نیره السادات حسینی؛ سهیل سبحان اردکانی
چکیده
زمینه و هدف: حمل و نقل جاده‌ای یکی از مهم‌ترین و بزرگترین منابع آلودگی فلزی است که بوم‌سازگان حاشیه جاده را به مناطقی آلوده تبدیل کرده است. از این‌رو، این پژوهش با هدف ارزیابی آلودگی و منشأیابى عناصر روی، سرب، کادمیم، کبالت، کروم، مس، منگنز و نیکل در خاک سطحی حاشیه برخی جاده‌های همدان در سال 1398 انجام یافت.مواد و روشها: ...
بیشتر
زمینه و هدف: حمل و نقل جاده‌ای یکی از مهم‌ترین و بزرگترین منابع آلودگی فلزی است که بوم‌سازگان حاشیه جاده را به مناطقی آلوده تبدیل کرده است. از این‌رو، این پژوهش با هدف ارزیابی آلودگی و منشأیابى عناصر روی، سرب، کادمیم، کبالت، کروم، مس، منگنز و نیکل در خاک سطحی حاشیه برخی جاده‌های همدان در سال 1398 انجام یافت.مواد و روشها: در این مطالعه توصیفی-مقطعی، 63 نمونه خاک سطحی در طول 700 متر از یک قطعه 9 کیلومتری از جاده‌های مواصلاتی گلتپه، رزن و کرمانشاه در استان همدان جمعآوری و پس از آماده‌سازی نمونه‌ها، محتوی عناصر در آن‌ها به‌روش طیف سنجی نوری پلاسمای جفت شده القایی (ICP-OES) خوانده شد. همچنین، نسبت به محاسبه شاخص شدت آلودگی (CSI) نیز اقدام شد. پردازش آماری نتایج نیز با استفاده از نرم‌افزار SPSSانجام یافت.یافته ها: بیشینه میانگین محتوی عناصر روی، کادمیم، کبالت، کروم، منگنز و نیکل به‌ترتیب با 122، 0.320، 1.92، 17.3، 334 و 22.2 میلیگرم در کیلوگرم مربوط به ایستگاه رزن و بیشینه میانگین محتوی عناصر سرب و مس به‌ترتیب با 26.4 و 25.0 میلیگرم در کیلوگرم مربوط به خاک حاشیه جاده کرمانشاه (ایستگاه‌های پر ترافیک) و بیان‌گر تأثیر تراکم ترافیک بود. نتایج محاسبه شاخص CSI بیان‌گر کیفیت قابل قبول خاک در ایستگاه‌های مورد مطالعه بود. همچنین، نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل های آماری چند متغیره (PCC، PCA و HCA) نشان داد که منگنز در خاکهای کنار جاده احتمالاً از مواد اولیه خاک و انتشارات اگزوزی نشات گرفته است. در حالی که انتشار روی، سرب، کادمیم، کبالت، کروم، مس و نیکل عمدتاً به منابع غیر اگزوزی (مانند فرسودگی ترمزها، لاستیک‌ها، موتورها و روغن روان‌کننده) مربوط بود. نتیجهگیری: با توجه به اثبات تأثیر فعالیت‌های ترافیکی بر آلودگی فلزات سنگین خاک کناره جاده‌ای، نسبت به پایش منظم و دورهای نمونه‌های خاک برای کنترل منابع به‌منظور حفظ سلامت بوم‌سازگان و انسان توصیه می‌شود.
مینا تقی زاده؛ آزاده کاظمی
چکیده
چکیده زمینه و هدف: استفاده از گیاهان جهت پایش آلودگیها، روشی مناسب است و در همین راستا زیستردیابی، یکی از راههای ارزان و ساده بررسی کیفیت هوا و خاک است. با توجه به مشکل آلودگی فلزاتی مانند کروم، کادمیم، نیکل و سرب در شهر صنعتی اراک که توسط محققان گزارش شده است، به احتمال زیاد جذب بالای این آلایندهها توسط گیاهان فضای سبز موجود ...
بیشتر
چکیده زمینه و هدف: استفاده از گیاهان جهت پایش آلودگیها، روشی مناسب است و در همین راستا زیستردیابی، یکی از راههای ارزان و ساده بررسی کیفیت هوا و خاک است. با توجه به مشکل آلودگی فلزاتی مانند کروم، کادمیم، نیکل و سرب در شهر صنعتی اراک که توسط محققان گزارش شده است، به احتمال زیاد جذب بالای این آلایندهها توسط گیاهان فضای سبز موجود وجود خواهد داشت، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان آلودگی فلزات سنگین در اندام‌های درختان توت در مناطق مختلف شهر اراک انجام گرفت. مواد و روشها: میزان 13 عنصر در اندام‌های میوه و برگ گونههای درختان توت مجنون و توت سفید کشت شده در فضاهای سبز سطح شهر اراک با سه تکرار اندازهگیری شد. نقشه توزیع میزان غلظت فلزات سنگین به تفکیک میوه و برگ در هر گونه جداگانه و با استفاده از روش درون‌یابی عکس فاصله در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی بهدست آمد. یافتهها: بر اساس مقایسه حد مجاز فلزات در محصولات خوراکی و میزان فلزات موجود در میوه درختان توت مناطق اراک مشاهده شد، میوه توت از جنبه آلودگی به فلزات آلومینیوم (29 میلیگرم در لیتر)، کادمیوم (0/66 میلیگرم در لیتر) و سرب (1/3 میلیگرم در لیتر) بالا و در حد غیرمجاز بود. نقشههای پهنهبندی آلودگیهای فلزی نشان داد که توزیع اغلب آلودگیهای فلزی در خارج از محدوده مناطق صنعتی عمده است و تجمع بیشتر در مناطق مرکزی وجود داشت. احتمالاً پراکندگی ذرات دارای فلزات سنگین از طریق باد از محل کارخانجات صنعتی، دلیل افزایش غلظت فلزات در این مناطق بوده است. نتیجهگیری: با توجه به آلودگی میوههای درختان توت به فلزات سنگین، هشدار جدی نسبت به مصرف خوراکی این میوه بهویژه در شهر اراک وجود دارد. نوع مقاله: مقاله پژوهشی کلید واژهها: آلودگی فلزی، انباشت، توت، میوه خوراکی