TY - JOUR ID - 15298 TI - مقایسه روش دراستیک استاندارد و مدل‌های ناپارامتریک یادگیری بر پایه نمونه با پارامتر K (IBK) و درخت تصمیم M5 در مکان‌یابی پتانسیل آلودگی آب‌های زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت آستانه- کوچصفهان) JO - مجله پژوهش در بهداشت محیط JA - JREH LA - fa SN - AU - رهنما, سمیرا AU - خزیمه نژاد, حسین AU - خاشعی سیوکی, عباس AD - گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران AD - دانشیار، گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران، AD - دانشیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 5 IS - 4 SP - 315 EP - 329 KW - آب‌زیرزمینی KW - آلودگی KW - درخت تصمیم KW - سامانه اطلاعات جغرافیایی DO - 10.22038/jreh.2020.43779.1331 N2 - زمینه و هدف: با توجه به نیاز روزافزون جوامع بشری به منابع آب زیرزمینی، حفاظت و جلوگیری از آلودگی این منابع امری ضروری تلقی می‌گردد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان آب زیرزمینی آبخوان دشت آستانه- کوچصفهان استان گیلان، با استفاده از روش دراستیک و مدل‌های ناپارامتریک انجام شد. مواد و روش‌ها:در این پژوهش، پارامترها به صورت 7 لایه در محیط نرم‌افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) برای دشت تهیه و پس از وزن‌دهی و ترکیب رتبه‌های استاندارد، نقشه آسیب‌پذیری آب‌های زیرزمینی دشت با استفاده از روش دراستیک تعیین گردید. برای صحت‌سنجی مدل، از داده‌های نیترات در منطقه استفاده شد. سپس با کمک مدل‌های ناپارامتریک یادگیری بر پایه نمونه با پارامتر K و درخت تصمیم M5 مقدار نیترات تخمین زده شد. همچنین آزمون گاما برای یافتن بهترین ترکیب پارامترهای ورودی اجرا گردید.   یافته‎ها: بر اساس نتایج این پژوهش، آسیب‎پذیری آبخوان دشت کوچصفهان در 56/18% دارای آسیب‌پذیری اندک، 29/51% دارای آسیب‎پذیری اندک تا متوسط، 46/28% دارای آسیب‎پذیری متوسط تا زیاد و 67/1% دارای آسیب‎پذیری زیاد می‎باشد. همچنین هر دو مدل ناپارامتریک به‌کار گرفته شده تخمین مناسبی از مقدار نیترات می‎دهند، اما مدل M5 بهترین نتایج را دربرداشت (98/0=R2). نتیجه‎گیری:مدل‌های ناپارامتریک، روشی کارا در تخمین آسیب‌پذیری آبخوان محسوب می‌شوند و نتایج دقیقی از برآورد پتانسیل آلودگی در منطقه می‌دهند. این نکته برتری مدل M5 نسبت به سایر روش‌های مورد بررسی در آسیب‌پذیری آبخوان را نشان می‌دهد. نوع مقاله: پژوهشی UR - https://jreh.mums.ac.ir/article_15298.html L1 - https://jreh.mums.ac.ir/article_15298_0fd263bb3808d4824ac67d602e330f17.pdf ER -