مگسهای خانگی موسکا دومستیکا در منابع مختلف شهرستان جویبار انجام شد. مواد و روشها: از 5 منبع شامل زبالههای شهری و روستایی، محوطه ...
بیشتر
چکیده زمینه و هدف: مگس خانگی قادر به انتقال ارگانیسمهای بیماریزا از مواد آلوده به انسان هستند. نقش مگس در انتقال بسیاری از بیماریها به اثبات رسیده است. مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان آلودگی باکتریایی مگسهای خانگی موسکا دومستیکا در منابع مختلف شهرستان جویبار انجام شد. مواد و روشها: از 5 منبع شامل زبالههای شهری و روستایی، محوطه بیمارستانی، مناطق ساحلی و کشتارگاهها در مجموع 384 عدد مگس خانگی جمعآوری گردید. نمونهها پس از انتقال به داخل ظروف شیشهای استریل، به آزمایشگاه میکروبیولوژی دانشکده بهداشت منتقل شده و آزمایشات استاندارد، جهت جداسازی و شناسایی گونههای باکتریایی انجام شد. یافتهها: اشرشیاکلی گونه غالب در نمونهها بود. از کل نمونههای مناطق 46% آلوده به ایکلای، 19% آلوده به استافیلوکوکوس اورئوس، 9/98% نمونهها آلوده به استافیلو کوکوس اپیدرمیدیس و16/66% نمونهها آلوده به انتروباکتر آئروژنز بودند. نتیجهگیری: نتایج این مطالعه، وجود این حشرات در مراکز عمومی را بهعنوان عامل مزاحم و ناقل عوامل بیماریزا تأیید مینماید. با توجه به اینکه مکانهای عمومی و بخشهای مختلف محیط، نباید محل ایجاد و انتشار عفونت و آلودگی باشند، لذا بهسازی و انجام اقدامات مهندسی بهداشت و کنترل این حشرات به منظور تأمین اهداف اساسی سلامت و ایجاد محیطی سالم و بیخطر، ضروری بهنظر میرسد. نوع مقاله: پژوهشی
ساره نظامی؛ اکرم فاطمی
چکیده
زمینه و هدف: مصرف بیش از حد کودهای نیتروژنی سبب تولید سبزیجات با غلظت بالای نیترات میگردد. بالا بودن غلظت نیترات در محصولات تولیدی باعث انواع بیماریها بهخصوص تولید ماده سرطانزای نیتروز آمین در بزرگسالان میگردد. بهدلیل افزایش بیماریهای سرطانی و غیرسرطانی ناشی از مصرف مواد غذایی حاوی نیترات بالا، ارزیابی دقیق و جامعی ...
بیشتر
زمینه و هدف: مصرف بیش از حد کودهای نیتروژنی سبب تولید سبزیجات با غلظت بالای نیترات میگردد. بالا بودن غلظت نیترات در محصولات تولیدی باعث انواع بیماریها بهخصوص تولید ماده سرطانزای نیتروز آمین در بزرگسالان میگردد. بهدلیل افزایش بیماریهای سرطانی و غیرسرطانی ناشی از مصرف مواد غذایی حاوی نیترات بالا، ارزیابی دقیق و جامعی از وضعیت تجمع نیترات در سبزیها مورد نیاز است، لذا مطالعه حاضر با هدف ارزیابی ریسک سلامتی ناشی از نیترات در تعدادی از سبزیجات و صیفی جات پرمصرف شهر کرمانشاه انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه تعداد ۱۲۰ نمونه 5 کیلوگرمی از سبزیجات در ماههای مختلف فصلهای تابستان و زمستان از میدان اصلی ترهبار شهر نمونه برداری و به آزمایشگاه ارسال گردید. نمونه ها شامل گوجه فرنگی، خیار، سیب زمینی، پیاز (زرد- سفید- قرمز)، کاهو، کرفس، شاهی و اسفناج یا برگ چغندر بودند. پس از آمادهسازی و عصاره گیری از نمونه ها، غلظت نیترات با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر در طول موج 410 نانومتر تعیین شد.یافته ها: غلظت نیترات در تمامی سبزیجات نمونه برداری شده در فصل زمستان کمتر از حد استاندارد سازمان جهانی بهداشت و استاندارد ملی ایران بود، اما در فصل تابستان غلظت نیترات در کرفس، شاهی و برگ چغندر بیشتر از حد استانداردهای بیان شده بود. در تمام سبزیجات و در هر دو فصل مقادیر شاخص نسبت خطر (HQ) بهدست آمده کمتر از ۱ بود. در فصل تابستان بیشترین مقادیر HQ بهترتیب در شاهی (0/425)، برگ چغندر (0/363) و کرفس (0/135) مشاهده شد. در فصل زمستان نیز بیشترین مقدار HQ در شاهی (0/190) مشاهده شد.نتیجه گیری: با توجه به شاخص خطرپذیری کمتر از ۱ در تمام سبزیجات، احتمال مواجهه با بیماری های غیرسرطانی ناشی از نیترات از مسیر خوردن سبزیجات در این مطالعه بهطور جدی وجود ندارد، اما پایش غلظت نیترات در محصولات مصرفی در فواصل زمانی مختلف ضروری است.
سهیل سبحان اردکانی؛ بهاره بابایی
چکیده
زمینه و هدف: استفاده از اسباببازی در رشـد و تحول کودکان نقش اسـاسی دارد. کودکان بهدلیل استفاده از اسباببازیهای آلوده به فلزات سنگین ممکن است در خطر ابتلا به انواع بیماری قرارگیرند. از اینرو کنترل کیفیت اسباببازی حایز اهمیت است. لذا این پژوهش با هدف بررسی فلزات سنگین آرسنیک، سرب، کادمیوم و کروم در اسباببازیهای پلاستیکی ...
بیشتر
زمینه و هدف: استفاده از اسباببازی در رشـد و تحول کودکان نقش اسـاسی دارد. کودکان بهدلیل استفاده از اسباببازیهای آلوده به فلزات سنگین ممکن است در خطر ابتلا به انواع بیماری قرارگیرند. از اینرو کنترل کیفیت اسباببازی حایز اهمیت است. لذا این پژوهش با هدف بررسی فلزات سنگین آرسنیک، سرب، کادمیوم و کروم در اسباببازیهای پلاستیکی تولید داخل و وارداتی عرضهشده در بازار شهر همدان در سال 1394 انجام یافت.مواد و روشها: پس از تهیه 30 نمونه اسباببازی، مراحل آمادهسازی و هضم آنها در آزمایشگاه انجام یافت غلظت عناصر در نمونهها توسط دستگاه جذب اتمی خوانده شد. پردازش آماری دادهها نیز توسط نرمافزار SPSS انجام یافت.یافتهها: نتـایج نشانداد که بیشینه میانگین غلظت عناصـر برحسب میلیگرم در کیلوگرم در نمونههای اسباببازی تولید داخل و وارداتی بهترتیب با 5/41±6/20 و 2/12±7/58 مربوط به عناصر کروم و سرب میباشد. همچنین میانگین غلظت هیچکدام از عناصر بیشتر از رهنمودهای سازمان ملی استاندارد ایران و کمیسیون اروپا نمیباشد. نتیجهگیری: هرچند نتایج این پژوهش بیانگر عدم تجاوز میانگین غلظت عناصر مورد بررسی در نمونههای اسباببازی است، اما با توجه به اینکه مواد شیمیایی موجود در اسباببازیها در اثر لیسیدن، جویدهشدن و بلعیدن آنها توسط کودکان به بدن وارد میشود، در صورت غیر استاندارد بودن اسباببازی احتمال قرارگرفتن کودکان در معرض مخاطره فلزات سنگین وجود دارد. از اینرو نسبت به پایش مداوم آلایندهها از جمله فلزات سنگین در انواع اسباب بازی عرضهشده در کشور بهمنظور حفظ سلامت کودکان توصیه میشود.