فاطمه صحرائی؛ علی شجاعی؛ زهرا آقابابائی؛ زهرا هاشمی؛ محمد جواد شکوهی زاده؛ مهدی خدابخشی؛ سمیرا خاموطیان
چکیده
زمینه و هدف: آب آشامیدنی مهم ترین منبع تامین فلوراید مورد نیاز بدن می باشد. غلظت مناسب آن نقش مهمی در سلامت دندان ها جهت جلوگیری یا کاهش خطر پوسیدگی دارد. هدف از مطالعه حاضر تعیین تغییرات مکانی و زمانی غلظت فلوراید موجود در آب آشامیدنی استان همدان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد.مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی- ...
بیشتر
زمینه و هدف: آب آشامیدنی مهم ترین منبع تامین فلوراید مورد نیاز بدن می باشد. غلظت مناسب آن نقش مهمی در سلامت دندان ها جهت جلوگیری یا کاهش خطر پوسیدگی دارد. هدف از مطالعه حاضر تعیین تغییرات مکانی و زمانی غلظت فلوراید موجود در آب آشامیدنی استان همدان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد.مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی- تحلیلی است که در سطح 9 شهرستان استان همدان در سال 1398صورت گرفته است. جهت توصیف تغییرات مکانی و زمانی غلظت یون فلوراید از نرم افزار Arc GIS نسخه 10/8 و همچنین جهت تجزیه و تحلیل و آنالیز داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 16 استفاده شد. سطح معنی داری در تمامی آزمون ها0/05تلقی گردید.یافته‌ها: نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که بیشترین میانگین سالیانه غلظت فلوراید مربوط به شهرستان کبودر آهنگ (0/38± 0/98 میلی گرم بر لیتر) و کمترین میانگین سالیانه مربوط به شهرستان تویسرکان (0/35 ±0/58 میلی گرم بر لیتر) بود. به طور کلی میانگین غلظت فلوراید در نیمه دوم سال (0/42 ± 0/77میلی گرم بر لیتر) نسبت به نیمه اول سال (0/43 ± 0/71میلی گرم بر لیتر) بیشتر برآورد گردید. اما این تفاوت از نظر آماری معنی دار تلقی نشد (0/05<p).نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که به طور کلی میانگین غلظت فلوراید در تمامی نقاط استان همدان در محدوده مطلوبی قرار دارد و مصرف کنندگان در مواجهه با خطرات ناشی از مقادیر بیش از حد یا پایین تر از حد استاندارد فلوراید قرار ندارند.
مریم چرم زن؛ رضا اسماعیلی؛ میترا محمدی؛ وحید مرادنژادحصاری
چکیده
زمینه و هدف: آلودگی هوا از مهم ترین مشکلات زیست محیطی در قرن اخیر است که سلامت انسانها را تهدید می نماید و ذرات معلق از مرگبارترین انواع آلودگی هوا محسوب می شوند. لذا مطالعه حاضر با هدف انتخاب بهترین الگوریتم درون‌یابی در توزیع مکانی ذرات معلق PM2.5 شهر مشهد در سال 1395 توسط مدلهای مختلف فضایی انجام شد.مواد و روش‌ها: غلظت ذرات معلق PM2.5 ...
بیشتر
زمینه و هدف: آلودگی هوا از مهم ترین مشکلات زیست محیطی در قرن اخیر است که سلامت انسانها را تهدید می نماید و ذرات معلق از مرگبارترین انواع آلودگی هوا محسوب می شوند. لذا مطالعه حاضر با هدف انتخاب بهترین الگوریتم درون‌یابی در توزیع مکانی ذرات معلق PM2.5 شهر مشهد در سال 1395 توسط مدلهای مختلف فضایی انجام شد.مواد و روش‌ها: غلظت ذرات معلق PM2.5 از تعداد 21 ایستگاه فعال سنجش کیفیت هوا در نقاط مختلف شهر مشهد جمع‌آوری و مدلهای درون‌یابی کریجینگ معمولی،کریجینگ جهانی و تابع فاصله معکوس وزن دار به‌منظور بررسی فضایی وضعیت آلودگی هوای کلان‌شهر مشهد مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای مقایسه مدلها و انتخاب بهترین مدل از ریشه میانگین مربعات خطا(RMSE ) و برای انتخاب بهینه‌ترین شرایط اجرای دو مدل کریجینگ معمولی و کریجینگ جهانی از ریشه میانگین خطای استاندارد(Standardized RMSE)استفاده گردید.یافته‌ها: بر اساس نتایج، بیشترین میانگین فصلی آلاینده PM2.5 در سال 1395 مربوط به فصل پاییز (40/84 میکروگرم بر متر مکعب) و کمترین آن مربوط به فصل بهار (27/78 میکروگرم بر مترمکعب) بود. همچنین منطقه شرق تا شمال شهر مشهد در وضعیت نامناسب‌تری از نظر غلظت آلاینده نسبت به نواحی غربی این شهر قرار داشت. مقایسه مدلها با استفاده از شاخص ریشه میانگین مربعات خطا نیز نشان داد که مدل کریجینگ معمولی به‌علت دارا بودن کمترین میزان RMSE برای میانگین فصلی و سالیانه غلظت ذرات معلق PM2.5 دارای میزان خطای کمتر در مقادیر پیش‌بینی نسبت به اندازه‌گیری است، لذا دارای شرایط بهتر در میان‌یابی است.نتیجه‌گیری: این پژوهش در نهایت منجر به تولید نقشههایی از وضعیت آلاینده PM2.5 بر روی کل شهر مشهد شد که به‌منظور شناخت مناطق پرریسک در شهر و بکارگیری اقدامات مفید به‌منظور کاهش آلودگی هوا در آن مناطق بسیار سودمند میباشد.
امیر زارعی؛ وحید کاکاپور؛ جهانگیر عابدی کوپائی؛ رضا رمضانی؛ صادق طالبی؛ آزاده نکوئی اصفهانی؛ سیروان زارعی
چکیده
زمینه و هدف: تولید زباله نتیجه طبیعی زندگی جوامع بشری بوده و خطرات زیست‌محیطی ناشی از سوء مدیریت مواد زائد جامد، یکی از مشکلات اساسی است. تعیین مناطق مناسب برای دفن پسماند، از راهکارهای عمومی در مقابله با این بحران است. پژوهش حاضر با هدف یافتن مناطق مناسب دفن پسماند در شهر قروه به دلیل موقعیت خاص آن از نظر کشاورزی و معدنی انجام شد. مواد ...
بیشتر
زمینه و هدف: تولید زباله نتیجه طبیعی زندگی جوامع بشری بوده و خطرات زیست‌محیطی ناشی از سوء مدیریت مواد زائد جامد، یکی از مشکلات اساسی است. تعیین مناطق مناسب برای دفن پسماند، از راهکارهای عمومی در مقابله با این بحران است. پژوهش حاضر با هدف یافتن مناطق مناسب دفن پسماند در شهر قروه به دلیل موقعیت خاص آن از نظر کشاورزی و معدنی انجام شد. مواد و روش‌ها: در این پژوهش توصیفی، تحلیلی و کمّی، برای مکان‌یابی دفن پسماند، ابتدا لایه‌های اطلاعاتی مؤثر در مکان‌یابی دفن محدوده مورد مطالعه شامل شیب، کاربری اراضی، پوشش گیاهی، زمین‌شناسی، گسل، سکونت‌گاه‌های شهری و روستایی، کیفیت آب‌های سطحی و زیرزمینی، راه‌ها، صنایع و معادن و خاک شناسایی و با مراجعه به سازمان‌ها و مراکز اطلاعاتی تهیه و از سامانه سیستم اطلاعات جغرافیایی، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و ارزیابی چندمعیاری مکانی برای تلفیق نقشه‌ها استفاده شد. یافته‌ها: در این پژوهش ابتدا فاصله از معیارهای مهم در مکان‌یابی دفن زباله بر اساس ویژگی‌های منطقه ، با کاربرد سامانه سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل تحلیل سلسله مراتبی به وسیله نرم افزار Expert Choice ، شناسایی شده و پس از وزن‌دهی به هر کدام و تحلیل این وزن ها نقشه های هم وزن معیارهای مختلف به دست آمد.با تلفیق دو روش ارزیابی چندمعیاری ترکیب خطی - وزنی و مدل تحلیل سلسله مراتبی، تا حد قابل قبولی محدوده‌های با اولویت بیشتر شامل فاصله از کانون‌های جمعیتی (شهر و روستاها)، فاصله از منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی تعیین شدند. نتیجه‌گیری: پس از استخراج لایه‌های اطلاعاتی معیارها از روی نقشه‌ها و اولویت‌بندی محدوده‌های مکان‌یابی معلوم شد. جهت شمالی شهرستان قروه با مساحت 210 هکتار، مناسب‌ترین پهنه جهت دفن پسماندهای شهری میباشد.
ناصر رحیمی؛ مسعود حمه رضائی
چکیده
زمینه و هدف: رودخانه‌ها یکی از مهم‌ترین منابع آب هستند که نقش مهمی را در تأمین آب مورد نیاز فعالیت‌های مختلف بر عهده دارند و با پایش کیفیت آنها می‌توان در خصوص کاربری آب آنها تصمیم‌گیری کرد. مطالعه حاضر با هدف بررسی کیفیت آب شاخه راست رودخانه ساروق شهرستان تکاب بر اساس شاخص ملی کیفیت آب (NSFWQI) و پهنه‌بندی نتایج حاصله توسط سامانه اطلاعات ...
بیشتر
زمینه و هدف: رودخانه‌ها یکی از مهم‌ترین منابع آب هستند که نقش مهمی را در تأمین آب مورد نیاز فعالیت‌های مختلف بر عهده دارند و با پایش کیفیت آنها می‌توان در خصوص کاربری آب آنها تصمیم‌گیری کرد. مطالعه حاضر با هدف بررسی کیفیت آب شاخه راست رودخانه ساروق شهرستان تکاب بر اساس شاخص ملی کیفیت آب (NSFWQI) و پهنه‌بندی نتایج حاصله توسط سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) انجام شد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی، پارامترهای کیفی خاص مطالعات میدانی شامل اکسیژن محلول، دمای آب، اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی و شیمیایی، محتمل‌ترین تعداد کلیفرم، کلیفرم‌های مدفوعی، کدورت، کل جامدات محلول، کل جامدات، pH، هدایت ویژه آب و دیگر پارامترهای کیفی در 5 ایستگاه مختلف شاخه راست رودخانه ساروق تکاب طی فصول بهار و تابستان سال 1395 اندازه‌گیری شدند. ایستگاه‌های نمونه‌برداری بر اساس اهمیت انتخاب شدند. شاخص کیفیت آب با استفاده از سیستم محاسبه شاخص بنیاد ملی بهداشت (NSF) محاسبه شد. یافته ها: بیشترین شاخص NSFWQIبا مقدار 85 برای ایستگاه A در فروردین ماه و کمترین آن با مقدار 55 برای ایستگاه E در اردیبهشت ماه به‌دست آمد. بر اساس طبقه‌بندی شاخص NSFWQI، آب ایستگاه A در طول 6 ماه پایش دارای کیفیت خوب و بقیه ایستگاه‌ها کیفیت متوسط داشتند. کاهش مقادیر عددی شاخص به دلیل بالا بودن کلیفرم مدفوعی و اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی بوده است. نتیجه‌گیری: کیفیت آب ایستگاه اول برای استفاده‌های مختلف مناسب است. همچنین با توجه به نتایج مطالعه، انتظار می‌رود این نوع مطالعات اطلاعات با ارزشمندی در ارتباط با استفاده منابع آب توسط مردم محلی منطقه مورد مطالعه ارائه دهد.
مجید میرزابیگی؛ عباس عباس نیا؛ مژگان ناجی؛ جواد سلیمی؛ مجتبی سجادی؛ اسماعیل حراسی؛ امیرحسین محوی
چکیده
زمینه و هدف: دسترسی به آب آشامیدنی سالم، یکی از شاخص‌های بهداشتی تعیین شده توسط سازمان جهانی بهداشت و مورد توجه مسئولین ذیربط جوامع مختلف میباشد، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان فلزات سنگین و مقایسه آن با استانداردهای ملی و بین‌المللی انجام شد. روش‌کار: در این مطالعه توصیفی - مقطعی نمونه‌های آب آشامیدنی بر اساس روش استاندارد ...
بیشتر
زمینه و هدف: دسترسی به آب آشامیدنی سالم، یکی از شاخص‌های بهداشتی تعیین شده توسط سازمان جهانی بهداشت و مورد توجه مسئولین ذیربط جوامع مختلف میباشد، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان فلزات سنگین و مقایسه آن با استانداردهای ملی و بین‌المللی انجام شد. روش‌کار: در این مطالعه توصیفی - مقطعی نمونه‌های آب آشامیدنی بر اساس روش استاندارد از 41 منبع تأمین کننده اصلی آب شرب در روستاهای شهرستان تربت‌حیدریه تهیه و به آزمایشگاه ارسال شد. نمونه‌های مورد نظر با دستگاه جذب اتمی کوره گرافیت AA240FS مورد آنالیز قرار گرفت. در نهایت داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار Arc-GIS v10.3 و Excel v.2010 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: میانگین غلظت فلزات کادمیوم، سرب و کروم در چاه‌های آب شرب مناطق روستایی شهرستان تربت‌حیدریه به ترتیب 0/17±0/59، 1/7±1/8 و 33/4±33/5 میکروگرم در لیتر و در محدوده استاندارد بود. اما حداکثر غلظت فلز کروم در 11 روستا بیشتر از مقدار مجاز تعیین شده سازمان جهانی بهداشت و استاندارد ملی بود. نتیجه‌گیری: میانگین غلظت فلزات اندازه‌گیری شده در بیشتر چاه‌های مورد بررسی روستاهای تربت‌حیدریه پایین‌تر از مقدار مجاز تعیین شده سازمان جهانی بهداشت میباشد، اما در مناطقی که حداکثر غلظت این فلزات بالاتر از حد مجاز تعیین شده میباشد، پیشنهاد می‌شود مطالعه‌ای در خصوص تعیین بیماری‌های مرتبط با این فلزات و مطالعه‌ای جامع‌تر در فصول کم‌آبی و پر‌آبی انجام شود.