قربان وهابزاده؛ حجت دلاور؛ جمشید قربانی؛ محمدرضا اشرافی
چکیده
زمینه و هدف:تغییر کیفیت آبهای زیرزمینی و شور شدن منابع آب، در حال حاضر خطری بزرگ برای توسعه کشاورزی کشور بهخصوص در اراضی خشک و نیمه خشک میباشد. تهیه نقشههای هم مقدار شوری و املاح، گام مهمی در بهرهبرداری از منابع آب است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی فرآیندهای هیدروژئوشیمی مؤثر در کیفیت آب زیرزمینی در دشت فیروزآباد واقع ...
بیشتر
زمینه و هدف:تغییر کیفیت آبهای زیرزمینی و شور شدن منابع آب، در حال حاضر خطری بزرگ برای توسعه کشاورزی کشور بهخصوص در اراضی خشک و نیمه خشک میباشد. تهیه نقشههای هم مقدار شوری و املاح، گام مهمی در بهرهبرداری از منابع آب است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی فرآیندهای هیدروژئوشیمی مؤثر در کیفیت آب زیرزمینی در دشت فیروزآباد واقع در غرب استان فارس انجام شد.
مواد و روشها: رسم نقشههای هم مقدار پارامترهای شیمیایی نظیر هدایت الکتریکی، تغییرات مقادیر هدایت الکتریکی و نقشه هم مقدار کلر و تغییرات آن، روند تغییرات مواد محلول موجود، نقشه تغییرات سختی کل و نقشه تغییرات نسبت جذب سدیم در دشت فیروزآباد استان فارس صورت گرفت که این امر با مطالعه پارامترهایی نظیر هدایت الکتریکی، اسیدیته، نیترات و مواد جامد محلول و استفاده از دادههای هیدروشیمیایی چاههای اندازهگیری در شرق و غرب دشت و استفاده از روشهای شولر و ویلکوکس جهت تهیه خطوط هم میزان و تحلیل آنها صورت گرفت.
یافتهها: بر اساس نقشههای هممقدار پارامترهای شیمیایی در مناطق مورد مطالعه و نمودار تغییرات و کلاسهبندی دادهها بر اساس نمودار شولر و ویلکوکس، طبقهبندی آب آبیاری طبق نظر ویلکوکس در دو دوره 1383 و 1390 نشاندهنده کاهش کیفیت از نظر کشاورزی بود. بر اساس نتایج طبقهبندی آب شرب بهطور کلی تغییرات زیادی از نظر کیفیت شرب به جز در سال 1390 به مقدار کم مشاهده نشد.
نتیجهگیری:مقادیر کلر و هدایت الکتریکی دشت فیروزآباد از شمال و شمال غرب به سمت مرکز و بخش شرقی دشت و از شرق به سمت مرکز افزایش یافته بود. از نظر شرب، آبهای زیرزمینی منطقه بر اساس دیاگرام شولر در سه طبقه خوب، قابل قبول و متوسط قرار داشت و کیفیت، جهت استفاده در کشاورزی در سال 1390 در کلاسهای C2S1، C1S1، C3S1، C3S3، C3S4 و C3S2 و در دوره اول یعنی سال 1383 در کلاسهایC2S1 ، C1S1 و C3S1 قرار داشتند. بهطور کلی تغییرات زیادی از نظر کیفیت شرب مشاهده نشد و فقط در سال 1390 به مقدار کمی کاهش کیفیت اتفاق افتاد. طبقهبندی آب آبیاری طبق نظر ویلکوکس در دو دوره 1383 و 1390 نشاندهنده کاهش کیفیت از نظر کشاورزی بود.