محمد ابراهیم فاضل ولی پور
چکیده
زمینه وهدف : امروزه آلودگی خاک به فلزات سنگین بهعنوان یکی از مهمترین آلاینده ها محسوب میشود و از نظر سمیت و پایداری جز خطرناکترین گروه طبقه بندی شدهاند و بهدلیل خصوصیات آلایندگی شان در خاک، سمی بودن، زمان ماندگاری بالا و تجمع آنها در بافت جانداران، از اهمیت اکولوژیکی و بیولوژیکی زیادی برخوردارند. مطالعه حاضر ...
بیشتر
زمینه وهدف : امروزه آلودگی خاک به فلزات سنگین بهعنوان یکی از مهمترین آلاینده ها محسوب میشود و از نظر سمیت و پایداری جز خطرناکترین گروه طبقه بندی شدهاند و بهدلیل خصوصیات آلایندگی شان در خاک، سمی بودن، زمان ماندگاری بالا و تجمع آنها در بافت جانداران، از اهمیت اکولوژیکی و بیولوژیکی زیادی برخوردارند. مطالعه حاضر با هدف بررسی نحوه پراکنش و توزیع فلزات سنگین در خاک منطقه دهنو شاندیز (شمال غرب مشهد) انجام شد.مواد و روشها: در این تحقیق 20 نمونه خاک از عمق صفر تا 30 سانتیمتری جمع آوری گردید و غلظت کل عناصر آرسنیک، کادمیوم، کبالت، کروم و نیکل با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر جذب اتمی اندازهگیری شد. برخی از ویژگیهای خاک شامل PH، درصد کربن، ظرفیت تبادل کاتیونی و بافت خاک نیز در نمونهها اندازهگیری گردید. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرم افزار آماری spss ، ورژن 7/2 انجام شد.یافتهها: بر اساس نتایج حاصل از اندازهگیری میزان غلظت فلزاتسنگین، میانگین غلظت آرسنیک، کادمیوم، کبالت، کروم و نیکل در منطقه مورد مطالعه بهترتیب 10/87، 0/26، 14/8، 56/6 و 2/68میلی گرم بر کیلوگرم بود. همچنین براساس نتایج حاصل از آنالیز آماری انحرافمعیار و میانگین فلزات آرسنیک، کادمیوم، کبالت، کروم و نیکل در منطقه مورد مطالعه بهترتیب 1/97، 0/16، 1/32، 19/47 و 17/39 بود.نتیجه گیری: غلظت نیکل در خاکهای منطقه نسبت به میانگین استاندارد سازمان حفاظت محیطزیست ایران بالاتر و غلظت کروم، کبالت، کادمیوم و آرسنیک نسبت به میانگین این استاندارد پایینتر است. وجود خاک های سرپانتینیتی، سبب افزایش غلظت عنصر نیکل در منطقه شده است.
ایمان شهیدی کاویانی؛ پروانه پیکانپور فرد
چکیده
زمینه و هدف: افزایش جمعیت منجر به گسترش صنایع شده و مدیریت نادرست صنایع منجر به آلودگی اراضی و آسیب های جبران ناپذیر به طبیعت و موجودات زنده می گردد. لذا بررسی نقش مراکز صنعتی در آلودگی محیط زیست و از آن جمله در خاک، یکی از مهمترین اقدامات در زمینه کنترل آلودگی هاست. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی میزان آلودگی خاک سطحی به فلزات سنگین و ...
بیشتر
زمینه و هدف: افزایش جمعیت منجر به گسترش صنایع شده و مدیریت نادرست صنایع منجر به آلودگی اراضی و آسیب های جبران ناپذیر به طبیعت و موجودات زنده می گردد. لذا بررسی نقش مراکز صنعتی در آلودگی محیط زیست و از آن جمله در خاک، یکی از مهمترین اقدامات در زمینه کنترل آلودگی هاست. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی میزان آلودگی خاک سطحی به فلزات سنگین و در معرض صنایع نفت انجام شد. مواد و روشها: در این تحقیق برای اندازه گیری میزان فلزات سنگین در مجموع تعداد 15 نمونه خاک سطحی در سه تکرار و از عمق 30-0 سانتی متری خاک برداشت شد. سنجش عناصر سنگین به روش طیف‌سنجی پلاسمای جفت شده القایی انجام پذیرفت. یافتهها: بر اساس نتایج میانگین میزان ﻏﻠﻈﺖ عناصر کادمیوم، سرب و مس در خاک میدان نفتی به ترتیب 1±40/2، 91/5±89/8 و 81/52±83/55 میلی گرم در کیلوگرم به دست آمد. نتیجه گیری: میانگین مقادیر فلزات سنگین کادمیوم و مس از میانگین جهانی بالاتر و میانگین مقادیر سرب میانگین جهانی پایین تر به دست آمد. همچنین با توجه به درجه ی سمیت بالای کادمیوم می توان بیشترین خطر ناشی از آلودگی خاک را به کادمیوم اختصاص داد. محاسبه میزان آلودگی هر یک از سه عنصر و برای پنج ایستگاه نمونه گیری نشان داد که خاک منطقه نفتی نسبت به کادمیوم بیش از دو عنصر دیگر دارای آلودگی بوده و صنایع نفت در آلودگی خاک به کادمیوم بیش از دیگر عناصر اثرگذار بوده است. همچنین با محاسبه میزان شاخص های آلودگی خاک در ایستگاه های نمونه برداری شده و مقایسه آن ها نشان داد که همانگونه که انتظار می رفت خاک نواحی بهره برداری و سر چاه نفت نسبت به دیگر نواحی دارای میزان آلودگی شدیدتری بوده و اتخاذ تدابیر زیست محیطی شدیدتری برای این مناطق ضروری است.
مصطفی ابیاره؛ فرهاد نژادکورکی؛ محمد رضا اختصاصی؛ محمد اخوان قالیباف
چکیده
چکیده زمینه و هدف: افزایش جمعیت منجر به گسترش صنایع شده و مدیریت نادرست صنایع منجر به آلودگی اراضی و آسیبهای جبرانناپذیر به طبیعت و موجودات زنده میگردد. لذا بررسی نقش مراکز صنعتی در آلودگی خاک، از مهمترین اقدامات در زمینه کنترل آلودگیهاست. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی آلودگی خاک سطحی به فلزات سنگین ناشی از صنایع فولاد انجام ...
بیشتر
چکیده زمینه و هدف: افزایش جمعیت منجر به گسترش صنایع شده و مدیریت نادرست صنایع منجر به آلودگی اراضی و آسیبهای جبرانناپذیر به طبیعت و موجودات زنده میگردد. لذا بررسی نقش مراکز صنعتی در آلودگی خاک، از مهمترین اقدامات در زمینه کنترل آلودگیهاست. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی آلودگی خاک سطحی به فلزات سنگین ناشی از صنایع فولاد انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه به‌منظور تعیین غلظت فلزات سنگین کادمیوم و سرب خاک، 6 نمونه خاک از عمق 0-5 سانتیمتر مناطق اطراف کارخانه جمعآوری شدند. میزان سرب و کادمیوم در نمونه توسط دستگاه جذب اتمی شعله اندازهگیری شد. شاخصهای آماری غلظت عناصر مورد بررسی در غبار سطحی خاک محاسبه شد، سپس غلظت عناصر در خاک قبل و بعد کارخانه مقایسه شدند و برای ارزیابی وضعیت آلودگی فلزات سنگین و بررسی اثرات محیطزیستی درجه آلودگی اصلاحشده، شاخصهای درجه آلودگی و درجه خطر بالقوه محیطزیستی محاسبه شد. یافتهها: بر اساس نتایج حاصل از آنالیز خاک، بیشترین میزان کادمیوم 35/60 میلی‌گرم بر کیلوگرم و کمترین 24/60 میلی‌گرم بر کیلوگرم و برای سرب بیشترین مقدار 156/30 میلی‌گرم بر کیلوگرم و کمترین 99/33 میلی‌گرم بر کیلوگرم بود که بین میزان کادمیوم قبل و بعد کارخانه اختلاف معناداری وجود داشت که نشان می‌دهد میزان شاخص آلودگی برای آن شدید و خطرناک است، در صورتی که برای عنصر سرب، آلودگی کم و بی‌خطر است. نتیجهگیری: غلظت دو عنصر اندازهگیری شده نشان داد که تنها عنصر کادمیوم بالاتر از استانداردهای جهانی بوده و این نمایانگر میزان آلایندگی این کارخانه میباشد، لذا برنامهریزی برای کنترل انتشار این فلز و آلایندههای دیگر باید مورد توجه قرار گیرد. نوعمقاله: مقاله پژوهشی
عباسعلی زمانی؛ الهام احمدپور مبارکه؛ عبدالحسین پری زنگنه؛ یونس خسروی
چکیده
زمینه و هدف: صنعت سیمان از مهمترین کارخانه‌های تولیدی و تأثیرگذار در شکوفایی اقتصادی کشور است. این صنعت می‌تواند باعث ورود فلزات سنگین به محیط زیست شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی و تعیین منبع احتمالی فلزات سنگین شامل کروم، منگنز، آهن، کبالت، نیکل، مس، کادمیوم، آرسنیک و روی در خاکهای سطحی اطراف کارخانه سیمان کردستان به کمک زمین ...
بیشتر
زمینه و هدف: صنعت سیمان از مهمترین کارخانه‌های تولیدی و تأثیرگذار در شکوفایی اقتصادی کشور است. این صنعت می‌تواند باعث ورود فلزات سنگین به محیط زیست شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی و تعیین منبع احتمالی فلزات سنگین شامل کروم، منگنز، آهن، کبالت، نیکل، مس، کادمیوم، آرسنیک و روی در خاکهای سطحی اطراف کارخانه سیمان کردستان به کمک زمین آمار چند متغیره انجام شد. مواد و روش ها: به منظور رسیدن به هدف پژوهش، 88 نمونه خاک از اطراف کارخانه در شعاع‌های 500، 1000، 2000 و 3000 متری و از دو عمق 15-0 و cm 30-15 خاک سطحی انتخاب شد. سپس با استفاده از روش زمین آمار چند متغیره، به بررسی چگونگی توزیع فلزات سنگین و دلیل پراکنش آنها در منطقه مورد مطالعه پرداخته شد. یافته ها: بر اساس نتایج تحلیل آماری داده‌های به‌دست آمده از آنالیز خاک، سه مؤلفه اصلی با بیش از 90 درصد واریانس کل در بین فلزات سنگین مورد مطالعه آشکار گردید. مدلهای دایره‌ای، کروی، نمایی و گوسی به روش‌های کریجینگ ساده، کوکریجینگ معمولی، کوکریجینگ عام و ساده برای پهنه‌بندی پراکندگی مقدار فلزهای مورد مطالعه در محیط نرم‌افزار ArcGIS 10.2به عنوان مدلهای بهینه شناسایی شدند. صحت نقشه‌های تهیه شده با استفاده از روش‌های میانگین انحراف خطا، خطای قدر مطلق میانگین و ضریب همبستگی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتیجه گیری: پهنه‌بندی مقدار فلزات سنگین نشان می‌دهد که میانگین مقدار فلزهای کادمیوم، آرسنیک، سرب و مس در نمونه‌های خاک اطراف کارخانه بیشتر از میانگین استاندارد جهانی است. همچنین می‌توان گفت که ساختار زمین‌شناسی منطقه بیشترین نقش را در آلودگی خاک دارد، با این حال فعالیت‌های انسانی و به‌ویژه کارخانه سیمان کردستان نیز در افزایش آلودگی تأثیر داشته است.