بهنام پرداختی؛ حسین پیرخراطی؛ فرخ اسد زاده
چکیده
زمینه و هدف: در این مطالعه ارزیابی فلزات سنگین در خاک اطراف شهر زنجان، با بکارگیری شاخصهای آلودگی، ریسک سرطان‌زایی و غیرسرطان‌زایی و تعیین منشأ فعالیت‌های زمین‌زاد و انسان‌زاد با استفاده از روش‌های آماری پرداخته شد. مواد و روشها: در این پژوهش، تعداد 30 نمونه از عمق 20-0 سانتی‌متری خاک برداشته و براساس روش هضم اسیدی توسط آنالیز ...
بیشتر
زمینه و هدف: در این مطالعه ارزیابی فلزات سنگین در خاک اطراف شهر زنجان، با بکارگیری شاخصهای آلودگی، ریسک سرطان‌زایی و غیرسرطان‌زایی و تعیین منشأ فعالیت‌های زمین‌زاد و انسان‌زاد با استفاده از روش‌های آماری پرداخته شد. مواد و روشها: در این پژوهش، تعداد 30 نمونه از عمق 20-0 سانتی‌متری خاک برداشته و براساس روش هضم اسیدی توسط آنالیز طیف سنجی پلاسمای جفت شده القایی مورد آنالیز قرار گرفت.یافتهها: فاکتور غنی شدگی برای روی و کادمیوم به ترتیب با میانگین 1/42 و 5/34 در رده‌ی غنی شدگی شدید و شاخص زمین انباشت برای کادمیوم با میانگین 8/2 در رده‌ی بالای آلودگی قرار داشت. تغییرات مکانی شاخص بار آلودگی و درجه‌ی آلودگی اصلاح شده نشان داد که در نزدیکی مراکز صنعتی شدت آلودگی بیشتر شده و رگرسیون خطی بین ریسک اکولوژیکی و ضریب میانه دامنه اثر متوسط (903/0=R2) نشان داد که 76 درصد نمونه‌ها در احتمال سمیت قرار گرفته‌اند. کادمیوم در کودکان و بزرگسالان با میانگین شاخص خطر غیرسرطان‌زایی 2 و 5/0 بخصوص در معرض جذب پوستی با میانگین 5/0 بیشترین خطر را داشت. خطر ابتلا به بیماری‌های سرطانی بیشتری را نشان می‌دهد. نتیجهی تعیین منشأ و سهم فلزات سنگین به کمک ارزیابی-های آماری نشان داد که سرب، روی و کادمیوم در نتیجهی فعالیت‌های انسانی و کروم، مس و آرسنیک در نتیجهی توأمان فعالیت‌های انسانی و زمین زاد در منطقه تجمع یافته‌اند. نتیجهگیری: پیشنهاد میگردد به منظور کاهش اثرات منفی زیست محیطی فلزات سنگین در خاک اطراف شهر زنجان، اقداماتی مانند کاهش ورود آلاینده‌ها و پالایش خاک آلوده صورت گیرد.
ایمان شهیدی کاویانی؛ پروانه پیکانپور فرد
چکیده
زمینه و هدف: افزایش جمعیت منجر به گسترش صنایع شده و مدیریت نادرست صنایع منجر به آلودگی اراضی و آسیب های جبران ناپذیر به طبیعت و موجودات زنده می گردد. لذا بررسی نقش مراکز صنعتی در آلودگی محیط زیست و از آن جمله در خاک، یکی از مهم‌ترین اقدامات در زمینه کنترل آلودگی هاست. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی میزان آلودگی خاک سطحی به فلزات سنگین و ...
بیشتر
زمینه و هدف: افزایش جمعیت منجر به گسترش صنایع شده و مدیریت نادرست صنایع منجر به آلودگی اراضی و آسیب های جبران ناپذیر به طبیعت و موجودات زنده می گردد. لذا بررسی نقش مراکز صنعتی در آلودگی محیط زیست و از آن جمله در خاک، یکی از مهم‌ترین اقدامات در زمینه کنترل آلودگی هاست. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی میزان آلودگی خاک سطحی به فلزات سنگین و در معرض صنایع نفت انجام شد. مواد و روشها: در این تحقیق برای اندازه گیری میزان فلزات سنگین در مجموع تعداد 15 نمونه خاک سطحی در سه تکرار و از عمق 30-0 سانتی متری خاک برداشت شد. سنجش عناصر سنگین به روش طیف‌سنجی پلاسمای جفت شده القایی انجام پذیرفت. یافتهها: بر اساس نتایج میانگین میزان ﻏﻠﻈﺖ عناصر کادمیوم، سرب و مس در خاک میدان نفتی به ترتیب 1±40/2، 91/5±89/8 و 81/52±83/55 میلی گرم در کیلوگرم به دست آمد. نتیجه گیری: میانگین مقادیر فلزات سنگین کادمیوم و مس از میانگین جهانی بالاتر و میانگین مقادیر سرب میانگین جهانی پایین تر به دست آمد. همچنین با توجه به درجه ی سمیت بالای کادمیوم می توان بیشترین خطر ناشی از آلودگی خاک را به کادمیوم اختصاص داد. محاسبه میزان آلودگی هر یک از سه عنصر و برای پنج ایستگاه نمونه گیری نشان داد که خاک منطقه نفتی نسبت به کادمیوم بیش از دو عنصر دیگر دارای آلودگی بوده و صنایع نفت در آلودگی خاک به کادمیوم بیش از دیگر عناصر اثرگذار بوده است. همچنین با محاسبه میزان شاخص های آلودگی خاک در ایستگاه های نمونه برداری شده و مقایسه آن ها نشان داد که همانگونه که انتظار می رفت خاک نواحی بهره برداری و سر چاه نفت نسبت به دیگر نواحی دارای میزان آلودگی شدیدتری بوده و اتخاذ تدابیر زیست محیطی شدیدتری برای این مناطق ضروری است.
حسن ملوندی؛ نسرین حسن زاده
چکیده
زمینه و هدف: ارزیابی غلظت و درجه آلودگی فلزات سنگین در رودخانه ها بر اساس شاخص های آلودگی رسوبات، یکی از موضوعات مهم در تحقیقات بوم سم شناسی است. بنابراین هدف از این تحقیق، سنجش غلظت فلزات سنگین در رسوبات رودخانه سیاهرود و ارزیابی ریسک خطر سلامت این آلاینده ها بود. هدف دیگر تعیین وضعیت این رودخانه از لحاظ آلوده و غیر آلوده بودن برای ...
بیشتر
زمینه و هدف: ارزیابی غلظت و درجه آلودگی فلزات سنگین در رودخانه ها بر اساس شاخص های آلودگی رسوبات، یکی از موضوعات مهم در تحقیقات بوم سم شناسی است. بنابراین هدف از این تحقیق، سنجش غلظت فلزات سنگین در رسوبات رودخانه سیاهرود و ارزیابی ریسک خطر سلامت این آلاینده ها بود. هدف دیگر تعیین وضعیت این رودخانه از لحاظ آلوده و غیر آلوده بودن برای مطالعات بوم سم شناسی بود. روش کار: از روش هضم اسیدی برای آماده سازی نمونه ها استفاده شد. سپس غلظت عناصر Cr، Fe، Zn، As، Se، Ni، Co، Al و Mn با استفاده از ICP-OES اندازه گیری شد. شاخص های ریسک آلودگی و ریسک اکولوژیکی نیز محاسبه گردید. یافته ها: میانگین غلظت های کروم، آهن، روی، آرسنیک، سلنیوم، نیکل، کبالت، آلومینیوم و منگنز به ترتیب 02/33، 82/7309، 61/42، 15/13، 36/13، 88/12، 58/6، 28/1559 و µg/g dw 51/384 بودند. اکثر عناصر مورد مطالعه در طبقه اول شاخص های ارزیابی آلوگی قرار داشتند. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده بر مبنای شاخص های آلودگی و مقایسه با دستورالعمل کیفیت رسوبات نشان داد که غلظت عناصر Cr، Se و As نگران کننده است و این عناصر به طور بالقوه می توانند تهدید کننده سلامت موجودات باشند. برای مطالعات بوم سم شناسی، این رودخانه از لحاظ عناصر Cr، Se و As می تواند نسبتاً آلوده و برای سایر عناصر مورد مطالعه غیر آلوده در نظر گرفته شود. هرچند انجام مطالعات تکمیلی و پایش آلاینده ها در این اکوسیستم جهت اتخاذ تصمیمات مدیریتی صحیح و اثر بخش ضروری می باشد.
مصطفی ابیاره؛ فرهاد نژادکورکی؛ محمد رضا اختصاصی؛ محمد اخوان قالیباف
چکیده
چکیده زمینه و هدف: افزایش جمعیت منجر به گسترش صنایع شده و مدیریت نادرست صنایع منجر به آلودگی اراضی و آسیبهای جبرانناپذیر به طبیعت و موجودات زنده میگردد. لذا بررسی نقش مراکز صنعتی در آلودگی خاک، از مهم‌ترین اقدامات در زمینه کنترل آلودگیهاست. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی آلودگی خاک سطحی به فلزات سنگین ناشی از صنایع فولاد انجام ...
بیشتر
چکیده زمینه و هدف: افزایش جمعیت منجر به گسترش صنایع شده و مدیریت نادرست صنایع منجر به آلودگی اراضی و آسیبهای جبرانناپذیر به طبیعت و موجودات زنده میگردد. لذا بررسی نقش مراکز صنعتی در آلودگی خاک، از مهم‌ترین اقدامات در زمینه کنترل آلودگیهاست. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی آلودگی خاک سطحی به فلزات سنگین ناشی از صنایع فولاد انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه به‌منظور تعیین غلظت فلزات سنگین کادمیوم و سرب خاک، 6 نمونه خاک از عمق 0-5 سانتیمتر مناطق اطراف کارخانه جمعآوری شدند. میزان سرب و کادمیوم در نمونه توسط دستگاه جذب اتمی شعله اندازهگیری شد. شاخصهای آماری غلظت عناصر مورد بررسی در غبار سطحی خاک محاسبه شد، سپس غلظت عناصر در خاک قبل و بعد کارخانه مقایسه شدند و برای ارزیابی وضعیت آلودگی فلزات سنگین و بررسی اثرات محیطزیستی درجه آلودگی اصلاحشده، شاخصهای درجه آلودگی و درجه خطر بالقوه محیطزیستی محاسبه شد. یافتهها: بر اساس نتایج حاصل از آنالیز خاک، بیشترین میزان کادمیوم 35/60 میلی‌گرم بر کیلوگرم و کمترین 24/60 میلی‌گرم بر کیلوگرم و برای سرب بیشترین مقدار 156/30 میلی‌گرم بر کیلوگرم و کمترین 99/33 میلی‌گرم بر کیلوگرم بود که بین میزان کادمیوم قبل و بعد کارخانه اختلاف معناداری وجود داشت که نشان می‌دهد میزان شاخص آلودگی برای آن شدید و خطرناک است، در صورتی که برای عنصر سرب، آلودگی کم و بی‌خطر است. نتیجهگیری: غلظت دو عنصر اندازهگیری شده نشان داد که تنها عنصر کادمیوم بالاتر از استانداردهای جهانی بوده و این نمایانگر میزان آلایندگی این کارخانه میباشد، لذا برنامهریزی برای کنترل انتشار این فلز و آلایندههای دیگر باید مورد توجه قرار گیرد. نوعمقاله: مقاله پژوهشی